Thủa còn chăn cừu trên vùng núi Luberon, tôi phải
trải qua nhiều tuần lễ liền không trông thấy một bóng người, chỉ có mỗi mình tôi
trên cánh đồng cỏ xanh với chú chó Labri và đàn chiên. Thỉnh thoảng, vị ẩn tu ở
vùng Mont de L'ure có đi ngang qua ngoài kia để tìm kiếm vài thứ vặt vãnh gì đó,
hoặc có khi tôi cũng thoáng thấy dăm ba khuôn mặt đen đủi của những người đốt
than ở Piémont; nhưng tất cả những người này đều có vẻ ngây ngô, câm lặng, có lẽ
vì quen sống đời cô độc nên họ đã đánh mất cái sở thích chuyện trò, và họ cũng
chẳng biết tí gì về những điều người ta đang bàn tán trong những làng mạc hay
phố phường dưới kia. Chính vì thế mà cứ mỗi kỳ nửa tháng, khi nghe từ trên con
đường đi lên núi có tiếng chuông lục lạc của chú lừa mang thực phẩm thường kỳ
cho tôi, rồi dần dần tôi thấy trên triền núi xuất hiện khuôn mặt linh họat của
thằng bé làm công của nông trại, hay cái khăn trùm đầu màu đỏ hung của dì Norade, là tôi rất
vui mừng.
Tôi bắt họ kể cho tôi nghe những tin tức ở vùng
dưới, như các buổi lễ rửa tội, những lần đám cưới, nhưng điều tôi tha thiết muốn
biết nhất vẫn là cô con gái của ông bà chủ, cô Stéphanette, người đẹp nhất của
cả một vùng rộng khoảng mười dặm đường kính. Tuy làm ra vẻ chẳng quan tâm gì mấy,
nhưng thật ra tôi đang dò la tin tức về cô ta, nào là cô ta có thường đi dự các
buổi lễ hội, các buổi họp mặt tối nhiều hay không, phải chăng luôn luôn có những
chàng trai si tình mới đeo đuổi cô ... Và, nếu có ai hỏi tôi những điều như thế
có ích lợi gì cho tôi, một tên chăn cừu nghèo trên núi, thì tôi sẽ trả lời là
tôi đã hai mươi tuổi, và cô Stéphanette này là người đẹp nhất mà tôi được nhìn
thấy trong đời mình.
Tuy nhiên, một sáng chủ nhật nọ, trong lúc ngóng
đợi lương thực cho kỳ nửa tháng tới, tôi thấy không hiểu sao lại rất trễ hơn
thường lệ. Suốt buổi sáng tôi đã nhủ thầm: “Chắc là do nhà thờ có cuộc lễ lớn".
Rồi gần đến trưa thì trời bỗng đổ cơn mưa giông to nên tôi lại nghĩ là con lừa
không thể nào lên đường vì tình trạng đường sá xấu. Cuối cùng, khoảng chừng ba
tiếng đồng hồ sau thì trời lại quang tạnh, cả vùng đồi núi sũng nước mưa sáng
lấp lánh dưới ánh mặt trời, tôi nghe có tiếng chuông lục lạc của chú lừa, cũng
vẫn nhanh nhẹn reo vui tựa như tiếng chuông của ngày lễ Phục Sinh, xen giữa
tiếng nước rỏ tí tách từ đầu các ngọn lá và tiếng nước chảy tràn bờ của những
con suối. Thế nhưng không phải là thằng bé giúp việc của nông trại, cũng chẳng
phải bà già Norade cưỡi chú lừa như mọi khi, mà lại là ... bạn thử đoán xem là
ai nào!... là cô tiểu thư của chúng ta đấy, các bạn ạ, cô nàng bằng xương bằng
thịt, ngồi thẳng người giữa những chiếc giỏ mây, má ửng hồng vì không khí núi và
sự mát mẻ của cơn mưa giông vừa qua.
"Thằng bé bị bệnh, còn dì Norade thì đi nghỉ mát
tại nhà mấy người con", cô nàng xinh đẹp Stéphanette báo cho tôi biết trong khi
đang tuột xuống khỏi lưng con lừa, và sở dĩ cô ta đến trễ là vì bị lạc đường,
nhưng trông cách ăn mặc đẹp đẽ trong bộ y phục ngày Chủ nhật của cô ta, với giải
khăn hoa buộc tóc, váy ren lóng lánh, thì có vẻ như cô ta đến chậm vì còn mãi
dừng chân tại một buổi khiêu vũ nào đó hơn là vì tìm kiếm lối đi xuyên qua các
bụi rậm dọc đường. Ồi, thật là một tạo vật xinh xắn! Mắt tôi ngắm nhìn cô ta mà
không biết chán. Thật tình, tôi chưa bao giờ được nhìn cô ta gần như vậy! Vào
mùa đông, khi đàn súc vật đã được đưa trở xuống đồng bằng, buổi chiều tôi trở về
trại để ăn tối, thỉnh thoảng có thấy cô ta, lúc nào cũng trang điểm và hơi kiểu
cách, đi ngang qua phòng ăn rất vội vã, gần như không mấy khi chuyện trò với
những người làm công. Vậy mà giờ đây tôi lại được nhìn cô ta đang hiện diện
trước mặt cho riêng mình tôi thôi, thế có điên cái đầu không chứ?
