tag:blogger.com,1999:blog-75271958059626799122024-03-23T02:46:05.277-05:00AO SAU VƯỜNTrang Thơ Văn của Yên Nê Đoàn Văn KhanhYên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.comBlogger316125tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-17442791863079143502013-05-10T20:07:00.004-05:002013-05-10T20:07:55.585-05:00Thành Phố Đà Lạt<div style="text-align: center;">
<div style="text-align: left;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bi<span style="font-size: small;">ên Kh<span style="font-size: small;">ảo </span></span></span></span></span></div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiX_uUiWUEfoMtORYHhyziyD0izSdtmGgNawWJtUFE5is6BEbrrXWkI3xyd7XI-8u5zeDHRR7KGaDdkLqW9mO_1LYzeoEHc7dXfLmNsLD58ptA9QOKvF5GNzZMsUuedbA36OMYr2lvupNg/s1600/Old_Dalat8.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="205" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiX_uUiWUEfoMtORYHhyziyD0izSdtmGgNawWJtUFE5is6BEbrrXWkI3xyd7XI-8u5zeDHRR7KGaDdkLqW9mO_1LYzeoEHc7dXfLmNsLD58ptA9QOKvF5GNzZMsUuedbA36OMYr2lvupNg/s320/Old_Dalat8.jpg" width="320" /></a></div>
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN<br />
THÀNH PHỐ ÐÀ LẠT</span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Lập trên cao nguyên Lâm viên đồi núi chập chùng, Ðà lạt là một đô thị nghỉ mát xinh đẹp nằm giữa những khu rừng thông, thác nước thơ mộng: Ðà lạt là thành phố của tuổi trẻ, tình yêu và kỷ niệm. Ai đã đến đó một lần, chắc chắn sẽ giữ lại trong lòng những hình ảnh và kỷ niệm thân thương.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tài liệu viết bài này ngoài quyển sách "Những Ðứa Con của Rừng Núi" (The Sons of Mountains) của Gerald Cannon Hickey, còn nhiều tài liệu khác mà chúng tôi sưu tầm rải rác trong sách báo cũ. Trong chương viết về Ðà lạt, tác giả G. Hickey có nhắc đến tác phẩm, bài báo kê cứu hiếm như:
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Báo Indochine năm 1943-1944<br />
- Monographie de la province Dalat do trường Viễn Ðông bác cổ Hà nội in năm 1931.<br />
- Tạp chí Bulletin des Amis du vieux Hué năm 1938... </span></span></span><br />
<a name='more'></a></div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Trong các Toàn quyền Ðông Dương chỉ có P. Doumer, Pasquier và Decoux để lại nhiều kỷ niệm trên đất nước ta hơn hết. Mặc dù khi tạo lập đường xá, cầu cống, tiện nghi công cộng, người Pháp không nghĩ đến phúc lợi cho người bản xứ, nhưng dầu sao đi nữa các cơ sở hạ tầng ở các thuộc địa cũng đem lại lợi ích lâu dài. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Chúng tôi còn nhớ ngày 10 tháng 12 năm 1896, Toàn quyền Rousseau lâm trọng bện và từ trần ở bịnh viện Hà nội thì P. Doumer được lịnh qua Ðông Dương kế vị. Vừa đến Việt nam, P. Doumer liền nghĩ đến một chương trình kiến thiết đầy tham vọng. Mục đích nhằm khai thác kinh tế Việt nam. Hai dự án lớn lao nhất của P. Doumer là:
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Tìm các địa điểm lập các đô thị nghỉ mát ở miền núi Trung kỳ.<br />
- Lập lại đường xe lửa xuyên Việt. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Năm 1879, P. Doumer gặp bác sĩ Yersin là người đã hướng dẫn nhiều cuộc thám hiểm sâu vào vùng rừng núi Tây nguyên để thảo luận việc tìm kiếm những địa điểm thuận tiện có thể lập khu nghỉ dưỡng. Nơi đó phải có khí hậu mát mẻ để các kiều dân Pháp và các viên chức Pháp ở Ðông dương đến nghỉ hè thay vì mỗi năm phải về Pháp. Bác sĩ Yersin khuyến cáo nên chọn đỉnh Lâm viên (Langbian). Sau đó P. Doumer ra lệnh cho một đoàn thám hiểm quân sự tìm kiếm một con đường từ miền duyên hải lên Lâm viên. Năm 1898, Pháp lập ra tỉnh Ðồng Nai thượng, cơ sở hành chánh đặt tại Ðà lạt. Ngoài ra, còn có một tỉnh nhỏ mới thành lập ở Tánh linh, nằm trên đường mòn trao đổi hàng hóa giữa cao nguyên và đồng
bằng. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Một đoàn thám hiểm khác khởi hành vào năm 1908 để phát quang dọn dẹp con đường mòn từ đồng bằng lên cao nguyên. Công việc này hoàn tất năm 1899. Với sắc lệnh 1-11-1899, người Pháp lập ra tỉnh Ðồng nai thượng với trung tâm hành chính đật tại Ðà lạt. Một tỉnh nhỏ hơn là Tánh linh với cơ sở hành chánh tại Djirinh (Di linh). Một ngôi nhà bằng thiếc đầu tiên được thiết lập coi như ngôi nhà nghỉ mát đầu tiên tại đây. Mấy năm sau, nhận thấy rằng vùng rừng núi này có nhiều vách đá dốc đứng, cheo leo, khó thiết lập đường xe lửa, nên họ chọn cách làm đường lộ cho xe hơi chạy. Từ đó, Pháp bỏ tỉnh Ðồng nai thượng, còn đại lý hành chánh Djirinh sát nhập vào tỉnh Phan thiết và Ðà lạt nhập vào Phan rang. Công việc đang tiến hành thì năm 1902, Toàn quyền P. Doumer đột ngột về Pháp, khiến nhiều chương trình kiến thiết bị đình
trệ. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tuy là một thành phố sinh non, nhưng nhiều người Pháp có đầu óc làm giàu chú ý ngay đến Ðà lạt. Lợi dụng sắc luật nhượng đất đai của chính phủ, vào ngày 1-4-1900, một người Pháp tên Gresieu được cấp cho không 885 mẫu đất thuộc Ðồng nai thượng. Ngày 18-10-1901, một người Pháp khác tên Armavon được cấp 300 mẫu ở gần Ðà
lạt... </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSSx3boiERgNZNXv52mW6nDTdwfxurgugqQkP23GKRHWfalT_E-4RQ8yoOnbfxoGaJf-Ue-nM6P74vH613miCrtBgze0GzedeNi409po1KDDDsBT_7ag1Jn83Ktqy85EnNFqZEmfXIG6k/s1600/duong-lcn.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="239" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSSx3boiERgNZNXv52mW6nDTdwfxurgugqQkP23GKRHWfalT_E-4RQ8yoOnbfxoGaJf-Ue-nM6P74vH613miCrtBgze0GzedeNi409po1KDDDsBT_7ag1Jn83Ktqy85EnNFqZEmfXIG6k/s320/duong-lcn.jpg" width="320" /></a></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ngày nay du khách đi chơi Ðà lạt thường theo quốc lộ 20, từ ngả ba Dầu giây lên Ðịnh quán, Bảo lộc, rồi Di linh tới Ðà lạt, hay dùng quốc lộ 21 từ Phan rang đi lên, chớ ít ai ngờ rằng con đường lộ đầu tiên nối liền giữa Sài gòn và Ðà lạt đi qua ngả Phan
thiết. Ðường ấy bắt đầu từ Ma lâm, qua đèo Datrum đến Di linh, rồi từ đó mới đi tiếp lên Ðà lạt. từ năm 1914-1915, Phan thiết là trạm dừng chân của lữ khách đi Ðà lạt. Từ năm 1908, Ðà lạt mới có ngôi nhà gạch đầu tiên là toà Công sứ Pháp. Năm 1912 Toàn quyền Albert Sarraut kế tục chương trình dang dở của P. Doumer, phát triển Ðà lạt thành một trung tâm nghỉ dưỡng. Ban đầu người Pháp khởi công làm con đường từ Phan rang lên Ðà lạt qua Ða nhim và đèo Ngoạn mục (Bellevue). Con đường ấy sau này mở rộng thành quốc lộ 21. Từ năm 1914, hãng xe hơi chở khách
"Société des Correspondances Automobiles du Langbian" cho chạy những chiếc xe hiệu Lorraine-Dietrich trên lộ trình Sài gòn - Phan thiết - Di linh tới Ðà lạt. Người cố cựu cho biết rằng hồi đó người ta gọi tắt hãng xe đò này bằng chữ "SCAL". Năm sau, tỉnh Langbian thành hình vẫn lấy Ðà lạt làm tỉnh lỵ. Ðà lạt bắt đầu thu hút du khách đến nghỉ mát và săn bắn vào mùa hè. Năm 1916, Langbian Palace Hotel là khách sạn đầu tiên được xây dựng theo kiểu nhà sàn, nhưng có hành lang rộng và mái che. Cũng năm đó, Ðà lạt có trạm Bưu chính, sở Công chánh và trắc địa, toà Công sứ, Cảnh binh. Còn người Việt nam (kinh) đầu tiên đến cư ngụ Ðà lạt là những người phu khuân vác trắc địa hay những người buôn bán. Năm 1920, Pháp tái lập tỉnh Ðồng nai thượng, tỉnh lỵ đật tại Di linh, trong khi Ðà lạt trở thành một khu vực tự trị về hành chánh, do một Tổng ủy viên cai trị. Năm 1922, Ðà lạt bước qua một giai đoạn phát triển mới, kiến trúc sư được chỉ định vẽ đồ án nới rộng Ðà lạt, mở rộng thành phố thành một đô thị tân
tiến. Ðặc biệt theo đồ án này không được xây cất gì che khuất đỉnh Lâm viên để giữ vẻ đẹp cho thành phố thơ mộng. Pháp muốn thành phố Ðà lạt sẽ là một góc của nước Pháp ở miền núi Alpes của A¨ châu. Do đó Ðà lạt phải có:
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Hồ nhơn tạo<br />
- Hàng trăm biệt thự rải rác trên các sườn đồi<br />
- Xây dựng ngôi chợ trung ương hình khối chữ nhật với tháp chuông vươn cao. Ðó là vị trí rạp hát Hòa bình hiện nay.
</span></span></span>
</div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Kể từ năm 1930 trở đi, Ðà lạt phát triển thành một đô thị có vườn hoa xinh đẹp, nhiều công viên cây xanh, ngàn hoa khoe sắc thắm vào mùa xuân. Người Mỹ đầu tiên có mặt tại Ðà lạt là vợ chồng nhà truyền giáo Tin Lành Hebert Jackson. Ông này đến Ðà lạt năm 1930, lập nhà truyền giáo đầu tiên cho đồng bào Thượng, có một mục sư Việt nam làm thông ngôn.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Năm 1925, Ðà lạt có chương trình gắn điện các đường phố chính bằng cách xây đập thủy điện Ankroet. Dự án này không thực hiện được vì thiếu ngân sách. Năm 1929 một nhà trồng tỉa Pháp làm một máy phát điện nhỏ sử dụng thác nước Cam ly để cung cấp điện lực cho Ðà lạt. Tháng 7 năm 1932, con đường quốc lộ 20 từ Sài gòn lên Bảo lộc đi Ðà lạt hoàn thành.<br />
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #0c343d;">ÐÀ LẠT, MỘT TRUNG TÂM GIÁO DỤC</span></span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Các nhà khoa học đều nhận định rằng môi trường, khí hậu trong lành, mát mẻ rất thích hợp cho các hoạt động trí
tuệ. Từ đó, Ðà lạt sớm phát triển thành một trung tâm giáo dục quan trọng nhất nước. Năm 1927, nhằm phục vụ cho con em người Pháp và số gia đình người Việt giàu có, Pháp cho lập ra Petit Lycée de Dalat. Ngôi trường Việt nam đầu tiên do cụ Bùi Thúc Bàng mở ra năm 1927, gần rạp Ngọc Lan. Cùng năm đó, dòng nữ tu Soeur St. Paul mở trường Crèche de Nazareth, dành riêng cho trẻ em. Trước năm 1932, trường Petit Lycée de Dalat đổi thành Grand Lycée de Dalat và chương trình học dạy tới bực Tú tài Pháp. Năm 1935, trường này lấy tên Lycée Yersin cho tới nay, để kỷ niệm bác sĩ
Yersin, ân nhân của Việt nam và cả nhân loại nữa.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Cuối năm 1932, người Pháp xây dựng cơ sở giáo dục cho nhà dòng sư huynh (trường Christian Brothers) và trường Collège d'Adran cho các chủng sinh. Năm 1935, nhà dòng Notre Dames mở rộng thêm bằng cách thiết lập chương trình giáo dục đệ nhị cấp, còn gọi là "Notre Dames de Langbian" và sau này chúng ta quen gọi trường ấy là Couvent des Oiseaux. Trường nữ này dành riêng cho các thiếu nữ con các gia đình Pháp, Việt giàu có cùng các gia đình quan lại. Trường này thu nhận các nữ sinh từ Miên, Lào theo học
nữa. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Ðến ngày 27-6-1939, Ðà lạt có thêm trường Thiếu Sinh quân đầu tiên dành cho các thiếu nhi và thiếu niên các gia đình quân nhân Pháp Việt. Năm 1936 bác sĩ Yersin lập ra viện Pasteur ở Ðà lạt, sau này trở thành nha Ðịa dư, nằm trên ngọn đồi gần trường Yersin và ga xe lửa Ðà lạt. Ngày 1-1-1953, trường Quốc gia Hành chánh thành lập tại Ðà lạt để đào tạo công chức cao cấp cho chính phủ. Nhiều người Việt nam tốt nghiệp khoa này, về sau đều làm tỉnh trưởng, phó tỉnh trưởng và giám đốc các công sở. Trường trung học Trần Hưng Ðạo khởi thủy lập gần chợ Hoà bình, có hoàng tử Bảo Long theo học , nên sau lấy tên là trường Bảo Long. Còn trường nữ trung học Bùi Thị Xuân, lúc mới lập lấy tên công chúa Phương Mai, sau đổi thành trường Quang
Trung. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Trường Võ bị Quốc gia Việt nam nguyên thủy là trường Sĩ quan Huế, thành lập năm 1948 bên cạnh sông Hương. Năm 1950, trường này di chuyển về Ðà lạt, lấy cơ sở trường Chỉ huy Tham mưu sau này làm địa điểm. Dưới thời Tổng thống Ngô Ðình Diệm, trường này lấy tên trường Võ bị Liên quân Ðà
lạt. Ðến năm 1960, trường này đổi tên thành Trường Võ bị Quốc gia Việt nam trên ngọn đồi 1515. đến năm 1967, trường này có cơ sở hiện đại nhất so với các trường võ bị Ðông Nam A¨. A¨p dụng chương trình huấn luyện quân sự và phần lớn chương trình văn hóa của trường Võ bị West Point (Hoa kỳ), trường Võ bị Quốc gia Việt nam dạy văn hóa bậc đại học 4 năm, đào tạo các sĩ quan hiện dịch đủ trình độ kiến thức chỉ huy và kiến thiết sau này. Khi tốt nghiệp, ngoài bằng cấp tốt nghiệp do trường Võ bị cấp phát, mỗi sinh viên còn được cấp bằng Cử Nhân Khoa Học Ư¨ng Dụng. Cho tới ngày Cộng sản chiếm miền Nam, trường Võ bị đã đào tạo được 29 khóa sĩ quan hiện dịch
(khóa 30 và 31 đang trong thời kỳ huấn luyện) làm nòng cốt cho Quân đội VNCH. Viện Ðại học Ðà lạt thành lập năm 1957. Tiền thân của viện Ðại học này là trường Sư huynh công giáo ở Huế do giám mục Ngô Ðình Thục thành lập với sự giúp đỡ của Hồng y Spellman ở New York. viện Ðại học Ðà lạt xây cất trên khu đất rộng 38 mẫu tây, có khoảng 1500 sinh viên theo học các phân khoa Chính trị Kinh doanh, Sư phạm, Khoa học... nằm tại số 1 đường Phù đổng Thiên vương. </span></span></span><br />
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXYzXH99UmDo0cOt9JeyvAw35Yj-stTDY66kMShReXjEwWu5DyvhA6UJ2JU0zHxGNbRtH5gTV9sX2ZT9NheANP4raP9lcKy0olFDyjQG2Tt5HCEadushCGgkhKOEEyY7l2bfOR7S88Y10/s1600/OldDalat_80.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXYzXH99UmDo0cOt9JeyvAw35Yj-stTDY66kMShReXjEwWu5DyvhA6UJ2JU0zHxGNbRtH5gTV9sX2ZT9NheANP4raP9lcKy0olFDyjQG2Tt5HCEadushCGgkhKOEEyY7l2bfOR7S88Y10/s320/OldDalat_80.jpg" width="320" /></a></span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thật là một sự ngạc nhiên lạ lùng, Ðà lạt trước năm 1975 có độ 80,000 dân mà có đến 4 cơ sở giáo dục đại học: Viện Ðại học, trường Ðại học Chiến tranh Chính trị, trường Võ bị Quốc gia Việt nam. Phía Giáo hội còn có trường Giáo hoàng Pio
X Ngoài ra còn có 15 trường trung học đệ nhị cấp và 56 trường tiểu
học!</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #0c343d;">VÀI NHÂN SĨ THƯỢNG Ở ÐÀ LẠT</span></span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Ðà lạt nguyên thủy là quê hương của người Thượng. Khi nói đến Ðà lạt mà không nhắc qua vài tên tuổi lớn người Thượng thì thất là thiếu sót. Từ cuối năm 1920, Ðà lạt phát triển bề rộng lẫn chiều sâu, mà vài người Thượng đã đóng vai trò quan trọng. Tại thung lũng Ða nhim, có bộ tộc Churu (Chru) tuy dân số ít (độ 1500 người) nhưng được coi là bộ lạc tiến bộ nhất cao nguyên Lâm viên, vì lịch sử của họ có liên hệ với lịch sử người Chiêm thành.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Là thị dân Ðà lạt, tôi chắc nhiều đồng hương còn nhớ con đường Ya Gut, nằm giữa đường Trần Bình Trọng và Hoàng Diệu, gần Trung tâm Y tế toàn
khoa? </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Theo Touneh Han Tho thì Banahria Ya Gut được coi như lãnh tụ người Churu nhiều thập niên đầu thế kỷ 20. Sinh năm 1870 tại một buôn làng thuộc vùng Ðơn dương ngày nay, Ya Gut kết hôn với một người chị bà con của thân phụ Han Tho; Ya Gut có một đứa con gái tên Ame Mabo, cho đến năm1975 vẫn còn sống tại làng Diom là quê hương của ông
ta. Ông Ya Gut là một người có tâm hồn nghệ sĩ, môt Nguyễn Du của người Churu, từng sáng tác nhiều thên anh hùng ca cho dân tộc Churu. Tài năng ấy Ya Gut thừa hưởng của tổ tiên. Năm 1909, Pháp lập một đồn hành chánh tại Dran (Ðơn dương) và phong cho Ya Gut làm tri huyện cai trị vùng này, giống như trường hợp tù trưởng có thế lực Khunjenob cai trị tại Ban Mê
Thuột. Hồi đó Ya Gut đóng vai trò trung gian giao thiệp giữa Pháp và dân chúng. Ngoài chức vụ hành chánh, Ya Gut còn đóng vai thẩm phán hoà giải các vụ xung đột, làm trọng tài giải quyết các cuộc tranh chấp của đồng bào ông ta. Theo Touneh Han Din, một người bà con với Han Tho, thì trong thời gian làm tri huyện ở Dran, nhiệm vụ căn bản của Ya Gut là chiêu mộ dân Thượng làm phu đắp đường giao thông. Dân Thượng cũng bị bắt buộc phải khiêng cáng cho các viên chức Pháp Việt và vợ con của
họ. Ðối với các bà vợ công chức Việt nam, những người Thượng này gọi đùa rằng đó là các
"bà đầm mũi tẹt". </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Một lãnh tụ khác là Touneh Han Dang, sinh năm 1880 tại Diom, trong một gia đình có 7 anh em. Ba mẹ là người thuộc chi tộc Banahria. Cũng như cha, thuở nhỏ Han Dang theo cha làm rẫy. Thời gian nhàn rỗi cậu thường đi săn bắn thú
rừng. Ðến tuổi 15, Han Dang tháp tùng theo các thường nhân người Churu buôn chuyến từ Phan rang lên Dran. Chuyến xuống họ mang mật ong, thịt rừng phơi khô, vài loại măng... xuống Phan rang đổi lấy muối, nước mắm, vải vóc. Là một thanh niên cường tráng, có chí tự lập, chỉ mấy năm sau, Han Dang tự mình tổ chức các chuyến hàng riêng biệt. Tại Phan rang có làng An phước là nơi nổi tiếng văn vật của người Chàm, có trường tiểu học. Nhờ vậy Han Dang được theo học các môn Pháp Việt và Chàm ngữ. Thấy việc học thích thú và có
lợi, Han Dang rất tích cực trau dồi. Nhưng có một điều làm cho Han Dang lo lắng đó là cha mẹ cậu sợ cậu ở mãi dưới An phước sẽ lưu lạc rồi bỏ rơi ông bà. Vì thế ông bà thu xếp cho hai người anh lớn đang làm giáo viên, dạy kèm tiếng Việt và Chàm cho Han Dang tại nhà ở Diom. Hàng ngày, sau khi tập ca hát cùng các ban hợp ca trong hai giờ, Han Dang học kèm với anh, và sau đó, học võ với một võ sư người
Việt. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Năm 1905, Pháp bắt đầu làm con đường từ Phan rang lên Ðà lạt. Han Dang và cha đều bị bắt đi làm sưu. thấy cha già
yếu, Han Dang tình nguyện làm việc cho cả hai người, nhưng lại từ chối khiêng cáng cho các
"bà đầm mũi tẹt". Con đường từ Krong Pha lên Ðà lạt có nhiều dốc cao, mỗi ngày Han Dang chỉ mang vác vượt 15 cây số thôi. Hàng hóa thường là những két rượu vang dành cho các công chức Pháp ở Ðà lạt. Trong thời gian ấy Han Dang dành dụm được một số tiền, bắt đầu mua ngà
voi, mật ong ở Roglai đem xuống Phan rang bán. Năm 1907, Han Dang có ý nghĩ sẽ cải tiến đời sống người
Churu. Ðầu tiên, Han Dang yêu cầu một người đàn bà Chàm đến Ða nhim dậy bộ lạc Churu dệt vải. Kế tiếp, Han Dang gởi cô em họ là Ba Cam xuống Phan rang học kỹ thuật làm nồi đất nung. Khi trở về, Ba Cam bắt đầu làm toàn bộ nồi đất mới cho cả làng. Han Dang còn học được kỹ thuật cày ruộng: cày sâu và hiệu quả hơn. Có một điều không thành công lắm là bắt đàn bà Churu mặc quần thay vì mặc váy.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Năm 1910, Han Dang được bổ làm lý trưởng Diom. Năm sau Pháp lập huyện Tân khai, sau này gọi là Di linh và Han Dang trở thành thông ngôn cho Ya Gut. Ðến năm 1919, tri huyện Ya Gut hưu trí và Han Dang được cử thay thế chức tri huyện của Ya Gut. Mãi đến ngày 22-2-1922, triều đình Huế
(Khải Ðịnh) mới bổ Han Dang làm "Thổ Huyện Tân khai" và gọi là "tri huyện Mọi". Trong thời gian này, Han Dang đề nghị mở trường ở Ða nhim bị công sứ Cunhac và quản đạo Trần Văn Lý phản đối với lý do "người Mọi không cần giáo dục, vì họ chỉ làm những việc nặng nhọc, không cần đến sự khéo léo". Dù thất bại, Han Dang không nản, tiếp tục tranh đấu để cải tiến mức sống của đồng bào ông. Năm 1922, người Pháp làm đường Sài gòn đi Ðà lạt qua ngả Bảo lộc, cần nhiều phu người Thượng. Với tư cách tri huyện Mọi, Han Dang có bổn phận cung ứng dân phu, nhưng đồng thời cũng nhắc lại yêu sách mở trường học. Lần này có kết quả. Tại các buôn người Lat, người Chil, người Churu, bắt đầu có trường sơ cấp, nhưng mỗi trường chỉ có độ 10 học sinh. Cho đến năm 1927, quản đạo Trần Văn Lý liên tục bất đồng ý kiến với Han Dang, và bỏ qua các đề nghị của Han Dang về những cải cách nâng cao mức sống của đồng bào Thượng. Khi quản đạo Trần Văn Lý đi rồi, tình hình người Thượng được cải thiện hơn: Han Dang tranh đấu để tỉnh cấp tiền bạc cho học sinh, tăng chương trình học lên 4 năm, và lúc ấy có 40 học sinh theo học. Những học trò giỏi được gửi lên Ðà lạt sẽ ở trọ nhà Han Dang đi học. Những học sinh ưu tú, sau khi tốt nghiệp sẽ được gửi đi Qui Nhơn học tiếp
"Collège de Quinhon".
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Ngày 2-9-1925, toàn quyền Ðông dương ban tặng cho Han Dang huy chương Bắc Ðẩu bội tinh. Theo Touneh Han Tho, trong khi khánh thành đường xe lửa từ Krong Pha lên đèo Ngoạn mục, công sứ Ðồng nai thượng có ban cho Han Dang huy chương "Kim Tiền hạng 3". Sau đó, Han Dang còn liên tiếp nhận được các huy chương Bắc Ðẩu bội tinh (1929), mề đay Kim Khánh hạng 3 (1933).
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Theo Touneh Han Tho, Han Dang tiếp tục tranh đấu để cải thiện mức sống của đồng bào Thượng quanh vùng Ðà
lạt. Ông tranh đấu cho dân làm đường được lãnh lương cao hơn. Mội khi có những thắc mắc ông khiếu nại với các viên chức cao cấp Pháp tại Ðà lạt, nếu như không được giải quyết, không
nản, ông làm đơn gởi lên hoàng đế Bảo Ðại, thủ tướng Pháp Léon Blum và cả tổng thống Pháp. Năm 1937, để phản đối viên công sứ Pháp lạm quyền, Han Dang từ quan, về làng làm lãnh tụ cho bộ lạc của ông đến ngày mãn
phần.</span></span></span><br />
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #0c343d;">ÐÀ LẠT, MỘT TRUNG TÂM GIÁO DỤC</span></span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Các nhà khoa học đều nhận định rằng môi trường, khí hậu trong lành, mát
mẻ rất thích hợp cho các hoạt động trí
tuệ. Từ đó, Ðà lạt sớm phát triển thành một trung tâm giáo dục quan
trọng nhất nước. Năm 1927, nhằm phục vụ cho con em người Pháp và số gia
đình người Việt giàu có, Pháp cho lập ra Petit Lycée de Dalat. Ngôi
trường Việt nam đầu tiên do cụ Bùi Thúc Bàng mở ra năm 1927, gần rạp
Ngọc Lan. Cùng năm đó, dòng nữ tu Soeur St. Paul mở trường Crèche de
Nazareth, dành riêng cho trẻ em. Trước năm 1932, trường Petit Lycée de
Dalat đổi thành Grand Lycée de Dalat và chương trình học dạy tới bực Tú
tài Pháp. Năm 1935, trường này lấy tên Lycée Yersin cho tới nay, để kỷ
niệm bác sĩ
Yersin, ân nhân của Việt nam và cả nhân loại nữa. </span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7R6EKM1M7vzIm9ciG6Q7ACB2iP1UZMn7Oqv9evvmIvB8K3cAXoslPQ0_rniTKCt1G6fm8ZNtYI8EBflPgvT3X5K5MK8SE3pS2EUzbCxXa-ZxyDD7i5O70a0IDHOdSuD1ia3E_sd4k6ew/s1600/OldDalat_100.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="220" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7R6EKM1M7vzIm9ciG6Q7ACB2iP1UZMn7Oqv9evvmIvB8K3cAXoslPQ0_rniTKCt1G6fm8ZNtYI8EBflPgvT3X5K5MK8SE3pS2EUzbCxXa-ZxyDD7i5O70a0IDHOdSuD1ia3E_sd4k6ew/s320/OldDalat_100.jpg" width="320" /></a></div>
<br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Cuối năm 1932, người Pháp xây dựng cơ sở giáo dục cho nhà dòng sư huynh
(trường Christian Brothers) và trường Collège d'Adran cho các chủng
sinh. Năm 1935, nhà dòng Notre Dames mở rộng thêm bằng cách thiết lập
chương trình giáo dục đệ nhị cấp, còn gọi là "Notre Dames de Langbian"
và sau này chúng ta quen gọi trường ấy là Couvent des Oiseaux. Trường nữ
này dành riêng cho các thiếu nữ con các gia đình Pháp, Việt giàu có
cùng các gia đình quan lại. Trường này thu nhận các nữ sinh từ Miên, Lào
theo học
nữa. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Ðến ngày 27-6-1939, Ðà lạt có thêm trường Thiếu Sinh quân đầu tiên dành
cho các thiếu nhi và thiếu niên các gia đình quân nhân Pháp Việt. Năm
1936 bác sĩ Yersin lập ra viện Pasteur ở Ðà lạt, sau này trở thành nha
Ðịa dư, nằm trên ngọn đồi gần trường Yersin và ga xe lửa Ðà lạt. Ngày
1-1-1953, trường Quốc gia Hành chánh thành lập tại Ðà lạt để đào tạo
công chức cao cấp cho chính phủ. Nhiều người Việt nam tốt nghiệp khoa
này, về sau đều làm tỉnh trưởng, phó tỉnh trưởng và giám đốc các công
sở. Trường trung học Trần Hưng Ðạo khởi thủy lập gần chợ Hoà bình, có
hoàng tử Bảo Long theo học , nên sau lấy tên là trường Bảo Long. Còn
trường nữ trung học Bùi Thị Xuân, lúc mới lập lấy tên công chúa Phương
Mai, sau đổi thành trường Quang
Trung. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Trường Võ bị Quốc gia Việt nam nguyên thủy là trường Sĩ quan Huế, thành
lập năm 1948 bên cạnh sông Hương. Năm 1950, trường này di chuyển về Ðà
lạt, lấy cơ sở trường Chỉ huy Tham mưu sau này làm địa điểm. Dưới thời
Tổng thống Ngô Ðình Diệm, trường này lấy tên trường Võ bị Liên quân Ðà
lạt. Ðến năm 1960, trường này đổi tên thành Trường Võ bị Quốc gia Việt
nam trên ngọn đồi 1515. đến năm 1967, trường này có cơ sở hiện đại nhất
so với các trường võ bị Ðông Nam A¨. A¨p dụng chương trình huấn luyện
quân sự và phần lớn chương trình văn hóa của trường Võ bị West Point
(Hoa kỳ), trường Võ bị Quốc gia Việt nam dạy văn hóa bậc đại học 4 năm,
đào tạo các sĩ quan hiện dịch đủ trình độ kiến thức chỉ huy và kiến
thiết sau này. Khi tốt nghiệp, ngoài bằng cấp tốt nghiệp do trường Võ bị
cấp phát, mỗi sinh viên còn được cấp bằng Cử Nhân Khoa Học Ư¨ng Dụng.
Cho tới ngày Cộng sản chiếm miền Nam, trường Võ bị đã đào tạo được 29
khóa sĩ quan hiện dịch
(khóa 30 và 31 đang trong thời kỳ huấn luyện) làm nòng cốt cho Quân đội
VNCH. Viện Ðại học Ðà lạt thành lập năm 1957. Tiền thân của viện Ðại học
này là trường Sư huynh công giáo ở Huế do giám mục Ngô Ðình Thục thành
lập với sự giúp đỡ của Hồng y Spellman ở New York. viện Ðại học Ðà lạt
xây cất trên khu đất rộng 38 mẫu tây, có khoảng 1500 sinh viên theo học
các phân khoa Chính trị Kinh doanh, Sư phạm, Khoa học... nằm tại số 1
đường Phù đổng Thiên vương.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Thật là một sự ngạc nhiên lạ lùng, Ðà lạt trước năm 1975 có độ 80,000
dân mà có đến 4 cơ sở giáo dục đại học: Viện Ðại học, trường Ðại học
Chiến tranh Chính trị, trường Võ bị Quốc gia Việt nam. Phía Giáo hội còn
có trường Giáo hoàng Pio
X Ngoài ra còn có 15 trường trung học đệ nhị cấp và 56 trường tiểu
học!<br />
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #0c343d;">VÀI NHÂN SĨ THƯỢNG Ở ÐÀ LẠT </span></span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Ðà lạt nguyên thủy là quê hương của người Thượng. Khi nói đến Ðà lạt mà
không nhắc qua vài tên tuổi lớn người Thượng thì thất là thiếu sót. Từ
cuối năm 1920, Ðà lạt phát triển bề rộng lẫn chiều sâu, mà vài người
Thượng đã đóng vai trò quan trọng. Tại thung lũng Ða nhim, có bộ tộc
Churu (Chru) tuy dân số ít (độ 1500 người) nhưng được coi là bộ lạc tiến
bộ nhất cao nguyên Lâm viên, vì lịch sử của họ có liên hệ với lịch sử
người Chiêm thành.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Là thị dân Ðà lạt, tôi chắc nhiều đồng hương còn nhớ con đường Ya Gut,
nằm giữa đường Trần Bình Trọng và Hoàng Diệu, gần Trung tâm Y tế toàn
khoa? </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Theo
Touneh Han Tho thì Banahria Ya Gut được coi như lãnh tụ người Churu
nhiều thập niên đầu thế kỷ 20. Sinh năm 1870 tại một buôn làng thuộc
vùng Ðơn dương ngày nay, Ya Gut kết hôn với một người chị bà con của
thân phụ Han Tho; Ya Gut có một đứa con gái tên Ame Mabo, cho đến
năm1975 vẫn còn sống tại làng Diom là quê hương của ông
ta. Ông Ya Gut là một người có tâm hồn nghệ sĩ, môt Nguyễn Du của người
Churu, từng sáng tác nhiều thên anh hùng ca cho dân tộc Churu. Tài năng
ấy Ya Gut thừa hưởng của tổ tiên. Năm 1909, Pháp lập một đồn hành chánh
tại Dran (Ðơn dương) và phong cho Ya Gut làm tri huyện cai trị vùng này,
giống như trường hợp tù trưởng có thế lực Khunjenob cai trị tại Ban Mê
Thuột. Hồi đó Ya Gut đóng vai trò trung gian giao thiệp giữa Pháp và dân
chúng. Ngoài chức vụ hành chánh, Ya Gut còn đóng vai thẩm phán hoà giải
các vụ xung đột, làm trọng tài giải quyết các cuộc tranh chấp của đồng
bào ông ta. Theo Touneh Han Din, một người bà con với Han Tho, thì trong
thời gian làm tri huyện ở Dran, nhiệm vụ căn bản của Ya Gut là chiêu mộ
dân Thượng làm phu đắp đường giao thông. Dân Thượng cũng bị bắt buộc
phải khiêng cáng cho các viên chức Pháp Việt và vợ con của
họ. Ðối với các bà vợ công chức Việt nam, những người Thượng này gọi đùa
rằng đó là các
"bà đầm mũi tẹt". </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj46-jF0OQgvx_1Qoca2ntvLjtp6LNmwaMcHpopTly81A7l_vg99b7rPJHwRJ6hN-rmvalICKcB4JDQCURDM5UIhRxg2kv7qCKDzyWNZkUiM58PidV4f1U2CUeyehqV-wVDo8J3FhMhyho/s1600/Dalat2_indochine9.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="232" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj46-jF0OQgvx_1Qoca2ntvLjtp6LNmwaMcHpopTly81A7l_vg99b7rPJHwRJ6hN-rmvalICKcB4JDQCURDM5UIhRxg2kv7qCKDzyWNZkUiM58PidV4f1U2CUeyehqV-wVDo8J3FhMhyho/s320/Dalat2_indochine9.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Một lãnh tụ khác là Touneh Han Dang, sinh năm 1880 tại Diom, trong một
gia đình có 7 anh em. Ba mẹ là người thuộc chi tộc Banahria. Cũng như
cha, thuở nhỏ Han Dang theo cha làm rẫy. Thời gian nhàn rỗi cậu thường
đi săn bắn thú
rừng. Ðến tuổi 15, Han Dang tháp tùng theo các thường nhân người Churu
buôn chuyến từ Phan rang lên Dran. Chuyến xuống họ mang mật ong, thịt
rừng phơi khô, vài loại măng... xuống Phan rang đổi lấy muối, nước mắm,
vải vóc. Là một thanh niên cường tráng, có chí tự lập, chỉ mấy năm sau,
Han Dang tự mình tổ chức các chuyến hàng riêng biệt. Tại Phan rang có
làng An phước là nơi nổi tiếng văn vật của người Chàm, có trường tiểu
học. Nhờ vậy Han Dang được theo học các môn Pháp Việt và Chàm ngữ. Thấy
việc học thích thú và có
lợi, Han Dang rất tích cực trau dồi. Nhưng có một điều làm cho Han Dang
lo lắng đó là cha mẹ cậu sợ cậu ở mãi dưới An phước sẽ lưu lạc rồi bỏ
rơi ông bà. Vì thế ông bà thu xếp cho hai người anh lớn đang làm giáo
viên, dạy kèm tiếng Việt và Chàm cho Han Dang tại nhà ở Diom. Hàng ngày,
sau khi tập ca hát cùng các ban hợp ca trong hai giờ, Han Dang học kèm
với anh, và sau đó, học võ với một võ sư người
Việt. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Năm 1905, Pháp bắt đầu làm con đường từ Phan rang lên Ðà lạt. Han Dang
và cha đều bị bắt đi làm sưu. thấy cha già
yếu, Han Dang tình nguyện làm việc cho cả hai người, nhưng lại từ chối
khiêng cáng cho các
"bà đầm mũi tẹt". Con đường từ Krong Pha lên Ðà lạt có nhiều dốc cao,
mỗi ngày Han Dang chỉ mang vác vượt 15 cây số thôi. Hàng hóa thường là
những két rượu vang dành cho các công chức Pháp ở Ðà lạt. Trong thời
gian ấy Han Dang dành dụm được một số tiền, bắt đầu mua ngà
voi, mật ong ở Roglai đem xuống Phan rang bán. Năm 1907, Han Dang có ý
nghĩ sẽ cải tiến đời sống người
Churu. Ðầu tiên, Han Dang yêu cầu một người đàn bà Chàm đến Ða nhim dậy
bộ lạc Churu dệt vải. Kế tiếp, Han Dang gởi cô em họ là Ba Cam xuống
Phan rang học kỹ thuật làm nồi đất nung. Khi trở về, Ba Cam bắt đầu làm
toàn bộ nồi đất mới cho cả làng. Han Dang còn học được kỹ thuật cày
ruộng: cày sâu và hiệu quả hơn. Có một điều không thành công lắm là bắt
đàn bà Churu mặc quần thay vì mặc váy.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Năm 1910, Han Dang được bổ làm lý trưởng Diom. Năm sau Pháp lập huyện
Tân khai, sau này gọi là Di linh và Han Dang trở thành thông ngôn cho Ya
Gut. Ðến năm 1919, tri huyện Ya Gut hưu trí và Han Dang được cử thay
thế chức tri huyện của Ya Gut. Mãi đến ngày 22-2-1922, triều đình Huế
(Khải Ðịnh) mới bổ Han Dang làm "Thổ Huyện Tân khai" và gọi là "tri
huyện Mọi". Trong thời gian này, Han Dang đề nghị mở trường ở Ða nhim bị
công sứ Cunhac và quản đạo Trần Văn Lý phản đối với lý do "người Mọi
không cần giáo dục, vì họ chỉ làm những việc nặng nhọc, không cần đến sự
khéo léo". Dù thất bại, Han Dang không nản, tiếp tục tranh đấu để cải
tiến mức sống của đồng bào ông. Năm 1922, người Pháp làm đường Sài gòn
đi Ðà lạt qua ngả Bảo lộc, cần nhiều phu người Thượng. Với tư cách tri
huyện Mọi, Han Dang có bổn phận cung ứng dân phu, nhưng đồng thời cũng
nhắc lại yêu sách mở trường học. Lần này có kết quả. Tại các buôn người
Lat, người Chil, người Churu, bắt đầu có trường sơ cấp, nhưng mỗi trường
chỉ có độ 10 học sinh. Cho đến năm 1927, quản đạo Trần Văn Lý liên tục
bất đồng ý kiến với Han Dang, và bỏ qua các đề nghị của Han Dang về
những cải cách nâng cao mức sống của đồng bào Thượng. Khi quản đạo Trần
Văn Lý đi rồi, tình hình người Thượng được cải thiện hơn: Han Dang tranh
đấu để tỉnh cấp tiền bạc cho học sinh, tăng chương trình học lên 4 năm,
và lúc ấy có 40 học sinh theo học. Những học trò giỏi được gửi lên Ðà
lạt sẽ ở trọ nhà Han Dang đi học. Những học sinh ưu tú, sau khi tốt
nghiệp sẽ được gửi đi Qui Nhơn học tiếp
"Collège de Quinhon".
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Ngày 2-9-1925, toàn quyền Ðông dương ban tặng cho Han Dang huy chương
Bắc Ðẩu bội tinh. Theo Touneh Han Tho, trong khi khánh thành đường xe
lửa từ Krong Pha lên đèo Ngoạn mục, công sứ Ðồng nai thượng có ban cho
Han Dang huy chương "Kim Tiền hạng 3". Sau đó, Han Dang còn liên tiếp
nhận được các huy chương Bắc Ðẩu bội tinh (1929), mề đay Kim Khánh hạng 3
(1933).
