KHUNG CỬA HẸP [10] - A. GIDE

Truyện dịch

ĐOẠN KẾT

Tôi đã gặp lại Juliette hồi năm ngoái. Hơn mười năm đã trôi qua, từ ngày tôi nhận được lá thư cuối của nàng, lá thư báo tin Alissa mất. Do một chuyến đi đến vùng  Provence, tôi đã có cơ hội dừng chân lại Nimes. Gia đình Teissières ở một ngôi nhà khá khang trang tại đường Fuechères giữa khu náo nhiệt của đô thị. Tuy đã có thư báo tin cho Juliette biết là mình sẽ tới thăm, tôi vẫn thấy xúc động lúc bước qua ngưỡng cửa. 

Một người hầu gái đưa tôi vào phòng khách và sau đó một lát thì Juliette ra gặp tôi. Tôi tưởng chừng như nhìn thấy dì Plantier: cũng một kiểu đi đứng, một vóc dáng, một lối vồn vã làm cho người khác đến ngộp thở. Nàng hỏi tôi dồn dập đủ thứ câu hỏi mà không cần chờ nghe câu trả lời, nào là nghề nghiệp, nơi ăn chốn ỏ tại Paris, công việc làm, những sự giao dịch, về việc tôi định làm gì ở Midi, và tại sao tôi không đi luôn đến Aigues-Avives, vì Édouard sẽ sung sướng biết bao nếu được gặp tôi ở đó…
Rồi nàng kể cho tôi biết tin tức mọi người, nói về chồng và các con của mình, về người em của mình, nói đến mùa màng vừa qua, về sự buôn bán ế ẩm. Tôi được nàng cho biết là Robert đã bán Fongueusemare để đến ở Aigues-Avives; và bây giờ cậu ta hùn vốn với Édouard, và nhờ có Robert ở nhà coi sóc đất đai, cải tiến cây trồng mà Édouard có thể đi đây đi đó và chú tâm đặc biệt hơn vào phương diện thương mãi của công việc làm ăn... 

Tuy nhiên tôi thì lại lo lắng đưa mắt tìm xem căn phòng có còn vật gì gợi nhắc quá khứ hay không. Tôi nhận ra giữa những bàn ghế mới một vài đồ vật cũ ở Fongueusemare; nhưng cái dĩ vãng đang rộn lên trong lòng tôi ấy bây giò hình như Juliette không để ý tới, hoặc đang cố làm cho chúng tôi xao lãng đi. 

Hai đứa trẻ trạc mười hai, và mười ba tuổi, đang chơi ở cầu thang. Nàng gọi chúng lại để giới thiệu với tôi. Lise, đứa con đầu lòng của nàng thì đã theo cha về Aigues-Avives. Một đứa con trai khác mười tuổi, đang đi dạo sắp về; đây là đứa mà Juliette viết thư báo tin là sắp sinh cùng lúc báo cho tôi cái tang Alissa mất. Lần ấy Juliette sinh rất khó khăn; nàng bị suy yếu một thời gian khá lâu; rồi năm ngoái, thấy người khoẻ khoắn lại, nàng đã cho chào đời thêm một bé gái, và cứ nghe nàng nói chuyện cũng thấy hình như nàng thương đứa con này hơn cả.   

- Cháu đương ngủ trong phòng em, kế bên, nàng nói. Anh hãy sang ngắm cháu. Và trong khi tôi đi theo nàng: - Anh Jérôme à, em không dám viết thư hỏi anh... Anh có bằng lòng làm cha đỡ đầu cho cháu bé không?

- Dĩ nhiên anh rất sẵn lòng nếu điều đó làm em hài lòng, tôi nói, hơi ngạc nhiên trong khi cúi xuống chiếc nôi. Tên bé gái của anh là gì vậy?

- Alissa... Juliette hạ thấp giọng đáp. Cháu có vài phần giống chị ấy, anh có thấy thế không? 

Tôi siết tay Juliette, không trả lời. Bé Alissa được mẹ bồng lên, mở mắt nhìn; tôi đưa tay ra bế lấy cháu bé.

- Anh mới đúng là một người cha gương mẫu! Juliette nói trong khi gượng cười. Anh còn chờ gì mà chưa lập gia đình?

- Chờ cho nguôi quên rất nhiều chuyện. Và tôi nhìn Juliette đang đỏ mặt.
- Và anh mong sẽ sớm nguôi quên chứ?
- Và anh không mong là sẽ quên bao giờ.

- Anh sang đây, nàng đột nhiên nói trong khi đi trước dẫn lối cho tôi bước vào một gian phòng nhỏ hơn, mà một cửa thông qua phòng nàng, một cửa khác thông với phòng khách, và trời đã tối. Đây là phòng em lui về với mình  khi được rảnh rang; phòng này yên tĩnh nhất; và là nơi em cảm thấy gần như xa lánh khỏi cuộc đời. 

Cánh cửa sổ của phòng này không hướng về phía đường phố ồn ào như những phòng khác, mà mở về phía cái sân chơi có trồng cây cối. 

- Nào chúng ta hãy ngồi xuống, nàng nói trong khi buông mình xuống trong một chiếc ghế bành. - Nếu em hiểu đúng ý anh  thì chính vì tưởng nhớ chị Alissa mà anh muốn giữ lòng trung thành với chị ấy . 

Tôi yên lặng một lúc không trả lời. 

- Có lẽ là trung thành với ý tưởng của nàng đối với anh thì đúng hơn... Không, em đừng vin vào đó mà khen anh. Anh tin là mình không thể nào làm khác hơn. Nếu anh cưới một người đàn bà nào khác, anh chỉ có thể làm ra vẻ thương yêu họ mà thôi

- À! Nàng nói như có vẻ đang thờ ơ, rồi quay mặt không nhìn tôi mà cúi đầu xuống đất như để tìm kiếm một vật gì đã đánh mất.

- Vậy là anh tin rằng người ta có thể giữ mãi trong lòng một tình yêu vô vọng?
- Đúng vậy, Juliette ạ!
- Và dòng đời cứ hằng ngày thổi mãi vẫn không dập tắt được hay sao? 

Bóng chiều lên như một cơn thủy triều xám bàng bạc đang dâng, lan ra và làm mờ dần mọi vật trong căn phòng, và trong cái bóng mờ này mỗi vật như đang cùng nhau sống dậy và thì thầm kể lại chuyện ngày xưa. Tôi thấy lại căn phòng của Alissa qua những đồ đạc cũ mà Juliette đã gom hết tất cả về đây. Bây  giờ thì nàng đã quay mặt lại phía tôi, nhưng lúc này tôi không còn nhìn rõ nét mặt nàng nữa, nên tôi không biết đôi mắt nàng có nhắm lại hay không. Nàng trông như đẹp hẳn ra. Và bây giờ thì cả hai chúng tôi cùng ngồi im không nói tiếng nào. 

- Nào! cuối cùng nàng cất tiếng; phải tỉnh dậy đi thôi… 

Tôi thấy nàng đứng lên, bước một bước về phía trước, rồi lại khụyu xuống một cái ghế kế bên như thể không còn sức nữa; nàng đưa tay lên mặt, và tôi thấy hình như nàng đang khóc...

Một người hầu gái mang một ngọn đèn bước vào.

Nguyên tác  La pote étroite

Tác giả   ANDRÉ GIDE  (1869-1951)

ÐOÀN VĂN KHANH dịch 
theo nguyên văn tiếng Pháp