Sau khi lôi các thực phẩm trong các giỏ mây ra,
Stéphanette bắt đầu nhìn chung quanh một cách tò mò. Khẽ vén chiếc váy đẹp lên
một chút như sợ lấm bẩn bộ y phục ngày chủ nhật, cô ta bước vào gian lều của tôi,
muốn xem chỗ tôi ngủ, cái đệm rơm phủ da cừu, cái áo choàng của tôi máng trên
vách, cây gậy, khẩu súng bắn đá. Tất cả những thứ đó làm cho cô ta thích thú.
- Thì ra anh sống ở đây à, anh chăn cừu đáng
thương của tôi? Chắc là anh phải buồn chán lắm khi chỉ có một mình nơi đây! Vậy
thì anh làm gì? Anh nghĩ đến điều gì?
Tôi rất muốn trả lời: "Tôi nghĩ đến cô đó, cô chủ
à". và thật tình tôi đã không nói láo, nhưng sự bối rối trong lòng quá lớn đến
nỗi tôi không còn tìm ra được lời nào để thốt. Tôi nghĩ là cô ta cũng nhận biết
điều ấy, và cô nàng tinh quái lại tỏ ra thích thú làm tăng thêm sự bối rối của
tôi với những câu tinh nghịch:
- Và cái cô bạn gái của anh thì sao, anh chăn cừu,
cô ấy có thỉnh thoảng lên thăm anh không? ... Chắc hẳn cô ấy phải là con dê vàng,
hay chính là nàng tiên Estérelle, chỉ lướt qua trên các đỉnh núi mà thôi ...
Và chính cô ta trong khi nói chuyện với tôi đã có
vẻ giống như nàng tiên Esterelle, với cái mỉm cười xinh tươi, mái đầu nghiêng
nghiêng, cùng sự vội vàng ra đi của cô ta làm cho buổi viếng thăm của cô ta cứ
như là tiên xuất hiện vậy.
- Tạm biệt anh chăn cừu!
- Vâng, xin chào cô chủ.
Và thế là cô ta đi, mang theo những chiếc giỏ mây
trống trơn.
Khi hình dáng cô ta đã khuất trên lối mòn triền
núi, tôi có cảm giác như những hòn cuội lăn từ chân chú lừa đang từng viên một
rớt trên trái tim tôi. Tôi nghe mãi tiếng lăn của chúng thật lâu, thật lâu; và
cho đến cuối ngày, tôi vẫn như mơ màng, không dám động đậy, sợ làm tan biến giấc
mơ của tôi. Vào khoảng trời sẫm tối, khi đáy các thung lũng bắt đầu trở thành
một màu xanh sậm và những con cừu vừa kêu be be vừa chen chúc nhau trên đường về
chuồng, tôi chợt nghe có tiếng ai gọi mình từ mé triền núi, và tôi thấy cô tiểu
thư của chúng ta xuất hiện, không còn tươi cười như lúc ban nãy, mà đang run lập
cập vì lạnh, vì sợ, vì thân mình bị ướt đẫm. Có lẽ là khi xuống đến chân triền
núi, cô ta đã gặp phải con suối Sorgue bị tràn ngập nước vì cơn mưa giông, mà cô
ta thì lại cố tình muốn băng qua nên suýt tí nữa là chết đuối. Điều khủng khiếp
nữa là vào cái giờ đã tối trời này thì không thể nào còn nghĩ đến chuyện về lại
nông trại, bởi vì cô ta không thể nào một mình biết tìm ra đường tắt xuyên qua
núi, còn tôi thì không thể nào bỏ đàn chiên được. Ý nghĩ phải ngủ qua đêm trên
núi làm cho cô ta rất bứt rứt, nhất là khi nghĩ đến nỗi lo lắng của người nhà cô
ta. Riêng tôi, chỉ biết cố hết sức trấn an cô ta mà thôi.
- Vào tháng Bảy, đêm rất ngắn, cô chủ à... Chỉ là
một lúc khó chịu thôi!