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Theo
Touneh Han Tho, Han Dang tiếp tục tranh đấu để cải thiện mức sống của
đồng bào Thượng quanh vùng Ðà
lạt. Ông tranh đấu cho dân làm đường được lãnh lương cao hơn. Mội khi có
những thắc mắc ông khiếu nại với các viên chức cao cấp Pháp tại Ðà lạt,
nếu như không được giải quyết, không
nản, ông làm đơn gởi lên hoàng đế Bảo Ðại, thủ tướng Pháp Léon Blum và
cả tổng thống Pháp. Năm 1937, để phản đối viên công sứ Pháp lạm quyền,
Han Dang từ quan, về làng làm lãnh tụ cho bộ lạc của ông đến ngày mãn
phần. </span></span></span>
</div>
<br />
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: red;">HỨA HOÀNH</span><br />
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">Ðặc san ÐA HIỆU số 40 tháng 10-1995<br />
Bản Tin VHV số 20 Xuân Ất Hợi 1995 </span></span></span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;"><br /></span></span></span></span></span></div>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-89007623553852462822013-05-10T15:58:00.003-05:002013-05-10T19:31:34.699-05:00Đà Lạt: Khung Trời Kỷ Niệm <span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Biên Khảo </span></span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjCQkM80sBYWN1L86guarJS44h2umFwLTTNvpi-Uxjnb4G5VY_YUHFG6rjDwd8SgCfOyqx0huzd12zklVgYm9QuVCH5PavdnWR_cjQS_Z9h_LOSNVtiJ0jMpkxVkf1f1ieWPtTetAThYgE/s1600/may-dl.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjCQkM80sBYWN1L86guarJS44h2umFwLTTNvpi-Uxjnb4G5VY_YUHFG6rjDwd8SgCfOyqx0huzd12zklVgYm9QuVCH5PavdnWR_cjQS_Z9h_LOSNVtiJ0jMpkxVkf1f1ieWPtTetAThYgE/s320/may-dl.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Ðà lạt năm nay vừa tròn 100 tuổi (1893-1993). Thành phố Ðà lạt cũng có cuộc sống riêng của nó. Một thế kỷ qua Ðà lạt chào đời, phát triển, phồn thịnh như một cô gái xuân đài các, bây giờ bước vào giai đoạn suy tàn.
</span></span></span></div>
<a name='more'></a><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">NGUYỄN THÔNG HAY YERSIN, AI
ÐÃ TÌM RA VỊ TRÍ ÐÀ LẠT?
</span></span></span>
</div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Ðúng 100 năm trước, vào lúc 3 giờ chiều ngày 21-6-1893, vừa từ một khu rừng rậm chui ra, bác sĩ Yersin và đoàn thám hiểm ngạc nhiên đến sững sờ trước một khung cảnh thiên nhiên kỳ thú mà họ chưa bao giờ nhìn thấy trước đó. Trong nhật ký, bác sĩ Yersin đã ghi lại: "Một cao nguyên rộng lớn, không cây cối, đó đây thấp thoáng những trái đồi thấp, phủ một lớp cỏ xanh mịn màng".
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Vào năm 1905, một du khách người Anh có dịp đật chân đến Ðà lạt, đã ghi lại khung cảnh thành phố buổi sơ khai: "Nhiều đồi núi thấp nằm trên một diện tích rộng lớn, không cây cối, chỉ phủ một lớp cỏ ngắn. Tất cả cùng một cao độ, tựa hồ như những đợt sóng màu xanh nhấp nhô. Ở chính giữa, đỉnh Lâm viên vượt lên như một hòn đảo lởm chởm. Ðăng kia (Dankia) nằm dưới chân dãy núi ấy, ở phía bên kia cao nguyên. Cao nguyên thật yên tĩnh và mát mẻ, không dốc đứng, không một bụi rậm. Trong các thung lũng hẹp là những rừng thông nằm xen giữa những ngọn đồi."
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Mới đây, bên nhà, trên tạp chí Du Lịch Lâm Ðồng, tác giả Nguyễn Diệp có viết bài "Ai là người đầu tiên thám hiểm và tìm ra Ðà lạt?" nêu lên ý kiến cho rằng chính Nguyễn Thông (1827-1884) trong khi làm chức Dinh điền sứ đóng ở Bình thuận, đã có lần lên thăm vùng rừng núi cao nguyên Lâm viên ngày nay. Ông tìm ra vị trí Ðà lạt 25 năm trước khi bác sĩ Yersin đật chân
tới. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Bài viết có vẻ là một phát kiến mới lạ, làm thỏa mãn tự ái người Việt, nhưng thiều những bằng chứng xác thực. Dù cho sau này chúng ta có thể tìm được thêm những chứng cớ nào đáng tin cậy hơn nữa để kết luận Nguyễn Thông là người đã khám phá cao nguyên Lâm viên, cũng không quan hệ đến sự ra đời của đô thị này. Cho dù Nguyễn Thôngtrong lúc làm Dinh điền sứ lo việc khẩn hoang có đến cao nguyên Lâm viên thực sự, rồi sau đó báo cáo về triều đình nhà Nguyễn, thì việc thực hiện công cuộc di dân lên khai phá, đặt nền tảng cho một đô thị như Ðà lạt hiện nay cũng không thể nào có được. Các khái niệm về thành phố nghỉ mát, trung tâm điều dưỡng, phải đợi người Pháp du nhập. Ngoài người Tây phương, không triều đại nào ở nước ta có thể thực hiện được.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Các thế kỷ trước khi chinh phục các quốc gia nhiệt đới làm thuộc địa, người Âu châu thường gặp phải vấn đề khí hậu oi bức so với đất nước họ. Hàng năm, các công chức thuộc địa phải về chính quốc để nghỉ hè. Việc ấy rất tốn kém thì giờ và tiền bạc. Chính vì lẽ đó mà người Anh lập thành phố Darjeeling ở Ấn độ,người Mỹ lập Baguio ở Philippines, người Hoà lan lập Bogor, rồi Thái mở rộng Chiengmai, và Pháp ở Ðông dương tìm kiếm những vị trí trên núi cao mát mẻ như Sapa, Tam đảo, Bạch mã, Bà ná, và Ðà lạt ở Việt nam ra đời.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Ðà lạt được khai sinh dưới thời Toàn quyền Paul Doumer. Khi đọc báo cáo của bác sĩ Yersin về cao nguyên Lâm viên, Doumer tỏ ra thích thú. Trong một chuyến du hành bằng ngựa từ Bắc vào Nam, Toàn quyền Paul Doumer đã yêu cầu bác sĩ Yersin dẫn mình đi quan sát địa điểm nói trên. Ðến nơi, thấy địa thế lý tưởng, khung cảnh mát mẻ, Doumer tỏ ra hài lòng. Về Hà nội, Paul Doumer liền ký sắc lệnh thành lập đô thị nghỉ mát Ðà
lạt. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Một nhà nghiên cứu khác có mặt rất sớm ở Ðà lạt, đã viết trong một hồi ký nhan đề Connaissance de Dalat như sau: "Ở nơi hồ nước, có dòng suối của bộ tộc Lat chảy qua, người ta gọi là
Dalat." </span></span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgK95xuQxCtzN3bEaTW2ZleARgq7L0l43AqiYYocccS12DdqKrwS4lMdoGpn28OJoFAjRL5Sh2O8aVST9HFWjFwMKZ5D7b8D2rarVrv4aebePc6UPOT1Ji2OwrVC04mRmCl3GlsrDqR6e4/s1600/camly-78.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="212" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgK95xuQxCtzN3bEaTW2ZleARgq7L0l43AqiYYocccS12DdqKrwS4lMdoGpn28OJoFAjRL5Sh2O8aVST9HFWjFwMKZ5D7b8D2rarVrv4aebePc6UPOT1Ji2OwrVC04mRmCl3GlsrDqR6e4/s320/camly-78.jpg" width="320" /></a></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Lúc đó thác Cam ly (ở cuối đường Yersin trước năm 1975) là một dòng suối nhỏ, mùa mưa nước chảy khá mạnh. Tên Cam ly ngày nay bắt nguồn từ tên người tù trưởng bộ lạc Koho. Ông ta tên là K'mly, sau khi chết, bộ lạc này dùng tên ông mà đật tên cho con suối đó mà họ xem như là quê hương của người Koho ở cao nguyên Lâm viên. Về sau người Việt đọc trại thành Cam ly. Trong một tấm bưu ảnh hồi thập niên 1950 chụp thác Cam ly, phía dưới có hai câu thơ:
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i><span style="font-size: small;">Cam ly nước chảy về đâu?<br />
Cho ta nhắn gửi mối sầu cố hương. </span></i></span></span>
</div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Thác Cam ly trở thành một thắng cảnh để du khách thăm viếng bắt đầu từ năm 1912. Nằm trên ngọn đồi lộng gió gần đó là lăng ông bà Nguyễn Hữu Hào, tức ông bà Quận công Long Mỹ, nhạc phụ hoàng đế Bảo Ðại. Ông Hào là một người theo đạo công giáo, có quốc tịch Pháp, người quê ở Gò công, có nhiều đồn điền ở Ðà lạt, Cầu Ðất. Ông Hào là rể của ông Huyện Sĩ, thân phụ bà Nam Phương hoàng hậu, mất năm 1939. Trong các bài "Hoàng Triều Cương Thổ", "Nam Phương Hoàng Hậu", chúng tôi có nhắc đến chi tiết này, nay xin miễn kể thêm.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Con đường nối liền cao nguyên Lâm viên với đồng bằng Phan rang hoàn tất năm 1899, chỉ dùng cho voi, ngựa chở đồ và người đi bộ. Năm 1912 ngôi chợ đầu tiên Ðà lạt được xây cất bằng gỗ, ngay vị trí rạp hát Hòa bình bây giờ. Năm 1936 chợ Hoà bình mới với hình tháp chuông nhô lên một góc, được xây dựng lại. Ngôi chợ mới Ðà lạt do kiến trúc sư Ngô Viết Thụ vẽ kiểu, xây dựng hồi năm 1958.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Khi thế chiến thứ nhất bùng nổ bên Âu châu, con đường hàng hải qua lại bị gián đọan, nên các công sứ, tham biện, thống sứ ngưòi Pháp thường lên nghỉ hè trên Ðà lạt. Năm 1923 Toàn quyền Maurice Long giao cho kiến trúc sư Hébrard vẽ đồ án mở rộng thành phố, giữ lại bối cảnh sân cù nhìn lên đỉnh Lâm viên, không cho xây
dựng. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Con đường xe lửa Ðà lạt - Tháp chàm phải xây dựng trong nhiều năm, vì đèo Ngoạn mục dốc đứng, cao 980m trên mặt biển. Do đó người Pháp phải thuê kỹ sư Thụy điển là những chuyên viên làm đường sắt có răng cưa trên các triền núi cheo leo bên nước họ, qua xây dựng con đường rầy. Khởi công từ năm 1928, con đường phải chia làm nhiều đoạn, có răng cưa ở giữa cho xe leo dốc khỏi tuột, cuối cùng khánh thành vào năm 1933 cùng một lượt với nhà ga Ðà lạt. Ðó là một kiến trúc độc đáo hoàn toàn kiểu Âu châu màu đỏ, có những cửa kính hình vuông, xa trông như một toà lâu đài. Ngày khánh thành đường xe lửa Ðà lạt - Phan rang, có mặt Toàn quyền Pasquier và Khâm sứ Trung kỳ Thibaudau. Từ đó Pháp chở nhiều vật liệu nặng cho việc xây dựng các biệt điện.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Cũng như nhiều thành phố khác, tới đâu Pháp cũng lo hưởng thụ các tiện nghi. Khu vực xây dựng đầu tiên gọi là "khu phố Tây" nằm trên đồi, thuộc khu vực rạp hát Ngọc Lan, chạy qua khách sạn Thủy Tiên, tới đường Phan Ðình Phùng, với nhiều nhà phố kiểu Tây phương, trên lầu có ban công nhìn xuống đường lộ để chiều chiều họ ra đó nhìn xuống đường phố. Dinh Toàn quyền, còn gọi là Biệt điện số 2, nằm trên một ngọn đồi gần ngã tư đường Nguyễn Tri Phương và Trần Hưng Ðạo, khởi công năm 1933 có 25 phòng, ba năm sau mới hoàn thành. Biệt điện quốc trưởng dành riêng cho vua Bảo Ðại gọi là dinh số 3, nằm cuối con đường Huyền Trân công chúa. Từ lúc xây cất xong cho đến năm 1945, biệt điện được gọi là Hoàng cung Ðà lạt. Ðây cũng là chỗ để hoàng đế tổ chức lễ Vạn thọ (sinh nhật), tiếp tân các toàn quyền, khâm sứ, và sau này là Cao ủy Pháp. </span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisKUbRURAMzCNHD5kp-i0933quu3q4A90t2Js-WEXO410GRl8vZWU-MdibNB0TixEDfkB7UYqIaM6DyG1LmGSFFbWvKfxd98zoynIDJpEXWLqQju-Ae8FJSQFEGrTP6tWSHb7kf9SitOQ/s1600/dl-anh4.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="223" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisKUbRURAMzCNHD5kp-i0933quu3q4A90t2Js-WEXO410GRl8vZWU-MdibNB0TixEDfkB7UYqIaM6DyG1LmGSFFbWvKfxd98zoynIDJpEXWLqQju-Ae8FJSQFEGrTP6tWSHb7kf9SitOQ/s320/dl-anh4.jpg" width="320" /></a></div>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Trong biệt điện chia ra nhiều phòng:
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">- Văn phòng Hoàng đế, có bức tượng hình người thật của nhà vua bằng thạch cao và một bức tượng khác nhỏ hơn, bằng vàng, của vua Khải Ðịnh. Sau năm 1975 tượng này đã bị VC lấy mất.<br />
- Trong phòng này cũng có ngọc tỉ, ấn tín. Phía trên lò sưởi, ngay giữa phòng là bức chân dung hoàng đế mặc triều phục, hoàng tử Bảo Long và Nam Phương hoàng hậu.<br />
- Tầng lầu thứ hai dành riêng cho hoàng gia họp mặt. Phòng màu vàng dành cho thái tử Bảo Long. Phòng hình bán nguyệt dành cho hoàng hậu và các con, nơi cả gia đình họp
mặt. </span></span></span>
</div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Ngoài ra, còn Dinh số 1 nằm trên một ngọn đồi từ ngả ba Trại Hầm đi lên. Những biệt điện kể trên xây cất cách nay hơn nửa thế kỷ, nhiều chỗ hư mục nhưng không được tu bổ.VC bán vé cho du khách vào xem nhưng không bỏ tiền để tái thiết, sau khi đã vơ vét hết những tài sản qúy giá ở những nơi đó cũng như trong cấm thành ngoài Huế hồi năm 1945.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Dưới thời Ðệ nhất Cộng hoà (1955-1963), vợ chồng ông Ngô Ðình Nhu có xây một biệt thự nghỉ mát gọi là "biệt điện mùa hè" ở Ðà lạt. So với các dinh số 2, dinh số 3, biệt điện này nhỏ hơn, nhưng là một công trình kiến trúc nghệ thuật, vật liệu mua từ ngoại quốc, trang bị tối tân hơn. Lần đầu tiên, một hồ tắm kiểu vua chúa Tây phương được du nhập dành cho cấp lãnh đạo thụ hưởng. Biệt điện xây trên một ngọn đồi nhìn xuống một thung lũng thơ mộng, và đồi ấy được đật tên là Châu Lâm (Jewel Forest). Mùa hè năm 1964, khi chế độ Ngô Ðình Diệm sụp đổ, gia đình chúng tôi có ra thăm biệt điện này, chứng kiến cảnh sống vương giả của gia đình họ Ngô. Biệt điện được trang hoàng theo sở thích của từng người. Phần bà Nhu là hồ tắm bằng cẩm thạch, nước trong vắt, có máy làm nuớc nóng về mùa đông. Trong nhà, phòng ngủ, bếp nấu ăn đều trang bị những tiện nghi đắt tiên vì bà là một trưởng giả khó tánh. Phòng khách có đến năm lò sưởi. Tường, trần nhà, sàn nhà đều lót bằng những phiến gỗ tếch hình vuông, đánh bóng. Khu vườn hoa là của ông Ngô Ðình Nhu, có trên một trăm loài hoa hiếm qúy được mua từ ngoại quốc đem về. Mỗi lần ra thăm, tổng thống Ngô Ðình Diệm thường bước ra sân im lặng ngắm hoa, như theo đuổi một ý tưởng riêng. Biệt điện chỉ có độ 12 phòng nhưng phải xây dựng mất năm năm mới hoàn thành vì nhiều chỗ phải đập đi làm lại nhiều lần mới vừa lòng bà Nhu. Riêng chiếc cổng vào, phải xây lại đến lần thứ năm.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Cũng trong thập niên 1930, Pháp xây dựng nhiều dinh thự khác như toà công sứ, dinh quản đạo (cho tỉnh trưởng người Việt), trường trung học Yersin, trường Couvent des Oiseaux, khách sạn Du Parc, nhà thờ chính tòa gần Ðà lạt Hotel được xây dựng sớm hơn, nhưng mãi đến năm 1942 mới hoàn thành. Cây thánh giá trên nóc tháp chuông, cách mặt đất tới 47 mét, dáng dấp một giáo đường thời trung cổ bên Âu châu. Khách sạn lớn nhất là Ðà lạt Hotel nằm cùng khu vực với nhà thờ, trên đường Yersin, được xây dựng sớm nhất, từ năm 1907, có 65 phòng. Sau năm 1945 khách sạn ấy bị hỏa hoạn làm hư hại một
phần. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Tới đầu thập niên, Ðà lạt trở thành một đô thị tân tiến với các dinh thự to lớn, hơn 800 biệt thự, nhà nghỉ của tư nhân, các gia đình qúy tộc, giàu có khắp nơi trong nước. Mỗi biệt thự kiến trúc khác nhau nhưng đều giống nhau ở chỗ có sân cỏ, vườn hoa, và chỗ để xe hơi. Thuở đó, người Pháp hãnh diện coi Ðà lạt như "La Petite Paris" (tiểu Paris). Năm 1949 Quốc trưởng Bảo Ðại từ Hồng kông về chấp chánh. Ðà lạt là nơi quốc trưởng cư ngụ nên trở thành thủ đô hành chánh, các chính khách rộn rịp lên xuống yết kiến ngài. Lúc đó, Ðà lạt cũng còn là một địa điểm săn bắn hấp dẫn. Chỉ cách Ðà lạt chừng hai giờ lái xe, chúng ta sẽ lạc vào những khu rừng có đầy nai, mễn, heo rừng, chim phụng hoàng, gà rừng, gấu và cọp nữa. Năm 1972 có lần chúng tôi gặp bốn người Thượng khiêng một con cọp vừa mới bẫy được, đem ra chợ Ðà lạt bán. Món thịt nai gần như ngày nào cũng có, nhất là khi trời bắt đầu mưa cho đến tháng 11 hàng năm.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Theo thời gian, chế độ Hoàng triều Cương thổ bị bãi bỏ, Ðà lạt thu hút thêm nhiều người Việt từ ba miền lên lập nghiệp. Vì có khí hậu miền ôn đới nên Ðà lạt là nơi thích hợp cho các loại hoa và rau cải, trái cây xứ lạnh. Hồi đầu thập niên, người Pháp muốn mở rộng nghề trồng rau cải và trồng hoa để phục vụ nhu cầu của họ, nên cho phép một số người có kinh nghiệm trồng rau lên Ðà lạt lập nghiệp. Theo lệnh Pháp, tổng đốc Hà đông Hoàng Trọng Phu tuyển mộ mấy mươi gia đình từ các làng chuyên canh rau cải, trồng hoa ở Ngọc Hà, Nghi Tam, Quang Ba, Tây Từ... lên Ðà lạt, được cấp đất trồng hoa. Lớp người này lập ra ấp Hà Ðông để tưởng nhớ quê hương của họ. Ấp Nghệ Tĩnh do Phạm Khắc Hoè khi làm quản đạo Ðà lạt lập ra năm 1942, cũng tập họp những người phát xuất từ hai tỉnh đó.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Dưới thời Ðệ nhất Cộng hòa, chính phủ Ngô Ðình Diệm cho thiết lập nhiều cơ sở văn hoá tại Ðà lạt. Viện Ðại học Ðà lạt thành hình năm 1957, xuất phát từ chủng viện công giáo thuộc giám mục địa phận Huế cai quản. Viện Ðại học Ðà lạt ra đời với sự đỡ đầu của Tổng giám mục Ngô Ðình Thục và sự giúp đỡ của Hồng y Spellman ở New York, phát triển liên tục cho đến năm 1975.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Về tôn giáo, một trong các ngôi chùa cổ nhất là chùa Linh Phong trên đường đi Trại Hầm, chùa Linh Sơn, chùa Thiên Vương, chùa Sư Nữ. Nhà thờ Domain là nơi tu hành của các bà sơ, chuyên làm bánh kẹo, trồng hoa để bán. Vợ của toàn quyền Ðông
Dương Jean Decoux tên Suzanne Humbert là bạn của hoàng hậu Nam Phương, là người đóng góp nhiều tiền bạc cho nhà thờ này. Bà bị tai nạn xe hơi trên đường Ðà lạt nhân một chuyến lên chơi với bà Nam Phương. Thi hài được chôn phía sau nhà thờ. Nói đến chùa Linh sơn Ðà lạt, người ta nhớ đến một thầy trụ trù từ năm 1945. Thầy là người cha Nhật mẹ Việt, sinh năm 1926. Khi Nhật vào Ðông dương, thầy bị bắt đi làm thông ngôn một thời gian. Năm 1951 thầy tốt nghiệp trung học Yersin. Trong thời gian trụ trì ở chùa Linh sơn, thầy vẫn cầu học, dịch kinh sách, và ghi danh theo học ở viện Ðại học Ðà lạt, phân khoa văn chương và triết học. sau đó thầy chuyên về môn văn chương Anh Mỹ, tốt nghiệp cử nhân với đề tài tiểu luận "William Faulkner" vào năm 1975!
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Ngoài ra, ở Ðà lạt còn có Trung tâm Nguyên tử lực do chương trình "Nguyên tử phụng sự Hòa bình" của Mỹ viện trợ.Trung tâm này sử dụng lò phản ứng nguyên tử Triga Mark II do Hoa kỳ chế tạo, áp dụng chất phóng xạ đồng vị trong nông nghiệp. Trung tâm được khánh thành dưới sự chủ tọa của Tổng thống Ngô Ðình Diệm trước sự hiện diên của đại sứ Henry Cabot Lodge. Hai công trình quân sự tốn kém khác nhưng có tính cách văn hóa hơn là trường Võ bị Quốc gia Việt nam, nằm trên một ngọn đồi cao, kiến trúc tối tân, gồm hàng chục dãy nhà lầu ba, làm cư xá cho sinh viên, khu văn hoá, bộ chỉ huy, nhà thí nghiệm nặng... để phục vụ chương trình giáo dục bốn năm cho các sinh viên sĩ quan hiện dịch. Khi tốt nghiệp, ngoài bằng cấp quân sự, các sinh viên còn được cấp phát văn bằng Cử nhân khoa học ứng dụng. Kế đến là trường Ðại học Chiến tranh Chính trị, trường Chỉ huy Tham mưu, cung cấp kiến thức chuyên nghiệp về quân sự cho các sĩ quan. <br />
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
<span style="color: #0c343d;">ÐÀ LẠT, THÀNH PHỐ HOA NỞ BỐN MÙA</span></span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Mới viếng Ðà lạt, du khách sẽ ngạc nhiên không phải vì cái khung cảnh của một thành phố Âu châu nằm lọt trong lòng một vùng rừng núi xích đạo nước ta, mà chính là cái cảm giác khoan khoái, lâng lâng như vừa bước vào một căn phòng gắn máy lạnh. Xung quanh Ðà lạt là rừng thông hai lá và thông ba lá. Tiến vào rừng sâu, người ta còn tìm thấy một vài loại cây xứ lạnh khác như tùng, tắc bá diệp, bạch đàn. </span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Sống ở Ðà lạt nhiều năm, tôi nghiệm ra rằng mỗi năm ở đây có hai mùa rõ rệt. Mùa nóng bắt đầu từ tháng 5 đến tháng 10. Lúc đó, ra đường chỉ cần khoác một chiếc áo len mỏng nhẹ. Nhưng nếu phải đi bộ lên dốc xuống đồi thì chắc chắn cảm thấy nực vì mồ hôi. Mùa lạnh từ tháng 11 trở đi, khí hậu lạnh dần cho đến hết tháng 12 là cực điểm. Mùa Giáng sinh có những đêm ở phi trường Cam ly nhiệt độ xuống đến số 0. Ban ngày, bầu trời trong vắt, nắng hanh vàng, tuy nhiên nếu ra khỏi nhà phải mặc đồ đủ ấm, nếu không sẽ bị cảm lạnh. Trời lạnh đi bộ là một cái thú, cũng là một cách nạp lại năng lượng cho cơ thể. Trước cửa nhà, nhìn qua bên kia đồi, mấy biệt thự mái ngói đỏ au. Theo một con đường đất đỏ ngoằn ngoèo đẫm ướt sương đêm là hình ảnh quen thuộc mỗi buổi sớm mai. Buổi sáng hay chiều đều có cái thú riêng của nó mà những người ở Ðà lạt lâu năm mới tìm thấy riêng cho mình. Mùa mưa, vừa thức giấc, sương mù còn tỏa trên các thung lũng một màu trắng đục. Thấp thoáng xa xa, mấy cái nhà sàn ẩn hiện như trong bức tranh thủy mạc. Trên mặt hồ Xuân hương là một màn mỏng lờ mờ cho đến khi nắng lên, sương tan dần.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimDrrscC9ooUeY0ss4cEIZGrw9Qy_2ocBvrCGB_j-0zTN1z4W3bDohIFUgpFKhaCwPpGhSKUUQdxnnpRQYBk936_an_hFIILxXPwNAWvAduCVFWQ8FBRO1a-NFkyiB7HlESYkh-goNPsc/s1600/hxhdl-4.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimDrrscC9ooUeY0ss4cEIZGrw9Qy_2ocBvrCGB_j-0zTN1z4W3bDohIFUgpFKhaCwPpGhSKUUQdxnnpRQYBk936_an_hFIILxXPwNAWvAduCVFWQ8FBRO1a-NFkyiB7HlESYkh-goNPsc/s320/hxhdl-4.jpg" width="320" /></a></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Những buổi sáng mù sương là những đề tài cho các nhà săn ảnh mỹ thuật. Ở đây sương mỏng và hiền, không phải sương muối như nhiều nơi khí hậu khắc nghiệt khác. Những người làm nghề trồng tỉa cho biết lớp sương mù buổi sớm rất cần thiết cho cây trà, mà ở Cầu Ðất, trên đường từ Trạm hành đến Ðơn dương, nhiều đồn điền trà dầm dià những giọt sương sớm, lắng đọng trên cành lá. Cầu Ðất cũng có nhà máy pha chế trà của ngưới Pháp.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Có bạn ở Ðà lạt lâu năm nói với tôi rằng: "Một ngày Ðà lạt có đủ bốn mùa: sáng sớm trời lạnh, nhiệt độ còn thấp, nhiều sương phủ mờ trên thung lũng hay mặt hồ. Ðó là mùa xuân, cỏ hoa vươn mạnh, sau một đêm dầm dìa những giọt sương. Buổi trưa, mặt trời lên cao, nóng ấm, cũng là lúc giống mùa hè. Vào buổi xế, mặt trời Ðà lạt lặn sớm vì nhiều đồi núi, gió hiu hiu se lạnh, ta có cảm giác như trời vào thu. Về đêm, nhiệt độ xuống thấp nhất vào lúc nửa đêm, lạnh ngắt, đó là mùa đông." Ban đêm nhà nào cũng kéo lớp cửa kính lên để giữ nhiệt độ trong nhà được ấm. Hàng năm, trường Võ bị Quốc gia Việt nam làm lễ mãn khóa vào tuần thứ ba của tháng 12 trong không khí giá buốt. Khách đến dự lễ truy điệu vào ban đêm, súng sính trong những bộ dạ phục mùa đông đất tiền, chẳng khác gì ở những quốc gia ôn đới.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Nhưng cái hấp dẫn khác của Ðà lạt có lẽ là xứ hoa nở bốn mùa. Mùa xuân, nhiều loài hoa nở rộ, khoe hương sắc. Hoa mai nở quanh năm. Có nhiều loại hoa mai như mai đỏ, mai tứ qúy, mai hồng, và nhất chi mai. Vào tháng chạp có hoa đào báo hiệu ngày Tết. Hoa đào thuộc loại hoa qúy tộc, mầu hồng đậm nhạt. Những gia đình trung lưu ở Ðà lạt, ngày tết thường chưng một bình hoa có cành đào trong phòng khách. Còn hoa anh đào, một món quà tặng từ xứ Phù tang, được trồng ven bờ hồ Xuân hương. Hoa đào nở rộ vào hai tuần lễ cuối tháng 12. Hoa đào phơn phớt trắng hồng như má thiếu nữ khuê các. Con đường từ trước khách sạn Palace ra đến cầu ông Ðạo là cả một rừng hoa anh đào rực rỡ, tô điểm cho thành phố Ðà lạt vào xuân.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Ðà lạt đẹp một cách kiêu kỳ lãng mạn. Nhiều thi nhân, văn sĩ về đây không tiếc lời ca ngợi Ðà lạt. Mùa này, khi nắng lên, thị dân và du khách đổ ra đường, rồi đến trưa mọi người đều đổ về công trường chợ Hoà bình. Chợ Hòa bình tràn ngập giai nhân với muôn màu áo, hãnh diện khoác tay những chàng trai kiêu hùng trong bộ quân phục với chiếc alpha màu đỏ hay đen. có những buổi sáng, khi làn sương mù còn bao phủ trên ấp <span style="font-size: small;">Á</span>nh sáng, tôi thường theo vợ con đi chợ. Trong khi nhà tôi dẫn con đi mua sắm, tôi thường vào cà phê Tùng, nhâm nhi tách cà phê nóng bốc khói cho ấm lòng. Ở đây cũng là chỗ hẹn hò của các văn nhân, thi sĩ, nhạc sĩ từ Sài gòn tới. Họ thường trầm ngâm, thả hồn qua khói thuốc để tìm ý thơ. Còn nhà Thủy tạ nằm trên một doi đất trước khách sạn Palace, là chỗ hẹn hò của các tình nhân, vì cái không khí tĩnh mịch lại nên thơ. Trước năm 1954 nhà Thủy tạ còn gọi là La
Grenouillière.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Hồi ở Ðà lạt tôi cũng có anh bạn thân, nhà văn Ðặng Ðình Tòng, có dáng dấp một triết gia với cặp kính cận, thường mặc bộ đồ veste, che cây dù đen dạo phố. Có lần anh về thăm ông bà nhạc ở Long xuyên, bị ông nhạc nói với con gái: "Tao không gả mày cho thằng cha thầy bói đó."
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Chúng tôi có cái thú uống cà phê vào những buổi chiều cuối tuần để nhìn thiên hạ dạo phố. Từng cặp, từng cặp tay trong tay, chầm chậm trên các nẻo đường. Sở thích chúng tôi là cà phê pha đậm, uống bằng tách sành (không dùng ly thủy tinh). Còn nước trà phải nấu bằng nước suối múc trên nguồn thác Datanla, hoặc không thì cũng là nước mưa. Không biết cái không khí se lạnh buổi sáng hay cái nắng hanh vàng buổi chiều thoi thóp trên cành cây làm chúng tôi thú vị như thế nào, nhưng thói quen ấy chúng tôi không bỏ trong nhiều năm. Cũng có thể chúng tôi ghiền cái không khí bạn bè của người đồng điệu. Núi rừng cao nguyên chùng xuống. Mặt hồ gợn sóng lăn tăn. Ở phía xa hướng trường Yersin và Nha địa dư, trên mặt hồ có mấy cánh buồm sọc đỏ trắng, uể oải về bến. Trước hàng rào nhà chúng tôi là một hàng cây mimosa. Ðến mùa, hoa lấm tấm vàng, nở rực theo theo suốt con đường Nguyễn Tri Phương, Trần Hưng Ðạo, Pasteur... Hoa lưu ly thảo có người nói chính "forget-me-not", cánh mỏng như giọt sương. Còn hoa pensée hay hoa tư tưởng là hoa học trò, nở vào dịp gần gãi trường. Ai đã từng đi học mà không có lấn mơ mộng, ép hoa pensée vào trang giấy học trò kỷ niệm thời cắp sách. Ngoài ra, còn có nhiều loại hoa lạ như uất kim hương, glaieul (lay ơn) hoa croquelic.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Ở Ðà lạt nhiều năm, nhưng tôi cũng không ngờ các loại hoa mimosa, hồng nhung, glaieul... do chính bác sĩ Yersin du nhập vào nước ta. Ngoài các loại hoa, bác sĩ Yersin còn mang đến nhiều giống cây lạ như cà phê, canh ky na, ca cao. Bác sĩ Yersin cũng là ân nhân của Việt nam và cả nhân loại khi tìm ra được thuốc chích ngừa bệnh dại, bệnh dịch hạch. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br />
Người qúy phái thích hoa hồng. Tuy gọi hoa hồng nhưng thực sự nó có đủ màu sắc. Hoa hồng phấn còn mện danh là Grace Monaco, hồng vàng gọi là Joséphine, hồng nhung gọi là Brigite Bardot. Hoa cúc cũng nhiều thứ, đủ màu sắc khác nhau. Có người trồng hoa ở Liên khàng nói với chúng tôi có đến 19 loại hoa cúc cùng họ compositae như cúc vàng, cúc trắng, cúc Nhật bản, cúc đồng tiền, cúc đại đóa, cúc hoàng anh, hoa thủy, cúc qùy, thược dược, marguerite, souce... Hồi xưa, mỗi năm hoa cúc nở rộ vào tháng 9, đó cũng là mùa chia ly vì lính thú từ giã gia đình lên đường ra biên cương giữ nước.Ðến tháng 9 năm sau lại được về. Vì lẽ đó, thời kỳ đi lính thú thời xưa gọi là "hoàng hoa", và rượu để tiễn người lên đường cũng là rượu hoàng hoa. Trần Ðình Lượng, quan nhà Nguyễn, trên đường đi sứ qua Pháp đã viết bài "Như Tây Nhựt Trình" trong đó có câu:
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><i>
Ðường mây sớm giục sứ trời<br />
Paris muôn dặm, mấy lời hoàng hoa
</i></span></span></span>
</div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Ngoài ra, Ðà lạt còn là quê hương của hàng trăm loại lan rừng. Theo các sách nghiên cứu về hoa lan cho biết, có đến hàng ngàn loại khác nhau. Nhiều lần đi cắm trại ở các sườn núi cao hoặc vùng thac Datanla, chúng tôi gặp một loại hoa màu đỏ tím, đó là hoa đỗ quyên nở rực cả khu rừng. Ở trên đường từ lăng Cô di Bạch mã có thác Ðỗ quyên vì trên đường đi vào thác có hoa đỗ quyên rực rỡ. Ở trên đèo Ngoạn mục về phía Sông Pha có lan cẩm bác, hoa màu vàng nhạt đốm nâu. Hoa kim châm có lá dài, cọng nhỏ, màu vàng, có thể trang hoàng hay chưng cá, xào thịt, pha chế nước sốt để ăn vịt quay rất ngon. Ðà lạt vào xuân là thiên đàng của các loài hoa nở rộ. Nào hồng lan, hoàng lan, đoản kiếm, thanh lan, hạc đĩnh, hoàng phi hạc, kim điệp, long tu, nhất điểm hồng, nhất điểm hoàng, ý hảo, tuyết ngọc, kim hài, thủy tiên... Qua mùa thu, các loại hoa như cẩm báo, tuyết nhung, bò cạp, mỹ dung, dạ lý hương, hoa đuôi cáo. Hồi đó, về đêm chúng tôi thường vô trường để trực, lúc đi ngang qua con đường từ nhà ga vô tới Chi lăng, hoa dạ lý hương nở về đêm thơm ngào ngạt. Mùa hè là thời kỳ của hoa giả hạt, lọng tán.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
Ðà lạt cũng có nhiều trái cây nổi tiếng như mận Trại Hầm, su Trại Mát, Trạm Hành, đào lông...
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Ðà lạt cũng là quê hương của hồ và suối. Gần thì có hồ Xuân hương, xa hơn có hồ Than thở, hồ Mê linh, hồ Ða thiện, đập Suối Vàng... mỗi hồ có một vẻ đẹp riêng. Nước chảy róc rách có thác Cam ly về mùa khô, hoặc như một bức tường mỏng màu trắng đục từ trên cao phủ xuống như thác Prenn, hoặc ầm ầm từng bọt trắng xóa như thác Gougah. Hùng vĩ nhất có thác Pongour nằm sâu trong rừng, cách Ðà lạt 60km về phía nam. Nơi đây có nhiều phong lan mọc trên các ngọn cây cao. Thác Liên Khương nằm dọc theo phía trái quốc lộ 20, gần phi trường Liên khương, dòng nước chảy tràn lan trên một địa thế gãy sụp. Phía dưới thác Prenn là một cây cầu nhìn qua bức màn nước trắng xóa từ trên cao chảy xuống như một tấm màn voan mỏng. Phía dưới thác cũng là vườn thú thành lập dưới thời tổng thống Ngô Ðình Diệm. Hồ Than thở nằm trên đường từ Chi lăng vào trường Võ bị. Có lẽ vì qua lại lắm lần nên tôi không còn thấy vẻ đẹp và thơ của hồ. Nơi đây cũng chứng kiền một mối tình thơ mộng ngang trái, đầy nước mắt. Hồ Xuân hương hồi trước gọi là Grand Lac. Năm 1919 chính phủ đắp đập ngăn chỗ cầu ông Ðạo. Phía cuối sân cù là vườn Bích câu, có hàng trăm loại hoa đài các hiếm qúy. Những du khách đến Ðà lạt không ai không nghe nhắc tới thung lũng Tình Yêu nằm về phía hồ Ða thiện. Ban đầu chỗ này có tên thung lũng Hoà bình, tương truyền do chính vua Bảo Ðại đặt cho vào năm 1950. Thung lũng Tình Yêu, địa danh thơ mộng là do các sinh viên viện Ðại học Ðà lạt đặt ra, vì họ thường đưa người yêu ra đó làm chỗ hẹn hò. Tên này có từ năm 1972. Còn rừng
Ái Ân nằm phía cuối con đường lên viện Pasteur, từ phía Hoàng cung nhìn qua, cũng là một nơi hò hẹn lý tưởng của những cặp nhân tình. Hồi trước, nơi đây vào những ngày cuối tuần thấp thoáng bóng tài tử giai nhân.
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Cuốn băng video Ðường Về Quê Hương II của đài truyền hình Vietnam Program phát hành đem đến cho khán giả hải ngoại một thời sống ở Ðà lạt một nỗi buồn riêng khi nhìn thấy thành phố thân thương bây giờ tiều tụy. Các dinh thự, biệt thự loang lổ một màu xám xịt ảm đạm, đường phố dơ dáy, bẩn thỉu... Bây giờ Ðà lạt như một cô gái xế chiều, cố tô son trét phấn, nhưng không dấu được vẻ mệt mỏi, già nua, như nuối tiếc thời vàng son xuân sắc của mình. Bây giờ cảnh sắc Ðà lạt nhìn đâu cũng thấy ủ rũ u hoài. cũng vẫn cảnh trí thiên nhiên đó nhưng Ðà lạt bây giờ bị chính bàn tay con người phá hoại không chút xót thương. Bao nhiêu công viên bị đào bới để trồng khoai, rau muống. Cuộc chiến tranh Việt Pháp kéo dài hơn mười năm nhưng Ðà lạt vẫn không bị tàn phá. Cuộc chiến Quốc Cộng chỉ gây hư hao nhẹ, nhưng chỉ năm sau vết tích chiến tranh bị xóa mờ. Rồi Ðà lạt lại xây dựng thêm, tươi mát hơn ngày trước. Trải qua 18 năm hoà bình, Ðà lạt xuống dốc thê thảm. Nhiều kiến trúc già nua sụp đổ, thật là một sự nghịch lý khó hiểu. Cộng sản đến đâu, đất nước tan hoang đến đó. Chứng kiến cảnh Ðà lạt tiều tụy, còm cõi ngày nay, những kỷ niệm êm đềm ngày xưa sống lại mãnh liệt trong lòng người viết bài. Nhìn hình ảnh trên cuốn phim, chúng tôi xúc động nghẹn ngào,không ngờ Ðà lạt tàn tạ như vậy. Còn đâu mặt nước hồ Xuân hương trong xanh, phẳng lặng, in bóng thuở thanh bình! Còn đâu những rặng thông già cao vút, tấu khúc nhạc rừng triền miên! Bây giờ hàng thông còn đó, u buồn cúi đầu lặng im như nuối tiếc những ngày tươi đẹp đã qua. Nhớ ngày trước Ðà lạt như một thiếu nữ xuân thì đài các, từng làm cho biết bao thi nhân, văn sĩ, nhạc sĩ say đắm,để rồi khi chia tay lại bịn rịn. Bây giờ còn đâu những con đường hun hút ánh trăng với những cặp tình nhân âu yếm dìu nhau đi trong gió
lạnh! </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>
<br />
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
<span style="color: red;">HỨA HOÀNH</span><br />
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">Ðặc san ÐA HIỆU số 40 tháng 10-1995<br />
Bản Tin VHV số 20 Xuân Ất Hợi 1995 </span></span></span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">
</span></span></span>Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-63488676856268951042013-05-09T14:48:00.002-05:002013-05-09T17:38:49.514-05:00Đà Lạt của Một Thời Đã Qua <span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Biên Khảo </span></span></span><br />
<br />
<div align="center">
<span style="font-family: Arial;"><span style="color: #669900; font-size: x-small;"><img height="188" src="http://vnafmamn.com/photos/shangrila.jpg" width="400" />
</span></span></div>
<div align="center">
</div>
<div align="center">
<span style="font-family: Arial;"><span style="font-size: x-small;"><a href="http://vnafmamn.com/dalat_lostshangrila.html" target="_blank">DALAT, THE LOST SHANGRILA </a></span></span></div>
<a name='more'></a><br />
<div align="center">
<br /></div>
<div align="center">
<img height="120" src="http://vnafmamn.com/tracingpath.jpg" width="400" /><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"> </span></div>
<div align="center">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><a href="http://vnafmamn.com/tracing_shangrila.html" target="_blank">TRACING THE
LANGBIAN RAILWAY</a> </span></div>
<div align="center">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><span style="color: #383838;">[Đường xe lửa răng cưa Tháp Chàm -
Đàlạt] </span></span></div>
<div align="center">
<br /></div>
<div align="center">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><img height="279" src="http://vnafmamn.com/photos/VNlocomotive11.jpg" width="400" /> <br /><a href="http://vnafmamn.com/VHXlocomotive_restoration.html" target="_blank">RESTORATION OF DALAT LOCOMOTIVES</a> </span></div>
<div align="center">
</div>
<div align="left">
</div>
Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-86113312456166506262013-05-08T14:29:00.007-05:002013-05-09T10:29:41.737-05:00Hoa Vẫn Nở Trong Rừng Thông Đà Lạt<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span id="goog_1953061108"></span><span id="goog_1953061109"></span>T<span style="font-size: small;">ạ<span style="font-size: small;">p</span></span> Bút </span></span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWKma8_Szer8l6IdfBkvaNOZTHaVQsNgOaVlWaGZxFCezeRSuO268DSz-MlCd0_g0coaL4VzJl3fKC4XSilQsp1x_7GsDAV14EtLirsGo2c3UOl4bwV7mxp5a4tE0re9bzt3g12DgMy2E/s1600/dl-anhdao.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWKma8_Szer8l6IdfBkvaNOZTHaVQsNgOaVlWaGZxFCezeRSuO268DSz-MlCd0_g0coaL4VzJl3fKC4XSilQsp1x_7GsDAV14EtLirsGo2c3UOl4bwV7mxp5a4tE0re9bzt3g12DgMy2E/s1600/dl-anhdao.jpg" /></a></div>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sau cơn loạn ly tan tác, tôi quyết
định trở về với Ðà lạt. Trở về trong những cơn mưa tháng năm,
thành phố im lìm chìm đắm trong sương chiều, trong lòng thấp
thỏm bồn chồn... cho dù đã biết rằng sống trong chế độ
Cộng sản khét tiếng hà khắc này không dễ gì thấy lại được
tia nắng hồng với mảnh trời xanh trong như lụa của Ðà lạt; không
dễ gì được thả bước chầm chậm trên làn cỏ mượt mà lộng
gió của đồi cù mà thả hồn bay bổng lên trên mấy tầng mây, vơ
vẩn đó đây tưởng mình như cánh diều trong gió... không dễ gì
được ngồi ở Thủy tạ, trước ly cà phê nóng, bốc khói thơm
ngát, khi chiều về chầm chậm - không ở nơi nào có được hoàng
hôn như Ðà lạt - có lúc sương mù bao phủ dày đặc chỉ thấy
một mình ta trong tĩnh mịch... đâu đó có làn khói thơm Seventy
Nine phảng phất... không dễ gì được cầm lại viên phấn trắng
trước những đôi mắt trong xanh đầy tin tưởng nhìn vào cuộc đời!Mà
hoàn cảnh bắt tôi phải cầm chắc cán cuốc! lập lại cuộc đời:
cuộc đời của một nông dân, với một mảnh vườn xác xơ cỏ
mọc! </span></span></span></div>
<div align="justify">
<a name='more'></a></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Có những buổi trưa nắng đổ,
mồ hôi nhễ nhại, chống cuốc nhìn trời, trong bụng xót xa lưng
bát bo bo từ sáng. Nghĩ mình không phải tệ: trong tử vi đẩu số
rành rành có Văn xương Văn khúc, Tả phù Hữu bật, có Tử vi cư
ư mạng mà sao lại chống cuốc đứng đây?! </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Có những chiều thân xác rã rời vì:
"lao động là vinh quang" chờ tắt mặt trời để bò lên
mấy rò khoai, rò đậu của mình để xới trộm đem về... vì
trồng đến đâu đã có nhà nước kiểm kê thu mua đến đó mà giá
tiền thì chưa đủ để mua bo bo ăn ngày hai bữa thay gạo! Sau khi
đã trộm được hoa lợi của mồ hôi sức lực của chính mình,
tối về phải thức để cắt, tỉa, bó, rửa... cho ra khoai ra đậu
để đem bán chợ đêm. Chợ đêm là chợ họp lúc một giờ khuya
đến ba giờ sáng, ngay đầu cầu ông Ðạo của các nhà vườn
"ăn cắp" hoa lợi của chính mình đem ra bán chui. Con buôn
cũng nhân đó mua đóng bao bì đưa lên xe chạy chui về các tỉnh
miền xuôi, may lọt qua được các trạm thì ăn mà bị chận lại
thì coi như "bỏ của cứu lấy người" mà thôi! </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thế rồi chẳng bao lâu, đất đai
máy móc đi vào "tập thể", tôi đành buông tay... Bạn tôi
có đứa nói với tôi: </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Tại mầy tỏ ra ta đây khoa học
kỹ thuật, kế hoạch nầy với kế hoạch kia! trồng trái mùa bán
theo thời điểm! bán chui ban đêm! Tớ thì cứ tà tà đào hốc
trồng cây ăn trái về lâu về dài, lẫn với khoai lang khoai môn,
đào ao thả bèo. Ai hỏi? Trồng rau cứu đói, thả bèo nuôi heo! Ba
bốn năm sau là tớ có vườn cây ăn trái, ao sâu đầy cá, làm sao
mà đếm mà đo để đóng thuế hay thu mua? </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thế mà đúng như lời bạn tôi nói.
Bốn năm sau vườn cây ăn trái rất là tốt tươi, xanh um trĩu
quả, có quy củ, có năng suất. Rồi một hôm, trời đã về
chiều, nó đến nhà kéo tôi đi uống rượu. Nhâm nhi ly rượu, nó
nói với tôi trong nước mắt: </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Mất hết rồi!<br />
Tôi bỡ ngỡ hỏi:<br />
- Mất cái gì?<br />
- Cả khu vườn nhà coi như đi đoong vì thuế vụ, nhà đất chúng
nó hỏi tớ giấy tờ đất nhà. Tớ đưa ra đầy đủ không
thiếu thứ gì: giấy phép khai khẩn đất hoang, giấy phép làm nhà
làm trại, có dấu tròn dấu nổi, có cả ngôi sao đỏ lòm... thế
mà chúng nó cứ cằn nhằn...<br />
- Sao lại cằn nhằn, cằn nhằn cái gì nữa? Tôi hỏi.<br />
- Chúng nó bảo: "Anh có đầy đủ giấy tờ của chính quyền
cho phép, anh có đầu óc khoa học tay nghề nên có được vườn cây
ao cá rất tốt, lợi nhuận cao. Anh làm như vậy hợp pháp, anh đúng,
nhưng... nhưng anh phải có cái giá bảo vệ cái đúng của anh!" </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tôi tá hỏa: ai ngờ chúng nó xuất
thân là bần cố nông, chẳng tốt nghiệp cái kinh tế luật pháp nào
cả mà nói được một câu hay quá! Câu này đáng tô son mạ vàng
đặt lên bàn thờ thuế vụ của một chế độ... tham nhũng. Hay hơn
cả câu thường nói của bạn tôi: "Luật pháp nhà nước thì
như đá. Luật dân thì như nước. Ðá chắn thì nước lách"!
Ðấy, chúng nó tát cạn thì hết lách. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bạn tôi chịu không nổi cái "giá
bảo vệ cái đúng đó" cứ phải luôn luôn... "bảo vệ",
cạn kiệt, đành gạt nước mắt từ giã Ðà lạt thân yêu trôi
nổi kiếm ăn ở một miền xa lạ nào đó rồi!</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Người ta thường vỗ ngực tự hào
ba đời chống: Chống phát xít, chống thực dân, chống Mỹ... Tôi
và bạn tôi thì đã hết một thời chống... chống cuốc!!! </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Lại có một kỳ tôi thường đến
chơi với một anh bạn già, trước cũng là giáo sư triết học, để
tâm sự và vấn kế: </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Nhà cửa, vườn tược của tôi
bị nằm trong vùng quy hoạch, đã được thông báo để bán cho nước
ngoài. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
Ông ta cười hề hề: </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
- Sân cù, Palace, Dinh Một, Dinh Ba còn bán được huống hồ mảnh
đất khu nhà của cậu.</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ông dừng lại ra dáng suy nghĩ lâu
lắm rồi tiếp: </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
- Tại cậu ưa chỗ phong cảnh hữu tình, thơ mộng. Cậu đã thấy
chưa? Cái hại của cái đầu óc "tiểu tư sản" của cậu
chưa? Như tớ đây nhà tranh vách đất ở xó núi, rừng thông này
có ma nào dòm ngó tới đâu? Khoẻ re... </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ê chề về cuộc sống, một hôm tôi
mò đến thăm ông bạn già triết học của tôi trong xó rừng thì
gặp ông ta đang nóng giận. Tay tôi cầm chai rượu định tìm nơi
yên tịnh để cùng với bạn già nhâm nhi, ai dè thấy ông bạn như
vậy cũng chưa hiểu tại sao? </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thì ra vườn nhà ông trong xó núi
bị một bọn người "ÐÀNG NGOÀI" vào chặt rụi cả đám
thông: cây lớn thì xẻ gỗ, cây nhỏ cũng hạ luôn làm cột nhà,
làm củi. Trước cảnh tiêu điều xác xơ của rừng thông mới hôm
nào đây còn reo với gió, mượt mà êm mát, tôi đâm ra ngẩn ngơ... </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Còn đâu những rừng thông xanh mượt
ngát lừng hương nhựa; còn đâu nữa những phấn thông vàng trong
gió nhẹ; còn đâu nữa tiếng thông reo, óng ánh những chiếc kim
bạc trên nền trời mây trôi... Còn đâu nữa những đồi thông êm
mát... nay lác đác tiếng chim kêu không chỗ đậu! </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tôi chợt tỉnh!!! Nghe tiếng ông
bạn già rì rầm trong gió: </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Cậu thử xem, tớ đi xuống phường,
lên tỉnh kiện. Tụi nó bảo: "Ông cụ có kiện đi đến đâu
cũng thua thôi vì những người đó đều là con... liệt sĩ! Hơn
nữa đó cũng là vùng quy hoạch bán cho nước ngoài. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tôi thả rơi chai rượu từ lúc nào
chẳng rõ, vẩn vơ trong đầu óc: "Chế độ này chưa để
mất nước nhưng đã để mất đất." Phá rừng, cán bộ xây
cất nhà. Phá nhà dân trồng lại rừng!!! </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bên cạnh tôi một gốc thông non
vừa bị chặt đốn đang rỉ nhựa... một cụm hoa quỳ bị dày xéo
tan nát nhưng vẫn còn một cành hoa nở vàng tươi như thách đố!
Tôi bỗng cảm thấy mình như có một làn hơi nóng chạy vào tim và
tin tưởng thành phố thông reo ấy hoa vẫn còn mãi mãi nở rộ.</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðà lạt ơi! Muôn thuở vẫn là em
Ðà lạt vẫn đẹp, vẫn đáng yêu trong lòng người Ðà lạt.</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;">LÊ NGUYỄN</span><br />
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">Bản Tin VHV số 25 tháng
9 - 1996 </span></span></span></span></span><br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-52744414537502749512013-05-08T11:37:00.000-05:002013-05-09T18:06:08.755-05:00Trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7527195805962679912" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7527195805962679912" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Biên Khảo </span></span></span><br />
<br />
<div align="center">
<div style="text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi34ttRcpysXvXkXJnLxn7fhnj4lhKN3JnH8bbJyybppRXjLrXzihBGqVkLamlrMFz6_-btg1TN-VKRcvuPVcgoGBZPTz0zgv16HXd-CxpXPeybQFHac8mpoI6v2FSCQ-8MoffIiSWlRtY/s1600/dl_namquan.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="182" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi34ttRcpysXvXkXJnLxn7fhnj4lhKN3JnH8bbJyybppRXjLrXzihBGqVkLamlrMFz6_-btg1TN-VKRcvuPVcgoGBZPTz0zgv16HXd-CxpXPeybQFHac8mpoI6v2FSCQ-8MoffIiSWlRtY/s320/dl_namquan.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<b><span style="color: #274e13;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Khái quát về Sự thành lập Trường<br />
Võ Bị Quốc Gia Việt Nam</span></span></span></b><span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #274e13;"><span style="font-size: small;"><b> </b></span></span></span></span></span><br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trường VBQGVN là quân trường
đào tạo sĩ quan hiện dịch quan trọng nhất của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa</span></span></span></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Khởi thủy, Trường được thành lập tại thành phố Huế và mang
tên trường Sĩ quan Hiện dịch Huế, nhằm đào tạo Sĩ quan hiện
dịch cho Quân đội Quốc gia Việt nam. </span></span></span></div>
<a name='more'></a><div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGhdQUJIQv4UO3W1jhGE8iLtF-5kUFQo9k0bAU1FtELH-YFGToouh1pWJTzEcvOEWTcQXLWPCtscYr_akFYr8YoPWuiNDCo1pU4A7t8QHkH-xotaqA0Hu7CFn772zFvo6C_ae8YAc0C5Y/s1600/truong_cong_cu.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="237" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGhdQUJIQv4UO3W1jhGE8iLtF-5kUFQo9k0bAU1FtELH-YFGToouh1pWJTzEcvOEWTcQXLWPCtscYr_akFYr8YoPWuiNDCo1pU4A7t8QHkH-xotaqA0Hu7CFn772zFvo6C_ae8YAc0C5Y/s400/truong_cong_cu.jpg" width="400" /></a></span></span></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7527195805962679912" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7527195805962679912" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcX5UqXU6nwg2mlU6F-ZgQAd5uqD4xLUzODdO3FFIzG7bE8-sTN1BcPS5mYCqFdoClmqaiMacM2ckbYnQSmJIQt2_aHxL0BRJAo8ASLuubj5KflPeHL1ImNXQusuTGRQILodlC2qxEBsE/s1600/truong_khong_anh.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="237" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcX5UqXU6nwg2mlU6F-ZgQAd5uqD4xLUzODdO3FFIzG7bE8-sTN1BcPS5mYCqFdoClmqaiMacM2ckbYnQSmJIQt2_aHxL0BRJAo8ASLuubj5KflPeHL1ImNXQusuTGRQILodlC2qxEBsE/s400/truong_khong_anh.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm 1950, trường được dời về thành phố Ðà lạt và đổi tên
thành trường Võ bị Liên Quân Ðà lạt. </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm 1959, Tổng thống Ngô Ðình
Diệm đã ban hành sắc lệnh đổi tên trường Võ bị Liên quân thành
Trường Võ bị Quốc gia Việt nam. </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm 1961, nhằm đáp ứng nhu cầu phát
triển của Quân lực Việt nam Cộng hòa, Tổng
thống Ngô Ðình Diệm đã đặt viên đá đầu tiên cho việc khởi
công xây cất cơ sở mới của trường Võ bị trên ngọn đồi
1515 nằm ở phía bắc thành phố Ðà lạt. Từ đó, Trường liên tục phát triển
về cả hai phương diện: chương trình huấn luyện và các công trình
trợ huấn. </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkgV9hpZsdCWvfgMOWpr3czzrQzg0_KRURaZAi_s-qqj5QbLBg_YG9ZW8XYUOBzFbsbN_RX0kS8V27q10w82FuU4-FVt8BHYpdbo_mdx_gWTQZuHFSIICDPNKzaQmJWUi89DNtj7MUfCs/s1600/truongvbqgvn.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="261" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkgV9hpZsdCWvfgMOWpr3czzrQzg0_KRURaZAi_s-qqj5QbLBg_YG9ZW8XYUOBzFbsbN_RX0kS8V27q10w82FuU4-FVt8BHYpdbo_mdx_gWTQZuHFSIICDPNKzaQmJWUi89DNtj7MUfCs/s400/truongvbqgvn.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Toàn cảnh khu trường mới </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từ năm 1949 đến năm
1975, Trường đã thu nhận và huấn luyện 31 khóa SVSQ hiện dịch.
Nhằm đáp ứng nhu cầu kiến thiết quốc gia, bắt đầu từ khóa
15, ngoài chương trình huấn luyện về quân sự, các SVSQ còn phải
thụ huấn một chương trình văn hóa bậc Ðại học do khối Văn hóa
vụ đảm trách. Một số lớn sĩ quan ưu tú của miền Nam Việt
Nam đã được đào tạo từ quân trường này. </span></span>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoaNlKK-w7Yzw7kbxFtIX-jYQJc0xpSjTOYlPygtVvUy68aLIHkBu3csr7CRRl5u6Kn6DrlFGyPUglO5ozDMyKYt1o1GazyJxL0jrldagQJDtZDKzZgowZyVXE4m0ESkQJUBbFL5r4Qv4/s1600/dl_cui02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="273" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoaNlKK-w7Yzw7kbxFtIX-jYQJc0xpSjTOYlPygtVvUy68aLIHkBu3csr7CRRl5u6Kn6DrlFGyPUglO5ozDMyKYt1o1GazyJxL0jrldagQJDtZDKzZgowZyVXE4m0ESkQJUBbFL5r4Qv4/s400/dl_cui02.jpg" width="400" /></a></div>
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7527195805962679912" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7527195805962679912" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHvbZeIcV8NoklwnR58hLyxo_tWQtcpejA-JK5-YACBqRLpSBYiZwc6oFm4sbgLhBsNA_zR0vlH_RDsp_ftvRErkxwtHvxwX5BSXlhVzVDwLnYVRED2J7wzcXytwKdAcCkJPNbCBqTPdU/s1600/vb-cplv2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHvbZeIcV8NoklwnR58hLyxo_tWQtcpejA-JK5-YACBqRLpSBYiZwc6oFm4sbgLhBsNA_zR0vlH_RDsp_ftvRErkxwtHvxwX5BSXlhVzVDwLnYVRED2J7wzcXytwKdAcCkJPNbCBqTPdU/s400/vb-cplv2.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðêm gắn An pha sau tám tuần huấn nhục </span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhw8KGQ0MHSoS6sDvlArTcfUYsz4EaIdqGxUE61pLetVajQ_-ahKS8fIgwVxLQlLa1JaOfU3AXpzGBMb_xIHr9JCjf5V8LeSl-bS8gMz7JyABlQBZATh_Qhq2ROHENS9zR0L6_HzteFW_g/s1600/dl_anpha.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="233" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhw8KGQ0MHSoS6sDvlArTcfUYsz4EaIdqGxUE61pLetVajQ_-ahKS8fIgwVxLQlLa1JaOfU3AXpzGBMb_xIHr9JCjf5V8LeSl-bS8gMz7JyABlQBZATh_Qhq2ROHENS9zR0L6_HzteFW_g/s400/dl_anpha.jpg" width="400" /></a></div>
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Và sau bốn năm được gắn lon Thiếu úy
trong ngày lễ mãn khóa </span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgQzeKdD4Rs9ZjeEU0V-pZFkMtWDYh0lY_cXjj1mJ5D-93lbWm2TBR6hecQt00oYp5mVv5HjD0xgnNK493P5nKkdykB8USD5mBeG3exNuO49Ycl0RSc_mLUJ6IedAGCc-OVmC-YUCaGkHk/s1600/vbqgdl36.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="175" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgQzeKdD4Rs9ZjeEU0V-pZFkMtWDYh0lY_cXjj1mJ5D-93lbWm2TBR6hecQt00oYp5mVv5HjD0xgnNK493P5nKkdykB8USD5mBeG3exNuO49Ycl0RSc_mLUJ6IedAGCc-OVmC-YUCaGkHk/s400/vbqgdl36.jpg" width="400" /></a></span></span></div>
</div>
<div style="text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7527195805962679912" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7527195805962679912" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"></a></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; font-size: x-small;"><span style="color: #003300;">Mời xem
thêm các trang Web: </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #003300;">TỔNG HỘI CSVSQ Trường VÕ BỊ QUỐC GIA VIỆT NAM </span> </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #274e13;">VĂN HÓA VỤ <span style="font-size: small;">T<span style="font-size: small;">r<span style="font-size: small;">ư<span style="font-size: small;">ờng <span style="font-size: small;">VBQGVN </span></span></span></span></span></span></span></span></div>
</div>
<div align="center">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></div>
<br />
<div align="center">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"> </span></div>
Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-53909770253091422732013-05-07T17:56:00.001-05:002013-05-08T22:01:54.648-05:00Tâm Thư của Một Người Thầy Cũ<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">T<span style="font-size: small;">ạp B<span style="font-size: small;">út</span></span></span></span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"> </span></span></span></span></span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6qJAPPj4n5x14nfkWCq9PX_WTmSgc8LZfVWGathoSB868zVu4QHyHtBGJ7tMmcDOFNdkb-YzBOjOCrVqbje0IYASgIVoM7DhAuCat3gvQgGXwnr7s29rrcUWvPWTXiDzPuLhOL_QEiBM/s1600/tnh_tdk16.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="217" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6qJAPPj4n5x14nfkWCq9PX_WTmSgc8LZfVWGathoSB868zVu4QHyHtBGJ7tMmcDOFNdkb-YzBOjOCrVqbje0IYASgIVoM7DhAuCat3gvQgGXwnr7s29rrcUWvPWTXiDzPuLhOL_QEiBM/s320/tnh_tdk16.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tâm thư của cựu Đại tá Trần
Ngọc Huyến<span style="font-size: x-small;">, </span>Cựu CHT kiêm VHVT - TVBQGVN.gửi cho các Cựu SVSQ Khóa 16 nhân dịp kỷ niệm
25 năm ngày tốt nghiệp của Khóa này tại Houston, Texas vào tháng 11 năm 1987<span style="font-size: x-small;">.<span style="font-size: x-small;"> </span></span><br /> </span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Để tưởng nhớ một vị cựu Chỉ Huy Trưởng và cũng là
Thầy vừa quá cố, Khóa 16 đã cho phổ biến lá tâm thư này
trên Diễn Đàn VOBIVIETNAM </span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">Trích từ DIỄN ĐÀN VOBIVIETNAM
- Tháng
11 <span style="font-size: x-small;">/ </span>2004</span></span></span></span></span></div>
<a name='more'></a><span style="font-size: small;"> </span><br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Các "Cùì" thân mến,
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi đã gác bút nhiều năm. Vì tuy không dám ví mình với nhà thơ tiền
bối, đôi khi rút tập giấy trắng để trên bàn định viết, tôi lại vứt bút đứng
dậy:<i> </i></span></span></span><br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>Câu VĂN nghĩ đắn đo chẳng viết,<br />
Viết CHO ai, ai biết mà đưa?</i>
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Nhưng vừa rồi, anh Hiển đến nhắc tôi: tháng 12 nầy là kỷ niệm 25 năm khoá 16 tốt nghiệp và đề nghị tôi viết một bài cho bản
Tin-Tức của các anh.
Vì vậy hôm nay, tôi đang làm ngược cái thông lệ trong giờ nhàn rỗi của tôi
(là ngồi yên nghe thiên hạ xào xáo, rồi có khi thì ngửng đầu lên trời cười hô hố một tràng, khi khác lại chạy vào phòng rửa
tay, nhổ bãi nước bọt, rồi chửi thề rất tục một mình), để cầm bút viết bài nầy đến những ai còn muốn nhận mình là
"Cùi", thuộc Khoá 16 hoặc các khóa khác về sau. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ngày mãn khóa của Khoá 16, 25 năm về trước, có một giá trị tượng trưng sâu rộng:Trường Võ Bị Quốc Gia đã
từng: - Trước ngày đó, đào tạo hàng ngàn sĩ quan anh hùng.
Nhưng trước đó mấy năm, một chương trình huấn luyện và phương pháp mới đã đem ra áp dụng lần đầu, chú trọng về cả 3 phương diện
"Kỹ thuật nghề nghiệp" (= quân sự), "Kiến thức" (= văn hóa) và
"Tinh thần (= lãnh đạo chỉ huy), đặt trọng tâm vào sự
"học hỏi" và "suy luận", để "tự chọn" thay vì lối huấn luyện
"nhìn cho thuộc" để bắt chước làm theo, để "khỏi bị
phạt". Nếu Khoá 16, trong khi đem ra thử lửa trên chiến trường, tỏ ra hèn nhát, thiếu tư cách lãnh đạo, thì không những tương lai của họ sẽ bị chôn
vùi, mà chương trình và phương pháp huấn luyện mới tại quân trường chắc chắn cũng phải bị loại
bỏ, nhất là ngay cho đến phút chót, số lớn người có quyền và có uy thế trong Quân Đội vẫn hoài nghi sự hiệu nghiệm và hết sức chống đối chương trình văn hoá và phương pháp huấn luyện tinh
thần. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Khoá 16 quả thực, đã không phụ lòng tin tưởng của các người đã đào tạo nên
họ. Chỉ trong vòng mấy tháng, tuy kỹ thuật quân sự của họ còn phải được trau dồi nhiều năm trong khói lửa của chiến
trận; nhưng lòng dũng cãm, chí kiêu hùng, thái độ ưu tư
với thuộc cấp, mối khát vọng thúc dục họ vươn lên cho tới cái
"Cao Sang", cái "Đẹp Đẽ", cái "Trọn Vẹn" khi thi hành bổn
phận, vì trí óc và sự suy luận đã giúp họ ý thức rằng việc họ phải làm là
"cần thiết" cho lý tưởng mà họ đã lựa chọn; vì thế mà họ không chịu thoả mãn với
những kết quả "trung bình" đạt đến nhờ sự lo sợ bị trừng phạt hay lời khen thưởng của thượng
cấp. Những cái gì khó tả ấy đã sớm liệt một số sĩ quan thuộc khoá 16 vào hàng ngũ đặc
biệt của anh hùng cận đại. Rồi tuy, chiến tích của đoàn trai nầy không cứu được nước Việt mến yêu, nhưng nhiều người đã từng ngậm
ngùi tiếc cho cơ đồ dân tộc là đoàn trai nầy đã tham chiến quá muộn và quá ngắn hạn trước ngày nước Việt bị
mất!... </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bởi vậy, cầm bút viết bài nầy hôm nay, tôi muốn long trọng viết lên mấy
chữ "Cảm Tạ Chân Thành" những ai trong Khoá 16 - cũng như các khoá sau - trong những khi xông pha giết giặc đã từng cảm thấy trong huyết quản dâng lên một mối khát vọng để sự cần thiết phải làm cho được điều
"Phải Làm"; rồi sau phút đó, nhớ lại sự nguy hiểm, khó khăn mình đã chấp nhận và vượt qua,
bỗng cảm thấy mình "Cao Sang", "Thích Thú", có khi không
cần, không chờ đợi sự khen thưởng của thượng cấp. Các
"Cùi" nầy quả thật đã tu luyện được cái sức mạnh thần bí mà tôi mong ước
"Cùi" của tôi phải có, khi nhận lãnh văn bằng tốt
nghiệp. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
Đọc đến đây, có người băn khoăn:</span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> - Có sự mong ước cao siêu về học trò mình như
vậy, cớ sao lại
gán cho họ cái biệt hiệu xấu xí là "CÙI"?<br />
<br />
Trước khi giải đáp sự băn khoăn hữu lý nầy, để tôi nhắc lại một
mẩu chuyện nhỏ:<br />
<br />
Ngày 1 tháng 5 năm 1975, khoảng 1 giờ trưa, sau khi
được chiến hạm hải quân 417 cứu từ tàu 608 chết máy, sắp chìm, tôi tìm được
chỗ có bóng mát
ngồi xuống rồi gục đầu thiếp đi. Bỗng chốc,
tôi nghe có tiếng giày dừng lại chỗ tôi ngồi, rồi có tiếng
hỏi:<br />
<br />
- "Xin lỗi, Ông có phải là cựu Đại Tá Huyến, Chỉ huy trưởng Trường Võ Bị Quốc gia trước đây
không?"<br />
<br />
Tôi mở mắt, nhìn lên thấy một trung úy hải quân
khoảng 25, 26 tuổi. Tôi trả lời:<br />
<br />
- "Vâng, tôi là cựu Đại Tá Huyến đây!"<br />
<br />
Ông trung úy bèn bước lui, chụm hai chân lại, đưa tay mặt ngang trán chào kính rồi nói:<br />
<br />
- "Tôi là "X...; Cùi khóa Y...; tôI vào trường mấy năm sau khi Đại Tá đi rồi nhưng tôi vẫn kính phục
Đại Tá vì các cán bộ niên trưởng vẫn nhắc tới trào của Đại Tá luôn. Hôm nay, tôi nhận diện Đại
Tá là nhờ tấm ảnh Đại Tá treo trong phòng danh dự Xin phép Đại Tá, để tôi chạy báo tin cho các anh em
Võ Bị trên tàu biết.<br />
<br />
Nói xong, ông trung uý chào tôi một cách vội vàng rồi chạy đi. Một lát
sau, ông ta dẫn đến mười
mấy sĩ quan, từ thiếu úy đến thiếu tá. Mọi người tự giới
thiệu: </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> - "Tôi là Y... "CÙI" khóa X..."
v.v... </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> Tôi đứng yên, cắn chặt môi, dùng nghị
lực ngăn dòng nước mắt đang muốn trào xuống trên khuôn mặt hốc hác sau một đêm thức-sáng và
30 giờ nhịn đói, để đám "Cùi non" nầy khỏi thấy mình đang muốn khóc vì quá cảm động.
(Nếu bây giờ, "thầy chú Cùi" nào trong đám nầy vớ được bài nầy thì cứ việc cười,
"Cùi già" nầy không sợ
xấu nữa đâu!). Và lẽ dĩ nhiên, sau đó đám "Cùi"
phân chia trách nhiệm lo phần ăn ở cho tôI rất chu
đáo như một tân khách danh dự .<br />
<br />
Việc các sĩ quan hải quân nầy rủ nhau đến nhận diện một cựu chỉ huy trưởng mà họ chưa từng quen
biết đã "nói" lên được một "cái gì quá đẹp"
trong truyền thống và nghi lễ Võ Bị. Huống chi, - mặc dầu có sự ngắt
quãng của thời gian giữa tôi
và họ, mọi người đã tự ý xưng mình là "Cùi"; dùng cái biệt hiệu xấu xí mà tôi đã gọi toán
chim đầu đàn của tôi, như muốn cho tôi hiểu là họ
hãnh diện nhận làm kẻ đã được hấp thụ đường
lối giáo dục mới, mặc dù lúc ấy tôi đã đi rồi.<br />
<br />
Điều làm tôi cảm động hơn nữa, là họ tự đặt
mình vào vai vế "đàn em", mặc dù trong cái nghịch
cảnh ngày hôm ấy, tôi chỉ là một thường dân tị
nạn gần chết được cứu thoát, mà họ là những
người thuộc thành phần "chủ nhân tàu" và "ân nhân"!<br />
<br />
Hiểu được cái cử chỉ đẹp tuyệt vời ấy của
toán "Cùi non" nầy, làm sao tôi chẳng muốn khóc!!!
</span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> Danh từ xấu xí "Cùi" được tôi dùng để phản ứng
lại sự chống đối của các cấp cao trong Quân đội thời ấy, và sự nghi ngờ về hiệu quả chương trình
huấn luyện mới. Thâm ý của tôi là một mặt chuẩn bị tinh thần học trò mình thế nào để
"Sinh tồn vẻ
vang" với mọi nghịch cảnh sau ngày ra trường, kể cả bí quyết xử thế với các thượng cấp
"răng đen mã
tấu, ác và ngu"; mặt khác, luyện sự chịu đựng, gan lì đừng để nghịch cảnh hoặc
loại thượng
cấp nầy "bẻ gẫy"; đồng thời sẵn sàng chấp nhận sự ngược đãi
của kiếp "làm hủi - làm Cùi", sống
biệt lập với người đồng bệnh, trong khi bị quần chúng khinh
tởm, lánh xa, mà vẫn
"Vui vẻ", "Cao sang".<br />
<br />
Tôi tin chắc là phương pháp huấn luyện mới sẽ thành công và toán Sinh viên đầu tay
của tôi sẽ gây
tiếng vang sau ngày ra trường. Vì vậy, tôi dùng danh từ xấu xí
"Cùi" để gọi Sinh viên
của tôi như là lời thách đố cao ngạo với những ai trong chính phủ và quân đội, không tin ở phương pháp
của tôi và
tài năng của Sinh viên do phương pháp ấy tạo nên.<br />
<br />
Lời thách đố "Cao ngạo" về nó được quan niệm như thế
nầy:<br />
<br />
Đám đông, tuy quyền cao chức lớn, nhưng thiển cận; tuy có kinh nghiệm về binh
nghiệp, nhưng là vì
"sống lâu lên lão làng" thấy người trước có thể là ngoại
quốc, làm thế nào, thì bây giờ mình bắt chước làm theo , không biết suy tư, tìm tòi và cải
tạo. Họ được Tây dạy: "Sức mạnh của Quân đội là Quân
kỷ", mà không bao giờ vươn lên hiểu được là
"Sự chấp nhận một lý tưởng cao đẹp, thực tiễn nhờ sự suy luận hữu lý
của một trí óc ngay
thẳng" còn mạnh gấp ngàn lần quân kỷ , vì quân kỷ chỉ nặng về tính chất tiêu
cực. Vì vậy, đám chỉ huy
tướng, tá, uý loại nầy rất sợ thuộc cấp "có chữ, có đầu
óc, biết suy luận, biết phê phán".<br />
<br />
Mà Khóa 16 chỉ gồm có hơn 200 người , dĩ nhiên sẽ trở thành thiểu số mang những sắc thái mà đám
đông kia ghê tởm . Vì vậy, đám thiểu số sẽ bị đối xử như một lũ
"Cùi", bị chèn
ép, nghi ngờ, lỗi nhẹ xé ra to.<br />
<br />
Nhưng mặc dầu bị nghịch cảnh, thiểu số nầy tỏ ra có tài năng, anh hùng, khí phách, thì rốt cuộc
AI LÀ CÙI? AI KHÔNG LÀ CÙI?<br />
<br />
Bởi vậy, mấy trang trước đây, tôi mới long trọng "cảm tạ chân thành" những
"Cùi" nào quả thật xứng
đáng với cái quan niệm căn bản trên đây, quả thật đã tận dụng cái
"sức mạnh thần bí" ấy, đạt
đến những chiến tích mà bậc thầy phải cúi đầu khâm phục. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Hai mươi lăm năm đã trôi qua rồi! </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<i>"Đường danh lợi bùn pha sắc xám<br />
Mặt phong trần nắng rám màu nâu"...
</i></span></span></span>
</div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Thực tế của cuộc đời, với những thần tượng mới, mà một số người trong đoàn trai nầy đã
không may mắn gặp trên chốn giang hồ, có thể đã dần dần
"phế bỏ" đi phần nào cái
"võ công thần bí" ấy, làm họ quên cái hình ảnh của hơn 200
chàng trai, "đôi mắt sáng ngời vì men say chiến đấu", đang quỳ gối trên sân
cỏ, đưa tay lên thề
trước mặt hơn ngàn quân sĩ, các thầy và đàn em, quyết một lòng sắt son cho cái LÝ TƯỞNG mà
mình đã lựa chọn. Nhưng tôi biết rõ là việc nhân tạo đều phải lệ thuộc vào hiện tượng
"tương đối". Đời Trần đã có Trần bình
Trọng, thì cũng đã có Trần ích Tắc; đời Lê có Lê Lai thì cũng đã có Lê chiêu Thống.<br />
<br />
Vì vậy, khi viết bài nầy, tôi chỉ muốn TRI ÂN và HÃNH DIỆN , nhớ tới khoảng thời gian ngắn khi
đoàn trai nầy, 100 người như một, đã thực sự tỏ ra kiêu hùng, gây nên tiếng vang dội và gương
sáng cho các khóa 17, 18, 19 về các khóa về sau noi theo. Sự kiêu hùng, tài đức
của các thế hê Võ Bị nầy đã làm cho giặc cộng thù ghét quân
trường tạo nên họ, đến nỗi năm 1985, trong cuộc phỏng vấn con tôi về chương trình đoàn tụ gia
đình, nhân viên cộng sản còn căm hờn hỏi "Anh còn nhớ cha anh đã chỉ huy cái "LÒ SÁT SINH ĐÀ LẠT" không? !!<br />
<br />
Nhìn lại 25 năm về trước, tính lại sổ sách, ta nhận thấy gì?<br />
<br />
Nước chúng ta đã mất. Bạn hữu chúng ta thì người đã chết, kẻ đang đau khổ trong cái thế
giới tối tăm mà thú vật đang trả thù con người.<br />
<br />
Mộng ước của chúng ta 25 năm về trước, đâu có phải là nhận kiếp tị nạn trên vùng đất xa lạ
nầy , làm cái công việc nầy, ẩn náu dưới mái nhà nầy, và mỉa mai hơn
nữa, là mang cái quốc
tịch nầy?<br />
<br />
Vậy còn mộng ước bây giờ?<br />
<br />
Thôi! Hãy yên lặng, dừng mọi sự ước đoán tại đây. Để cho mỗi cá nhân tự ý xây mộng ước
của riêng mình. Không nên phê phán và bình luận, mà chỉ cầu
nguyện cho mộng ước của bạn mình sớm thành tựu, miễn là được quan niệm và theo đuổi trong vòng cương thường đạo lý.<br />
<br />
Riêng tôi, thì 25 năm nữa, chắc chắn là tôi không còn sống trên đời để viết lên câu văn
lẩm cẩm gởi cho "Cùi cha, Cùi con, Cùi cháu" đọc, mà chỉ có mộng ước gàn dở sau đây:<br />
<br />
"Là thời ấy. ở vùng nào đó, còn có tên "Cùi", có thể thành phần còn sót lại
của khoá 16, hoặc của các khóa 17, 18, 19, hoặc của các khoá của
những năm kế tiếp của đám "Cùi con" trên tàu 417 thuở
nọ, hoặc
của các khoá sau đó nữa, hoặc chẵng phải là khóa nào cả của Trường Võ Bị, nhưng chẳng biết LÀM SAO và TỪ BAO GIỜ đã bị
nhiễm bệnh "Cùi", rồi vì thế, đã cố gắng sống cho lý tưởng
của mình đã chọn, làm "hết sức" mình việc-mình-cho-là-phải, không cần biết
thành công hay thất bại. Ai khen cũng vui một lát rồi quên đi; mà có người chê thì cũng mặc
kệ... Cả đời chỉ sợ buổi sáng nhìn gương khi chải tóc, phải thấy mặt mình tồi tàn , nhơ
bẩn, làm
điều bậy, giờ nhàn rỗi ngồi yên nhìn, nghe thiên hạ xào xáo bên ngoài, rồi có lúc thì ngẩng
đầu lên trời cười hô hố một tràng; vợ con chẳng hiểu lý do tại sao mà có lúc lại chạy ra
vườn nhổ bãi nước bọt rồi chưởi thề rất tục một mình!<br />
<br />
</span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Các "Cùì" thân mến, </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi đã gác bút nhiều năm. Vì tuy không dám ví mình với nhà thơ tiền
bối, đôi khi rút tập giấy trắng để trên bàn định viết, tôi lại vứt bút đứng
dậy: </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<i>Câu VĂN nghĩ đắn đo chẳng viết,<br />
Viết CHO ai, ai biết mà đưa? </i></span></span></span></div>
</blockquote>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nhưng vừa rồi, anh Hiển đến nhắc tôi: tháng 12 nầy là kỷ niệm 25 năm khoá 16 tốt nghiệp và đề nghị tôi viết một bài cho bản
Tin-Tức của các anh.
Vì vậy hôm nay, tôi đang làm ngược cái thông lệ trong giờ nhàn rỗi của tôi
(là ngồi yên nghe thiên hạ xào xáo, rồi có khi thì ngửng đầu lên trời cười hô hố một tràng, khi khác lại chạy vào phòng rửa
tay, nhổ bãi nước bọt, rồi chửi thề rất tục một mình), để cầm bút viết bài nầy đến những ai còn muốn nhận mình là
"Cùi", thuộc Khoá 16 hoặc các khóa khác về sau. </span></span></span></div>
<div align="justify">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ngày mãn khóa của Khoá 16, 25 năm về trước, có một giá trị tượng trưng sâu rộng:Trường Võ Bị Quốc Gia đã
từng: - Trước ngày đó, đào tạo hàng ngàn sĩ quan anh hùng.