Và tôi vội vàng nhóm một đám lửa lớn để sưởi ấm
đôi chân và hong khô áo của cô ta đã bị ướt đẫm vì nước của con suối Sorgue. Sau
đó tôi đem tới cho cô ta sữa và những lát pho mát nhỏ, nhưng cô bé đáng thương
không hề nghĩ đến chuyện ăn uống hay sưởi ấm; và nhìn thấy mặt cô ta ràn rụa
nước mắt, tôi thấy mình như cũng muốn khóc theo.
Tuy nhiên màn đêm đã hoàn toàn buông xuống.
Chỉ còn lại trên chóp các ngọn núi một chút bụi ánh sáng, một
làn hơi sáng về phía mặt trời lặn. Tôi muốn để cô tiểu thư vào nằm nghỉ ngơi
trong gian lều của trại. Sau khi trải một bộ da đẹp mới tinh lên chiếc ổ rơm
mới, tôi chúc cô ta ngủ ngon và ra ngoài ngồi ngay trước cửa... Có Chúa chứng
dám cho lòng tôi, mặc dù ngọn lửa tình yêu đang đốt cháy huyết quản tôi, không
một ý nghĩ xấu xa nào len vào tâm trí tôi, mà chỉ có niềm kiêu hãnh vô biên khi
nghĩ đến trong góc nhỏ của gian lều, gần với đám cừu tò mò nhìn cô ta ngủ, cô
con gái của ông bà chủ, - như một con chiên con quý giá nhất và trắng ngần nhất
trong tất cả các con chiên - yên tâm nằm nghỉ ngơi trong sự bảo vệ của tôi. Chưa
bao giờ tôi cảm thấy bầu trời sâu thăm thẳm đến thế, và các vì sao sáng đến thế!
Thình lình cánh cửa chấn song của
gian lều mở ra, và cô nàng xinh đẹp Stéphanette xuất hiện! Thì ra cô bé không
ngủ được vì đàn cừu cựa quậy làm cho rơm xào xạc hoặc kêu be he trong giấc mơ
của chúng. Cô ta thích đến gần ngọn lửa hơn. Thấy vậy, tôi vội khoác lên vai cô
ta tấm khăn choàng bằng lông cừu của tôi, khều cho ngọn lửa cháy bùng lên, và
chúng tôi ngồi yên bên nhau không nói năng.
Nếu có lần nào bạn trải qua một
đêm dưới bầu trời vằng vặc sao, bạn tất biết là vào giờ mọi người đang yên giấc,
một thế giới huyền nhiệm đang mở ra trong sự hiu quạnh và thinh lặng. Lúc ấy,
tiếng suối reo trong trẻo hơn, các ao hồ lấp lánh những đốm lửa li ti. Mọi thần
linh của núi rừng tự do qua lại, và trong không trung có tiếng xào xạc, những
tiếng động thường không cảm nhận được, như thể là các cành lá đang lớn lên và cỏ
mọc vươn lên. Ban ngày là đời sống của sinh vật, nhưng ban đêm là thuộc về các
sự vật. Khi người ta chưa quen, điều ấy làm cho người ta sợ hãi ... Cũng vì thế
mà cô tiểu thư của chúng ta cứ rùng mình và ngồi sát thêm vào tôi mỗi khi có bất
kỳ tiếng động nhỏ nào. Có một lần, một tiếng kêu dài buồn bã, phát đi từ mặt hồ
gợn sóng sáng lung linh từ phía dưới vọng lên tận chỗ chúng tôi ngồi. Đúng lúc
ấy một ngôi sao băng xẹt ngang qua cùng chiều trên đầu chúng tôi, như thể tiếng
thở than mà chúng tôi vừa nghe mang theo cùng với nó một làn ánh sáng vậy.
- Cái gì thế? Stéphannette thì
thầm hỏi tôi.
- Một linh hồn vừa bay vào thiên
đàng. cô chủ à. Và tôi làm dấu thánh giá.
Cô ta cũng làm dấu thánh giá,
ngước nhìn lên bầu trời, mặt đầy vẻ đăm chiêu một hồi lâu. Rồi cô ta nói:
- Có thật vậy không, anh chăn cừu,
các anh là những phù thủy, những người có lối sống khác lạ?
- Không phải vậy đâu, cô chủ ạ.
Nhưng ở đây, chúng tôi sống gần các vì sao hơn, và chúng tôi biết nhiều điều
xảy ra trên ấy hơn là những người sống dưới đồng bằng.
Cô ta vẫn luôn nhìn lên trời, đầu
tựa trên bàn tay, mình khoác tấm chăn lông cừu, trông giống như một kẻ chăn
chiên nhà trời vậy.
- Sao nhiều ghê! Thật là đẹp quá!