Nhưng trước đó mấy năm, một chương trình huấn luyện và phương pháp mới đã đem ra áp dụng lần đầu, chú trọng về cả 3 phương diện
"Kỹ thuật nghề nghiệp" (= quân sự), "Kiến thức" (= văn hóa) và
"Tinh thần (= lãnh đạo chỉ huy), đặt trọng tâm vào sự
"học hỏi" và "suy luận", để "tự chọn" thay vì lối huấn luyện
"nhìn cho thuộc" để bắt chước làm theo, để "khỏi bị
phạt". Nếu Khoá 16, trong khi đem ra thử lửa trên chiến trường, tỏ ra hèn nhát, thiếu tư cách lãnh đạo, thì không những tương lai của họ sẽ bị chôn
vùi, mà chương trình và phương pháp huấn luyện mới tại quân trường chắc chắn cũng phải bị loại
bỏ, nhất là ngay cho đến phút chót, số lớn người có quyền và có uy thế trong Quân Đội vẫn hoài nghi sự hiệu nghiệm và hết sức chống đối chương trình văn hoá và phương pháp huấn luyện tinh
thần. </span></span></span></div>
<div align="justify">
<br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Khoá 16 quả thực, đã không phụ lòng tin tưởng của các người đã đào tạo nên
họ. Chỉ trong vòng mấy tháng, tuy kỹ thuật quân sự của họ còn phải được trau dồi nhiều năm trong khói lửa của chiến
trận; nhưng lòng dũng cãm, chí kiêu hùng, thái độ ưu tư
với thuộc cấp, mối khát vọng thúc dục họ vươn lên cho tới cái
"Cao Sang", cái "Đẹp Đẽ", cái "Trọn Vẹn" khi thi hành bổn
phận, vì trí óc và sự suy luận đã giúp họ ý thức rằng việc họ phải làm là
"cần thiết" cho lý tưởng mà họ đã lựa chọn; vì thế mà họ không chịu thoả mãn với
những kết quả "trung bình" đạt đến nhờ sự lo sợ bị trừng phạt hay lời khen thưởng của thượng
cấp. Những cái gì khó tả ấy đã sớm liệt một số sĩ quan thuộc khoá 16 vào hàng ngũ đặc
biệt của anh hùng cận đại. Rồi tuy, chiến tích của đoàn trai nầy không cứu được nước Việt mến yêu, nhưng nhiều người đã từng ngậm
ngùi tiếc cho cơ đồ dân tộc là đoàn trai nầy đã tham chiến quá muộn và quá ngắn hạn trước ngày nước Việt bị
mất!... </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bởi vậy, cầm bút viết bài nầy hôm nay, tôi muốn long trọng viết lên mấy
chữ "Cảm Tạ Chân Thành" những ai trong Khoá 16 - cũng như các khoá sau - trong những khi xông pha giết giặc đã từng cảm thấy trong huyết quản dâng lên một mối khát vọng để sự cần thiết phải làm cho được điều
"Phải Làm"; rồi sau phút đó, nhớ lại sự nguy hiểm, khó khăn mình đã chấp nhận và vượt qua,
bỗng cảm thấy mình "Cao Sang", "Thích Thú", có khi không
cần, không chờ đợi sự khen thưởng của thượng cấp. Các
"Cùi" nầy quả thật đã tu luyện được cái sức mạnh thần bí mà tôi mong ước
"Cùi" của tôi phải có, khi nhận lãnh văn bằng tốt
nghiệp. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
Đọc đến đây, có người băn khoăn: </span></span></span><br />
<div align="justify">
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> - Có sự mong ước cao siêu về học trò mình như
vậy, cớ sao lại
gán cho họ cái biệt hiệu xấu xí là "CÙI"?<br />
<br />
Trước khi giải đáp sự băn khoăn hữu lý nầy, để tôi nhắc lại một
mẩu chuyện nhỏ:<br />
<br />
Ngày 1 tháng 5 năm 1975, khoảng 1 giờ trưa, sau khi
được chiến hạm hải quân 417 cứu từ tàu 608 chết máy, sắp chìm, tôi tìm được
chỗ có bóng mát
ngồi xuống rồi gục đầu thiếp đi. Bỗng chốc,
tôi nghe có tiếng giày dừng lại chỗ tôi ngồi, rồi có tiếng
hỏi:<br />
<br />
- "Xin lỗi, Ông có phải là cựu Đại Tá Huyến, Chỉ huy trưởng Trường Võ Bị Quốc gia trước đây
không?"<br />
<br />
Tôi mở mắt, nhìn lên thấy một trung úy hải quân
khoảng 25, 26 tuổi. Tôi trả lời:<br />
<br />
- "Vâng, tôi là cựu Đại Tá Huyến đây!"<br />
<br />
Ông trung úy bèn bước lui, chụm hai chân lại, đưa tay mặt ngang trán chào kính rồi nói:<span style="font-size: small;"> </span></span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
- "Tôi là "X...; Cùi khóa Y...; tôI vào trường mấy năm sau khi Đại Tá đi rồi nhưng tôi vẫn kính phục
Đại Tá vì các cán bộ niên trưởng vẫn nhắc tới trào của Đại Tá luôn. Hôm nay, tôi nhận diện Đại
Tá là nhờ tấm ảnh Đại Tá treo trong phòng danh dự Xin phép Đại Tá, để tôi chạy báo tin cho các anh em
Võ Bị trên tàu biết.<br />
<br />
Nói xong, ông trung uý chào tôi một cách vội vàng rồi chạy đi. Một lát
sau, ông ta dẫn đến mười
mấy sĩ quan, từ thiếu úy đến thiếu tá. Mọi người tự giới
thiệu: </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> - "Tôi là Y... "CÙI" khóa X..."
v.v... </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> Tôi đứng yên, cắn chặt môi, dùng nghị
lực ngăn dòng nước mắt đang muốn trào xuống trên khuôn mặt hốc hác sau một đêm thức-sáng và
30 giờ nhịn đói, để đám "Cùi non" nầy khỏi thấy mình đang muốn khóc vì quá cảm động.
(Nếu bây giờ,
"thầy chú Cùi" nào trong đám nầy vớ được bài nầy thì cứ việc cười,
"Cùi già" nầy không sợ
xấu nữa đâu!). Và lẽ dĩ nhiên, sau đó đám "Cùi"
phân chia trách nhiệm lo phần ăn ở cho tôI rất chu
đáo như một tân khách danh dự .<br />
<br />
Việc các sĩ quan hải quân nầy rủ nhau đến nhận diện một cựu chỉ huy trưởng mà họ chưa từng quen
biết đã "nói" lên được một "cái gì quá đẹp"
trong truyền thống và nghi lễ Võ Bị. Huống chi, - mặc dầu có sự ngắt
quãng của thời gian giữa tôi
và họ, mọi người đã tự ý xưng mình là "Cùi"; dùng cái biệt hiệu xấu xí mà tôi đã gọi toán
chim đầu đàn của tôi, như muốn cho tôi hiểu là họ
hãnh diện nhận làm kẻ đã được hấp thụ đường
lối giáo dục mới, mặc dù lúc ấy tôi đã đi rồi.<br />
<br />
Điều làm tôi cảm động hơn nữa, là họ tự đặt
mình vào vai vế "đàn em", mặc dù trong cái nghịch
cảnh ngày hôm ấy, tôi chỉ là một thường dân tị
nạn gần chết được cứu thoát, mà họ là những
người thuộc thành phần "chủ nhân tàu" và "ân nhân"!<br />
<br />
Hiểu được cái cử chỉ đẹp tuyệt vời ấy của
toán "Cùi non" nầy, làm sao tôi chẳng muốn khóc!!! </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> Danh từ xấu xí "Cùi" được tôi dùng để phản ứng
lại sự chống đối của các cấp cao trong Quân đội thời ấy, và sự nghi ngờ về hiệu quả chương trình
huấn luyện mới. Thâm ý của tôi là một mặt chuẩn bị tinh thần học trò mình thế nào để
"Sinh tồn vẻ
vang" với mọi nghịch cảnh sau ngày ra trường, kể cả bí quyết xử thế với các thượng cấp
"răng đen mã tấu, ác và ngu"; mặt khác, luyện sự chịu đựng, gan lì đừng để nghịch cảnh hoặc
loại thượng
cấp nầy "bẻ gẫy"; đồng thời sẵn sàng chấp nhận sự ngược đãi
của kiếp "làm hủi - làm Cùi", sống
biệt lập với người đồng bệnh, trong khi bị quần chúng khinh
tởm, lánh xa, mà vẫn
"Vui vẻ", "Cao sang".<br />
<br />
Tôi tin chắc là phương pháp huấn luyện mới sẽ thành công và toán Sinh viên đầu tay
của tôi sẽ gây
tiếng vang sau ngày ra trường. Vì vậy, tôi dùng danh từ xấu xí
"Cùi" để gọi Sinh viên
của tôi như là lời thách đố cao ngạo với những ai trong chính phủ và quân đội, không tin ở phương pháp
của tôi và
tài năng của Sinh viên do phương pháp ấy tạo nên.<br />
<br />
Lời thách đố "Cao ngạo" về nó được quan niệm như thế
nầy:<br />
<br />
Đám đông, tuy quyền cao chức lớn, nhưng thiển cận; tuy có kinh nghiệm về binh
nghiệp, nhưng là vì
"sống lâu lên lão làng" thấy người trước có thể là ngoại
quốc, làm thế nào, thì bây giờ mình bắt chước làm theo , không biết suy tư, tìm tòi và cải
tạo. Họ được Tây dạy: "Sức mạnh của Quân đội là Quân
kỷ", mà không bao giờ vươn lên hiểu được là
"Sự chấp nhận một lý tưởng cao đẹp, thực tiễn nhờ sự suy luận hữu lý
của một trí óc ngay
thẳng" còn mạnh gấp ngàn lần quân kỷ , vì quân kỷ chỉ nặng về tính chất tiêu
cực. Vì vậy, đám chỉ huy
tướng, tá, uý loại nầy rất sợ thuộc cấp "có chữ, có đầu
óc, biết suy luận, biết phê phán".<br />
<br />
Mà Khóa 16 chỉ gồm có hơn 200 người , dĩ nhiên sẽ trở thành thiểu số mang những sắc thái mà đám
đông kia ghê tởm . Vì vậy, đám thiểu số sẽ bị đối xử như một lũ
"Cùi", bị chèn
ép, nghi ngờ, lỗi nhẹ xé ra to.<br />
<br />
Nhưng mặc dầu bị nghịch cảnh, thiểu số nầy tỏ ra có tài năng, anh hùng, khí phách, thì rốt cuộc
AI LÀ CÙI? AI KHÔNG LÀ CÙI?<br />
<br />
Bởi vậy, mấy trang trước đây, tôi mới long trọng "cảm tạ chân thành" những
"Cùi" nào quả thật xứng
đáng với cái quan niệm căn bản trên đây, quả thật đã tận dụng cái
"sức mạnh thần bí" ấy, đạt
đến những chiến tích mà bậc thầy phải cúi đầu khâm phục. </span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Hai mươi lăm năm đã trôi qua rồi! </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<i>"Đường danh lợi bùn pha sắc xám<br />
Mặt phong trần nắng rám màu nâu"...
</i></span></span></span>
</div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Thực tế của cuộc đời, với những thần tượng mới, mà một số người trong đoàn trai nầy đã
không may mắn gặp trên chốn giang hồ, có thể đã dần dần
"phế bỏ" đi phần nào cái
"võ công thần bí" ấy, làm họ quên cái hình ảnh của hơn 200
chàng trai, "đôi mắt sáng ngời vì men say chiến đấu", đang quỳ gối trên sân
cỏ, đưa tay lên thề
trước mặt hơn ngàn quân sĩ, các thầy và đàn em, quyết một lòng sắt son cho cái LÝ TƯỞNG mà
mình đã lựa chọn. Nhưng tôi biết rõ là việc nhân tạo đều phải lệ thuộc vào hiện tượng
"tương đối". Đời Trần đã có Trần bình
Trọng, thì cũng đã có Trần ích Tắc; đời Lê có Lê Lai thì cũng đã có Lê chiêu Thống.<br />
<br />
Vì vậy, khi viết bài nầy, tôi chỉ muốn TRI ÂN và HÃNH DIỆN , nhớ tới khoảng thời gian ngắn khi
đoàn trai nầy, 100 người như một, đã thực sự tỏ ra kiêu hùng, gây nên tiếng vang dội và gương
sáng cho các khóa 17, 18, 19 về các khóa về sau noi theo. Sự kiêu hùng, tài đức
của các thế hê Võ Bị nầy đã làm cho giặc cộng thù ghét quân
trường tạo nên họ, đến nỗi năm 1985, trong cuộc phỏng vấn con tôi về chương trình đoàn tụ gia
đình, nhân viên cộng sản còn căm hờn hỏi "Anh còn
nhớ cha anh đã chỉ huy cái "LÒ SÁT SINH ĐÀ LẠT" không? !!<br />
<br />
Nhìn lại 25 năm về trước, tính lại sổ sách, ta nhận thấy gì?<br />
<br />
Nước chúng ta đã mất. Bạn hữu chúng ta thì người đã chết, kẻ đang đau khổ trong cái thế
giới tối tăm mà thú vật đang trả thù con người.<br />
<br />
Mộng ước của chúng ta 25 năm về trước, đâu có phải là nhận kiếp tị nạn trên vùng đất xa lạ
nầy , làm cái công việc nầy, ẩn náu dưới mái nhà nầy, và mỉa mai hơn
nữa, là mang cái quốc
tịch nầy?<br />
<br />
Vậy còn mộng ước bây giờ?<br />
<br />
Thôi! Hãy yên lặng, dừng mọi sự ước đoán tại đây. Để cho mỗi cá nhân tự ý xây mộng ước
của riêng mình. Không nên phê phán và bình luận, mà chỉ cầu
nguyện cho mộng ước của bạn mình sớm thành tựu, miễn là được quan niệm và theo đuổi trong vòng cương thường đạo lý.<br />
<br />
Riêng tôi, thì 25 năm nữa, chắc chắn là tôi không còn sống trên đời để viết lên câu văn
lẩm cẩm gởi cho "Cùi cha, Cùi con, Cùi cháu" đọc, mà chỉ có mộng ước gàn dở sau đây:<br />
<br />
"Là thời ấy. ở vùng nào đó, còn có tên "Cùi", có thể thành phần còn sót lại
của khoá 16, hoặc của các khóa 17, 18, 19, hoặc của các khoá của
những năm kế tiếp của đám "Cùi con" trên tàu 417 thuở
nọ, hoặc
của các khoá sau đó nữa, hoặc chẵng phải là khóa nào cả của Trường Võ Bị, nhưng chẳng biết LÀM SAO và TỪ BAO GIỜ đã bị
nhiễm bệnh "Cùi", rồi vì thế, đã cố gắng sống cho lý tưởng
của mình đã chọn, làm "hết sức" mình việc-mình-cho-là-phải, không cần biết
thành công hay thất bại. Ai khen cũng vui một lát rồi quên đi; mà có người chê thì cũng mặc
kệ... Cả đời chỉ sợ buổi sáng nhìn gương khi chải tóc, phải thấy mặt mình tồi tàn , nhơ
bẩn, làm
điều bậy, giờ nhàn rỗi ngồi yên nhìn, nghe thiên hạ xào xáo bên ngoài, rồi có lúc thì ngẩng
đầu lên trời cười hô hố một tràng; vợ con chẳng hiểu lý do tại sao mà có lúc lại chạy ra
vườn nhổ bãi nước bọt rồi chưởi thề rất tục một mình!<br />
<br />
Thân mến,<br /><span style="color: red;">HUYẾN </span></span></span></span></div>
<br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Mặc dù là Chỉ huy trưởng nhưng ông thường trực tiếp lên lớp với khóa 16
với tư cách một giáo sư văn hóa giảng dạy môn "Huấn luyện Tinh thần". Có
lẽ vì chương trình bốn năm dài đằng đẵng, phần đông sinh viên đã ngán văn
hóa, nhưng khi vào trường lại gặp phải văn hóa nên sinh ra ù lì, biếng học.
Thái độ tiêu cực của một số sinh viên sĩ quan trong các giờ "học về tinh
thần" làm vị giáo sư này nổi giận. Ông áp dụng kỷ luật, rầy la nhưng thấy
cũng không có hiệu quả mấy. Ông đổi ra phương cách khích động tinh thần.
Ông đã để ra hàng giờ lý luận với sinh viên sĩ quan phương trình A phải
bằng A, thuyết phục sinh viên sĩ quan là phải chấp nhận khi vào trường là
phải học hành đến nơi đến chốn chứ không được lạng quạng </span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span>Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-59130300007409048762013-05-07T17:20:00.004-05:002013-05-08T14:41:42.502-05:00Nguồn Gốc của Tiếng "Cùi"<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">T</span></span></span><span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">ạp</span><span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Ghi </span><br />
<br />
<div align="center">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhW99YFOlVFzs2f77h5rNg0EcYs5xK_ITty6zV9e3GJGN6r6u9eJAN2kMhWk8Q68J1yfH0O98yZPW2wEuPc3TaAAYxUcsrtarKJe_7EpDSVn5MxOAUkTdm1R9cBmVSkSYFJQaLcjonEA0k/s1600/dl_cui01.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="203" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhW99YFOlVFzs2f77h5rNg0EcYs5xK_ITty6zV9e3GJGN6r6u9eJAN2kMhWk8Q68J1yfH0O98yZPW2wEuPc3TaAAYxUcsrtarKJe_7EpDSVn5MxOAUkTdm1R9cBmVSkSYFJQaLcjonEA0k/s320/dl_cui01.jpg" width="320" /></a><span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Trong một buổi họp mặt Hội cựu SVSQ Trường Võ bị Quốc gia Việt nam tại tiểu bang Washington, một vị cựu sinh viên sĩ quan hỏi riêng tôi:
"Tụi nó dùng chữ CÙI gọi nhau. Cùi là gì vậy anh?" Vị này đã chọn đúng người để
hỏi. </span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<a name='more'></a><span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Giải thích nguồn gốc chữ "CÙI" quả thật là một chuyện dài.</span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span></div>
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bắt đầu khóa 15, chương trình 4 năm bắt đầu với mục tiêu là sau khi tốt nghiệp, Sinh viên sĩ quan sẽ được cấp văn bằng tương đương với bằng đại học của bất cứ một trường đại học nào của các ngành khác trong quốc
gia. Chương trình học gồm hai phần: Văn hóa và Quân sự. Mỗi năm học được chia ra làm hai mùa: Mùa Văn hóa và Mùa Quân
sự. Cơ cấu của trường được tổ chức làm 3 khối: </span></span></span><br />
<br /></div>
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Khối Văn hóa do một Văn hóa vụ trưởng, ít nhất phải có bằng cử nhân, cầm đầu.<br />
Khối Quân sự do một Quân sự vụ trưởng cầm đầu<br />
Khối Yểm trợ Tiếp vận chỉ huy bởi vị Trưởng khối Yểm trợ và Tiếp vận </span></span></span></div>
</blockquote>
<div align="justify">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
</div>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Văn hóa vụ trưởng đầu tiên là cụ Ðỗ Trí Lễ, cựu Giám đốc Học chính tại Hà nội. Sau khi cụ Ðỗ Trí Lễ về hưu, Trung tá Trần Ngọc Huyến được bổ nhiệm về trường thay thế. Chữ
"CÙI" xuất phát từ lúc khóa 16 còn tại trường và Trung tá Huyến giữ chức vụ Chỉ huy trưởng kiêm Văn hóa vụ trưởng của trường. </span></span></span><br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span></div>
<span style="color: #444444; font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Mặc dù là Chỉ huy trưởng nhưng ông thường trực tiếp lên lớp với khóa 16
với tư cách một giáo sư văn hóa giảng dạy môn "Huấn luyện Tinh thần". Có
lẽ vì chương trình bốn năm dài đằng đẵng, phần đông sinh viên đã ngán văn
hóa, nhưng khi vào trường lại gặp phải văn hóa nên sinh ra ù lì, biếng học.
Thái độ tiêu cực của một số sinh viên sĩ quan trong các giờ "học về tinh
thần" làm vị giáo sư này nổi giận. Ông áp dụng kỷ luật, rầy la nhưng thấy
cũng không có hiệu quả mấy. Ông đổi ra phương cách khích động tinh thần.
Ông đã để ra hàng giờ lý luận với sinh viên sĩ quan phương trình A phải
bằng A, thuyết phục sinh viên sĩ quan là phải chấp nhận khi vào trường là
phải học hành đến nơi đến chốn chứ không được lạng quạng</span></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Càng cố gắng, ông giáo sư này càng gặp bực mình. Một hôm nọ, sau khi sinh viên sĩ quan ra khỏi
lớp, còn lại mình ông và tôi, ông cằn nhằn: </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
"Tụi sinh viên của "<i>toi</i>" bê bối quá. Cùi hủi gì đâu! Chỉ có cùi mới không sợ ghẻ
lở. "<i>Moi</i>" phải gọi tụi nó bằng cùi mới được." </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
Ông vừa nói xong thì lớp khác vào học, ông bèn gọi sinh viên sĩ quan là cùi luôn. Ông dùng chữ CÙI như để
"mắng yêu" sinh viên sĩ quan. Có một vị giáo sư nào mà không thương yêu học trò? Ðối với sinh viên sĩ quan, Trung tá Huyến là người
"giơ cao đánh khẽ". </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Chữ "Cùi" xuất phát từ đó và vô hình chung đã trở thành một tên gọi dễ thương mang tính cách truyền
thống. Các vị niên trưởng và đại niên trưởng ngày nay nếu có nghe các khóa trẻ xưng hô với nhau qua chữ
"Cùi", xin đừng chấp nhất và nếu có một vị niên trưởng nào đó viết bài cho Ða Hiệu lấy bút hiệu là
"CÙI" như "CÙI 3", "CÙI 5" v.v... chắc chắn vị đó sẽ được
"Cùi" đàn em hoan hô hết mình. </span></span></span><span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span><br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;">HUỲNH BỬU SƠN QSV</span>
<br />
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">[Trích Ðặc san <a href="http://www.vobi-vietnam.org/dahieu.htm" target="_top"> ÐA HIỆU</a> số 40 Tháng 10-1995]</span></span></span></span></span><span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">
</span></span></div>
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;"><br /></span></span>Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-89563735415744704012013-05-07T14:29:00.004-05:002013-05-08T17:37:37.727-05:00Đóng Góp Thêm về Tiếng Cùi<div style="text-align: left;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tạp Ghi </span></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWwi9vNRjqyc9m9Z9b92aiK5kDw_g-LjHD9iVqunC5MTNlHCAChDEAclL3iFwEzB4y5F4njw-s8qYS24c9n5E128pNZTn6JL_cCu8MfjclOW65DW68FuA4_uP5jwbOXtipgwe7ItEy8eE/s1600/dl_mkhoa.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="153" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWwi9vNRjqyc9m9Z9b92aiK5kDw_g-LjHD9iVqunC5MTNlHCAChDEAclL3iFwEzB4y5F4njw-s8qYS24c9n5E128pNZTn6JL_cCu8MfjclOW65DW68FuA4_uP5jwbOXtipgwe7ItEy8eE/s320/dl_mkhoa.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Khoảng cuối năm 1995, sau khi
tạp ghi của Thầy Huỳnh Bửu Sơn xuất hiện trên Ða Hiệu
số 40, tôi có viết một bài ngắn (*), góp thêm về gốc tích
của danh từ "CÙI" . Có lẽ vì sự tế nhị nào đó,
bài không thấy đăng trên số kế tiếp. Nhân diễn đàn
VBVN phổ biến lại bài của Thầy Sơn, tôi cố gắng nhớ,
ghi ra đây trường hợp tương tợ như ý của bài tôi gởi
Ða Hiệu hơn 7 năm về trước. </span></span></span></div>
<div align="justify">
<a name='more'></a></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðúng như Thầy Sơn viết,
Thầy Trần Ngọc Huyến lúc Khóa 16 thụ huấn tại trường,
là Chỉ Huy Trưởng kiêm Văn Hoá Vụ Trưởng. Vị Văn Hoá
Vụ Trưởng sáng kiến thiết lập và đích thân giảng dạy
môn "Lãnh Ðạo Chỉ Huy" (chứ không phải ..."Huấn
Luyện Tinh Thần") đặc biệt cho Khóa 16, một môn học
mới có hệ số khá cao so với các môn "văn hoá" khác. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Chúng tôi rất thích thú vì
đây là môn học mới. Giáo Sư không "dạy" lý
thuyết từ chương, chỉ cần đưa một số đề tài, chỉ
dẫn một vài nguyên tắc căn bản, gợi ý để SVSQ thảo
luận và giúp tổng hợp ý khả dĩ áp dụng vào hoàn cảnh
thực tế ngoài các đơn vị sau khi rời trường. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Có thể viết ra đây mà không
sợ lầm lẫn, chính nhờ môn học nầy bổ túc cho các môn
chuyên môn khác về văn hoá lẫn quân sự và quyết tâm
giảng dạy của Thầy Huyến, đã tạo cho khóa 16 được đa
số các đơn vị trưởng, và chiến hữu ghi nhận sự "nhạy
bén" về lối "chỉ huy" và "tham mưu" của
sĩ quan khóa nầy ngoài đơn vị. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Các giờ giảng dạy của môn
"Lãnh Ðạo Chỉ Huy" cho Khóa 16 khởi sự ngay từ Mùa
Văn Hoá năm thứ nhất; thường tại nhà "ma hê" nơi
Trường cũ . Ngoài các giờ giảng dạy, Thầy Huyến thỉnh
thoảng mời một số nhân vật chính trị tại địa phương
cũng như trung ương đến thuyết trình về một số đề tài
liên hệ. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm ấy, khoảng cuối 1960,
trước khi kết thúc Mùa Văn Hoá, Thầy Huyến mời Vị Nữ
dân biểu Quốc Hội đệ nhất Cộng Hoà đến thuyết trình
về hiện tình đất nước. Tất cả Khóa 16 tham dự, cũng
tại nhà "ma-hê", được nghe Thầy giới thiệu sơ lược
về thuyết trình viên và kế tiếp, phần trình bày của Bà
khá hấp dẫn, thu hút người nghe. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðến phần đặt câu hỏi thì
hội trường sôi động hẳn . Một số câu hỏi được nêu
lên. Cũng có lúc, diễn giả trả lời có phần lúng túng.
Chính vì thế, từ cái khung "hỏi đáp", một cuộc
"thảo luận" giữa thuyết trình viên và khóa 16
diễn ra trước sự chứng kiến của Thầy Huyến. Trên bàn
chủ tọa, có lúc Thầy gật đầu, cười thoải mái; đoán
chừng Thầy có vẻ bằng lòng "tuị nó" lắm! Ðôi
lần, Thầy cũng góp ý như để "cứu bồ" cho diễn
giả. Tài hùng biện và lối lý luận của Thầy cuốn hút
sự chú ý của khóa sinh tham dự như mọi lần trong lớp
học. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sau khi tiễn vi dân cử ra
về, Thầy Huyến trở lại bàn chủ toạ, không nói nhưng
gật đầu lia liạ, rồi cười lớn. Chúng tôi ngồi bên dưới
chứng kiến độ chừng một phút, Thầy bắt đầu nhẹ
giọng, "mắng yêu"... "Hôm nay, sao các CÙI làm
khó dễ khách của tôi quá!". Nói xong Thầy lại, vừa
gật đầu, nghiêng chiếc ghế ra phía sau, ngửng mắt lên
cao, vừa cười lớn một cách thoải mái. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Khóa 16 cảm thấy mình được
khen, và được gọi bằng danh từ ngồ ngộ là "CÙI",
tất cả đứng dậy, reo hò vang dội; dù lúc đó, chưa
hiểu chữ "CÙI" nghĩa là gì. Trên kia, Thầy Huyến
vui lắm; thầy để mặc, ngồi nhìn chúng tôi hét, hò. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Giờ học chấm dứt, chúng tôi
rời nhà "ma-hê", mang theo tiếng "CÙI" cuả
Thầy về. Thế rồi, danh từ nầy được khóa 16 áp dụng
ngay ở hành lang, trong phòng vệ sinh, phòng ngủ, phòng ăn,
chí đến ngoài ngõ, trên đường đi bỏ "đồ giặt"
buổi chiều, đến tận ngoài phố Dalạt lúc cuối tuần.
"CÙI" được khóa 16 gọi nhau đến nỗi lan đến khóa
15 sắp mãn khóa và các khóa kế tiếp sau, khi nhập trường.
Và, sau đó, nó trở thành danh từ "truyền thống". </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">@</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Viết lại sự kiện nầy, tôi
không có ý phản bác những gì Thầy Sơn viết đăng trên Ða
Hiệu số 40 trên 7 năm về trước; chỉ mong đóng góp thêm
dữ kiện về một trong một số danh từ "truyền thống"
của Trường từ một trong những học trò tuổi đôi mươi
lúc đó, nay đã là "senior citizen" của đất nước
tạm dung nầy . Cũng cần ghi thêm, mười năm trước bài của
Thầy Sơn, tức năm 1985, khi phụ trách newsletter "KHOÁ16"
của khóa 16 trên số chủ đề "Viết cho Thầy", tôi
đã viết về Quý Thầy đã dạy khóa 16 về văn hóa lẫn quân
sự và một số kỷ niệm. Nếu Thầy Hiền .."Ớt lớn
ớt nhỏ", nếu Thầy Thành..."Các anh đi như đàn
vịt", Thầy Ân..."vì vậy cho nên gì!", thì
Thầy Di "Tôi m..u..ố..n, tôi m..ụ..ố..n các anh...";
Thầy Huyến... "Các CÙI làm khó dễ khách của tôi quá",
v.v... Thầy Huyến, sau đó, có viết giải thích tại
sao Thầy dùng chữ "CÙI" để tự xưng cho chính
Thầy cũng như dùng để gọi những học trò khóa 16 một cách
thương yêu, thân thiết nhưng mang cung cách hãnh diện của
chính Thầỵ. Cũng vì sự tế nhị của hoàn cảnh đất nước
và của tất cả chiến hữu chúng ta, một thời có liên
hệ đến chức vụ, trách nhiện của Thầy và đến danh
tiếng của Trường Mẹ, tôi xin không được ghi lại đây
để tránh một sự, nếu có, chia rẽ, hiểu lầm. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dù thế nào, danh từ "CÙI"
đã là tên gọi chẳng những riêng cho từng cựu SVSQ khóa
16 mà còn tự động là nickname chung cho cựu SVSQ từ ngày
ấy tại Trường . "CÙI" đã là danh từ "truyền
thống" </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;">NGUY<span style="font-size: small;">ỄN XU<span style="font-size: small;">ÂN HO<span style="font-size: small;">ÀNG</span></span></span></span>, <span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">k16 <br />
New Jersey, USA<br />
[Trích từ "Diễn
Ðàn VBVN" - Tháng 2 - 2003] </span></span></span></span></span><br />
<br />Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-20655448389560050952013-05-07T13:45:00.001-05:002013-05-07T14:22:45.099-05:00Hơn 10 Năm Tại Trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam <div align="justify">
<div style="text-align: left;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">T<span style="font-size: small;">ạp Ghi </span></span></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKnHIO9VERUHOnu3UdQ6TL3X20TFu7_LblWtXw5I8Nv9dN4_TBiv1FAnkKesUU2OD4R_wqQ-59t-IXrC9w5Ns9DXRT3oZgQZ2Vf9NKa_NTmJl6o6pBddxYgjD4Q9FBT4TPO7BljtGgZxw/s1600/dl-kyvbang.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="232" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKnHIO9VERUHOnu3UdQ6TL3X20TFu7_LblWtXw5I8Nv9dN4_TBiv1FAnkKesUU2OD4R_wqQ-59t-IXrC9w5Ns9DXRT3oZgQZ2Vf9NKa_NTmJl6o6pBddxYgjD4Q9FBT4TPO7BljtGgZxw/s400/dl-kyvbang.jpg" width="400" /></a></div>
<br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðời lính 24 năm của tôi bao gồm gần 13 năm
phục vụ tại các quân trường. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
Năm 1959 tôi được thuyên chuyển từ Phòng 3 Quân Ðoàn I về làm
huấn luyện viên ban Tham Mưu taị Trường Ðại Học Quân Sự (đường
Võ Tánh, Phú Nhuận). Qua năm 1964, sau thời gian học ở Ðaị học
Văn khoa Saigon, tôi về Trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam làm giáo
sư văn hoá vụ.Tôi đã phục vụ dưới quyền năm vị Chỉ Huy Trường
là Thiếu Tướng Nguyễn Văn Kiểm, Ðại tá Nguyễn Văn Trung, Ðại
Tá Ðỗ Ngọc Nhận, Trung tướng Lâm Quang Thi, Thiếu Tướng Lâm
Quang Thơ và bốn vị Văn Hoá Vụ Trưởng là Trung tá Ngô Văn
Dzoanh, Hải quân Ðại tá Nguyễn Vân, Ðại tá Nguyễn Văn Huệ,
Trung tá Nguyễn Phước Ưng Hiến. </span></span></span><br />
<a name='more'></a></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Khi tôi mới về chương trình xây cất từ năm
1961 chưa hoàn tất. Bộ Chỉ Huy chưa xây xong. Văn phòng Chỉ Huy Trưởng
còn ở trên lầu Nhà B, Văn phòng Văn Hoá Vụ Trưởng và Phòng Ðiều
Hành VHV ở trên lầu nhà A. Sau mười năm nhà trường đã có thêm
những cơ sở lớn mà các đại học bên ngoài mong ước như Nhà
Thí Nghiệm Nặng, Nhà Văn Hoá Mới, Phòng Ấn Loát và Thư Viện.
Giáo sư đoàn lúc đầu khoảng trên dưới ba chục người, không có
phòng làm việc riêng, ngoài giờ dây chỉ tụ họp nhau tại một
phòng dưới lầu nhà A. Tới năm 1972 thì Tổng số giáo sư đã lên
tớí 160 người, các Trưởng khoa đã có văn phòng riêng và mỗi
giáo sư cũng có một bàn làm việc tại Nhà Văn Hoá Mới, Nhà A,
nhà H.</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Chương trình giáo dục văn hóa từ 2 năm đã đổi
thành 4 năm. Với tư cách là trưởng khoa tôi đã tham gia vào việc
sửa đổi chương trình văn hoá nóí chung và các môn học về nhân
văn xã hội nói riêng, nhất là các môn học có liên hệ với lich
sử và văn hóa Việt Nam. Sử gia Ðại tá Phạm Văn Sơn đã được
mời cộng tác trong việc biên soạn những bài quân sử Việt Nam
qua các triều đại.</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tôi đã tham dự nhiều Lễ Truy Ðiệu rất xúc
động và nhiều Lễ Mãn Khóa rất hào hùng tại Vũ đình trường
Lê Lợi. Tôi đã nhìn thấy những tân sĩ quan hãnh diện mang quân
phục cuả binh chủng Nhảy Dù, Thủy Quân Lục Chiến, Biệt Ðộng
Quân, Lực Lượng Ðặc Biêt ngay sau lễ mãn khóa vì đã chọn được
những đơn vị chiến đấu này. Tôi thấy hổ thẹn khi nhớ lại
năm 1952 lúc ra trường tôi buồn vì không được chọn về các
bộ tham mưu mà phải vào miền Trung theo đơn vị tác chiến. Tinh
thần hăng say của các SVSQ sau những năm tháng được đào tạo
tại TVBQGVN quả thật là phần thưởng xứng đáng cho tất cả
những ai đã đóng góp vào việc huấn luyện. Tôi cảm thấy it
nhiều an ủi khi nghĩ mình đã không trực tiếp chiến đấu ngoài
chiến trường.</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tôi đã chứng kiến sự thăng trầm của TVBQGVN
trong hơn mười năm. Tôi rất vui mừng trong ngày khánh thành Nhà
Thi Nghiệm Ðào Thiện Yết, Nhà Văn Hóa Mớí, Thư Viên. Tôi không
bao giờ quên nỗi xót xa khi được lênh chuẩn bị di tản. Trên
đường rút lui tôi còn nghe thấy tiếng mìn nổ phá huỷ những cơ
sở quan trọng của nhà trường. Với trách nhiệm xử lý thường
vụ chức vụ Văn Hóa Vụ Trưởng tôi đã cùng các sĩ quan giáo sư
VHV theo đoàn quân di chuyển khỏi Dalat. Trên đường di tản tôi đã
thấy rõ tinh thần kỷ luật rất cao của các SVSQ. Tôi cũng nhận
ra tình huynh đệ thiết tha khi thấy các cựu SVSQ với chức vụ Liên
Ðoàn Trường Biệt Ðộng Quân và Thiết Ðoàn Trưởng Thiết Giáp
đã điều động đơn vị của mình cùng hợp lực mở đường
đưa "các cùi võ bị" đàn em về đến Bình Tuy an toàn. Tôi
đã tham dự lễ mãn khoá "bất đắc dĩ" của hai khóa 28 và
29 tại Trường Bô Binh Long Thành, một lễ mãn khóa "bi thảm"
nhất trong lịch của TVBQGVN. Tôi cũng đã có mặt tại Liên Trường
Võ khoa Thủ Ðức khi Ðại Tá Lộ Công Danh nhận đươc công điện
xử lý thường vụ Chức vụ Chỉ Huy Trưởng TVBQGVN. Nhưng tôi đã
"may mắn" vắng mặt lúc Liên Ðoàn SVSQ thực sự tan rã vào
ngày 29 tháng 4, may mắn vì không phải chứng kiến cảnh tan hàng
quá đau đớn này. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trong những năm tháng lưu đầy từ Nam ra Bắc
sau này tôi đã ở chung trại với nhiều cựu SVSQ. Tôi lại thêm
một lần nhận ra tình huynh đệ thắm thiêt giữa các khóa, đàn
anh làm gương cho đàn em, đàn em thực tình kính trọng đàn anh.Tôi
đã gặp lại những học trò cũ của mình và sung sướng hơn nữa
khi thấy một vài cựu sinh viên các khóa trước khóa 20, những người
không học với tôi, cũng thân mật gọi tôi bằng thầy. Tôi đã nói
là chỉ xin nhận lời xưng hô này như một danh xưng nghề nghiệp.
Khi bị giam ở Trại 6 Nghệ Tĩnh tôi đã viết một bài thơ dài
trong đó có đoạn như sau:</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>Sư đệ tình xưa còn nghĩa nặng<br />
Áo thun, bánh sắn, nửa viên đường<br />
Dăm viên thuốc bệnh, câu thăm hỏi<br />
Ðiếu thuốc say nhiều ý xót thương</i></span></span></span></div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Xót thương cho thân phận tù đầy của cả thày
lẫn trò. Xót thương cho cảnh nước mất nhà tan. Xót thương cho
bạn bè đã ngã gục trong các trại tập trung từ Nam ra Bắc.</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðời lính của tôi dài 24 năm. Kể từ ngày giã
từ vũ khí cũng đã 24 năm qua. Tôi không thể nào quên những ngày
làm việc ở TVBQGVN. Không những chỉ riêng tôi, người có hơn mười
năm tại trường, mà ngay cả những bạn cũ của tôi, những sĩ
quan trừ bị hoặc giáo sư dân chính chỉ làm việc tại đây trong
một hai năm cũng vẫn không quên quãng ngày tươi đẹp đó nên chúng
tôi đã họp nhau lại thành Gia Ðình Cựu Giáo Sư Văn Hoá Vụ có
sinh hoạt thường xuyên. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nếu tính từ khi được thuyên chuyển về
TVBQGVN thì đã 35 năm qua. Tôi vẫn không quên được HƠN MƯỜI NĂM
làm việc tại nơi mà các "cùi võ bị" thân thương gọi là
Trường Mẹ. Kỷ niệm về sự tiếp xúc đầu tiên của tôi với
SVSQ là môt đêm trực có nhiệm vụ dẫn SVSQ đi tuần bên ngoài vòng
đai nhà trường. Mới về tôi chưa rành đường đi từ phía sau
Phạn Xá SVSQ ra cổng Tôn Thất Lễ, đi vòng qua hồ Mê Linh về
cổng Lý Thường Kiệt vào khu Quang Trung và trở về khu Lê Lợi.
SVSQ toán trưởng đã dẫn tôi đi hơn là tôi dẫn anh em đi. Ngoài
ra còn một kỷ niệm buồn đau không sao quên được.Trong thời
gian SVSQ khoá 19 theo học lớp Rừng Núi Sình Lầy ở Dục Mỹ Nha
Trang một tai nạn về mìn đã xẩy ra làm thìệt mạng ba hoặc
bốn SVSQ tôi không nhớ rõ. Tôi là một trong số mấy sĩ quan cấp
đại úy được cử đi Dục Mỹ nhận quan tài đem về Saigon để
thân nhân làm lễ an táng. Về tới nơi tôi mới biết SVSQ xấu
số Nguyễn Thế Long Trọng là cháu gọi tôi bằng chú họ. Lúc đó
tôi không biết phải nói sao với bà chị họ mà đã lâu tôi không
gặp. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">@</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Cuối năm 1998 khi đươc mời tham dự
Lễ ra mắt Hội Cựu SVSQ-TVBQGVN San Diego tôi rất xúc động khi
nghe Cựu sinh viên Vũ Xuân Thông Khóa 17 đọc bài chiêu hồn tử sĩ
:</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>Chiến sĩ trân vong!<br />
Phút chốc! Liệt vị đã trở nên người thiên cổ<br />
Sự nghiệp đang công theo đuổi<br />
Thôi cũng đành gián đọan nửa đường<br />
Lúc quốc thù chưa gột rửa<br />
Chí làm trai chưa toại mộng hải hồ<br />
Thì hận tuyền đài làm sao ngăn được dòng huyết lệ?</i></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>Chiến sĩ trận vong!<br />
Hãy trở về chứng giám<br />
Ngày mai đây, một đoàn trai sẽ hăm hở lên đường,<br />
Nối chí tiền nhân, làm tổ quốc non sông thêm tỏ rạng</i></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>Chiến sĩ trận vong!<br />
Có linh thiêng hãy chỉ lối đưa đường.<br />
Hay nung nấu tâm can chúng tôi bằng ngọn lửa thiêng truyền
thống.</i></span></span></span></div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Không khí của Lễ Truy Ðiệu như
phảng phất đâu đây. Tôi tin rằng khi nghe được những lời chiêu
hồn này tất cả những ai đã từng làm thầy hay làm trò tại
TVBQGVN đều không khỏi bùi ngùi nhớ lại những tháng năm xưa và
không khỏi xót xa nghĩ rằng quân trường cũ hịên nay đang nằm
trong tay những người đã và đang đem lại đau thương cho nhân dân
cả hai miền Nam Bắc Việt Nam. Ðoàn trai hăm hở ngày nào giờ đây
trẻ nhất cũng đã vào tuổi "tri thiên mệnh". Những người
già đã quá tuổi "cổ lai hi". Tất cả thiết tha mong cho
"Tổ Quốc Non Sông thêm tỏ rạng" nhưng phải chăng giờ
đây chỉ còn biết "mài kiếm dưới trăng"? Tôi xin tạm
ngưng những dòng hoài niệm và thiết tha mong sao những Ðoàn Thanh
Thiếu Niên Ða Hiệu sẽ được "chỉ lối đưa đường"
để nối tiếp sự nghiệp cha ông đang còn dang dở. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;">NGUY<span style="font-size: small;">ỄN BU<span style="font-size: small;">Ì TH<span style="font-size: small;">ỨC</span></span></span></span><b><br />
</b><span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">San Diego, tháng 8-1999 </span></span></span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;"><br /></span></span></span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-81292544095325488972013-05-06T20:56:00.000-05:002013-05-07T11:40:49.123-05:00Tâm Tình Lính Giáo<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: blue; font-size: small;"></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tạp Ghi </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUyJ4Bbvmn4ARiNjyrCXuhlT0pQPKhtbhtZQxf2bxzt8RYw9wLpoP8T3pk0bqTF6ZGRRGRAbLHlqJsD7uhRtQKbNXDVU5_9-0jRSRzEtfC8YVfJDV9ABaYEwc7qc9zXvoeLwJ_yozNJuQ/s1600/nbthuc.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUyJ4Bbvmn4ARiNjyrCXuhlT0pQPKhtbhtZQxf2bxzt8RYw9wLpoP8T3pk0bqTF6ZGRRGRAbLHlqJsD7uhRtQKbNXDVU5_9-0jRSRzEtfC8YVfJDV9ABaYEwc7qc9zXvoeLwJ_yozNJuQ/s200/nbthuc.jpg" width="168" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: blue; font-size: small;">Chỉ Mười
Năm Sau </span><span style="color: blue; font-size: small;"><span style="color: blue;"></span> </span></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: blue; font-size: small;">Và 18 Năm
Sau Nữa </span><span style="color: blue; font-size: x-small;"><span style="font-size: small;"> </span></span></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: blue; font-size: x-small;"><span style="font-size: small;">Chuyện Cũ Không
Quên</span> </span></span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: blue; font-size: x-small;"></span></span>
</div>
<div align="center">
<br /></div>
<div align="center">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #003300; font-size: xx-small;">NGUYỄN BÙI THỨC,<br />
cựu Trung tá
Trưởng khoa Khoa KHOA HỌC XÃ HỘI </span></span></div>
<div align="center">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #003300; font-size: xx-small;">Hình do hoạ sĩ TẠ TỴ, cựu
Trung tá QLVNCH vẽ </span></span></div>
<div align="center">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #003300; font-size: xx-small;">tại t<span style="font-size: xx-small;">r</span>ại Cải Tạo Suối Máu 1975 </span></span><br />
<a name='more'></a></div>
<div align="center">
<br /></div>
<div align="center">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: maroon;">CHỈ MƯỜI NĂM SAU</span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tôi về Trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam vào cuối mùa văn hoá năm 64 nên không có giờ
dậy. Văn Hoá Vụ Trưởng lúc đó là
Thiếu Tá Ngô Văn Dzoanh, vì ông quá dễ tính nên quyền sinh sát đối với anh em giáo sư nằm trong tay Văn Hóa Vụ phó là đại úy Chân
(mãi về sau mới phát giác là kỹ sư dởm), và Trưởng phòng điều hành là Ðại úy Trình.
</span></span>
</span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Lúc đó mỗi giáo sư phải dậy 16 giờ một tuần; nếu dậy thêm thì được hưởng tiền phụ
trội, và khi không có giờ dậy thì phải có mặt trong trường. Vì vậy thân với ai thì hai vị đại úy nói trên cho thêm giờ dậy hoặc dồn 16 giờ vào hai ba ngày liền để anh em nào có giờ dậy tư ở Saigon có thể đi xe Minh Trung về làm ăn, hoặc ở nhà đánh mạt chược, còn
đối với những người mới hoặc không ưa thì 16 giờ sẽ được rải đều suốt
tuần.
</span></span>
</span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Qua mùa văn hoá năm 65 tôi có giờ dậy thì đã có chỉ thị cho ngưng chi tiền phụ trội (đúng là trâu
trắng) nên không phải né "hai ông kẹ" đồng cấp với mình. Nhưng môn tâm lý học đã được anh Trần Như Chương
(về trường cùng một ngày với tôi) nhanh tay chọn trước, nên tôi được Thiếu Tá Dzoanh cắt dậy môn Ðịa lý quân
sự, song song với anh Tạ Ký dậy môn Sử quân sự. </span></span>
</span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Môn Ðịa lý quân sự là môn tôi chỉ có thể dựa vào tài liệu của những năm dậy Nghiên cứu địa thế
và Ước tính tình báo ở Trường Ðại Học Quân Sự và một số tài liệu của Phòng 2 Bộ Tổng Tham Mưu để soạn bài. Mỗi bài được hát đi hát lại trong 16 lớp học nên chẳng có gì là hứng thú. Nhưng không hiểu sao có một bữa nọ tôi nổi hứng kết thúc bài học về tài nguyên thiên nhiên trên phương diện quân sự bằng cách hỏi một
SVSQ: </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
- Anh có thể cho tôi biết là tất cả những gì anh đang mang trên người, từ đầu xuống chân, được sản xuất ở đâu không? </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
- Thưa thầy, tất cả đều là đồ Mỹ.<br />
- Thế còn vũ khí, đạn dược?<br />
- Thưa thầy, dĩ nhiên là do Mỹ cung cấp. Cả lương tiền và các vật dụng khác.<br />
- Vậy anh có nghĩ là một ngày kia có thể xẩy ra một trong hai trường
hợp: hoặc vì tự ái dân tộc, chúng ta khước từ mọi sự trợ giúp về vật chất của nước ngoài, hoặc vì một lý do gì đó người Mỹ không chịu viện trợ cho chúng ta
nữa. Trong trường hợp đó thì quân đội của chúng ta sẽ ra sao?<br />
- Em hiểu, nhưng theo ý thầy thì chúng ta phải làm gì? </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thực tình tôi cũng không biết phải trả lời anh như thế nào. Tôi chỉ muốn khêu gợi sự suy nghĩ của các
anh, nhưng nếu các anh muốn thì tôi có thể nói đại khái như thế này: Những người từ lứa tuổi tôi trở lên có thể coi như là
"hỏng cả rồi ", chỉ còn trông cậy vào các anh. Nhà trường cố gắng đào tạo các anh chu đáo để khi ra trường các anh chiến đấu anh dũng, và nhờ vượt qua chiến
trận, các anh sẽ lên tới cấp tướng. Lúc đó các anh cải tổ quân đôi, các anh xây dựng đất nước...
Tôi mới nói tới đó thì anh SVSQ đã xin phép hỏi ngay: </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Nhưng thầy có tin rằng đất nước mình tồn tại cho tới khi tụi em lên đến cấp tướng không? </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Câu hỏi thật bất ngờ. Khi nói lứa tuổi mình "hỏng rồi " tôi đã chợt lo không biết phải trả lời thế nào nếu được hỏi tại sao lại bảo những vị đàn anh của mình, những vị tướng đang
"lãnh đạo quốc gia ", không đáng tin tưởng. Không dè anh SVSQ lại đặt vấn đề xa xôi như
vậy. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Lúc đó tôi đã trả lời một cách mơ hồ - nhưng thành thật - rằng
"Tôi hy vọng như thế ". </span></span>
</span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Lúc đó niềm tin của tôi lẽ ra phải mạnh hơn niềm tin của anh
SVSQ. Lúc đó với cương vị ông thầy, lẽ ra tôi phải khích động tinh thần anh ta và quả quyết rằng miền Nam sẽ vĩnh viễn tồn tại và hùng cường. Nhưng tôi chỉ
nói là mình hy vọng. Không ngờ niềm hy vọng đó chỉ kéo dài được đúng mười năm. Mười năm đủ cho Trường Võ Bị Quốc Gia thay đổi chương trình từ 2 năm lên 4 năm, đào tạo thêm nhiều sĩ quan cho quân đội để rồi chấm dứt bằng một lễ mãn khóa thê thảm nhất trong lịch sử của Trường tại Long Thành. Mười năm đủ cho tôi leo từ đại úy lên trung tá, còn những SVSQ khoá 20 cũng lên được cấp bậc khá
cao. </span></span>
</span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trong thời gian lưu đầy từ Nam ra Bắc qua nhiều trại, tôi đã gặp được học trò cũ của mình. Kiểm điểm lại tôi thấy cựu SVSQ kháo 20 có người mang cấp bậc ngang tôi, và có người hình như đã lên đại tá
(tôi không nhớ rõ người tử thủ Tống Lê Chân có phải khóa 20 không). Chưa có
ai, hay đúng hơn chưa đủ thời gian cho SVSQ khóa 20 lên tới cấp tướng thì nước đã mất
rồi, mất một cách tức tưởi vì biết bao tướng lãnh chạy trốn ra nước ngoài sau khi Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu trách Hoa Kỳ
"không viện trợ 300 triệu thì lấy gì đánh giặc", và trước khi kịp nghe Tổng Thống Dương Văn Minh đọc lệnh đầu hàng. Vị Tổng Thống bỏ nước chạy thoát thân là tướng 3
sao, và vị Tổng Thống run rẩy đón quân "giải phóng" vào dinh Ðộc Lập là tướng 4 sao của Quân Lực VNCH (!) </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Chỉ mười năm sau, chỉ đúng mười năm sau Trường VBQGVN đã "âm thầm " cuốn gói rời
Dalat, chạy qua Phan Rang rối loạn để thành một thứ rắn không đầu chạy hụt hơi từ Phan
Thiết, qua Bình Tuy, Biên Hòa về Long Thành, và ít ngày sau tan hàng tại Thủ Ðức.. Chỉ mười năm sau cả thầy và trò lũ lượt vào tù, gặp nhau cay đắng ngậm ngùi, biết nói gì hơn là khuyên nhau giữ vững tinh thần và sẵn sàng chia sẻ áo cơm. Riêng tôi lúc ở Trại 6 Nghệ Tĩnh đã
nhận: </span></span></span><br />
<br /></div>
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>Áo
thun, bánh sắn, nửa viên đường<br />
Dăm viên thuốc bệnh, câu thăm hỏi<br />
Ðiếu thuốc say, nhiều ý sót thương.</i> </span></span>
</span></div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
</span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Chỉ mười năm sau, điều mà thầy trò tôi - một già một trẻ , trước thời cuộc rối ren dưới quyền hô phong hoán vũ của các tướng tá thời đó - tuy không dám nói ra nhưng thầm lo trong bụng đã trở thành sự
thực, sự thực vô cùng cay đắng đối với một triêu mốt quân và hơn hai mươi triệu người miền Nam. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Chỉ mười năm sau có thể có một số SVSQ trong lớp học ngày đó đã bị Cộng sản cầm tù lâu hơn thời gian mang cấp bậc sĩ
quan. Nhưng đến hôm nay hy vọng là không còn ai bị giam trong các trại cải
tạo. Cá nhân tôi cũng chỉ phải xé gần trọn 13 cuốn lịch, và đã được đặt chân lên miền đất tự do này đúng 9 tháng trước đây. Tôi không biết bao nhiêu học trò cũ của mình đang may mắn sống ở nơi đây và còn bao nhiêu người khác ở lại quê hương đau
khổ. Tôi không biết câu chuyện hỏi đáp giữa thầy trò tôi hồi 27 năm trước đến nay có phải là hoàn toàn vô nghĩa.</span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Bây giờ, ở đây, ngồi nhớ quê hương, nhớ Dalat, nhớ đường Lý Thường
Kiệt, nhớ khu Quang Trung, Lê Lợi, Nhà Văn Hoá Mới, tôi chợt nhớ đến anh Tạ Ký. Anh đã mất trước khi tôi ra khỏi nhà tù. Nếu anh còn
sống, không biết tôi có nên hỏi ý kiến anh về bài Quân Sử ngày 30-4-1975? Tôi cũng ao ước được gặp lại anh SVSQ khóa 20 đã đưa tôi vào ngõ bí, nhưng tôi cũng sợ anh ta lại
hỏi: </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">-
Theo ý thầy bây giờ chúng ta phải làm gì khi tạm sống nhờ trên đất nước tuy nhiều tự do nhưng rất ít ân tình
nầy?</span></span></span></div>
<div align="left">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b><br /></b></span></span></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red; font-size: small;">
NGUY</span></span><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">ỄN </span><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">B</span><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">ÙI</span><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> TH</span><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">ỨC</span><b style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> </b><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #0c343d; font-size: x-small;"> (10-92) - Bản Tin VHV số 15
</span></span>
</div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #0c343d; font-size: small;">@</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: white;"><a href="http://www.blogger.com/null" name="mtam"></a>. </span></span></span>
<br />
<div align="center">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #783f04; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">VÀ MƯỜI TÁM NĂM SAU NỮA</span></span></div>
<div align="center">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #cc66ff;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
27-3-93: Gia đình Văn Hoá Vụ họp mặt đầu năm.</span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
27-3-75: Văn Hóa Vụ ứng chiến trăm phần trăm và hình như tất cả đều âm thầm chuẩn
bị. Tôi đã được chỉ định "tạm coi" Văn Hoá Vụ chỉ vì thâm niên cấp
bậc. Ðúng là "quyền rơm vạ đá". Nhưng tôi đã thi hành nhiệm vụ cho đến khi tan hàng.
</span></span>
</span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi không ân hận vì chuyện không chịu tính đường "dzọt
sớm". Có số cả. Thiếu gì người đôn đáo tìm đường để rồi cuối cùng cũng tới cửa trại tù như
nhau. Có khác chăng là kẻ ở lại "mút mùa Lệ Thủy" và người
"số đỏ" được về sớm để bây giờ lại không đủ tiêu chuẩn 3 năm... </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Trong tù làm không biết bao nhiêu bản tự khai mà khi ra về trên giấy ra trại còn được ghi chức vụ
"Trưởng Khoa Khoa Học Kỹ Thuật". Chắc hẳn vì cán bộ cộng sản quen áp dụng khoa học kỹ thuật vào việc trồng khoai lang và rau muống nước. Tính đến nay sau mười tám năm, tôi vẫn chưa hết dính líu với Trường Võ
Bị. Khi gặp ai hỏi trước kia làm gì, tôi vẫn hãnh diện trả lời là dậy học tại Trường Võ
Bị. </span></span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: #444444;"><br /></span></span>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: #444444;">Truớc khi qua đây, trong những chuyến trở lên Dalat, tôi chỉ có thể đứng bên ngoài cổng gác Lý Thường Kiệt nhìn vào căn nhà B3 ngày trước. Tôi không biết bên trong trường bây giờ ra
sao. Tôi cũng không còn tấm ảnh nào chụp ở trong trường, nhưng tôi nhớ rõ mọi vị trí thuộc cả hai khu Quang Trung và Lê
Lợi. Lúc này tự nhiên tôi nhớ đến Miếu Tiên Sư và Cổng Nam
quan. Tôi có vào Miếu Tiên Sư nhưng bây giờ không nhớ là bên trong như thế nào. Còn các anh em Văn hoá vụ khác chắc nhớ rõ hơn, vì có nhiều đêm trực ở đó chung vối mấy chú lính Thượng. Tuy gọi là Miếu Tiên Sư nhưng nếu tôi không lầm thì suốt 4 năm
học, các SVSQ chẳng có dịp nào vào "trình diện" trước lễ gắn Alpha hay
"bái Sư" trước lễ Truy Ðiệu và Mãn Khóa, để có thể hạ sơn cứu khốn phò
nguy. Chẳng biết có phải vì thế mà vài sĩ quan thủ khoa của các khóa sau này đã sớm được Tổ Quốc ghi công? </span></span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: #444444;"><br /></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi nhớ cổng Nam Quan là vì lời "hăm dọa" của anh Tạ Ký. Có lần anh đã nói với tôi: </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Ðược, bây giờ anh là đại úy tôi phải chào anh. Anh cứ đợi đấy, mai mốt tôi giải ngũ về làm Bộ Trưởng Giáo
Dục, tôi sẽ lên thăm trường. Chắc chắn lúc đó anh vẫn còn trực cổng Nam
Quan. Thấy anh dàn chào, tôi sẽ hỏi: "Thế nào, Ðaị úy còn nhớ tôi
chứ?" </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi xin khấn thầm: "Anh Tạ Ký. Có phải vì cộng sản chiếm miền Nam nhanh quá nên anh không kịp về thăm trường?" </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Cộng sản đã chiếm Trường Võ Bị mười tám năm rồi. Thật lạ lùng. Mười tám năm không còn bước vào các lớp
học, không còn dậy SVSQ, nhưng tinh thần võ bị vẫn còn đây trong gia đình cựu giáo sư Trường Võ
Bị, ngay cả với những người chỉ phục vụ vài ba tháng ( như anh Ngô Ðình Long). Vậy có phải
"rằng thì là" anh em mình đang lìa bỏ quê hương (hay là bị
"quê hương ruồng bỏ" nhưng không "lạc loài dăm bẩy đứa"). Anh em mình kết hợp với nhau vì chung
"hờn vong quốc" hay vì tình đồng đội, đồng nghiệïp ngày xưa? Tìm nguyên nhân sự gắn bó giữa anh em mình đúng là điều lẩm
cẩm. Trong dịp Tết Quý Dậu vừa qua, tôi có nhận được thư của anh Tôn Thất Sam nhờ
"gửi lời thăm và chúc tết các anh em trong Văn Hóa Vụ." Anh Sam còn cho biết là không có hy vọng qua Mỹ theo diện
H.O, nên đã cưới vợ cho con thứ hai và anh "rất tiếc không được dịp đón tiếp quý anh để các cháu biết các bác, các chú đã một thời cùng đi dạy với ba các cháu, cái thời mà ba các cháu xem là quãng đời đẹp nhất của cuộc
sống." </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Có thể đối với nhiều anh em khác, những ngày ở Trường Võ Bị không "đẹp
nhất" nhưng vẫn là những gì còn lại "để nhớ để thương". Nhớ những toán SVSQ nghiêm
chỉnh, nhớ Phòng Ðiều Hành, nhớ các buổi họp Khoa, họp VHV, điểm danh ứng chiến rồi "úp cái đồn", nhớ đồi
Bắc, nhớ ấp Thái Phiên, nhớ lễ Mãn Khóa... Thương rượu Ngô Như Khương, bún bò cây số 4, cà-phê Tùng, nhà Thủy
Tạ, và nhất là khách sạn Thuỷ Tiên 2. Dalat khó quên, Dalat dễ thương. Dalat có
"mía ngọt " đến nỗi hai anh khoa Khoa Hoc Xã Hội và một anh Khoa Sinh Ngữ đã rủ nhau "đánh hết cả
cụm". Chỉ tội nghiệp cho anh chàng chậm chân nhất, mãi tới khi chạy về Saigon rồi mới kiếm đâu ra bộ đồ vét cũ đem tới cho tôi mặc để đóng vai đầu tầu trong tiệc cưới để rồi chẳng bao lâu sau anh đã ra đi vĩnh viễn trong trại
"học tập cải tạo". Cũng vẫn là tại số mà thôi.
</span></span>
</span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tìm hiểu lý do kết hợp anh em mình đã là lẩm cẩm rồi mà tôi còn muốn làm chuyện lẩm cẩm hơn
nữa. "Số là" khi đọc cuốn Cái Chết của Nam Việt Nam: Những Trận Ðánh Cuối Cùng thấy tác giả đã trích dẫn lời ca ngợi các SVSQ Võ Bị Dalat của một ký giả ngoại
quốc. Tôi tự hỏi là anh em Văn Hóa Vụ mình đã đóng góp ra sao vào việc rèn luyện những người
"không hổ danh là sinh viên của quân trường đã đào tạo rất nhiều cấp chỉ huy cho Quân Lực VNCH ". Trên đường di
tản, tôi đã nhận ra tình huynh đệ giữa các cựu SVSQ khi thấy anh Quách Tinh
Cần nhờ các bạn đồng khóa là Liên Ðoàn Trưởng Biệt Ðộng Quân và Chi Ðoàn Trưởng Thiết Giáp hợp lực mở đường đưa các
"cùi Võ bị " ra Hàm Tân. </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Trong tù, tôi đã nghe kể lại thành tích chiến đấu của các cựu
SVSQ. Nhưng tất cả là nhờ chương trình huấn luyện tổng quát. Còn riêng phần đóng góp của VHV? Chúng ta có được phép chia vui với những cựu SVSQ trước hoặc sau 75 đã nhờ khả năng văn hoá của cấp bằng
"Cử nhân khoa học ứng dụng" mà thành công trong việc học hết chương trình đào tạo cao học và tiến sĩ ở
Mỹ, và những cựu SVSQ đang làm việc trong Hội Trí Thức Yêu Nước và các công ty sản xuất ở Saigon với cương vị giám đốc hoặc phó giám đốc. Phần đóng góp của Văn Hóa Vụ dẫu khiêm tốn vẫn là thành tích của gia đình mình.
</span></span>
</div>
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;">NGU<span style="font-size: small;">YỄN </span>B<span style="font-size: small;">ÙI</span> TH<span style="font-size: small;">Ứ<span style="font-size: small;">C</span></span></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #003300;"> </span></span></span><br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="color: #0c343d; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bản Tin VHV số 16 - 1993
</span></span>
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #0c343d; font-size: small;">@</span> </span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: white;"><a href="http://www.blogger.com/null" name="cu"></a> </span></span></span>
<br />
<div align="center">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: purple;">CHUYỆN CŨ KHÔNG QUÊN </span></span></span><br />
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
</div>
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<i>
<span style="color: #444444;">Sắn khoai chia sẻ qua cơn đói<br />
Chăn áo nhường nhau lúc lạnh về</span></i><span style="color: #444444;">
</span></span></span><span style="color: #444444;">
</span></div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Có mấy chuyện khó quên tôi muốn nói ra để cám ơn vài nguời bạn trứơc gia đình VHV nhưng không buổi họp nào gặp được đầy đủ nên hôm nay muốn viết gửi Bản Tin. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Nhớ lại cuộc di-tản khỏi Dalat, tôi không thể nào quên chặng dừng quân tại tiểu-khu
Phan-Thiết. Sau khi gặp anh bạn cũ đang giữ chức Tham-mưu-trưởng Tiểu-khu và được biết tình-hình tôi đã thông báo với anh em VHV là ngày mai sẽ theo đường biển chạy bộ ra Bình-Tuy. Sáng hôm sau khi chưa kịp di-chuyển thì tiểu-khu Phan-Thiết bị pháo-kích. Trong giờ phút nguy-hiểm
ấy, một anh bạn thuộc khoa công-chánh ở bên cạnh tôi. Anh đã xô tôi ngã xuống và nằm sát một bên như có ý che chắn cho tôi, nhưng may mắn là đạn không trúng chỗ chúng tôi ẩn
nấp. Anh bạn đó hiên nay đang được tất cả anh em chúng ta thương mến vì tính hiền hoà và lòng chân
thực. Anh là người ít nói, tôi cũng không dám nói nhiều, nhưng không thể không cám ơn anh Nghiêm Xuân Ðốc, người bạn thích chụp hình gia đình VHV trong các buổi họp mặt rồi có khi cả hai ba năm sau mới bỏ trong bì thư chia cho từng người
một. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Chuyện khó quên thứ hai có liên-hệ tới những ngày "học-tập
cải-tạo" của tôi tại Trại Thanh-Chương, Nghệ-Tĩnh. Tôi đã gặp anh bạn này ở Sơn-La, nhưng chỉ vài tháng sau anh bị di-chuyển đi nơi khác. Chúng tôi gặp nhau lần thứ hai ở Nghệ-Tĩnh. Anh thuộc đội trồng mía, làm mật và nấu rượu. Tôi thuộc đội trồng khoai trồng
sắn. Hàng ngày khi có chút mật mía và ngô khoai "bồi-dưỡng" của đội phân phát thêm anh đều chia sẻ cho tôi. Nhưng đáng quý hơn nhiều là việc mỗi mùa đông đến anh đều cho tôi mượn một tấm chăn đắp vì lý-do là anh trẻ hơn và khỏe hơn tôi. Khi còn làm việc ở
TVB, lúc ở tù , cũng như khi về làm việc tại một trung tâm dạy sinh-ngữ ở Saigon, anh luôn luôn làm hết sức mình. Tôi còn nghe nói khi qua Mỹ lúc mới đi làm ở hãng xưởng anh đã nói thẳng với supervisor là không cần phải kiểm soát vì anh biết thế nào là tinh thần trách
nhiệm. Anh bạn mà tôi muốn cám ơn là anh Lâm Văn Do. </span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi được tha về ngày 27 Tết (1988), hai hôm sau một anh bạn trẻ khoa Khoa-học Xã-hôi đã đem đến gói quà tết nói tặng
"tân-lang và tân giai-nhân" ( tức là cặp vợ chồng già chúng tôi sau 13 năm cách
biệt.) Mấy tháng sau vì thấy gia đình tôi ở tại căn nhà quá chật hẹp trong một ngõ hẽm đường Nguyễn Thiện
Thuật, anh bạn này đã mời chúng tôi về ở chung nhà và hứa dành riêng cho tôi một phòng yên tĩnh trên lầu để có chỗ đọc sách. Biết rõ bạn thật tình thương mình, tôi suy nghĩ kỹ và từ chối với lý do là
"anh em mình ở xa thương nhau nhiều hơn; ở chung nhà biết đâu lại chẳng có chuyện mất lòng ngoài ý
muốn". Chúng tôi hiểu nhau nên không gượng ép và cho tới ngày nay trên đất
tạm-dung này vẫn thương mến nhau. Anh bạn trẻ này là người mà tôi đã biết rõ tính hào hoa ngay từ khi anh tạm dừng chân ở Hoa Thịnh Ðốn trước khi về trường đại-học ở Nashville -Tennessee
(nếu tôi nhớ không sai). Tôi còn nhớ chuyện anh đưa tờ giấy bạc một đô-la cho cô bé hippy chỉ muốn xin anh 50 cents. Cô ta đã ghi số phòng và hôm sau đem trả lại 50 cents. Cô bé đã tới lui trò chuyện thân mật với anh trong mấy ngày
liền. Tôi muốn nhờ Nguyễn Thanh Trang "bật mí" cho biết ai mà
"hên" vậy.
</span></span></span>
</div>
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;">NGU<span style="font-size: small;">YỄN </span>B<span style="font-size: small;">ÙI</span> TH<span style="font-size: small;">Ứ<span style="font-size: small;">C</span></span></span><b><span style="color: red;"><br />
</span>
</b>
<span style="color: #003300;">
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">Bản Tin VHV số 30 - 1998 </span></span></span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #003300;"><span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;"><br /></span></span></span></span></span>Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-32897030342587986532013-05-06T17:33:00.004-05:002013-05-06T17:34:11.401-05:00Thầy Trò và Lính Tráng <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tạp Ghi </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjtOS4yq99-4ZRPj6sgydVHicw6O4iiZ9_DaCDeqkRD2atLrCx9KIzWH5YARt-SnZk9ENmBda6A3Y0KO9rlqBrW5klpCxV5GBGzxicdVniV45oyUtVXnitSBXV9tzdqbjT9AlBMVTM_o68/s1600/viendhsg.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="162" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjtOS4yq99-4ZRPj6sgydVHicw6O4iiZ9_DaCDeqkRD2atLrCx9KIzWH5YARt-SnZk9ENmBda6A3Y0KO9rlqBrW5klpCxV5GBGzxicdVniV45oyUtVXnitSBXV9tzdqbjT9AlBMVTM_o68/s200/viendhsg.jpg" width="200" /></a></div>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tôi vào nghề dạy quá sớm rồi vào quân đội một cách bất chợt nên gặp nhiều cảnh ngộ oái oăm cũng như những kỷ niệm cười ra nước
mắt. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Lúc dạy trung học thì may mắn dạy những lớp toàn nữ sinh, có nhiều cô đẹp tuyệt trần đầy quyến rũ duyên dáng. Thầy trò đều trẻ, đang tuổi mộng mơ, nên một cái liếc mắt, một nụ cười, một vài lần thăm viếng bất chợt cũng tạo nên bao cảm hứng để xây đài tình ái nguy nga giữa chàng kỵ sĩ tài ba với những nàng công chúa kiều diễm trong chuyện ngàn lẻ một đêm...
</span></span></span><br />
<a name='more'></a></div>
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Lúc dạy đại học thì lại rơi vào một trường kỹ thuật danh tiếng nhất nước vì những bài thi nhập học quá khó để chọn những sinh viên thông minh xuất chúng. Cuối cùng thì chỉ tuyển được toàn nam sinh viên vì người đẹp thì ít giỏi toán. Do đó cuộc sống có vẻ khô khan chứ không ướt át, thơ mộng như thời dạy trung học. Lại thêm mấy ông đại úy, thiếu tá bên quân đội được đặc cách biệt phái sang học. Vì trường mới bắt đầu thành lập, nhiều phòng thí nghiệm và cơ xưởng đang được trang bị nên thầy trò sát cánh cùng nhau lắp đặt các máy móc. Phần đông giáo sư lại là người ngoại quốc nên tình thân ái giữa thầy trò Việt lại càng thắm thiết hơn. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Ðùng một cái bị đi lính và đổi về làm giáo sư văn hóa cho trường Võ bị Ðà lạt. Mấy ông học trò thiếu tá, đại úy khi xưa nay trở thành các trưởng khoa mà thầy chỉ là một chuẩn úy mới ra trường. Gặp nhau thật bẽ bàng, ngượng ngập. Thân mật như thầy trò khi xưa thì đâu còn uy tín và quân phong quân kỷ! Nên trò đành giả bộ làm ngơ. Thầy cũng cố gắng tránh mặt càng nhiều càng tốt. Vạn bất đắc dĩ gặp nhau thì cứ cấp bậc xưng hô là tiện nhất. Nhưng không khí vẫn không thoải mái vì thầy vẫn sợ trò buồn. Mà trò thì quan niệm Ðông phương "nhất tự vi sư, bán tự vi sư" hoặc "một ngày là nghĩa" huống chi đã vui buồn cùng nhau nhiều năm trong ngôi trường cũ nên lương tâm cũng áy náy không được tự nhiên. Phải chi tiếng Việt đơn giản như tiếng Anh: "I và You" thì tiện biết
mấy. </span></span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUwmwzP2fzbkK2DjQNUvlv0GLGrI0pzKEiBabyeV18ZS-RI-tv2OpuOzU5QOxE5CoqjzC3AFXZpOyFLpju-Ue0_gtaNo17ptR01e8iUvnaICYNqMWMMORb4c9OOgx7LeEG8cc1U8nXZOM/s1600/nhavhv.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="115" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUwmwzP2fzbkK2DjQNUvlv0GLGrI0pzKEiBabyeV18ZS-RI-tv2OpuOzU5QOxE5CoqjzC3AFXZpOyFLpju-Ue0_gtaNo17ptR01e8iUvnaICYNqMWMMORb4c9OOgx7LeEG8cc1U8nXZOM/s320/nhavhv.jpg" width="320" /></a></div>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">...Rồi những kỹ sư trẻ tốt nghiệp ở Phú Thọ ra cũng bị động viên và trở thành giáo sư
chuẩn úy hay alpha. Thầy trò lại gặp nhau. Tuy không có sự cách biệt về cấp bậc nhưng cách xưng hô cũng ngượng ngập thế nào. Vì thế
thầy trò ít gặp và tâm sự cùng nhau. Nghiêm Xuân Ðốc, Nguyễn Tuấn Kiệt ngang nhiên không có mặc cảm nào vẫn thầy trò tương đắc như xưa. Ðến khi thầy bảo: "Thôi chúng mình
là đồng nghiệp cả, gọi nhau là anh em cho tiện." Thế là mọi chuyện đều vui vẻ trơn
tru. Những người khác vẫn anh anh tôi tôi, nhưng vẫn thấy ngượng ngập thế nào... </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
May mắn tôi được về khoa Toán là khoa mà phần đông giáo sư tốt nghiệp ở Khoa học Ðại học. Tuy thế lại có mấy tay sừng sỏ coi trời bằng vung, sống thanh đạm với đồng lương chuẩn úy chết đói mà vẫn không thèm qụy lụy ai để được dạy tư kiếm thêm tiền. Ðáng kể nhất là Nguyễn Trường Trực. Ðúng là thẳng như ruột ngựa. Anh chàng điếc không sợ súng dám chơi cả thiếu tá Hiến, văn hóa vụ phó. Trực biết tôi dạy Phú Thọ mà anh Hiến thì học ở Phú Thọ ra, mặc dầu chưa hề học với tôi. Mỗi lần gặp tôi mà có mặt anh Hiến, Trực cúi mình sát đất chào tôi: "Lạy thầy ạ." Tôi biết anh Hiến hiểu là Trực dùng tôi để chọc anh. Nhưng không có lý do gì để phạt được. Còn tôi thì áy náy không nguôi, năn nỉ Trực hết lời mà nó vẫn chứng nào tật ấy. Vì thế tôi đâm ra đăm chiêu khắc khổ như Liệu nhận xét là đúng. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Một dạo không hiểu lý do gì anh Hiến điểm danh thường xuyên làm cho các giáo sư dạy tư ở ngoài bấn xúc xích. Khoa Toán và khoa Khoa học mà anh Hiến làm Trưởng khoa lại ở gần nhau. Thường ngày anh Hiến hay qua khoa Toán điểm danh anh em. May mắn, tôi vì dạy dở nên không có giờ ở trường tư lại thích làm việc nên luôn có mặt và không bị anh Hiến làm khó dễ. Một hôm thấy anh Hiến không vào, tôi cũng bắt chước qua khoa Khoa học điểm danh và hỏi đùa ông Chẩm, thư ký đánh máy, là Trưởng khoa của anh đâu mà giờ này không vào làm việc? Không biết ai đã báo với anh Hiến mà hôm sau trước mặt nhiều giáo sư khác,
anh hạch hỏi tôi tại sao dám điểm danh khoa anh ấy và dọa nạt. Tôi chỉ biết làm thinh vì cãi nhau với anh ấy thì phần thiệt vẫn về mình. Sau đó không thấy anh Hiến điểm danh nữa. Khi được biệt phái về Phú Thọ, một hôm tôi đang ngồi bàn việc với giám đốc trường Ðiện thì anh Hiến đến xin chứng chỉ tốt nghiệp để bổ túc hồ sơ du học Mỹ. Sao lúc ấy anh Hiến dễ thương thế! Một anh Hiến hoàn toàn khác với anh Hiến năm xưa. Thầy trò và lính tráng sao mà rắc rối thế làm tôi muốn điên cái đầu... </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Khoa Toán lại là khoa ghét các ông cố vấn Mỹ nhất. Anh Vân thì bận rộn cả ngày đâu có thì giờ lo cho khoa Toán. Anh Viêm thì chẳng bao giờ thèm gặp cố vấn Mỹ. Vì thế tôi là người thường xuyên gặp họ để bàn công việc. Mỗi lần tôi vào phòng cố vấn ra thì anh em nói này nói nọ làm tôi khổ tâm vô cùng. Lâu dần vì nể anh em, tôi không thèm vào gặp họ nữa. Họ lại tìm đến gặp tôi. Lúc đầu vì lịch sự tôi
ân cần tiếp. Thế mà anh em cũng chọc tức. Sau đó tôi đâm ra lạnh nhạt để vừa lòng anh em. Cố vấn Mỹ hình như cũng hiểu được tâm trạng khó xử của tôi nên mỗi lần vào thấy tôi đang chơi cờ tướng với anh em ngay trong giờ làm việc , họ cũng kiên tâm chờ cho tôi chơi hết bàn rồi mới bàn công việc. Cố vấn Hodges thường nhắc tới một người bạn cùng học với anh ta tên Vận. Tôi biết rõ Vận là học trò cũ của tôi tại trường Kỹ sư Công nghệ nhưng không dám nói ra vì sợ chạm tự ái của Hodges. Một hôm Vận lên Ðà lạt chơi vào trường thăm tôi và Hodges. Vận lại thành kính giới thiệu với Hodges tôi là thầy cũ của anh ta. Hodges kinh ngạc quá. Từ đó Hodges không gặp tôi nữa. Có thể anh ta cho rằng tôi có đủ khả năng làm việc mà không cần sự cố vấn của anh ta chăng? Nhờ thế tôi tránh được cái nạn bị anh em chê cười. Cũng có thể Hodges đã thấy hố khi khen
ngợi Vận quá nhiều với tôi trước đó. Ðến bây giờ tôi vẫn chưa hiểu được tâm trạng của Hodges. Ôi thầy trò và lính tráng sao mà rắc rối
thế! </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Rồi mấy ông cố vấn Mỹ lại nảy ra ý kiến cấp bằng tưởng lục cho các giáo sư gương mẫu nhất trường. Tôi và Tôn Thất Sam được chọn. Sam thì tôi hiểu vì làm việc thật chăm chỉ. Còn tôi thì chuyên môn đánh cờ tướng trong giờ làm việc ngay trước mắt họ. Buổi phát bằng được tổ chức trọng thể trước toà Nhà Văn hoá. Tất cả giáo sư đều bận lễ phục, sắp hàng ngay ngắn. Các cố vấn đều hiện diện kể cả Ðại tá Cố vấn trưởng. Không hiểu vì lý do gì mà sau đó có lịnh chấn chỉnh quân phục cho các giáo sư. Hai lần kiểm tra thì tôi là người duy nhất bị phạt vì quần áo không thẳng nếp và giày không bóng. Ðiều tôi ân hận nhất là vì tôi mà các anh em bị kiểm tra. Tính tôi cẩu thả về ăn bận thì làm sao mà sửa cho được. Tôi lại thấy tiếc nhớ thời dạy trung học. Tôi luôn ăn bận xuềnh xoàng mà các cô nữ sinh xinh đẹp vẫn thương và dành cho nhiều cảm tình đặc biệt. Vì thế mà tôi thương nữ sinh hơn là thương lính lớn lon vì họ hiểu và cảm thông với tôi hơn. Lần thứ hai trình diện với anh Vân tôi ức quá nên nói thẳng: "Trong hai lần kiểm tra thì chỉ có tôi là người bê bối. Tôi biết tính tôi không thể sửa đổi được. Xin đại tá đổi tôi đi nơi khác để khỏi phiền lụy đến anh em." Tôi nhớ như in anh Vân đang đọc tờ báo thì khựng lại ngay khi nghe tôi nói thế. Anh đỏ mặt và lúng túng. Không biết là giận hay thương hại tôi. Anh không trả lời mà cũng không kiểm tra tôi nữa. Từ đấy anh em thoát khỏi cái nạn kiểm tra quân
phục. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Khi về Sài gòn trở lại học Y khoa, tôi gặp một người học trò cũ thời dạy trung học nay trở thành giáo sư môn cơ thể bệnh lý. Ðang hoang mang không biết phải xử trí thế nào cho vừa lòng người học trò cũ thì anh ta đã vui mừng ríu rít gọi thầy tùm lum và nhắc lại những kỷ niệm thân thiết khi xưa. Sau đó lại đem đi giới thiệu với các đồng nghiệp của anh ấy làm họ đâm ra nể vì tôi một cách đặc biệt. Có điều may mắn là tôi đã không phụ lòng tin cậy của anh ta vì đã cố gắng tỏ ra là <span style="font-size: small;">một </span>sinh viên xuất sắc. Ðặc biệt anh ta đã cố ép tôi nhận cho anh được gọi thầy như xưa trước mặt các sinh viên cùng khóa. Nhờ thế bạn bè trẻ đặt cho tôi biệt hiệu "Ông già gân". </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Một lần qua Mỹ đi với bạn gặp một người quen trong tiệm ăn. Họ cũng là bạn thân nhau. Sau đó anh ta hỏi tôi tại sao quen với người bạn ấy. Theo trí nhớ tôi bảo đó là một học trò cũ của tôi.