Chưa bao giờ tôi thấy sao nhiều đến thế! Anh có biết tên của chúng không, anh
chăn cừu?
- Biết chứ, thưa cô chủ! Này nhé,
ngay trên đầu chúng ta là Con đường của thánh Jacques (giải Ngân Hà). Ông
ta đi từ nước Pháp thẳng đến xứ Tây Ban Nha. Chính thánh Jacques de Galice đã
chỉ đường cho người hùng Charlemagne khi đi đánh quân Sarrasins. Xa hơn một
chút, cô thấy có Chiếc xe chở linh hồn (chùm sao Đại Hùng) với bốn cái
trục xe sáng chói. Ba ngôi sao đi đằng trước là Ba con thú, và ngôi sao
bé tí cạnh ngôi sao thứ ba là Người đánh xe. Cô có thấy chung quanh là cả
đám mưa sao rơi xuống không? Đó là những linh hồn mà Thượng Ðế không muốn đến
cạnh Ngài... Xa hơn chút nữa là ngôi sao Bồ cào hay là Ba Vua. Đây
là ngôi sao dùng làm đồng hồ cho những người như chúng tôi. Chỉ cần nhìn chúng
là tôi biết ngay bây giờ đã quá nửa đêm rồi! Thấp hơn tí nữa và luôn luôn hướng
về phương Nam, là sao Jean de Milan (sao Sirius), ngọn đuốc của các vì
sao. Nói về ngôi sao này thì giới chăn cừu chúng tôi vẫn truyền tụng câu chuyện
như sau: Một đêm nọ, sao Jean de Milan, cùng sao Ba Vua và sao
Lồng gà con (sao Rua) được mời đến dự đám cưới của một ngôi sao bạn chung
của họ. Người ta bảo là sao Lồng gà con nôn nóng hơn nên khởi hành trước
tiên, và đi trên đường cao. Hãy nhìn kìa, phía trên cao tận đỉnh trời đó. Sao
Ba vua đi tắt ngang phía dưới và bắt kịp nó. Nhưng anh chàng lười biếng
Jean de Milan, vì ngủ dậy quá trễ nên còn nằm tận phía sau, bèn tức giận ném
cây gậy ra để ngăn lại. Chính vì thế mà sao Ba Vua còn được gọi là Cây
gậy của Jean de Milan... Nhưng mà cô chủ à, ngôi sao đẹp nhất trong các vì
sao là ngôi sao của chúng tôi, đó là Sao người chăn cừu, mọc lên soi
đường lúc hừng đông, khi chúng tôi lùa đàn cừu ra đồng, cũng như lúc hoàng hôn
xuống khi chúng tôi lùa cừu về. Chúng tôi còn gọi nó là Maguelonne. nàng
Maguelonne xinh đẹp chạy theo chàng Pierre de Provence (Thổ Tinh), và cứ
bảy năm lại làm đám cưới với chàng một lần.
- Lạ nhỉ! các vì sao mà cũng làm
đám cưới với nhau hả, anh chăn cừu?
- Ðúng thế, cô chủ à!
Và trong khi tôi cố tìm cách giải thích cho cô ta hiểu thế nào là đám cưới của
các vì sao, tôi cảm thấy một vât gì vừa mát lại vừa êm, nhẹ nhàng đè lên vai
tôi. Ðó là đầu cô chủ đang trĩu xuống vì buồn ngủ tựa vào tôi, trong tiếng xột
xoạt đáng yêu của những giải thắt nơ, dây ren, cùng mái tóc quăn gợn sóng của cô
ta. Cô tựa người vào tôi như thế, không động đậy cho đến khi các vì tinh tú trên
bầu trời mờ nhạt dần và bị ánh sáng của ngày lên xóa sạch. Riêng tôi, nhìn cô
ta ngủ, tôi có một chút gì xao xuyến tận đáy lòng, nhưng may được các vị thánh
che chở một cách an lành trong đêm thanh tịnh này, nên chúng chỉ mang lại cho
tôi toàn những ý nghĩ cao đẹp. Chung quanh chúng tôi, các vì sao tiếp tục cuộc
hành trình lặng lẽ, ngoan ngoãn như một đàn cừu khổng lồ, và có những lúc tôi
hình dung như có một vì sao trong số đó, vì sao xinh đẹp nhất, rạng rỡ nhất, đã
lạc đường sa xuống tựa vào vai tôi mà ngủ...
Nguyên tác:
LES ÉTOILES
[LETTRES DE MON MOULIN]
Tác giả ALPHONSE DAUDET [1840-1897]
[LETTRES DE MON MOULIN]
Tác giả ALPHONSE DAUDET [1840-1897]
ÐOÀN VĂN KHANH dịch
No comments:
Post a Comment