Mấy ngày sau tôi được điện thoại trách tại sao tôi dám bảo anh ta là học trò cũ. Tôi hoảng sợ vội vàng xin lỗi và đính chính ngay. Có thể trí nhớ của tôi đã lú lẫn sau mấy năm cải tạo? Anh bạn bằng lòng với lời xin lỗi ấy và chúng tôi đã trở thành bạn thân vì anh ta là một người có lòng. Một hôm giở tập ảnh cũ tôi nhận ra ngay đúng anh ta là học trò cũ. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi vui mừng với một khám phá mới: Vì không bị cái mặc cảm thầy trò nơi anh ta mà tôi đã có thêm một người bạn chân tình. Thật sự tất cả chúng ta đều là học trò cả. Chỉ có ông trời mới là thầy. Tôi có quyền gì mà dám xưng thầy người khác? Mỗi người chúng ta đều có một bài học khi được sinh ra ở đời. Tại sao chúng ta không thương yêu, thông cảm cùng nhau để học tốt bài học của mỗi người mà lại phân biệt thầy trò cho rắc rối? Ước mong với các dòng tâm sự này, những người có liên quan nhiều ít với tôi xưa theo quan niệm cũ thì hãy quên đi để chúng ta trở thành những người bạn chân tình thì cuộc đời sẽ tươi đẹp biết bao nhiêu! Nhất là hiện nay các anh học hỏi thêm nhiều điều mới lạ mà tôi dù có đầu thai thêm vài kiếp nữa cũng chưa chắc chi đã học nổi, nghĩa là các anh đã thành thầy tôi gấp cả chục lần. Cuộc đời dạy học và lính tráng của tôi chẳng giống ai. Nhưng những kỷ niệm về quãng đời vui ít buồn nhiều ấy làm cho tâm hồn tôi được phong phú rất nhiều. Xin cám ơn tất cả những ai đã để lại cho tôi những kỷ niệm khó quên
ấy. </span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial;"><span style="color: red; font-size: x-small;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; font-size: small;">PHÙNG VĂN BỘ</span></span></span><span style="font-size: small;"> </span></span></span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="font-size: x-small;">Bản Tin VHV số 12</span>
</span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://www.blogger.com/null" name="kniem"></a></span></span></span>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-89367282720282733002013-05-06T09:27:00.002-05:002013-05-06T09:27:52.735-05:009 Tháng 10 Ngày<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tạp Ghi </span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="color: #444444;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhrL3vegG5_z6NHktYd1sukSjRfo_q-_K1cH5DvwAt1g4zCIUO0S-EOzfyYySjbuIXV9bMbxqSSmD6hvj8qfdvFeAcI_aYRE_kNNhzMqNh5RaDAJ1oAk2c9zr_k-LYbMpzXiDOncN0MUMw/s1600/dd-cautreo.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="130" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhrL3vegG5_z6NHktYd1sukSjRfo_q-_K1cH5DvwAt1g4zCIUO0S-EOzfyYySjbuIXV9bMbxqSSmD6hvj8qfdvFeAcI_aYRE_kNNhzMqNh5RaDAJ1oAk2c9zr_k-LYbMpzXiDOncN0MUMw/s200/dd-cautreo.jpg" width="200" /></a><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1 </span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">9 tháng 10 ngày - một khoảng thời gian - cái khoảng thời gian có ý nghĩa đặc biệt với tất cả loài người. Tuy vậy vẫn có người chưa liên tưởng được là có chuyện gì
vậy! Nhưng nếu nói thêm: 9 tháng 10 ngày mang nặng đẻ đau... thì ai cũng hiểu người viết muốn nói gì
rồi.
</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span><br />
<a name='more'></a>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Vâng, tôi cũng như tất cả những người khác, đã ra đời làm người sau 9 tháng 10 ngày nằm trong bụng mẹ; rồi sau đó tiếp tục sống với đời qua nhiều cái 9 tháng 10 ngày khác
nữa. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tròn mười cái 9 tháng 10 ngày đã trôi êm đềm ở những phố Hàng Than, rồi Hàng Cót, Hàng Rươi, rồi Ngọc Hà, Bạch Mai... Hà nội. Theo gia đình di cư vào Nam một ngày cuối thu - mùa sấu chín - Tôi chỉ nhớ những buổi chiều gió lộng, sấu chín cây rụng khắp đường và bọn học trò chúng tôi giành nhau lượm... </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tuổi trẻ thật êm đềm với sách vở và nhà trường! Tuổi trẻ không nhà trường, không sách vở thì thật là tội nghiệp! Hiện nay đã có bao nhiêu đứa trẻ Việt nam tội nghiệp đã không còn được cắp sách tới trường chỉ vì một chính sách giáo dục dựa trên sự "kỳ thị" rất
"vô giáo dục". Hỏi để mà đau lòng, để mà lo lắng cho tương lai đất nước !!! </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi là một trong những đứa trẻ may mắn nên suốt cả thời thơ ấu được cắp sách tới trường - Từ trường tiểu học Hàng Than Hà
nội, tôi vào trường tiểu học Lê Lợi Gia định - Rồi vào Nguyễn Trãi và lên Chu Văn An. Học thì dốt mà lại ham chơi nhưng được cái nhanh mắt và được bạn bè thương giúp lên lớp đều đều - "Học thầy không tày học bạn" đấy ạ! Và ngày ấy "Ngọc Teo" đã là
"thần tượng" của bọn "xóm nhà lá" chúng tôi và cho đến bây giờ "Ngọc Teo" vẫn xứng đáng là
"thần tượng" của bọn chúng tôi. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Hết trung học lên đại học - mỗi năm chín tháng mười ngày - 9 tháng
học, 10 ngày thi đều đặn... Bạn bè tụ rồi lại tán... Rồi sau 25 cái chín tháng mười ngày tôi cũng phải tham dự chia xẻ cái gánh nặng của chiến
tranh. tôi đi lính như bao nhiêu người khác. Lại 9 tháng quân trường và sau đó được gia nhập vào
"Gia đình VHV Võ bị Ðà lạt". </span></span></span><br />
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjs-Xq6blig9G7NcCxKPAmLuEPoqDQImd_bjXoy7a9dEmkgFHvcDH2WUXHOTgj4a87fRlKOOR0eerT5xFSx_oCaVSW4IWPzhyg0koEtTi9FMMZELbEpNVz2z5F6In_aTJgK73iY6af6bpg/s1600/VBQGDL_42.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjs-Xq6blig9G7NcCxKPAmLuEPoqDQImd_bjXoy7a9dEmkgFHvcDH2WUXHOTgj4a87fRlKOOR0eerT5xFSx_oCaVSW4IWPzhyg0koEtTi9FMMZELbEpNVz2z5F6In_aTJgK73iY6af6bpg/s200/VBQGDL_42.jpg" width="138" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #0c343d;">2
</span></span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Về Võ bị tôi vẫn còn mang cái lốt của một "đứa trẻ" rất ngây thơ! Tôi còn khờ khạo như tất cả những đứa học trò chỉ biết ăn chơi và đi
học, đi qua hết trường này đến trường khác mà chưa thực sự được làm quen với những môi trường xã hội ngoài nhà trường. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Hồi tôi mới về Võ bị, tôi được chia phần vụ phụ trách môn Những Chính thể Chính trị thuộc khoa Khoa học Xã hội. Sau 3 tháng chuẩn bị soạn bài
giảng, học bài trước và rồi có "khớp" cách mấy thì cũng phải ráng
"hiên ngang" "lên lớp" với tư thế một "ông
thầy". Mới đọc vội mấy cuốn sách và sẵn có một mớ kiến thức rất mông lung, bao quát khiến tôi đã rất vất vả ở những ngày tháng đầu tiên này. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi còn nhớ một lần, một SVSQ hỏi tôi một câu hỏi về cuộc bầu cử Tổng thống ở nước
Mỹ. Anh ta hỏi tôi một câu hỏi thoạt nghe rất "ngon ăn", giống như là
"cò mồi" vậy. Câu hỏi là: "Bao nhiêu tuổi thì người công dân Mỹ được quyền đi
bầu?" dĩ nhiên là tôi cứ "phom phom" trả lời theo sách vở và lại còn thêm thắt chê nước Mỹ kém
"văn minh" vì người công dân Việt nam chỉ cần 18 tuổi đã có quyền bầu cử mà ở Mỹ thì phải đủ 21! Tội nghiệp cho tôi là cuốn sách tôi đọc lại là một cuốn sách hơi cũ in trước đó đã 5 năm và câu trả lời đã hoàn toàn sai trong hiện tại! Tuy nhiên không có ai có thêm ý kiến gì. Sau đó có dịp ghé qua Thư
viện, tôi kiếm tờ Newsweek đọc qua tin tức thế giới mới té ngửa
ra... Thì ra hồi đó Tổng thống Nixon muốn lấy phiếu của lớp trẻ tuổi nên viết dự luật xin Quốc hội Mỹ hạ mức tuổi được đi bầu xuống là 18
tuổi. Tôi thực sự mắc cỡ. Một buổi học sau đó tôi đã thành thật kể rõ cái sai của tôi và cả cái thiếu sót trong việc cập nhật hóa kiến thức của một người được đóng vai "ông
thầy", và thành thật xin lỗi các "học trò" của mình. Anh SVSQ đã đặt câu hỏi nói khẽ với tôi:
"Em có đọc báo và đã biết..." Từ ngày đó tôi luôn luôn coi sự trao đổi kiến thức giữa tôi và các SVSQ như một cuộc học hỏi tìm tòi chung mà không dám
"tự mãn" với mớ kiến thức rất hạn hẹp của mình. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi lần lượt phụ trách đủ các môn trong khoa Khoa học Xã hội. Hầu hết ai cũng phải đi qua đủ vòng để thỉnh thoảng còn chia phiên nhau
"trông lớp" cho các bạn có việc bận nhờ cậy, nhờ thế mà tôi có dịp được học thêm
nhiều. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi cũng hăng hái ghi tên xin đi Mỹ du học và cũng được gởi đi học Anh văn, nhưng có lẽ ngày ấy số mệnh chưa cho phép tôi xuất ngoại nên cứ lần lữa mãi không được đi và đến tháng giêng năm 1973 thì chấm dứt giấc mộng Mỹ
du. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br />
<span style="color: #444444;"></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
"Mối tình" giữa tôi và VHV Võ bị nồng ấm được 5 cái chín tháng mười ngày thì tôi trở
chứng! Tôi cũng bon chen tìm lối để được quay về với "Sài thành Hoa
lệ". Tôi thi vào QGHC. Cũng là nhờ những năm học kỹ bài ở Võ bị mà tôi được cơ hội biệt phái về học QGHC cuối năm 1973. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Ðâu có phải là "chung sống" dài lâu mới ghi nhớ nhiều kỷ niệm! chỉ với 5 năm, Võ bị và Ðà lạt đã cho tôi biết bao nhiêu kỷ niệm khó phai mờ! Ở Võ bị tôi được có những người bạn thật sự đúng nghĩa nhất của tình
bạn. Tôi cũng đã chia xẻ với Võ bị tất cả cái nồng ấm của tuổi thanh niên sung sức và trong sáng... Tôi đã dệt biết bao ước mơ, cũng như đã chia phần nhận chịu những nỗi ngậm ngùi cay đắng khi nghe tin có những "con yêu Võ bị" vừa gục ngã ngoài chiến trường sôi
bỏng! chính nhờ những cái chết oanh liệt đó mà bây giờ chúng ta còn được
sống, món nợ này chắc không ai dám quên và dù cho chúng ta có làm được việc gì hữu ích cũng chưa đền trả được bao lăm cho những món nợ này... </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #0c343d;">3
</span></span></span></span>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> Tôi về QGHC được gần 2 năm, đang soạn giở Luận văn ra trường chưa kịp trình lên ban Giám khảo thì...mất nước!!! Làn sóng Quốc tế Cộng sản tràn
tới, nhuộm đỏ toàn cõi Ðông dương! Tôi không phải gánh chịu cảnh di tản cực khổ và nguy hiểm như các bạn còn ở với Võ bị cho đến ngày cuối cùng nhưng tôi đã rất lo lắng - một cách bất lực - khi nghe tin Võ bị di
tản. Cũng may sau đó các bạn đều được an toàn. Ngày Phan Công Huỳnh cưới
vợ, rất vội vã, bạn bè còn được dịp gặp gần đủ mặt... Trong câu chuyện mua vui có người còn bàn về việc khắc hay hợp tuổi giữa cô dâu và chú rể vì biết được cô dâu
"cầm tinh con cọp". Ðã có người tin vào "mệnh số" thì lo cho Phan Công Huỳnh
"không thọ" !!! Chẳng biết sự trùng hợp có phải là do "định
mệnh" hay không, nhưng chỉ sau đám cưới ít ngày thì Huỳnh cũng phải từ giã gia đình đi
"học tập cải tạo" và sau đó đã mất trong trại tù cộng sản! Những người bạn như Phan Công
Huỳnh, như Bùi Nhữ Trụ, như Nguyễn Ngọc Trụ... mà mất đi một cách oan khuất như thế thì có đáng tiếc không
chớ!!! Những tâm hồn trong sáng, những tấm lòng nồng ấm và chân thật như thế mà phải chết để cho những bộ mặt
"mặt người dạ thú", những tâm địa gian ác, những kẻ chuyên gieo rắc tai họa thì lại được nhởn nhơ trêu ngươi... Trời già thật éo le cay độc!<span style="font-size: small;"> </span></span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tôi cũng chia xẻ chung cái cảnh của kẻ bại trận bị đày đọa như các bạn còn kẹt lại trong vòng rào Cộng sản. Từ Trảng
lớn, Tây ninh, đi Phú quốc, về Long khánh, lên Bà Rá Phước long. Qua các trại tù, được gặp lại một số bạn cũ ở Võ bị, đa số là các SVSQ cũ; lén lút gặp
gỡ, hàn huyên, an ủi, chia xẻ vui buồn, chung những ước mơ... Mời nhau một hơi thuốc ấm, một chén chè ngọt, một miếng kẹo bùi, một ly cà phê loãng, hay có khi chỉ là một bát nước cây chùm bao phơi khô sao vàng nấu vội... Tự nhiên những người Võ bị lại dành cho nhau một cái tình, một sự xót thương, một chia xẻ mặn
nồng... không nghi ngại, không tính toán... Trong sáng và chân thật. Và tuyệt nhiên trong tất cả những trại tù Cộng sản tôi đã đi qua không hề bao giờ người Võ bị Ðà lạt lại bán rẻ lương tâm và khí phách của mình, cam tâm làm
"chó săn chim mồi" cho giặc! Không hề có màn thầy trò Võ bị mang tiếng làm "antenna" cho cán bộ cộng
sản. Tôi đã suy nghĩ rất lung về cái "chất Võ bị" này. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Nước Việt nam chúng ta hiện nay, hơn bao giờ hết, rất cần có những thế hệ thanh niên trong sáng và nhiệt thành như
thế, tài năng và cường tráng như thế, đồng thời lại rất tình nghĩa và trung tín... </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Nếu không nhờ sự cứu đỡ của các bạn bè Võ bị cũng như các bạn tù khác khi ở Bù Gia Mập thì tôi đã bỏ xác ở rừng Bà Rá rồi. Sau một tháng bị đưa lên Bù Gia Mập tôi bị sốt rét ngã nước rất
nặng. Lúc đó chưa có ai liên lạc được với gia đình để xin tiếp tế thăm nuôi. Ăn đói, ngủ ngoài trời sương, muỗi vắt... quất tôi sụm rất mau. Gần hai tháng
trời, mỗi ngày trung bình tôi chỉ tỉnh táo được khoảng vài tiếng đồng
hồ. Tôi hết thuốc, bạn bè hết thuốc, cả y tá CS cũng hết thuốc... Mỗi ngày bạn bè đi vô rừng làm rẫy nghe theo lời chỉ dẫn của người Thượng kiếm về cho tôi một bó lá cây
rừng, đủ loại tôi không nhớ hết, sắc lên cho tôi uống, một chất nước lờ lợ, chua chua, khai
khai... và thật khó uống... Tôi đã sống sót nhờ những bó lá cây rừng đó, nhưng hơn thế nữa tôi đã sống sót nhờ vào tình bạn và vào sự nhất định sống của tôi. Ngày ấy tôi đã tự nhủ là phải cố sống để còn
"làm một cái gì". Phải, tôi biết tôi còn phải "làm một cái gì" để trả những món nợ ân tình cho bạn bè, cho người thân, và cho cả Dân tộc và Ðất nước
nữa. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #0c343d;">4
</span></span></span></span>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> Làm sao chịu nổi cái cảnh sống "bên lề xã hội" mà chế độ CS dành cho chúng
ta. Cái cảnh sống trong tâm trạng bất lực, và cái thòng lọng để hờ trên
cổ!!!<span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"> </span></span></span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tôi phải dứt bỏ tất cả tình cảm quyến luyến gia đình tìm đường vượt thoát. Ba tháng sau khi ra khỏi nhà tù, tôi theo một người bạn vượt biển đi ra ngoài tìm cuộc sống tự do. Chúng tôi đâm đầu ra biển cả, bất chấp tất cả, rồi tàu bị hư máy, trôi vật vờ trên
biển, hết thực phẩm và hết cả nước uống... chờ chết... và phép lạ xảy đến. Một chiếc tàu chở dầu của Nhật nhưng thuyền trưởng và thủy thủ đoàn đều là người Ðại Hàn. Vị thuyền trưởng lại là người đã từng qua tham chiến ở Việt nam. Ông vẫn theo dõi tin tức Việt nam và biết rõ vế chuyện người Việt vượt biển đi tìm tự do. Ông nhìn thấy chúng tôi ngồi chen chúc trong một chiếc thuyền đánh cá nhỏ bề dài 11 thước, bề ngang 3 thước rưỡi, 48 mạng phần lớn là đàn bà và con nít. Ông biết ngay đây là một thuyền của người tỵ nạn. Ông ra lệnh cho tàu ngừng lại và xin phép về Nhật để được cứu chúng tôi. Chúng tôi may mắn được cứu sống, vừa vặn chưa có ai bỏ mạng. Ðúng là một sự tái
sinh! Từ đó tôi làm lại cuộc đời mới với một chiếc quần xà lỏn, một cái áo
thun, với hai bàn tay gầy guộc và một cõi lòng tan nát khi tưởng nhớ về quê hương và gia đình, nhưng lại xây đắp bao nhiêu là mộng ước ở ngày
mai! </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Một tuần lễ sau chúng tôi bước chân lên đất Nhật. Tokyo thật huy hoàng, tráng lệ và tân
kỳ. Chúng tôi được tạm trú trong khuôn viên một ngôi nhà thờ thuộc tỉnh Fujishawa phía nam Tokyo. Mỗi lần muốn lên Tokyo chơi chỉ phải mua vé xe điện giá 500 Yen và khoảng một tiếng đồng
hồ. Lúc đó người Việt nam ở Nhật không đông, chỉ có khoảng gần một ngàn người tỵ nạn, đa số được tàu Nhật vớt, đang chờ xin đi định cư ở các nước khác. Số sinh viên Việt nam qua Nhật du học trước đây có khoảng vài trăm người, một số chịu ảnh hưởng tuyên truyền của cộng sản nên hoạt động cho Sứ quán cộng sản. Phần đa số thì cầu an, nghĩ là cộng sản đã
thắng, yên phận là dân một nước mà không cần phân biệt chế độ chính trị nào
cả. Chỉ có một thiểu số ý thức chính trị tương đối cao, hiểu rõ tính phi nhân của chế độ cộng sản nên lập hội chống
Cộng. Các sinh viên này đi đến các trại tỵ nạn Việt nam rải rác trên đất
Nhật, giúp đỡ, thông dịch, huớng dẫn sinh hoạt cho người tỵ nạn, chia xẻ tâm
sự, cùng người tỵ nạn vận động chính phủ và nhân dân Nhật thông
cảm, giúp đỡ dân tỵ nạn Việt nam, cũng như phản đối các vụ đi ăn xin viện trợ của các viên chức cộng sản Hà nội. Thời gian này uy tín của cộng sản Hà nội xuống rất thấp trong dư luận
Nhật. Chúng tôi được mời đi đến nói chuyện, kể các kinh nghiệm sống dưới chế độ cộng sản cho các sinh viên đại học
Nhật. Các nghiệp đoàn công nhân Nhật cũng tận lực giúp đỡ người tỵ nạn Việt nam. Một số hãng xưởng gần tỉnh chúng tôi ở giúp đỡ bằng cách thâu nhận người tỵ nạn vào làm việc trong thời gian còn tạm trú tại
Nhật, giúp chúng tôi kiếm tiền gởi về giúp gia đình... </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Các bạn sinh viên Việt nam tại Nhật hầu hết đã tốt nghiệp nhưng không thể trở về nước phục vụ theo ước
nguyện. Có một số nhờ cậy cục xin chế độ Hà nội cho về nhưng chỉ vài tháng sau đã hoàn toàn thất vọng và lén gửi thư qua cho bạn bè khuyên không nên về nước
nữa. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi đã được ở Nhật đúng 9 tháng 10 ngày. Khoảng thời gian ở Nhật tuy ngắn nhưng cũng đủ giúp cho tôi hiểu những điều kiện căn
bản, những việc cần phải làm để có thể trở nên hùng cường như nước
Nhật. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Người Nhật rất trọng kỷ luật. Người trên bảo người dưới
nghe. Xã hội Nhật rất có tôn ti trật tự. Ðàn anh và đàn em rất phân
minh. Những người kỳ cựu, thâm niên phải được trọng nể. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Cái cách đối đãi "đàn anh đàn em" mà tôi đã có dịp biết những tháng năm phục vụ ở Võ bị thì ở Nhật được áp dụng rất phổ biến, tất cả mọi môi trường sinh hoạt trong xã hội Nhật đều thực thi "anh phải lo cho em và được em kính nể vâng
lời". </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
Tôi được dịp quen biết một vị tu sĩ Việt nam qua Nhật học. Ông kể cho tôi nghe câu chuyện ông
"lên núi" về Ðại Bản sơn tu thực tập thiền học sau khi đã học lý thuyết ở đại học Tokyo. Hôm ông đi về Ðại Bản sơn, dọc đường có gặp một tu sĩ người
Nhật, hai người làm quen chuyện trò vui vẻ. Xe điện vừa ngừng, vị tu sĩ Nhật bản vội vã xuống xe trước, ba chân bốn cẳng rảo bước đi về chùa mà không đợi vị tu sĩ người Việt dù rằng hai người đã biết là sẽ về cùng một ngôi chùa và cùng theo một khóa
học. Vị tu sĩ Việt nam vừa đi vừa ngắm cảnh không bận tâm. Ðến khi vào chùa được phân chia công tác mới hiểu ra tại sao mà vị tu sĩ Nhật đã phải vội vã lên chùa trước. Hóa ra là nhà chùa cũng áp dụng qui chế "đàn anh đàn
em", ai bước vào cổng chùa trước thì sẽ được làm "đàn
anh" của người đến sau dù chỉ cách nhau một bước. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Ở nhà trường có một số sinh viên tự chọn con đường "sống và chết cho danh dự nước
Nhật". Họ cũng mặc đồng phục như các sinh viên khác nhưng đặc biệt họ cạo trọc đầu. Họ được đật vào một kỷ luật rất nghiêm túc. Họ được huấn luyện cả văn và võ. Những người này sẽ trở thành những nhà lãnh đạo của nước Nhật sau này. Họ rất kỷ luật và trọng danh
dự. "Thà chết vinh hơn sống nhục" là điều tâm niệm của
họ. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Một điều đặc biệt nên nói tới là cái tính rất ghét những kẻ ăn
cắp. Người Nhật rất khinh ghét những kẻ ăn cắp. của đánh rơi hoặc để quên trên xe điện được giữ lại để hoàn trả cho sở hữu
chủ, không ai muốn lấy cái gì không thuộc quyền sở hữu của mình. Nhớ đến điều này tôi chạnh nghĩ đến nước Việt của chúng ta ngày nay dưới chế độ cộng
sản, tình trạng ăn cắp, cướp giựt, trộm đạo, lường gạt ... đầy dẫy từ trên xuống dưới... </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<i>
Con ơi mẹ bảo con này<br />
Cắp đêm là trộm cướp ngày là quan</i>
</span></span></span>
</div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><br /></span>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Chế độ và Ðảng Cộng sản đã đẻ ra một lũ ăn gian nói dối, tham lam, nhũng
lạm... còn dân chúng bị áp bức đói khổ thì tìm cách ăn quẩn của nhau! Ðến bao giờ đất nước chúng ta mới phục hồi được những đức tính cao qúy để đi lên con đường văn minh tiến
bộ! </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Người dân Nhật còn có tinh thần tôn trọng của công một cách đặc
biệt. Thành phố Tokyo rất đông dân vậy mà không hề dơ dáy. Những trạm xe điện hàng ngày có cả triệu người đi qua vậy mà không có cảnh xả rác bừa bãi, bao nhiêu trạm xe điện ngầm không hề có một vết dơ, chẳng bù với xe điện ngầm ở thành phố New York! </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Dĩ nhiên là người Nhật cũng không "toàn hảo", có những cái không hay như là "óc bài
ngoại" của dân Nhật và tinh thần "trọng nam khinh nữ" kỳ lạ của người
Nhật... </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #0c343d;">5 </span>
</span></span></span>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> Thế rồi tôi lên đường đến định cư ở Mỹ. Quả thực dất Mỹ là
"thánh địa" của " Cá nhân - Cơ hội - Vị lợi chủ nghĩa". Ðất Mỹ chấp nhận tất cả những cuộc "thử sức đo tài", cạnh tranh và phiêu lưu. ai có sáng kiến độc đáo và biết cách khai thác thì có thể trở nên giàu có ngay lập tức không hề bị
"kỳ thị" vì màu da, tiếng nói hay nòi giống sắc tộc. Khắp thế giới người đổ xô vào nước Mỹ kiếm sống, kiếm tiền và huởng thụ vật chất... Ðời sống con người ở Mỹ phải "ăn
khớp" như những răng cưa của một bộ máy luôn quay đều như chiếc kim đồng
hồ. Ai có cá tính khác lạ, khó thích ứng thì lúc nào cũng khắc khoải, u uẩn và có thể bị "điên"! Tôi cũng là một trong số những kẻ hơi bị "điên điên" đó. Cũng có lần thì tôi bực mình, nổi nóng,
"cự lộn" với xếp lớn rồi bỏ hãng đi về khơi khơi, đã chẳng được lãnh tiền thất nghiệp mà lại còn khó khăn trong việc đi kiếm việc làm khác. Thế là lại tá túc với bạn bè vài tuần chỗ này, vài tuần chỗ khác.</span></span></span><br />
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi đã đi qua gần khắp nước Mỹ, từ đông sang tây Mỹ, lên miền bắc lạnh lẽo, xuống miền nam nắng cháy. Ði Canada, đi
Mexico...chẳng có nơi nào "đất lành cho chim đậu". Mấy năm đầu tiên ở Mỹ của tôi gần như bị
"xài phí" chẳng được "tích sự" gì. Tôi vẫn chưa thực sự "định cư"! Rồi vợ con tôi cũng tìm cách vượt biển và tới được
Bidong, Mã lai. Tôi phải tính lại, cái lối sống lêu bêu không còn thích hợp nữa, từ nay phải thật sự "định cư" mới xong. Ðón vợ con đến Mỹ với một chiếc xe cũ lọc
xọc, lâu lâu lại trở chứng "khó ở"; nhà mướn chật chội, việc làm vừa mới bắt đầu ở mức lương thấp nhất... thật là chật
vật! Không đói nhưng mà thiếu thốn - cái thiếu thốn do tâm lý -
"Tưởng là!..." Vâng, ai cũng tưởng là... Ngày đó tôi ở Mỹ đã gần được 4 năm vậy mà mới như vừa bước chân vào xã hội cạnh tranh
Mỹ! Dĩ nhiên là có sự so sánh - "người ta" "hơn" mình xa quá!!! - Cái lối so sánh chỉ giết lòng
nhau! </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Lâu dần rồi cũng qua, rồi cũng quen... vì cuộc sống vất vả không cho phép phí sức vào những chuyện
"vô bổ" đó. Tôi trở về đời sống "thực tế" - quá "thực
tế" - Tôi đi làm thật chăm và đi học lại. Vài năm nay tôi là một cái máy quay đều - đi làm - đi học - ăn - ngủ - đi làm - đi học - ăn - ngủ - xoay tròn theo vòng kim đồng
hồ. Lâu lâu có một người bạn từ xa tới thăm, tôi xin nghỉ việc một ngày tiếp bạn. Bạn thấy tôi quá bận chẳng muốn ở lâu. Bạn về tôi lại quay theo vòng kim đồng
hồ. Thế rồi, tình cờ nhận được Bản tin VHV. Biết được là có những người bạn còn nhớ đến
nhau. Xa mặt mà lòng không xa! Các bạn ta chỉ nhân danh có tình bạn cao đẹp mà
"vác ngà voi" - nhớ đến nhau, lo lắng cho nhau, chia xớt với
nhau..."một chút tình" - một lời thăm hỏi, một món quà mọn... "chắt chiu", gởi về cho các bạn hữu còn kẹt lại ở bên nhà
..."Một miếng khi đói bằng một gói khi no" và "lá lành đùm lá rách", hóa ra người Việt mình vẫn còn nhớ kỹ lời dạy của tổ tiên. Tôi như người vừa "qua cơn mê", vừa đến bờ giác </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"></span><br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<i>
Những người bạn thiên cổ<br />
Yêu nhau chịu đựng nhau<br />
Bạn hữu là nghĩa đó<br />
Phú qúy mà chi đâu!...</i>
</span></span></span>
</div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;"> </span></span></span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">Dallas, tháng 10, 1990</span></span><br />
<span style="color: red;">TRỊNH NGỌC BẰNG</span><br />
</span></span></span>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">Bản tin VHV số 10 </span></span></span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;"><br /></span></span></span></span></span>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-63522972694238488392013-05-05T21:07:00.001-05:002013-05-05T21:18:59.839-05:00Kỷ Niệm Khó Quên<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;">T<span style="font-size: small;">ạp Ghi </span></span></span></span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhtYkq7xJqndfydlp98pPLKHZ56nUcc5_2iHNS-25qg58ZVsdWGr7hBoEKf8m3GzqtMRW3FJaaHjeq1LFEfDiyHAVQH5fCII-mp6gZkzTNn9bhwlg5jxEDltFoAGLxv8CF4uNNHBGrX3iY/s1600/suongtdon.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhtYkq7xJqndfydlp98pPLKHZ56nUcc5_2iHNS-25qg58ZVsdWGr7hBoEKf8m3GzqtMRW3FJaaHjeq1LFEfDiyHAVQH5fCII-mp6gZkzTNn9bhwlg5jxEDltFoAGLxv8CF4uNNHBGrX3iY/s1600/suongtdon.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #444444;">Khi anh Vân làm Văn hóa vụ trưởng kiêm Trưởng khoa Toán thì anh Viêm làm Trưởng phân khoa năm I, tôi làm Trưởng phân khoa năm II, vì cả hai chúng tôi không đủ lon để đảm nhận chức vụ trưởng khoa. Lúc ấy khóa 24 mới vào trường nên cần được thi xếp lớp cho niên học mới. Việc ra đề toán dĩ nhiên là trách nhiệm của anh Viêm rồi. Không hiểu vì lý do gì mà anh Viêm có phép về Sài gòn, để lại chiếc Volkswagen cho anh Vân dùng. Bạn bè nói khích là anh Viêm muốn tránh việc để tôi phải gánh. Tôi khờ dại tin là thật; do đó trong buổi họp khoáng đại đầu năm phân chia công tác, khi anh Vân ra lệnh cho tôi thay anh Viêm ra đề toán, tôi đã mất khôn đứng dậy phản đối:
</span></span></span><br />
<a name='more'></a><span style="color: #444444;">
</span></div>
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Ðây là trách nhiệm của anh Viêm. Nếu Trung tá cho anh ấy đi phép thì Trung tá tìm người trong cùng phân khoa để thay thế. Tôi không ở trong phân khoa
ấy. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Anh Vân bực mình hỏi:</span></span></span><br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Vì lý do gì anh không nhận? </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi đáp:</span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
- Hiện nay tôi đang đau bao tử. Ngay chiều nay tôi sẽ khai bệnh và xin nghỉ phép một tuần để tĩnh dưỡng. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Cả hội trường sững sờ khi nghe tôi không tuân hành lệnh. Tôi lại lém lỉnh viện dẫn bệnh đau bao tử là một bệnh mà bác sĩ khó lòng biết thực giả và bắt buộc phải cho nghỉ. Sau đó mọi người cười ồ thấy tôi quá ngô nghê không hiểu gì về kỷ luật quân đội. Những anh bạn đã khích tôi đâm ra hối hận vì đã xúi dại một thằng điếc không sợ súng. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> Anh Vân thấy tôi cứng đầu nên dọa:</span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
- Nếu anh khai bệnh thì sẵn sàng ba lô đi đơn vị. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tôi cũng bực mình không kém nên thưa:</span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
- Tôi đã sẵn sàng ba lô từ khi bước vào quân đội. Tôi bằng lòng đi đơn vị bất cứ giờ phút nào.
</span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Buổi họp giải tán trong không khí bẽ bàng và thương hại của anh em. Sau này khi nghe anh em kể lại anh Hiến đã khai đau bao tử và cần hai người khiêng ra xe trước ngày mất nước, tôi đâm phục anh ấy quá. "Ðồng bệnh tương lân" có khác. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Hôm ấy về nhà thấy vợ nước mắt lưng tròng khi nghe tin, tôi rất ân hận. Nhưng ăn năn thì đã muộn. Tôi đã ngồi trên lưng cọp, làm sao bước xuống. Tôi đang sửa soạn chương trình mang ba lô đi đơn vị với tâm hồn nặng trĩu lo buồn thì thấy anh Vân lái xe jeep đến thăm. Tôi vô cùng sửng sốt. Trong đời, tôi chưa bao giờ được cấp trên để ý đến như vậy. Sau vài câu xã giao, anh Vân vào đề
ngay: </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
- Khi chiều tôi hơi nóng. Ðáng lẽ phải giao việc cho người khác cùng phân khoa nhưng vì tin cậy anh hoàn toàn nên tôi mới phá lệ. Ðúng ra tôi phải bàn với anh trước, nhưng thôi anh hãy vì công vụ, vì sinh viên, dẹp tự ái, gắng làm xong việc này đi. Mọi chuyện coi như xí xóa.<span style="font-size: small;"> </span>Tôi cảm động quá, cầm lấy tay anh Vân hứa:</span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
- Khi chiều tôi cũng hơi nóng, xin Trung tá tha lỗi cho. Trung tá yên tâm, tôi sẽ hoàn thành công việc tốt đẹp. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Trong buổi họp các Trưởng khoa và Trưởng phân khoa sau đó, anh Ðẩu nhắc lại chuyện cũ và nêu ra nguyên tắc phải thi hành lệnh phạt như đã tuyên bố để đưa giáo sư văn hóa vụ vào khuôn khổ kỷ luật nhà binh. Anh Hiến và Viêm yểm trợ. Anh Vân còn đang phân vân thì anh Thức lên
tiếng: </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
- Việc làm của anh Bộ không có gì sai. Ðiều khiển tập thể giáo sư văn hoá vụ không phải là dễ. Nếu không biết uyển chuyển, ta sẽ khó xin thêm được người vì bộ Quốc phòng sẽ dựa vào trường hợp của anh Bộ mà cho rằng ta không thiếu người. Vì tương lai của Trường, chúng ta hãy bình tĩnh, sáng suốt trong việc áp dụng kỷ
luật. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Nghe anh Thức nói đúng ý mình, anh Vân quyết định: </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
- Chuyện đã qua không nhắc lại nữa.
</span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Các anh Ðẩu, Hiến, Viêm lại nhất quyết không bỏ qua. Cuối cùng để dung hòa quan điểm, hội nghị đồng ý bỏ thăm. Ða số thầm lặng đã thắng và tôi không bị áp dụng kỷ
luật. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Ngày nay khi hiểu rõ nguyên lý âm dương, tôi thấy mình lúc ấy thật ấu trĩ. Tất cả những việc làm của các anh Vân, Thức, Hiến, Ðẩu, Viêm đều đúng cả vì mỗi người đều có lý do để bênh vực hành động của mình. Nếu mình vì nghe lời xúi giục nhất thời của bạn bè mà hành động bộp chộp thì thật chẳng hay chút nào. Thực sự nếu tôi phải đi đơn vị thì biết đâu tôi lại được sống oai hùng hơn, được chia xẻ và thấm thía hơn cái hẩm hiu của anh em chiến đấu rồi nhờ đó thai nghén được những tác phẩm giá trị như của Phan Nhật Nam để lại tiếng cho đời sau. Người hại không chết, chỉ có trời hại mới chết mà thôi. Làm sao để không thẹn với lương tâm là được. Toà án lương tâm mới là toà án công bằng và khắc nghiệt nhất. Nó sẽ trừng trị một cách âm thầm mà mình không
biết. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Hành động của anh Vân đến thăm tôi tối hôm đó là một hành động cực kỳ can đảm mà chỉ có những người có tâm hồn quảng đại biết đặt quyền lợi quốc gia lên trên hết mới dám làm. Vì thế sau này tôi rất thương anh Vân và đã hoàn tất tốt đẹp những công việc anh giao phó, dù đôi khi vượt quá khả năng của tôi. Các anh Hiến, Ðẩu đòi áp dụng kỷ luật là đúng vì với một tập thể phức tạp như giáo sư văn hóa vụ, nếu không áp dụng kỷ luật thì làm sao điều khiển được. Các anh ấy đã làm theo sự đòi hỏi của quyền lợi chung. Việc làm của anh Thức càng có ý nghĩa hơn vì đã phân biệt thế nào là tình người và thế nào là kỷ luật khô khan. Hội nghị đã chấp nhận biểu quyết lấy ý kiến của đa số là một việc làm trái hẳn với kỷ luật quân đội nhưng lại rất hợp với tinh thần dân
chủ. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Chung qui lại, ở đời này chúng ta cần có một tấm lòng, một tinh thần uyển chuyển trong hành động và một sự hiểu biết rộng rãi trên nhiều khía cạnh khác nhau để có một cái nhìn trung thực và công bằng, tránh gây đau khổ cho những người chung quanh. Kỷ niệm xưa là một bài học quí giá cho tôi, nhờ nó tôi hiểu rõ cuộc đời hơn và có cái nhìn bao dung hơn đối với mọi việc. Tôi xin thành kính nhớ ơn các anh Vân, Hiến, Ðẩu, Viêm, Thức, đã cho tôi những bài học quí giá làm cho đời tôi tươi đẹp hơn và có ý nghĩa hơn. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Thư anh Viêm vừa rồi chê trách bọn trí thức ở Pháp thiếu một tấm lòng càng làm cho tôi thấm thía giá trị của những hành động xưa kia của các anh Vân, Thức. Anh Vân đã có một tấm lòng nên được mọi người thương mến. Anh Thức cũng đã có một tấm lòng nên, tuy vào giờ chót ở Long thành anh ấy hơi khắt khe vì không đủ sáng suốt nhận định tình hình, anh em vẫn thương yêu anh ấy và không hề chê trách gì cả. Anh Hiến đã không có một tấm lòng. </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Một sinh viên khóa 22B đã viết cho một giáo sư cũ của mình như sau: "Thầy không nên mặc cảm chút nào về công lao của mình đối với các sinh viên sĩ quan. Thầy dạy rất tận tâm. Tuy xanh xao mà thầy chẳng bao giờ nghỉ bệnh, tuy gầy yếu mà thầy vẫn diễn giảng suốt từ đầu giờ đến cuối giờ. Tình cảm của chúng tôi đối với thầy vẫn luôn luôn thắm thiết như xưa." Anh sinh viên này là một người có lòng. Ước mong tất cả anh em chúng ta, sau bao nhiêu đau khổ và tủi nhục đã trải qua, hãy gắng tạo cho mình một tấm lòng. Những người nào trước đây chưa có thì hãy suy gẫm lại những việc làm trước mà tìm cách tạo cho mình một tấm lòng. Những ai đã có sẵn thì hãy làm cho lòng mình trong sáng và thắm thiết hơn lên. Sau này khi nhắc đến tập thể giáo sư văn hoá vụ mà mọi người khen: "Họ là những người có một tấm lòng", thì đó là điều chúng ta mong ước
nhất.
</span></span></span>
</div>
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;">PHÙNG VĂN BỘ<br />
</span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #666699;">
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">Bản tin VHV số 9 tháng 8-1990</span></span></span></span></span><br />
<br />Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-37468639368660910452013-05-05T10:01:00.003-05:002014-02-21T14:07:35.454-06:00SVSQ và Trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam<div style="text-align: left;">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ph<span style="font-size: small;">ỏng V<span style="font-size: small;">ấn </span></span></span></span></span></div>
<div style="text-align: left;">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></span></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivKTIcrvxZqiwbQIGY0XbJ-AndJCoS1k7eu4Mtcm-gBaT4QiKnk6ws0pLKXsaffE_x-HlbmwLEURcX2FoxFajlmyDgmXCS_k3i8spQarEJsBkMSu8t6fUjnJu-9PVCw6gGJ1iD6yl_vVQ/s1600/ManKhoa25-2.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="141" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivKTIcrvxZqiwbQIGY0XbJ-AndJCoS1k7eu4Mtcm-gBaT4QiKnk6ws0pLKXsaffE_x-HlbmwLEURcX2FoxFajlmyDgmXCS_k3i8spQarEJsBkMSu8t6fUjnJu-9PVCw6gGJ1iD6yl_vVQ/s200/ManKhoa25-2.jpg" width="200" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #0c343d;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></b></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="color: #274e13;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Chương Trình Người
Dân Muốn Biết </span></span></span><br />
<span style="color: #274e13;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Phỏng vấn SVSQ Trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam
</span></span></span> </div>
<div style="text-align: right;">
<span style="color: #274e13;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="color: #274e13;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðài Truyền Hình Việt
Nam ngày 7 tháng 4 năm 1972</span></span></span></div>
<div style="text-align: right;">
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><span style="color: #383838;"><span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span></span><br />
<center>
<span style="color: #383838;">
</span></center>
<span style="color: #383838;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #383838;"><span style="font-size: x-small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>Cuộc phỏng vấn này
thực hiện bởi nhân viên phụ trách Chương Trình Người Dân Muốn Biết với
sự tham dự của bốn Sinh Viên Sĩ Quan của Trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam.
<br />
</i>
</span></span></span><span style="font-family: Verdana; font-size: x-small;"><span style="font-size: x-small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>
</i>SVSQ Nguyễn Văn Bảo<i>, Khóa 25, 23 tuổi, sinh tại Gia Ðịnh, hiện đang học
năm thứ tư tại TVBQGVN. </i> </span></span></span></span></span></div>
<span style="color: #383838;">
</span><span style="color: #383838;"></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #383838;"><span style="font-family: Verdana; font-size: x-small;"><span style="font-size: x-small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">SVSQ Phan Văn Phát<i>, Khóa 25, 23 tuổi, sinh tại Huế, hiện đang học năm
thứ tư tại TVBQGVN. </i></span></span></span></span></span><br />
<span style="color: #383838;"><span style="font-family: Verdana; font-size: x-small;"><span style="font-size: x-small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></span><span style="font-family: Verdana; font-size: x-small;"><span style="font-size: x-small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>
</i>SVSQ Bùi Phạm Thành<i>, Khóa 25, 24 tuổi, sinh tại Hà Nội, hiện đang học
năm thứ tư tại TVBQGVN. <br />
</i>SVSQ Nguyễn Thanh Văn<i>, Khóa 26, 23 tuổi, sinh tại Gò Công, hiện đang học
năm thứ ba tại TVBQGVN. </i></span></span></span> </span> </span></div>
<span style="color: #383838;">
</span> <br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
<div align="justify">
<a name='more'></a><span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>NDMB:</b> <i>Hiện nay Trường Võ Bị Quốc gia có bao nhiêu SVSQ? </i> </span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">SVSQ Phan Văn Phát: Hiện nay Trường Võ Bị chúng tôi đang có bốn khóa thụ
huấn, quân số tổng cộng 917 người đdược phân phối cho 10 đại đội, và
hiện nay trên đà phát triển nhà trường sẽ có khoảng 1 000 SVSQ được thụ
huấn. </span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>NDMB:</b> <i>Anh Thành, nghe nói các Anh tự chỉ huỵ Tự chỉ huy có mục đích gì
và được tổ chức như thế nào? </i></span></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span class="postbody"><b>SVSQ Bùi Phạm Thành:</b></span> Trung Ðoàn SVSQ chúng tôi có Hệ Thống Tự Chỉ Huy do
khóa năm thứ tư đảm nhiệm từ cấp trung đoàn đến tiểu độị Hệ Thống Tự Chỉ
Huy này mới chính là cơ cấu điều hành guồng máy SVSQ chúng tôị Ngoài
HTTCH còn có hệ thống tuần sự cấp phó cho khóa năm thứ tư cũng như hệ
thống tuần sự cho mỗi khóa đàn em, từ khóa năm thứ nhất đến năm thứ ba.
Mục đích của các hệ thống này là giúp cho chúng tôi có kinh nghiệm hữu
ích trong việc tập sự chỉ huy khóa đàn em cũng như các bạn đồng khóa,
một trong ba lãnh vực then chốt gồm quân sự, văn hóa vàl ãnh đạo chỉ huy
nằm trong đường lối huấn luyện bốn năm của trường. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>NDMB:</b> <i>Anh Bảo, cho biết hệ thống danh dự là gì, có mục đích gì, tổ chức
và thi hành như thế nào? </i> </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>SVSQ Nguyễn Văn Bảo:</b> Hệ Thống Danh Dự tổ chức song hành với Hệ Thống Tự
Chỉ Huy và có mục đích duy trì và phát triển tinh thần danh dự, cầu tiến
của SVSQ. </span></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Chúng tôi quan niệm rằng, danh dự là kim chỉ nam suy tưởng của SVSQ. Về
tổ chức, chúng tôi có Hội Ðồng Danh Dự tổ chức từ cấp trung đoàn đến đại
đội. Ở cấp trung đoàn chúng tôi có một Chủ Tịch là SVSQ năm thứ tu+. Hai
Phụ Thẩm đại diện cho hai tiểu đoàn cũng là SVSQ năm thứ tu+. Mười SVSQ
Ủy Viên đại diện cho mười đại đội cũng thuộc năm thứ tư và mười SVSQ Ủy
Viên Dự Bị do năm thứ ba phụ trách. Tất cả SVSQ trong Hội Ðồng Danh Dự
này đều do bạn đồng khóa bầu lên và hoàn toàn tự quyết trong mọi trách
nhiệm. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Chúng tôi có thể đan cử một vài hình ảnh của hệ thống danh dự như là khi
chúng tôi tổ chức hội quán, những câu lạc bộ của SVSQ, chúng tôi không
cần người đứng bán, không cần người kiểm soát. Tất cả SVSQ chúng tôi tự
động mua hàng, ký và nhận hàng. </span></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Cũng có thể lấy thí dụ khác như trong trường hợp SVSQ vi phạm kỷ luật
liên quan đến khía cạnh tinh thần và danh dự, phải tự giác và xét xử
trước Hội Ðồng Danh Dự. Những lần xét xử như vậy hoàn toàn do các SVSQ
trong HÐDD phán xét và các sĩ quan cán bộ không có quyền hạn gì đối với
hội đồng nàỵ </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>NDMB:</b> <i>Anh Văn cho biết Trường Võ Bị có phương pháp nào để uốn nắn một
thanh niên dân chính thành một SVSQ, nói đúng hơn là một quân nhân, nhất
là các tuần lễ đầu. </i></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>SVSQ Nguyễn Thanh Văn:</b> Tất cả các Tân Khóa Sinh khi bước vào ngưỡng cửa
của Trường Võ Bị Quốc Gia đều phải trải qua một thời kỳ thử thách đầy
cam go trong 56 ngàỵ Thời kỳ này được gọi là 8 tuần sơ khởi nhằm ba mục
đích: </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thứ nhất là giúp cho Tân Khóa Sinh từ bỏ một số thói quen tiêu cực của
nếp sống dân chính. Thứ hai là trau dồi thêm ý chí, thể xác cũng như
tinh thần để có thể thích ứng với đời sống quân ngu~. Thứ ba là khai tâm
về căn bản huấn luyện quân sự ở cấp cá nhân chiến đấu và tiểu đội tác
chiến. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðối với Tân Khóa Sinh trong tám tuần sơ khởi thì học bảy ngày một tuần,
không xuất trại ngày Chúa Nhật và không được phép tiếp thân nhân. Khi
bước chân vào ngưỡng cửa của Trường, với những khó khăn thử thách đó,
người Tân Khóa Sinh mặc nhiên chấp nhận để lướt thắng, hầu xứng đáng trở
nên một SVSQ hiện dịch. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>NDMB:</b> <i>Anh Bảo, tại sao Bộ Quốc Phòng ấn định thời gian học tại Trường Võ
Bị Quốc Gia là 4 năm? </i> </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>SVSQ Nguyễn Văn Bảo:</b> Kể từ cuối năm 1966, chương trình huấn luyện SVSQ
tại TVBQGVN được nâng lên bốn năm nhằm ba mục đích: </span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1. Ðào tạo cho các sĩ quan tốt nghiệp có các đức tính cần thiết của một
người chỉ huy, một nhà lãnh đạo. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">2. Huấn luyện cho SVSQ một kiến thức quân sự vững chắc. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">3. Trang bị cho sĩ quan tốt nghiệp một trình độ văn hóa bậc cao đẳng,
đại học chuyên nghiệp. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðến nay đã có ba khóa hoàn tất theo chương trình huấn luyện 4 năm, đó là
các Khóa 22B, 23 và 24. </span></span></span></div>
</blockquote>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>NDMB:</b> <i>Xin Anh nói những nét đại cương của chương trình văn hóa đó.
</i></span></span></span> <br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>SVSQ Nguyễn Văn Bảo:</b> Ðại cương trong một năm, chúng tôi học cả hai lục
cá nguyệt, mỗi lục cá nguyệt kéo dài 19 tuần lễ. Khái quát chương
trình văn hóa trong hai năm đầu có các môn khoa học căn bản, như toán,
lý hóa, kỹ thuật căn bản để làm nền tảng cho các môn học về kỹ thuật
chuyên môn ở những năm saụ Trong hai năm sau, chương trình nặng về phần
chuyên nghiệp như thiết kế nông thôn, đường sá cầu cống, điện tử, cơ khí,
và những môn khác như quản trị, hành chánh công quyền, lãnh đạo chỉ huy
... </span></span></span></div>
<center>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>NDMB:</b>
<i>Anh
Thành, các Anh tự chỉ huy lấy nhau theo hệ thống tự chỉ huy, các Anh tự xử với
nhau theo hệ thống danh dự, chúng tôi lại nghe nói các Anh tự học. Xin Anh cho
biết tự học là như thế nào? </i></span></span></span> <br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>SVSQ Bùi Phạm Thành:</b> Ðối với một chương trình học nhiều như thế thì hẳn nhiên
chúng tôi phải có giờ tự học nữa. Trường chúng tôi là một đại học, nhưng là đại
học nhà binh. Chúng tôi là sinh viên nhưng là Sinh Viên Sĩ Quan do đó chúng tôi
không được phép học tài tử tự do như các bạn sinh viên dân su+.. Việc tự học của
chúng tôi có tính cách bắt buộc ghi trong thời khóa biểu hẳn hoi. Nhà trường
quan niệm rằng, cứ mỗi giờ học tại lớp, SVSQ phải có tối thiểu là một giờ rưỡi
tự học để chuẩn bị bài vở cũng như nghiên cứu tài liệu. Dĩ nhiên điều này trái
hẳn với quan niệm giảng huấn tại các trường đại học dân chính ở Việt Nam. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nếu các sinh viên dân chính chỉ học tập hay nghiên cứu bài vở sau khi đã được
giáo sư giảng dạy về bài đó, thì trái lại ở đây chúng tôi phải tích cực vào công
việc giáo huấn bằng cách nghiên cứu bài vở trước, ở doanh trại. Ðến lớp cũng
không không phải chỉ có giáo sư giảng bài, chúng tôi nghe, mà ngược lại chúng
tôi phải luôn luôn ở thế chủ động trong lớp học. Nói cách khác, chúng tôi lên
thuyết trình về bài học, các đồng bạn thắc mắc nêu câu hỏi, chúng tôi trả lời.
Giáo sư đóng vai trò hướng dẫn viên đả thông các thắc mắc chưa giải quyết được ,
hoặc trình bày lại những gì chúng tôi chưa thấu triệt. Dĩ nhiên có thể tiến hành
tốt đẹp quan niệm giảng huấn này, vì chúng tôi đã được trang bị những điều cần
thiết. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thứ nhất là sĩ số SVSQ tại mỗi lớp học chỉ từ 17 đến tối đa 22 người chọn lựa
trong cùng một trình độ về mỗi môn học và cứ sau mỗi giai đoạn 6 tuần lại đdược
phân toán lần nữa. Với số SVSQ chúng tôi quá ít cho mỗi lớp học như vậy, công
việc hướng dẫn của giáo sư sẽ thêm dễ dàng cũng như chính chúng tôi dễ thâu nhận
kiến thức hơn. </span></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thứ hai là về mỗi bài học chúng tôi đều được phát trước một phiếu nghiên cứu ghi
rõ các sách cần thiết phải tham khảo đồng thời cũng nêu lên những chủ điểm của
bài học. Ngoài ra trong phiếu phát trước đó còn đưa ra một số bài tập hoặc câu
hỏi mà chúng tôi phải giải quyết trước khi đến lớp. Sau bài học lý thuyết tại
lớp là các phần thực tập tại các phòng thí nghiệm. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>NDMB:</b>
<i>Thư viện của trường có bao nhiêu sách, thuộc những loại nào và những ngôn
ngữ nào? </i></span></span></span> <br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>SVSQ Nguyễn Văn Bảo:</b> Thư viện mới của Trường Võ Bị thành lập từ năm 1970 là một
toà nhà ba tầng, kinh phí xây cất lên đến 300 triệu đồng và đủ sức chứa 80 000
quyển sách cũng như 400 chỗ ngồi. Hiện tại, thư viện có 60 000 cuốn sách thuộc
ba ngôn ngữ chính Anh, Pháp, Việt, gồm các sách lưu hành, sách tham khảo, binh
thư và tạp chí. Không kể các loại tạp chí, mỗi năm thư viện có thêm khoảng 1000
sách Việt ngữ và 5000 sách ngoại ngữ. Ngoài ra thư viện còn được trang bị bốn
máy microfilm và một số máy tính điện tử<span style="font-size: small;"> </span></span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"> </span> </span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><img height="413" src="http://barclay.alfa.free.fr/TVBQGVN/CNKHUD2.jpg" width="469" /> </span></span></span></center>
<center>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></span></span>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>NDMB:</b>
<i>Chúng tôi có nghe nói
phòng thí nghiệm của Trường Võ Bị Quốc gia được trang bị rất tối tân, xin Anh
cho biết phòng thí nghiệm đó được trang bị như thế nào? </i></span></span></span> <br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>SVSQ Nguyễn Văn Bảo:</b> Trong cuộc hội thảo liên viện tại Trường Võ Bị Quốc Gia
Việt Nam ngày 27 tháng 2 năm 1972, Giáo Sư Khoa Trưởng Ðại Học Saigon đã chính
thức y<span style="font-size: small;">ê</span>u cầu TVBQG giúp đỡ các sinh viên Ðại Học Khoa Học Saigon bằng cách cho
phép họ s<span style="font-size: small;">ử</span> dụng phần nào các tiện nghi giáo dục của nhà thí nghiệm nặng của
TVBQGVN trong cả mùa văn hóa lẫn quân sự . Ðề nghị này đã được Trung Tướng Chỉ
Huy Trưởng TVBQGVN hứa thỏa mãn. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nhà thí nghiệm nặng tại TVBQGVN hoàn tất từ cuối năm 1970 chiếm diện tích hơn
3500 thước vuông đã được Giáo Sư Khoa Trưởng Ðại Học Saigon mô tả là đầy đủ
trang bị khoa học tối tân nhất Ðông Nam Á. Nhà thí nghiệm nặng này có chín
phòng thí nghiệm: điện khí, sức chịu vật liệu, nhiệt động lực học, lưu chất, bê
tông, thổ cơ nhựa đường, công suất xe hơi, cấu tạo động cơ, và trắc nghiệm vũ
khí, thuộc các khoa cơ khí, kỹ thuật điện, công chánh và kỹ thuật quân sự. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ngoài nhà thí nghiệm nặng, TVBQGVN còn có các phòng thí nghiệm hóa học, vật lý,
điện tử, và thính thị sinh ngữ bên cạnh 50 phòng học khang trang cho tổng số
SVSQ chưa tới 1,000 người. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>NDMB:</b>
<i>Xin Anh Thành cho biết, SVSQ đã chọn những quân chủng như là Lục Quân, Hải
Quân, Không Quân chắc chắn chương trình văn hóa của mỗi quân chủng cũng không
thể giống nhau được. Xin Anh cho biết chương trình văn hóa của mỗi quân chủng
như thế nào? </i></span></span></span> <br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>SVSQ Bùi Phạm Thành:</b> Thưa, có khác, trong hai năm đầu, tất cả Sinh Viên Sĩ Quan
thụ huấn một chương trình văn hóa đồng nhất gồm các môn giải tích, sinh ngữ, văn
chương, vật lý, cố thể, chánh trị, sử, nói tóm lại phần căn bản về toán, khoa
học, kỹ thuật và một ít khái niệm về khoa học nhân văn. Trong hai năm cuối, SVSQ
mỗi quân chủng sẽ theo học chương trình văn hóa đặc biệt gồm các môn đồng nhất
cho cả ba quân chủng như <span style="font-weight: bold;">lưu chất, điện, máy đẩy,
quân sử, quản trị, luật, hành chánh công quyền, lãnh đạo</span>. Ngoài ra còn
các môn chuyên môn thích hợp như Lục Quân thì <span style="font-weight: bold;">
học kiến tạo, quân cụ, thiết kế nông thôn, xa lộ phi trường, anh ngữ lục quân;
Hải Quân học hàng hải, kiến trúc chiến hạm, hải pháo, cơ khí, và anh ngữ hải
quân; Không Quân học kiến trúc phi cơ, khí tượng, không hành, cơ học phi hành và
anh ngữ không quân. <br />
<br />
</span></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-weight: bold;">
<b>NDMB:</b>
</span>
<i>Anh Văn, sau mỗi năm học văn hóa, các SVSQ có được thi lên lớp không? </i> <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>SVSQ Nguyễn Thanh Văn:</b> </span>Chúng tôi không có một kỳ thi lên lớp được tổ chức sát
hạch sau mỗi năm. Theo phương pháp gỉang huấn tại TVBQGVN, chúng tôi được sự
khảo hạch trong suốt năm. Khảo học sau mỗi bài học, khảo hạch sau mỗi nhóm đề
tài đã học, và cuối cùng là khảo hạch sau mỗi lục cá nguyệt. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Việc tuyển chọn SVSQ cho lên lớp mỗi năm sẽ căn cứ vào ba tiêu chuẩn sau đây:
khả năng lãnh đạo chỉ huy, quân sự, văn hóạ Muốn đưiợc lên lớp sau mỗi năm học,
một SVSQ về điểm khả năng lãnh đạo chỉ huy, quân sự và văn hóa đạt được số điểm
trung bình ấn định chung cho cả ba lãnh vực kể trên là 2.5/4.0 tương đương
12.5/20. </span></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-weight: bold;">
</span></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>NDMB:</b>
<i>Trường Võ Bị Quốc Gia quyết định thế nào đối với những SVSQ không đủ điểm
lên lớp? </i> <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>SVSQ Nguyễn Thanh Văn:</b> </span>Ðối với những SVSQ không hội đủ điều kiện để lên lớp, một
hội đồng gồm giáo sư văn hóa, huấn luyện viên quân sự và sĩ quan cán bộ sẽ họp
để trình lên vị Chỉ Huy Trưởng quyết định một trong ba biện pháp sau:
</span></span></span></div>
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1. Ðặc cách cho lên lớp nếu xét thấy SVSQ có thể đạt được kết quả của lớp trên
trong năm tớị </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">2. Cho học lại năm cũ của khóa kế tiếp nếu thấy SVSQ đủ khả năng theo học. Biện
pháp này chỉ áp dụng cho các năm thứ hai, thứ ba và thứ tư và SVSQ chỉ được học
lại một lần trong thời gian thụ huấn tại TVBQGVN. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">3. Nếu xét thấy SVSQ kém khả năng về mọi phương diện, TVBQGVN đề nghị Bộ Tổng
Tham Mưu chuyển về quân trường khác hoặc cho đi phục vụ tại đơn vị.</span></span></span><b></b></div>
</blockquote>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>NDMB:</b>
<i>Anh Bảo, sau bốn năm học tại TVBQG, SVSQ sẽ được bằng cấp gì và bằng cấp
đó có được Bộ Giáo Dục thừa nhận hay không?</i> </span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span><div align="justify">
<br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>SVSQ Nguyễn Văn Bảo:</b>
Như đã được quy định ngay từ lúc mới bắt đầu chương trình
văn hóa bốn năm, văn bằng tốt nghiệp TVBQGVN được xem tương đương với văn bằng
do các trường cao đẳng chuyên nghiệp cấp. Tuy nhiên vì sự tương đương này khó có
thể hiểu một cách rõ ràng nên nhà trường đã nhiều lần thảo luận với Bộ Giáo Dục
để xác nhận, cấp phát văn bằng SVSQ tốt nghiệp. </span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trong cuộc thảo luận mới nhất vào ngày 27-2 tại TVBQG giữa các sĩ quan cao cấp
của nhà trường cũng như quý vị Giáo Sư Khoa Trưởng, Viện Trưởng các Viện Ðại Học
ở Việt Nam cùng các ông Thứ Trưởng và Tổng Trưởng Giáo Dục để nhằm xác nhận việc
thành hình văn bằng của Trường Võ Bị thì chúng tôi ghi nhận được một vài sự kiện
như sau: </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trước đây trường chúng tôi đề nghị văn bằng Cử Nhân Khoa Học Kỹ Thuật nhưng ông
Tổng Trưởng Giáo Dục đã đề nghị nên sửa đổi là Cử Nhân Khoa Học Ứng Dụng vì văn
bằng này Viện Ðại Học Huế đã thành lập rồi và so sánh hai chương trình văn hóa
giữa hai trường có nhiều điểm tương đương. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sau đó, ông Thứ Trưởng đã xác nhận rằng trong tinh thần tự trị đại học, Bộ giáo
Dục không cấp pháp văn bằng đại học mà các viện đại học cấp phát. Hiện nay
trường chúng tôi chưa chính thức cấp phát văn bằng cử nhân cho SVSQ tốt nghiệp,
nhưng giá trị của nó và ngay từ khi có chương trình văn hóa bốn năm đã được xác
nhận là tương đương với chương trình cao đẳng chuyên nghiệp. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Chính Viện Trưởng Viện Ðại Học Huế xác nhận rằng nếu so sánh hai chương trình
của hai trường thì hai chương trình này tương đương với nhau về số giờ nhưng về
phương diện thực tập cho sinh viên thì TVBQGVN hơn hẳn.</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>NDMB:</b>
<i>Anh Phát, từ nãy tới giờ chúng ta nói về
chương trình văn hóa rất nhiềụ Nói đến Trường Võ Bị thì phải nói đến
chương trình quân sự . Xin Anh phác họa sơ qua chương trình quân sự
chung ho cả ba quân chủng tại Trường Võ Bị. </i> <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>SVSQ Phan Văn Phát:</b> </span>Mỗi năm, chương trình quân sự bắt đầu vào khoảng hạ
tuần tháng 12 và chấm dứt vào khoảng trung tuần tháng 3 năm tới. Như thế,
chương trình quân sự kéo dài khoảng ba tháng mỗi năm, và vấn đề thụ huấn
quân sự, mỗi khóa theo học một chương trình hơi khác nhaụ </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm thứ nhất, SVSQ được học về cá nhân chiến đấu, các loại vũ khí cá
nhân và cộng đồng hạng nhẹ; SVSQ còn học về chiến thuật tiểu độị Năm thứ
hai, SVSQ học về cấp trung độị Năm thứ ba học về đại đội và năm thứ ba
này SVSQ được lựa chọn quân, binh chủng tùy theo khả năng và chí hướng
của mình. Trong năm thứ tư SVSQ sẽ thực tập chỉ huy tại các đơn vị và
đồng thời huấn luyện tân khóa sinh. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trong mùa văn hóa, SVSQ không những chỉ ôn lại những phần quan trọng đã
được giảng dạy trong mùa quân sự mà chúng tôi còn học trước một số phần
lý thuyết cho mùa quân sự năm tới và các bài học mới thuần lý thuyết
không có thực tập. Ngoài ra, mỗi tuần lễ chúng tôi còn có 4 giờ thể thao
điền kinh, 2 giờ võ thuật, 2 giờ sinh hoạt nội bộ cấp đại đội và một số
giờ bất thường khác. Tính trung bình cứ mỗi tuần lễ trong mùa văn hóa,
chúng tôi có cả thảy 22 giờ văn hóa và khoảng 15 giờ cho những môn học
không nằm trong chương trình văn hóa. <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>NDMB:</b>
</span>
<i>Chương trình quân sự riêng cho mỗi quân chủng được tổ chức như thế
nào? </i> <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>SVSQ Phan Văn Phát:</b> </span>Chương trình liên quân chủng huấn luyện cho mỗi khóa
thì kể từ năm 1971, nhà trường bắt đầu thực hiện và Khóa 25 là khóa được
áp dụng chương trình nàỵ Chương trình nhằm mục đích đào tạo sĩ quan cho
cả ba quân chủng Hải, Lục, Không Quân. Cuối năm thứ hai SVSQ được trắc
nghiệm tâm lý, theo kết quả kỳ sát hạch này và tùy sự tình nguyện của
mình, sẽ có 1/8 SVSQ theo học Hải Quân, 1/8 SVSQ theo học Không Quân.
</span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðến mùa quân sự, trong khi SVSQ Lục Quân thụ huấn nhảy dù tại Trung Tâm
Huấn Luyện Nhảy Dù Hoàng Hoa Thám, thì SVSQ Hải Quân và Không Quân được
thụ huấn tại các trung tâm huấn luyện của Hải và Không Quân ở Nha Trang.
Hết mùa quân sự, các SVSQ này lại trở về trường và học chung mùa văn hóa
với các SVSQ Lục Quân. Trong năm tới, các SVSQ Lục Quân lại còn được học
thêm bốn tuần lễ về Rừng Núi Sình Lầy và Viễn Thám. <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>NDMB:</b>
</span>
<i>Anh Văn cho biết một ngày của SVSQ như thế nào?
</i> <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>SVSQ Nguyễn Thanh Văn:</b> </span>Nếp sống của một SVSQ TVBQGVN là một nếp sống
năng động. Chúng tôi có thể chia ra làm hai mùa: mùa văn hóa và mùa quân
sự . Trong mùa văn hóa, chúng tôi thức giấc vào lúc 5 giờ 45. Sau đó
chúng tôi có 40 phút tập thể dục và chạy sáng. Chúng tôi được tự do đến
7 giờ, 7 giờ chúng tôi tập họp đi dùng điểm tâm. Kế tiếp, chúng tôi tập
họp để đi học văn hóạ. Lớp học văn hóa của trường bắt đầu lúc 7 giờ 30.
Mỗi giờ học, chúng tôi học 1 tiếng 5 phút, nghỉ 5 phút. Ðến 12 giờ 5
phút chúng tôi di chuyển về doanh trại và chuẩn bị dùng cơm trưạ Sau khi
dùng cơm trưa tại phạn xá, chúng tôi được tự do đến 1 giờ 30 phút, rồi
di chuyển đến lớp học văn hóa cho những bộ môn khác. Tùy theo thời biểu
được ấn định, chúng tôi cũng có các giờ tập thể thao vào buổi sáng và võ
thuật vào buổi chiều. Trong thời gian còn lại, chúng tôi có giờ tự học
đến 6 giờ và chúng tôi chuẩn bị di chuyển để dùng cơm chiều. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dùng cơm chiều xong, chúng tôi được tự do đến 8 giờ tốị Từ 8 giờ tối,
chúng tôi bắt đầu cho chương trình tự học đến 10 giờ 15. Sau đó chúng
tôi có 45 phút tự do để viết thư hoặc làm những việc có tính cách cá
nhân. Chúng tôi bắt buộc phải ngủ vào lúc 11 giờ. Riêng đối với mùa
quân sự, chúng tôi thức giấc sớm hơn, là 5 giờ sáng. Sau đó chúng tôi
tập về thể chất và quân sự nhiều hơn. Ðối với những lớp học ngoài bãi
thì chúng tôi di chuyển đến đó và học từ sáng tới tối.<span style="font-weight: bold;"><br />
<br />
<b>NDMB:</b>
</span>
<i>Xin Anh Thành cho biết nỗi năm SVSQ Trường Võ Bị được mấy ngày
phép? </i> <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>SVSQ Bùi Phạm Thành:</b> </span>Trong bốn năm của Trường Võ Bị Quốc Gia thì cứ mỗi
năm sau khi học xong mùa văn hóa và mùa quân sự thì SVSQ được 15 ngày
phép thường niên để về thăm gia đình. Ngoài ra, cứ mỗi Chúa Nhựt, ngày
lễ, SVSQ lại được phép xuất trại trong phạm vi Thị Xã Dalat. <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>NDMB:</b> </span> <i>Anh Phát cho biết lương bổng của SVSQ như thế nào? <span style="font-weight: bold;">
<br />
</span>
</i></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-weight: bold;">
<br />
<b>SVSQ Phan Văn Phát:</b> </span>Trong thời gian bốn năm thụ huấn SVSQ được hưởng chế
độ lương bổng đặc biệt. Hai năm đầu lương Trung Sĩ, hai năm sau mức
lương Chuẩn Úy, và mãn khóa sẽ được mang cấp bậc Thiếu Úỵ. <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>NDMB:</b> </span> <i>Khi một SVSQ ra trường được mang cấp bậc Thiếu Úy, vậy quyền lợi
của một Thiếu Úy tốt nghiệp TVBQG thế nào? </i> <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>SVSQ Phan Văn Phát:</b> </span>Khi tốt nghiệp, chúng tôi được mang cấp bậc Thiếu Úy
hiện dịch thực thụ bậc ba với chỉ số lương 430. Sau 12 tháng phục vụ tại
đơn vị, chúng tôi được đương nhiên thăng cấp Trung Úy hiện dịch thực thụ
bậc bốn với chỉ số lương 490. Chúng tôi cũng được cấp phát văn bằng tốt
nghiệp Trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam có giá trị tương đương với văn
bằng Cử Nhân Khoa Học Ứng Dụng. <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>NDMB:</b> </span> <i>Anh Văn cho biết bao giờ tổ chức thi khóa tới vào TVBQGVN và những
ai muốn theo học TVBQGVN phải có điều kiện gì? </i> <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>SVSQ Nguyễn Thanh Văn:</b> </span>Khóa mới đang chuẩn bị tuyển thâu là Khóa 29,
nhập trường vào cuối năm 1972 và mãn khóa cuối năm 1976. Các điều kiện
dự thi nhập học cũng tương tự như các khóa trước, nghĩa là:
</span></span></span></div>
<center>
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Thanh niên có quốc tịch Việt Nam. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Tuổi từ 17 đến 22 (sinh từ 1950 đến 1955), ứng viên đồng bào thiểu số
được tăng thêm một tuổi, 23 thay vì 22. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Không can án. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Có đủ sức khỏe và chiều cao tối thiểu 1 m 58. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Ðộc thân và cam đoan không kết hôn trong suốt khóa học. </span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Có văn bằng Tú Tài II (hay văn bằng ngoại quốc tương đương) </span></span></span></div>
</blockquote>
<center>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Những ứng viên thuộc thành phần con em tử sĩ hoặc thương phế binh, quân
nhân tại ngũ, thiếu sinh quân, Việt kiều hải ngoại, thanh niên sắc tộc
thiểu số được miễn thi nếu hội đủ điều kiện văn bằng. Ngoài ra các học
sinh chuẩn bị thi Tú Tài II (A, B, C, D, và kỹ thuật) cũng được dự thi
nhưng khi trúng tuyển phải xuất trình chứng chỉ Tú Tài II. <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
</span></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-weight: bold;">
<b>NDMB:</b>
</span>
<i>Nếu đủ những điều kiện như vậy ứng viên phải nộp đơn ở đâu và sẽ
thi tại những trung tâm nào? </i> <span style="font-weight: bold;">
<br />
<br />
<b>SVSQ Nguyễn Thanh Văn:</b> </span>Ứng viên muốn gia nhập TVBQGVN sẽ gửi bảo đảm
tất cả hồ sơ gồm đơn, về TVBQGVN, Phòng Tuyển Thâu, KBC 4027. Một cuộc
thi sẽ được tổ chức cho toàn thể trên lãnh thổ Việt Nam ở sáu địa điểm:
Saigon, Huế, Ðà Nẵng, Nha Trang, Cần Thơ và Dalat. <span style="font-weight: bold;">
</span></span></span></span></div>
<center>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
@</span></span></span>
<center>
<div align="justify">
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Cuộc phỏng vấn kết thúc với lời cám ơn, chào hỏi, tạm biệt đến quý vị
khán thính gỉa của Ðài Truyền Hình VN qua sự chuyển đạt của chương trình
Người Dân Muốn Biết. Thay mặt Trung Ðoàn SVSQ, đại diện cho TVBQGVN, bốn
SVSQ Nguyễn Văn Bảo, Phan Văn Phát, Bùi Phạm Thành và Nguyễn Thanh Văn
hy vọng đón chào các thanh niên VN tình nguyện gia nhập TVBQGVN, thực
hiện chí tang bồng hồ thỉ của người
<a class="tag" href="http://trai.software.informer.com/" target="_blank">
trai</a> thế hệ.</span></span></span></div>
<center>
<div align="left">
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b>V.C. Tiên</b></span>
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;"><i>Sưu Tầm</i></span></span></span></span><span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;"> </span></span></span></div>
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">
</span></span><div align="left">
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-family: Verdana; font-size: x-small;">
Nguồn: Một Thoáng Hương xưa - Vietnam Library
Network <br />
<a href="http://www.vietnamlibrary.net/" target="_blank">http://www.vietnamlibrary.net</a></span></span></div>
</center>
</center>
</center>
</center>
</center>
</center>
<span style="font-size: small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-69414721636836010272013-05-05T08:15:00.001-05:002013-05-10T08:21:48.013-05:00Nhớ Về Đà Lạt <div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">T<span style="font-size: small;">ạp</span> Bút </span></span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgm8UWvJ8fvpkz4a2kBoLJRtOzwzht9oyxVqh5hDC_XUu6zIz7Ru2vTO0wV2UM1f935OLYywYOfdpyvmpFfituooL-muAIvsHShADMNmrNuHsxYlezuCC6r9TmGgly3ifuwUrHbdviSPPg/s1600/benhothantho.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="191" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgm8UWvJ8fvpkz4a2kBoLJRtOzwzht9oyxVqh5hDC_XUu6zIz7Ru2vTO0wV2UM1f935OLYywYOfdpyvmpFfituooL-muAIvsHShADMNmrNuHsxYlezuCC6r9TmGgly3ifuwUrHbdviSPPg/s320/benhothantho.jpg" width="320" /></a></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">LTS - Vi Sao là người sinh trưởng nơi miền cao nguyên sương mù, thuộc từ lùm cây bụi
cỏ, từng khóm hoa vườn Bích câu, từng gốc anh đào đường vòng khúc
khuỷu. Ðọc
Vi Sao, bạn sẽ tìm lại được một góc cạnh rất thân thương, rất ư là... Ðà
lạt.
</span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nói đến Ðà lạt chắc mọi người đều
biết, hoặc nghe tên hoặc có lần đật chân đến miền đất cao nguyên đầy sương mù này.
</span></span></span><span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span><br />
<a name='more'></a></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðà lạt là quê hương nhỏ bé của riêng tôi, nơi tôi được sinh ra và lớn lên, nơi vẫn được mệnh danh là trung tâm du lịch của Việt nam mà một số du khách ngoại quốc gọi là "Petite Paris". Ðây là một thành phố xinh đẹp nằm trên vùng đồi núi thuộc cao nguyên Lâm viên, cách thủ đô Saigon 250km đường chim bay. Nhờ ở cao độ 1.500m nên khí hậu lúc nào cũng dễ
chịu, trung bình là 18 độ bách phân. Ðà lạt có hai mùa, mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10 và mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4. Ðôi lúc cũng có mưa đá. Sương mù hay xảy ra vào mùa mưa phủ trên các thung lũng một tấm áo trắng lạnh toát. Riêng trên bề mặt cao nguyên chỉ có một lớp mù mỏng làm cảnh vật trở nên diễm
ảo.
</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trước năm 1897, Ðà lạt vẫn còn là vùng đất xa lạ đối với nhiều người. Rừng núi hoang vu, quanh năm mây mù, lác đác dưới những thung lũng một vài thôn ấp
nhỏ, mấy cụm chòi tranh lưa thưa, những nhà sàn thô sơ được bao quanh bởi những rặng thông xanh bát ngát cùng những đóa lan rừng hoang
dại. Ðó đây bầy cà tong nhàn nhã dạo chơi, bầy nai lững thững gặm cỏ bên con suối róc rách nước trong
veo... Ngày ấy, vùng đất này thuộc quyền cai trị của viên tù trưởng Thượng
Yagut, thuộc chủng tộc Koho. Sau này để nhớ ơn người tù trưởng đã góp phần khai phá, dân chúng Ðà lạt đã lấy tên ông đặt cho một con đường
(dinh thự của bà Ngô Ðình Nhu tọa lạc trên con đường này).
</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Mùa thu năm 1897, một y sĩ Pháp, ông Yersin và người yêu là nữ hầu tước Luxembourg, lần đầu tiên đặt chân lên vùng đất này đã nhận thấy nơi đấy đúng là nơi lý tưởng để khai hoang lập
nghiệp. Ý nghĩ của y sĩ Yersin phù hợp với tham vọng của viên toàn quyền Pháp lúc bấy giờ là Paul
Doumer. Ông này cho thiết lập các cơ sở hành chánh, đài khí tượng, vườn ươm cây..., đắp một con đường giao thông huyết mạch nối Ðà lạt với vùng hạ du qua đèo Ngoạn mục (Belle
Vue) và một đường khác xuôi nam qua đèo Bảo lộc, dẫn về Sài gòn.
</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðà lạt thời đó như một thiếu nữ dậy thì duyên dáng kiêu sa đã thu hút mọi giới đổ xô đến lập nghiệp hoặc xây cất những dinh thự làm nơi nghỉ mát. Về thắng
cảnh, Ðà lạt có khá nhiều hồ: hồ Xuân hương nằm ở trung tâm thị xã, hồ Mê
linh, hồ Than thở nằm cách thị xã 5km... với những rặng cây bạch tùng, ngô tùng và thông mọc san sát trên các con đường vòng uốn khúc, tạo cho toàn cảnh một vẻ nên thơ đặc
biệt. Ngoài ra, do cấu tạo địa chất, các sông suối của Ðà lạt chảy qua nhiều loại đá khác nhau tạo nên nhiều ghềnh thác: thác Cam
ly, rất đẹp, nguồn của sông Ðồng nai; đập Suối Vàng cách Ðà lạt 18km, thác
Prenn, thác Liên khương, thác Gougah hùng vĩ...
</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðối với nhiều người, nhắc đến Ðà lạt là nhắc đến các loại
rau, hoa ôn đới. Nhờ khí hậu ôn hòa, thành phố này có thật nhiều màu
xanh. Màu xanh của những rặng thông già, của những đồi cỏ trùng trùng điệp điệp, hòa lẫn màu xanh của hồ nước, của
trời, tạo cho con người cảm giác thoải mái, gần gũi với thiên nhiên. Ðà lạt qui tụ rất nhiều kỳ hoa dị
thảo. Tất cả các loại hoa hiếm qúy của thế giới đều có thể trồng được ở Ðà
lạt. Từ những khóm hoa nhỏ bé như violette, forget-me-not, pensée đến những loại hoa anh đào Nhật
bản... Chỉ riêng hoa hồng, Ðà lạt đã có mấy chục loại, khác nhau từ hương đến sắc khiến cho những kẻ yêu hoa phài mê
mẩn. Hoa lan có đến hàng ngàn thứ, từ những loại dễ trồng trong chậu như thổ lan đến những loại sống bám trên cây như hương lan mà hương sắc vô cùng phong phú, chỉ có những tay sành lan mới có thể phân biệt được. Nhà văn Nhất Linh lúc sinh tiền đã biến khuôn viên của ông thành một vườn lan nổi tiếng vào thập niên 50, 60.
</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> Là một thành phố tân lập, ngoài những sắc dân thiểu
số, cư dân Ðà lạt đến từ nhiều miền đất nước nên giọng nói mang một âm hưởng đặc biệt vì pha trộn cả ba miền Nam Trung
Bắc, nghe thật ngộ nghĩnh và ngọt ngào dễ thương. Ðặc biệt là các thiếu nữ Ðà lạt có làn da thật mịn màng, đôi má lúc nào cũng hây hây hồng làm rung động biết bao nhiêu trái tim trai
trẻ.
</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sinh hoạt Ðà lạt bắt đầu từ tờ mờ sáng. Khi màn đêm còn bao
phủ, người còn nồng say giấc điệp thì tiếng chuông công phu chùa Linh sơn đã ngân
vang, thức tỉnh thế gian. Ðây là ngôi chùa lớn nhất Ðà lạt, toạ lạc trên một ngọn đồi ở đường Phan Ðình Phùng. Sau chùa là đồi chè bát ngát xanh um, kế tháp chuông là trường trung học Bồ Ðề. Giờ này, trên khắp các nẻo đường từ thành
phố, những người sống bằng nghề trồng rau đang lũ lượt kéo nhau về sau phiên chợ
khuya. Ai nấy gánh những quang gánh nhẹ tênh vì rau cải, bắp sú,
mận, dâu... đã được bán cho các bạn hàng tiểu thương đóng rau chở về các
tỉnh. Vài chiếc xe ngựa nặng nhọc thồ những kiện rau cải lớn về chợ Ðà
lạt. Tiếng móng ngựa gõ trên đường khuya hòa lẫn tiếng nói cười của những cô gái quê đi chợ sớm tạo thành một âm thanh ma quái trong sương
khuya.
</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> Chợ đêm, một sinh hoạt rất đặc biệt của Ðà
lạt, họp từ 1 giờ khuya đến khoảng 5 giờ sáng thì tan chợ. Khi ánh tà dương ló
dạng, những tia nắng đầu ngày chiếu xuyên làn sương mù trông như những hào quang của phép
lạ, làm lóng lánh những hạt sương đêm còn đọng trên búp hoa, trên tàu lá, trên những thảm cỏ nhung xanh
biếc... thì lác đác trên những con đường từ buôn làng dẫn vào thành
phố, vài nhóm người Thượng thuộc chủng tộc Koho đi hàng một, thành từng hàng
nhỏ. Người nào cũng đen đúa, phần đông đi chân đất, có người còn đóng
khố, vai vác chà gạc, lưng đeo gùi đựng đầy những củi ngo dùng để nhóm bếp hay những giò lan rừng đem ra chợ để đổi lấy
gạo, muối.
</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðêm Ðà lạt với màn sương giăng giăng một màu lam tím
nhạt, ánh đèn đường vàng vọt yếu ớt chiếu không lọt qua màn sương tạo thành một thứ ánh sáng mờ ảo huyền hoặc như từ một thế giới nào không
thực. Những cơn gió từ mặt hồ Xuân hương gây gây lạnh khiến ta thèm thuồng không khí ấm cúng và giòng nhạc trữ tình của cà phê Tùng với hương vị cà phê thật đặc
biệt, đậm đà, ấm áp, uống một lần là nhớ mãi. Người ta đồn cà phê Tùng có pha hạt cau nên hương vị có khác những cà phê quán khác. Ðiều này không biết thực hư như thế nào nhưng tất cả dân Ðà lạt đều kháo nhau như
thế. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> Nếu thích không khí bập bùng quyến rũ với ly cà phê pha rhum thì bạn nên đến cà phê Vui của minh tinh màn bạc Kim
Vui. Sau đó nếu còn hứng, bạn cùng tôi từng bước từng bước
thầm, tay trong túi manteau nhẩn nha dạo phố. Ði một lúc mỏi chân khát nước, thì đây, mời bạn ghé lề đường Minh Mạng uống một ly sữa đậu nành nóng hổi thơm phức mùi lá dứa mà bạn đã ngửi thấy từ xa trên đầu ngọn gió. Bạn cũng nên mua trái bắp nướng nóng hổi của người bán rong bên vỉa hè, vừa đi vừa lẩy từng hạt bỏ vào
miệng, vị ngọt ngào và dẻo quánh của từng hạt bắp mới hái ngon mộc mạc mà đằm thắm như tình quê hương. </span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> Bạn cũng đừng quên ông già bán đậu phộng rang của Ðà
lạt. Ông nầy có tài rang đậu phụng thật khéo, thật dòn, thật nóng mà lớp vỏ nâu nâu vẫn còn nguyên. Một đặc điểm khác là trông ông rất nghệ sĩ,
điển trai kiểu tài tử gánh xiếc, lúc nào cũng đóng bộ quần áo của ông bầu đoàn
xiếc, chiếc nơ không khi nào thiếu trên cổ và nụ cười không khi nào vắng trên môi. Ông thường đeo thùng đậu phụng rang trước bụng bán trong các rạp hát
Ngọc Lan, Ngọc Hiệp, Hoà Bình, sau đó ông đeo thùng đậu phụng đằng sau xe đạp, rảo quanh khắp các phố chính, nơi nhiều du khách qua lại với tiếng rao khàn khàn đục đục: "Ðậu phụng don don, đậu phụng dòn dòn đây..."</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðêm đã khuya, bụng đã đói, mời các bạn ghé đường Trương vĩnh Ký, sau lưng nhà hàng khách sạn Thủy tiên. Nơi đây bạn tha hồ chọn món ăn: Một tô cháo lòng hay phở xào bà Béo, miến gà Thủy Tiên hay mì hoành thánh chú
Ba, một bát chè trứng vịt hay chè chế-mà-phủ, chè kê... của cô Tàu dễ thương ngọt ngào không kém chi chè của cô
ta... Những thức ăn bình dân ở đây cam đoan với bạn nấu không thua gì nhà hàng Chic Shanghai hoặc Sơn Nam, Nam
Kinh...</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ngoài thắng cảnh, khí hậu, Ðà lạt còn nổi tiếng vì là nơi toạ lạc của trường Võ bị Quốc gia và Ðại học Chiến tranh Chính
trị, nơi đào tạo những thanh niên ưu tú của đất nước. Những ai từng dự lễ mãn khóa tại trường Võ
bị, chắc chắn không thể quên hình ảnh oai hùng của Sinh viên Sĩ quan Thủ khoa lúc bắn bốn mũi tên đi bốn phương, tượng trưng cho chí tang bồng hồ
thỉ; cũng như không thể quên được lễ Ðeo Nhẫn và đêm Chiêu hồn Tử sĩ.</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>"Lắng nghe chiều xuống thành phố mộng mơ,<br />
màu lam tím Ðà lạt sương phủ mờ,<br />
từng đôi đi trên phố vắng<br />
bước chân êm giữa không gian hoàng hôn của màn đêm..."</i></span></span></span></div>
</blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bản nhạc gợi nhớ khôn nguôi đến Thanh
Tuyền, người ca sĩ nổi tiếng của Ðà lạt mà tiếng hát vẫn còn réo rắt từ hải ngoại đến quốc
nội. Rồi Lệ Khánh với thi phẩm "Em là gái trời bắt xấu" giờ đang lưu lạc nơi đâu?... Hỡi những nữ sinh Bùi Thị Xuân, nam sinh Trần Hưng Ðạo, các bạn Trí Ðức, Văn
Học, Việt Anh, Lycée Yersin, Couvent des Oiseaux... giờ này các bạn đang ở đâu, có nhớ về Ðà lạt với bao nhiêu tiếc nuối như tôi? Rừng
Ái Ân, hồ Than thở, vườn Bích câu... nơi hẹn hò của bao nam thanh nữ tú. Thung lũng Tình Yêu bên bờ hồ Ða thiện với đường vòng Lâm viên, cùng bạn bè thi đua đạp xe leo dốc nhà thờ dựng đứng. Rồi sân Cù, thác Cam ly ầm ầm đổ, đèo Prenn với những bờ đá cheo leo phủ đầy hoa rừng vàng tím, đập Suối Vàng với làn nước lúc nào cũng óng ánh vàng, Giáo hoàng Học viện với thư viện đồ sộ lớn nhất Ðông Nam
Á, dòng tu Ðông Các Cô (Don Bosco) mà chỉ toàn các thầy với tiếng thánh ca chiều nào cũng vang dội một góc Ðà
lạt...</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Giờ đây Ðà lạt đã nghìn trùng xa cách. Kể từ khi lọt vào tay cộng
sản, Ðà lạt mất hẳn địa vị thành phố du lịch mà bị hạ xuống thành một thị trấn cao nguyên bé
nhỏ. Những vườn hoa của những ngôi biệt thự được thay thế bằng những luống lang và vài hàng rau húng rau răm trông thật rất tội
nghiệp. Những ngôi nhà nguy nga, đẹp đẽ xưa kia nay trở thành những khu nhà tập
thể, cán bộ nuôi heo gà trong phòng ngủ, quần áo phơi la liệt trước ban công, trên sân thượng... Tất cả mọi nẻo đường đã vắng bóng những chiếc áo dài tha thướt. Nhìn đâu cũng thấy cảnh tiêu điều tang thương.</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðến năm 1987 nhà nước cộng sản cho tu bổ nâng cấp trở lại làm thành phố du lịch hầu thu hút ngoại
tệ, biết bao giờ Ðà lạt mới lấy lại phong độ xưa!!!</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;">VI SAO</span><br />
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;">Bản Tin VHV số 22 tháng 10-1995</span></span></span></span></span>Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-70381439502043274782013-05-04T21:42:00.003-05:002013-05-10T08:20:34.488-05:00Chúng Ta Mất Hết Chỉ Còn Nhau<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tạp Ghi </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"> </span></span></span></span></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhN7A0nv-FUMAWtKyxXjy4IKvY46VugYGZouM8HcEQWEiTqW4SXB16NZXR2GrnyxM-MDEmK9_C-AEx76KSQmzyvYz-sAezlJk6IeYKoTd59gVepwneLEnHN1O_dupQuJjw2tBexaGz_ET0/s1600/ngabahangxanh-75.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="204" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhN7A0nv-FUMAWtKyxXjy4IKvY46VugYGZouM8HcEQWEiTqW4SXB16NZXR2GrnyxM-MDEmK9_C-AEx76KSQmzyvYz-sAezlJk6IeYKoTd59gVepwneLEnHN1O_dupQuJjw2tBexaGz_ET0/s320/ngabahangxanh-75.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Trong trường, bọn tôi ghét
nhất mấy "đấng" dạy văn hóa. Họ dạy hay, tính tình
cũng bớt gắt gao và không trực tiếp hành chúng tôi thẳng
tay... nhưng sao bọn SV Cùi chúng tôi vẫn khó chịu. Cùi nọ
"thỏ thẻ" với Cùi kia:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">- Sao mặt mày mấy cha đó cứ kên
kên lên! Mày thấy không?</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
- Thấy! Họ như mấy kẻ bất đắc chí! Bộ đồ lính mặc vào
người, mấy cánh hoa đeo trên cổ... đã làm sụt giá trị các
quan văn hóa! Vì thế mấy cha đó nhiều lúc giảng hay thật mà
tao không thèm nghe!</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">- Ðúng thế... trông thấy mặt đã ghét. Tần số bắt mãi
chẳng dzô... làm sao hợp?</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nhưng có một ông mà quả thật
SVSQ chúng tôi không sao ưa ông ta một chút nào được cả.
Ðó là giáo sư văn hóa Tô Công Dung dạy môn Nhân văn. Ông này
mặt kên kên lạnh lùng khó ưa! Lúc thì lại bí sì sì như
anh thi sĩ đang bí vần thơ. Mặt mày nhăn nhó khó ưa, đi đứng
loạng quạng không có một nét..."hạ sĩ nhất" trong
người (đeo lon sĩ quan mà cứ thích coi mình là vẫn còn dân
chính chính hiệu mãi mãi...) và dáng điệu ông cố nội này
khinh khỉnh tột cùng. Thiệt ông coi Huấn luyện Trung đội trưởng,
Ðại đội trưởng của chúng tôi còn không bằng nửa con
mắt, huống hồ đám SVSQ chúng tôi... dân tép riu thì ông còn
khinh tới cỡ nào!</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ấy, ngày đó bọn Cùi tụi tui
"nói nhỏ nhau nghe" về vài ông tổ sư văn hoá là như
vậy còn thật giả trong lòng quý vị đó ra sao bọn chúng tôi
chẳng rõ.</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">@</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Thế sự đảo điên, vật đổi
sao rời, bể dâu biến... loạn! Một ngày đẹp trời kia trong
trại Suối Máu tôi gặp lại... thầy Tô Công Dung, giáo sư văn
hóa của Trường Mẹ.</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nhận ra ông tôi vội tiến lại
gần ngỏ lời chào kính và hỏi thăm vị huấn luyện viên văn
hoá. Ðiều này kỷ luật trại cấm tuyệt đối nhưng tôi nghĩ
mình từng là Cùi vẫn phải có... tí "giáo dục"
biết trước biết sau "nhất tự vi sư, bán tự vi sư".
Trong lúc đại loạn, nước mất nhà tan, quân đội tiêu tùng...
thì dù sao giấy rách phải giữ lấy lề chứ!</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ông cũng nhận ra tôi ngay là
một cựu SVSQ ở Võ bị Ðà lạt. Và Chúa Phật Thánh thần
ơi... "bổn cũ soạn lại y chang", nét mặt dáng điệu
ông lại khinh khỉnh kên kên trở lại dù cả hai thầy trò đang
cùng mặc bộ áo tù trong địa ngục cộng sản. Ông khẽ
gật đầu nói nhạt nhẽo được hai tiếng như sợ tiếc
lời:</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">- À cậu!</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
Tôi chửi thề trong bụng:</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
- Giờ này hắn còn không chịu "hòa tan" thông cảm.
Vẫn mặt sắt đen sì coi đời bằng nửa con mắt. Cứ như là
"Ðấng Văn hoá"... một "Võ lâm chí tôn"!</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Lẽ dĩ nhiên từ phút đó, tôi
cho Trung úy Giáo sư Tô Công Dung sang số de ngay:</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
- Mình gặp cha đó hỏi han chào kính để hy vọng có thêm tin
tức thầy cũ bạn cũ nơi Trường Mẹ mà mặt cha đó vẫn còn
cứ khinh khỉnh, lạnh lùng. Kỳ này để bọn quản giáo nó
luộc cho biết đá biết vàng bỏ bớt cái thái độ khinh
thế ngạo vật đi.</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Trong trại Suối Máu nổi tiếng
khát máu là tên Thượng tá "Hăng Rô" môi thâm sì,
mắt trắng dã. Một tay hắn đã hành hạ tàn nhẫn và nhốt
vào connex không biết bao nhiêu "học viên". Bữa học
tập hôm đó, chính hắn chủ tọa cho học viên tù chúng tôi
kiểm thảo. Ông lớn ông bé nào cũng "đồng thanh" ca
bản con cá đúng với đường lối của trại:</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">- Thành khẩn nhận tôi 100%.</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
- Chửi Ðế quốc Mỹ, Ngụy quyền Ngụy quân v.v... và v.v...</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Và tới lượt "Ðấng Văn hóa"
Tô Công Dung! Bọn cùi chúng tôi ngó nhau lắng nghe xem người
Võ lâm chí tôn này... "than thở" ra sao. Tiếng thằng
"Hăng Rô" the thé:</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">- Anh kia? Tên là gì, cấp bậc cũ?
Làm gì trong ngụy quân?</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Vẫn nét mặt "kên kên"
đó, vẫn ánh mắt bình thản đó, người tù Tô Công Dung đứng
dậy thong thả nói:</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">- Tôi tên Tô Công Dung...</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
- Cái gì! Quân Lực Ngụy!</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
- Ngụy với các anh, nhưng ngày đó Quân lực chúng tôi được
gọi là Quân lực Việt nam Cộng hòa. Tôi là giáo sư văn hóa
dậy môn Nhân văn tại trường Võ bị Quốc gia Việt nam ở
Ðà lạt. Tôi chẳng muốn nhập ngũ. Việc phải mặc quân
phục đeo lon là chuyện chẳng đặng đừng...</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Viên thượng tá cộng sản đang
hằm hằm bỗng hơi dịu lại. Hắn khẽ gật gật cái đầu.
Trung úy Tô Công Dung lại nói tiếp:</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">- Tuy chưa được hân hạnh chỉ
huy đơn vị tác chiến để ngang ngửa với Bắc quân các anh
tại chiến trường, nhưng tôi vẫn lấy làm hãnh diện đã góp
phần đào tạo ra các sĩ quan, các cấp chỉ huy dũng cảm hiên
ngang và tạo nên nhiều chiến công để đời ở An lộc anh dũng,
ở Quảng trị oai hùng. Các học trò của tôi thật đã làm
cho chúng tôi không hổ thẹn chút nào, dù bây giờ chúng tôi
là kẻ thua trận dưới tay các anh.</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Mấy lời nói trên làm toàn thể
"lính ngụy" ở hội trường vừa sướng tỉnh người
vừa xanh mặt.</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Hậu quả: Thầy Tô Công Dung
của chúng tôi bị tên Hăng Rô cho bắt nhốt vào connex ngay.
Chúng tôi cảm động trong sự bàng hoàng tới cực độ đến
rơi nước mắt. Tô Công Dung của chúng tôi đúng là siêu
"Cùi" và xứng đáng là thầy của SVSQ/VBÐL chúng tôi. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ðêm học tập đó, với những
lời nói rổn rảng của ông, cả trại tù đã bầu ông là
"Võ lâm chí tôn" của trại. "Hăng Rô" căm
hận lắm, sau tìm cách đày Trung úy Dung của chúng tôi ra
Bắc.</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Hôm ông ra khỏi connex, mắt mờ
chân run. Bọn tôi lén dúi cho ông tí thực phẩm, ông thều thào:<br />
- Cám ơn mấy em...</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Trước ngày ông bị đẩy ra
Bắc ông còn dặn dò:</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
- Các em ở lại, giữ gìn sức khoẻ. Ðừng để bọn chúng làm
nhục. Ðời người ai cũng chỉ chết một lần.</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="left">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: red;">NGUYỄN KIM QUAN
K.28</span><br />
<span style="color: #0c343d; font-size: x-small;">Bản tin VHV số 10 Giáng sinh
1990</span></span></div>
Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-48536603243159266322013-04-29T08:20:00.001-05:002013-05-09T15:54:15.174-05:00Một Chút Lịch Sử về Qui Nhơn - Bình Định<div align="justify">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTPbuLxpVNC7XwBZrpxsRRx35lBR4-8bhHPxty452FHI5jVECwAFfi8xHgJ0ObgsYjAdKqQnPIUkhx0nZoy7efvudSjSvVBgOwlgDGlpd-8xaB_Qvb5G8znUtPPVw21AiMGxxm7NxuW1s/s1600/thanh+Hoang+De.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="229" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTPbuLxpVNC7XwBZrpxsRRx35lBR4-8bhHPxty452FHI5jVECwAFfi8xHgJ0ObgsYjAdKqQnPIUkhx0nZoy7efvudSjSvVBgOwlgDGlpd-8xaB_Qvb5G8znUtPPVw21AiMGxxm7NxuW1s/s320/thanh+Hoang+De.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7527195805962679912" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7527195805962679912" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bình định vốn đất cũ của Chiêm thành. Theo sách
Ðồ Bàn ký của Hoàng giáp Nguyễn văn Hiển, triều Minh Mạng thì
sau khi bị vua Lê Ðại Hành đánh lấy thành Ðịa Rí (982), vua Chiêm
thành là Xá Lợi Ðà Ngô Nhật Hoán chạy vào đây đóng đô mới
đặt tên là Ðồ Bàn (địa danh trước đó là gì không rõ).
Nhật Hoán hiệu là Ðồ Bàn (Chô Pan) nên lấy hiệu mà đặt tên
cho thủ đô. </span></span></span><br />
<a name='more'></a></div>
<div align="justify">
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từ dời đô vào Ðồ Bàn, nhờ sông núi hiểm
trở, thành trì vững chắc, người Chiêm thành đã ngăn được bước
tiến của quân xâm lăng và giữ nước được gần 5 thế kỷ.Năm
Giáp Thân (1284), quân Chiêm thành đã đánh lui 10 vạn hùng binh
của nhà Nguyên do Toa Ðô thống lĩnh và kéo từ Trung quốc theo
đường thủy vào cửa Thị nại. </span></span></span></div>
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm bính Thìn (1376), vua Trần Huệ Tông cử 12
vạn quân, vừa thủy vừa bộ, vào đánh Ðồ Bàn. Chế Bồng Nga làm
cừ sắt ngoài thành, bày kế dụ địch giết được vua nhà Trần
và đánh tan rã cả quân thủy bộ. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm Quý Mùi (1403), Hồ Hán Thương sai tướng đem
20 vạn quân với chiến cụ đầy đủ, vào nỗ lực vây đánh thành
Ðồ Bàn ngót hai tháng trời, nhưng rốt cuộc bị người Chiêm
phản công kịch liệt, phải rút quân về nước. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðó là những thời oanh liệt của người Chiêm
thành nói chung và của đất Ðồ Bàn nói riêng. </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nhưng đến năm Canh Thìn (1470), vua Chiêm thành là
Trà Toàn đem quân ra đánh phá Hóa châu, vua Lê Thánh Tông phải
cầm quân đi đánh dẹp, Trà Toàn đại bại rút quân về giữ Ðồ
Bàn. Vua Lê Thánh Tông thừa thắng đuổi đánh, quân Chiêm chống
không nổi. Trà Toàn bị bắt và đất Ðồ Bàn bị quân ta chiếm
cứ. Vua Lê Thánh Tông cho sát nhập vào Ðạo Quảng nam phần đất
của Chiêm thành mới đánh lấy được, và đặt tên phần đất
mới này là Phủ Hoài nhơn với ba huyện trực thuộc là Bồng sơn,
Phù ly và Tuy viễn. Phủ lỵ đóng tại thành Ðồ Bàn. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðến thời Trịnh Nguyễn phân tranh, năm Ất Tỵ (1605), chúa Tiên Nguyễn Hoàng đổi tên Hoài nhơn ra Qui nhơn,
đặt quan Tuần vũ cai trị (vẫn thuộc Ðạo Quảng nam như dưới
thời nhà Lê). </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thời chúa Nguyễn Phúc Tần, năm Tân Mão (1651),
Phủ Qui nhơn đổi ra Phủ Qui ninh. Sang đời chúa Nguyễn Phúc Khoát,
năm Tân Dậu (1741) lấy lại tên Qui nhơn. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm Giáp Tý (1744), Nguyễn Phúc Khoát xưng vương,
hiệu Võ vương, sửa đổi việc nội trị. Các Ðạo đổi ra Dinh,
các Phủ vẫn giữ tình trạng cũ. Phủ Qui nhơn vẫn thuộc dinh
Quảng nam, và phủ lỵ dời ra phía bắc thành Ðồ Bàn, tại thôn
Châu thành (nay là xã Nhơn thành, quận An nhơn). </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Võ vương mất (1765), Nguyễn Phúc Thuần kế vị
lấy hiệu Ðịnh vương. Ðịnh vương còn nhỏ, gian thần Trương
Phúc Loan nắm quyền bính và lộng hành, nước sanh loạn lạc, nhân
dân đồ thán. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðể dẹp loạn cứu dân, năm Tân Mão (1771), ba
vị anh hùng đất Tây Sơn (huyện Tuy viễn) dấy nghĩa binh đánh nhà
Nguyễn, nhân dân nức lòng hưởng ứng, khí thế rất mạnh. Tuần
vũ Qui nhơn là Nguyễn Khắc Tuyên không chống nổi, bỏ thành
chạy ra Phú xuân. Nghĩa binh lấy Qui nhơn làm căn cứ, rồi đánh vào
Nam, đánh ra Bắc, dựng nên cơ nghiệp nhà Tây Sơn. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm Bính Thân (1776), Nguyễn Nhạc xưng vương,
hiệu Thái Ðức, lấy Qui nhơn làm kinh đô, sửa sang lại thành Ðồ
bàn làm Hoàng đế thành (tục gọi Ðế Kinh). Thành Ðồ Bàn dân
gian gọi là Thành cũ, nằm trên dãy gò sỏi bao trùm hai thôn Nam Tân
và Bắc Thuận, nay thuộc xã Nhơn hậu, quận An nhơn. Thành do vua
Chiêm thành Ngô Nhật Hoán xây vào thế kỷ thứ X. Tường bằng
gạch và đá ong, mặt hướng về Nam, có 4 cửa, chu vi hơn mười
dặm, kiến trúc kiên cố. Bên trong có dựng tháp làm Bảo chướng,
bên ngoài có dãy đồi Kim sơn làm cánh che cửa Tây, núi Long cốt
làm tiền án và gò Thập Tháp yểm hậu. Khắp bốn mặt, ngoài xa
xa, núi trùng điệp, sông quanh co, biển bát ngát. Vua Thái đức cho
mở thêm thành Ðồ Bàn về mặt Ðông, chu vi mới là 15 dặm, mở
thêm một cửa mới gọi là Tân môn, cửa phía Nam cũ gọi là Nam môn.
Phía tây đắp Ðàn Nam giao để tế trời đất. Phía trong thành còn
xây thêm một lớp thành nữa gọi là Tử thành.Trong Tử thành, chính
giữa dựng Ðiện Bát giác là nơi vua ngự. Phía sau dựng Ðiện Chánh
tẩm, phía trước dựng lầu Bát giác. Bên tả, bên hữu dựng hai
Tự đường, một thờ cha mẹ ruột, một thờ cha mẹ vợ của nhà
vua. Trước lầu Bát giác có cung Quyển Bồng, hai bên chái làm nơi
thị sự. Ngay trước mặt cung Quyển Bồng và liền với mặt Nam
Tử thành, có cửa Tam quan gọi là Quyển Bồng môn, xây cổ lầu,
nên cũng gọi là Nam Môn lầu. Trong thành và ngoài thành bày trí la
liệt những tượng đá, nào voi, nào nghê, nào nhạc công, nào vũ
nữ, là những di tích di vật của người Chiêm thành. Thành lúc
bấy giờ thật là nguy nga tráng lệ! Ðất Qui nhơn trở thành nơi
phồn thịnh, nông nghiệp và thương nghiệp phát triển, nhân dân
an cư lạc nghiệp. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sau khi Nguyễn Phúc Ánh nhờ ngoại nhân giúp
sức lấy lại được đất Gia định rồi thì Qui nhơn cũng như các
nơi khác ở Bắc, Nam trở thành bãi chiến trường. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm Nhâm Tý (1792), Nguyễn Phúc Ánh sai Nguyễn văn
Thành, Nguyễn văn Trương cùng hai tướng Pháp là Dayot và Vanier (tục
gọi là Nguyễn văn Phấn, Nguyễn văn Chấn) đem chiến thuyền từ
cửa Cần giờ ra đánh Qui nhơn. Thuỷ quân của Nguyễn Phúc Ánh đến
Thị nại bị quân Tây sơn đánh lui. Năm sau, Nguyễn Phúc Ánh thân
chinh, điều động thủy binh, bộ binh tiến quân một lượt. Vua Thái
Ðức Nguyễn Nhạc chống không nổi, rút quân vào thành Qui nhơn (Ðồ
Bàn) cố thủ. Quân Nguyễn bao vây, công kích. Vua Thái Ðức sai tướng
mở đường máu chạy ra Phú xuân cầu cứu. Lúc bấy giờ vua Quang
Trung đã mất, vua Cảnh Thịnh Nguyễn Quang Toản sai Phạm Công Hưng,
Nguyễn văn Huấn, Lê Trung và Ngô văn Sở điều 17000 quân binh cùng
80 chiến tượng đi đường bộ và 30 chiến thuyền đi đường
biển vào cứu Qui nhơn. Nguyễn Phúc Ánh thấy khí thế viện binh hùng
hậu, liệu không chống nổi bèn rút khỏi Qui nhơn. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Không đánh mà thắng, Phạm công Hưng cùng các tướng
kéo quân vào thành Qui nhơn, chiếm giữ thành trì và tịch biên
tất cả kho tàng. Vua Thái Ðức thấy vậy, tức giận thổ huyết
mà thác. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðược tin, vua Cảnh Thịnh phong cho con vua Thái
Ðức là Nguyễn Bảo làm Hiến công, ăn lộc một huyện, gọi là
Tiểu Triều, và để Lê Trung cùng Nguyễn văn Huấn ở lại giữ
thành. Từ ấy, tức năm Ðinh Sửu (1793), Qui nhơn không còn là kinh
đô nữa. Và cũng từ ấy, khí thế nhà Tây Sơn mỗi ngày một suy
yếu, nhân dân địa phương bị khốn khổ vì giặc giã và nạn
tham quan ô lại. Nội bộ Tây Sơn lại lục đục, phân hóa, giết
hại lẫn nhau...! </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dò biết được tình thế, năm Ðinh Tỵ (1797),
Nguyễn Phúc Ánh cùng Hoàng tử Cảnh kéo binh thuyền ra đánh Qui nhơn.
Tướng Tây sơn biết tin, phòng bị trước, Nguyễn Phúc Ánh liệu
đánh không lợi nên rút quân về Gia định đợi thời cơ. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Qua năm Kỷ Mùi (1799), khoảng cuối xuân đầu
hạ, Nguyễn Phúc Ánh lại cử binh ra đánh Qui nhơn. Bị đánh cả
hai mặt thủy, bộ, quân Tây Sơn bị thua phải rút quân vào thành
cố thủ. Phú xuân hay tin cho binh vào cứu, song viện binh bị quân
nhà Nguyễn chận đánh ở Quảng ngãi, không đến Qui nhơn được.
Tướng giữ thành Qui nhơn là Lê văn Thanh vì lương thảo cạn,
liệu không chống giữ nổi, phải mở cửa thành đầu hàng. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nguyễn Phúc Ánh đem quân vào thành, phủ dụ nhân
dân rồi đổi tên Qui nhơn ra Bình định (tháng 5 năm Kỷ Mùi
1799), xong rút quân về Gia định để Võ Tánh và Ngô Tùng Châu ở
lại giữ thành Bình định. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Qua năm sau (năm Canh Thân 1800), tướng Tây Sơn là
Trần Quang Diệu và Võ văn Dũng cử bộ binh và thủy binh vào đánh
Bình định. Khí thế rất mạnh, quân Võ Tánh rút vào thành cố
thủ. Trần quang Diệu sai đắp lũy chung quanh thành và chia quân vây
bốn mặt. Võ văn Dũng thì đôn đốc thủy quân phòng giữ cửa
Thị nại. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nghe tin thành Bình định bị khốn, Nguyễn Phúc
Ánh thống suất đại binh ra cứu viện, nhưng thành bị bao vây
cẩn mật không giải cứu nổi. Võ Tánh và Ngô Tùng Châu sai người
lén đem mật thư ra cho Nguyễn Phúc Ánh, đại ý: "Quân tinh
nhuệ của Tây Sơn dồn cả vào Bình định. Xin đừng lo việc
giải vây vội, hãy kéo ra đánh lấy Phú xuân". Nguyễn Phúc Ánh
nghe theo, và tháng 5 năm Tân Dậu (1801) đánh lấy được Phú xuân. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trần Quang Diệu và Võ văn Dũng nghe tin Phú xuân
thất thủ, liền sai tướng đem quân ra cứu. Quân ra tới Quảng
nam thì bị chận đường phải trở lui. Trần Quang Diệu nổi
giận đốc quân đánh thành luôn ngày luôn đêm. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thành bị vây lâu ngày, lương thảo đều hết,
liệu không còn có thể giữ được nữa, Võ Tánh bèn viết thư
sai người đưa ra cho Trần Quang Diệu, yêu cầu đừng giết hại sĩ
tốt khi vào thành. Ðoạn sai chất củi khô, đổ thuốc súng vào,
tự đốt mà chết. Ngô Tùng Châu uống thuốc độc chết theo.
Trần Quang Diệu vào thành, tha cho toàn thể tướng sĩ nhà Nguyễn
và sai liệm táng họ Võ, họ Ngô theo lễ. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm Tân Dậu (1801), đợi mùa gió Nam thổi,
Nguyễn Phúc Ánh khiến chế tạo chiến cụ hỏa công rồi sai Lê văn
Duyệt, Võ Di Nguy, Nguyễn văn Trương đem đại binh ra đánh Thị
nại. Mặc dù gắng sức tả xung hữu đột, hải thuyền của nhà
Nguyễn vẫn không thể vào nổi. Tướng nhà Nguyễn là Nguyễn văn
Trương cho gián điệp trà trộn vào quân Tây Sơn lấy được mật
khẩu rồi đang đêm cỡi thuyền nhỏ xâm nhập đốt thủy trại
của Tây Sơn. Võ văn Dũng đang chỉ huy ở trận tiền thấy lửa
cháy ở hậu cứ, thất kinh chia binh trở vào cứu. Võ di Nguy thừa
cơ dùng thuyền nhẹ lướt vào lòng địch. Súng của quân Tây Sơn
trên đồi bắn xuống, Võ Di Nguy bị trúng đạn chết. Lê văn
Duyệt liều chết thúc binh tiến lên. Thuyền hai bên giáp chiến ác
liệt, súng nổ vang trời. Thừa ngọn gió nam thổi mạnh, Lê văn
Duyệt nổi hỏa công. Lửa theo gió tạt vào đoàn thuyền Tây Sơn.
Quân nhà Nguyễn bị chết rất nhiều, nhưng thuyền Tây sơn bị đốt
gần hết, Vũ văn Dũng chống không nổi phải bỏ Thị nại kéo tàn
quân lên bờ, hợp cùng Trần Quang Diệu giữ những nơi hiểm yếu
khác. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trận này là trận thủy chiến lớn nhất và là
trận sau cùng giữa hai họ Nguyễn ở trên biển Thị nại. Từ đó
quân của Nguyễn Phúc Ánh giữ vững cửa bể này. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm Nhâm Tuất (1802), nghe tin vợ là nữ tướng
Bùi thị Xuân thất trận ở Trấn Ninh, Trần quang Diệu phải bỏ
thành Bình định đem binh tướng theo đường núi ra Nghệ an để
hiệp cùng vua Tây Sơn chống giữ mặt Bắc. Nhưng quân nhà Nguyễn
thế lực hùng mạnh, quân Tây sơn liên tiếp bị thất trận.
Trần Quang Diệu ra đến Nghệ an chưa được bao lâu thì bị bắt
cùng Bùi thị Xuân. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sau khi thống nhất lãnh thổ, Nguyễn Phúc Ánh lên
ngôi cửu ngũ, lấy niên hiệu Gia Long (1802), chỉnh đốn mọi
việc trong nước. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðể cai trị địa hạt Ðồ Bàn cũ, nhà vua đặt
Bình định Dinh, quan công đường là Lưu thủ, Cai bạ, Ký lục.
Lỵ sở đóng tại thành đồ Bàn cũ. Năm Gia Long thứ 7 (1808), đổi
dinh làm Trấn, và năm Gia Long thứ 9 (1810), đổi chức Lưu thủ làm
Trấn thủ. Năm Minh Mạng thứ 8 (1827), đổi chức Cai bạ, Ký lục
làm Hiệp trấn và Tham hiệp. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm 1832, vua Minh Mạng theo lối nhà Thanh bên Tàu,
đổi Trấn làm Tỉnh. Bình định trấn đổi thành Bình định
tỉnh từ đó. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Theo quan chế nhà Nguyễn, tỉnh lớn có quan
Tổng đốc cầm đầu, phụ tá Tổng đốc có quan Bố chánh sứ
coi việc hành chánh, quan Án sát sứ coi việc tư pháp, quan Lãnh
binh coi việc an ninh, trật tự. Những tỉnh nhỏ chỉ có quan Tuần
vũ và Án sát. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ở Bình định lúc bấy giờ, triều đình đặt
quan Tổng đốc coi hai tỉnh Bình định và Phú yên, gọi là Bình
Phú Tổng đốc. Năm Tự Ðức thứ 17 (1863), tách riêng Ðạo Phú yên
ra khỏi tỉnh Bình định. </span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Về các Phủ, Huyện tại tỉnh Bình định qua các
triều vua có nhiều sự thay đổi. Cuối cùng, dưới thời phong
kiến thực dân, tỉnh Bình định chia làm 3 phủ, 4 huyện (huyện cũng
như phủ đều trực thuộc tỉnh). </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ba phủ là: Hoài nhơn (đất Bồng sơn cũ), An nhơn
(đất Tuy viễn cũ) và Tuy phước. Bốn huyện là: Hoài ân, Phù
mỹ (đổi ra phủ năm 1944), Phù cát và Bình Khê. Cầm đầu phủ,
huyện có Tri phủ, Tri huyện. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từ sau năm 1945, các huyện, xã của tỉnh Bình
định có nhiều sự thay đổi, nhất là ở cấp làng, xã. </span></span></span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Như trên đã nói, từ đời nhà Lê đến đời
nhà Tây Sơn, lỵ sở của cấp chỉ huy tối cao của địa phương
đều đóng tại thành Ðồ Bàn cũ. Thời nhà Nguyễn Gia Long cũng
vậy. Mãi đến năm Gia Long thứ 12 (1814), lỵ sở dời vào phía nam
và thành Ðồ Bàn cũ bị triệt hạ để lấy vật liệu xây thành
mới. Trong thành Ðồ Bàn cũ chỉ còn lầu Bát giác được sửa
sang lại làm miếu Song Trung, nơi hương hỏa cho Võ Tánh và Ngô Tùng
Châu. (Trước đó, từ sau năm 1802, vua Gia Long lập lăng cho Võ Tánh
và Ngô Tùng Châu và dùng lầu Bát giác làm nơi thường bái). Các
cung điện cũ đều bị triệt hạ, thành Ðồ Bàn chỉ còn trơ
lại một dãy gò sỏi mênh mông, với ngọn tháp Cánh Tiên và lầu
Bát giác cùng di tích các bờ thành sụp lở... </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thành mới nằm trên hai thôn An ngãi và Liêm
trực, thuộc xã Nhơn hưng, quận An nhơn ngày nay, cách thành cũ chưa
đầy 10 km. Tuy thành mới nhưng vẫn giữ tên là thành Bình định.
Ðịa cuộc của thành rất tốt. Vách thành xây toàn đá ong lấy
ở thành cũ. Chu vi trên 3km, cao 3m50 và dày gần 1m (trên đầu thành).
Còn dưới chân thành , phía trong đắp đất dày đến 10 thước,
chạy lài lài lên đến đầu thành, trổ 4 cửa, xây cổ lầu,
thật hoành tráng. Bốn mặt thành có hào sâu bao bọc. Ðể vô ra,
trước cửa thành có xây cổng bằng đá, hình cầu vồng. Trong thành
dựng Hành cung là nơi nhà vua nghỉ ngơi những khi hành du, và các
quan cùng những người có phẩm hàm từ cửu phẩm trở lên đến
bái mạng trong những ngày khánh tiết. Những dinh thự của các
quan tỉnh thì tòa ngang, dãy dọc tráng lệ nguy nga. Chung quanh các
cung thự đều trồng xoài, bóng mát, trái ngọt. Quang cảnh thành có
vẻ trầm u. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Khi phong trào Cần vương chấm dứt (khoảng
1888), Pháp đặt nền đô hộ trên đất nước Việt nam, lấy dải
đất chạy dài ra cửa bể Thị nại làm nơi lỵ sở của Công
sứ, gọi là Qui nhơn. Ðây là nơi Pháp đã đổ bộ và đã dùng làm
căn cứ quân sự trong thời gian chống cự với nghĩa binh do nhà
anh hùng Mai Xuân Thưởng lãnh đạo. Từ đó Qui nhơn là thành phố
biển được xây dựng và phát triển khả quan. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Khoảng năm 1934-1935, cơ quan Tỉnh của Nam triều
từ thành Bình định dời đến thành phố Qui nhơn, giao thành Bình
định cho phủ An nhơn đóng lỵ sở. Sự việc xảy ra thời ông
Nguyễn Hy (con Nguyễn Thân) làm Tổng đốc Bình định. Nghĩ rằng,
Toà Sứ và Tỉnh ở cạnh bên, thuận tiện cho công việc cai trị,
nên Triều đình Huế chấp thuận việc di dời. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Năm 1947, thi hành chính sách tiêu thổ kháng
chiến, Việt minh triệt hạ thành Bình định và dời cơ quan
huyện đi nơi khác. Thành bị phá tận gốc, nhà cửa trong ngoài đều
bị triệt hủy, san bằng, chỉ còn sót lại lầu cửa Ðông. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sau khi chính quyền Quốc gia tiếp thu tỉnh Bình
định (1955), quận đường An nhơn đóng trên nền thành cũ, nhà
cửa xây cất lại. Thành phố Qui nhơn cũng là lỵ sở hành chánh
của tỉnh Bình định. Từ 1955 đến 1971, Qui nhơn là một xã
trực thuộc toà Hành chánh tỉnh, và đến năm 1972 là Thị xã
với địa bàn được mở rộng. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tựu trung, kinh đô Ðồ Bàn của Chiêm thành bị
vua Lê Thánh tông đánh chiếm thì lãnh thổ này được cải danh là
Phủ Hoài nhơn ( năm Canh Thìn 1470) thuộc đạo Quảng nam. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðến năm Ất Tỵ (1605), chúa Tiên Nguyễn Hoàng
đổi tên là phủ Qui nhơn. Năm Tân Mão (1651), chúa Nguyễn Phúc
Tần đổi ra phủ Qui ninh. Ðến năm Tân Dậu (1741), đời chúa
Nguyễn Phúc Khoát, lấy lại tên Qui nhơn. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từ năm Bính Thân (1776) đến năm Ðinh Sửu
(1793), vua Thái Ðức Nguyễn Nhạc lấy thành Qui nhơn (Ðồ Bàn cũ)
làm Trung ương Hoàng đế thành.Năm Kỷ Mùi (1799), Nguyễn Phúc Aùnh
chiếm thành Qui nhơn, đổi tên Qui nhơn ra Bình định. Sau khi lên
ngôi vua, lấy hiệu Gia Long (1802), nhà vua đặt Bình định dinh, đến
năm 1808 đổi dinh làm trấn. Năm 1832, vua Minh Mạng đổi Bình định
trấn thành Bình định tỉnh. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từ năm 1888, thành phố nằm trên cửa bể Thị
nại được gọi là Qui nhơn. Năm Giáp Tuất (1934), hay Ất Hợi
(1935), các quan đầu tỉnh của Nam triều dời lỵ sở về Qui nhơn,
giao thành Bình định cho huyện An nhơn làm công đường. Từ đó,
cũng như sau này, dù bị phá hoại san bằng, thành Bình định vẫn
còn là một địa danh được nhắc nhở. Vùng huyện lỵ An nhơn
được gọi là thị trấn Bình định. Người địa phương nói
gọn là Bình định giống như Ðập Ðá, Gò Găng, người nghe
hiểu là nói đến thị trấn Bình định nằm trên quốc lộ 1, cách
Qui nhơn chừng 20 km. </span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thị trấn Bình định còn có tên gọi rất xưa
là Gò Chàm. Chợ Bình định (thị trấn) ngày nay vẫn thường được
gọi là chợ Gò Chàm. </span></span></span><br />
<br /></div>
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>Chợ Gò Chàm một tháng sáu phiên<br />
Ai thương ai thì hãy nhớ xuống lên cho đều...</i></span></span></span></div>
</blockquote>
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Chữ Chàm đây có lẽ chỉ cho người Chàm, người
Hời tức Chiêm thành (ngày xưa người Chàm cũng họp chợ ở đây),
hay chàm là loại cây dùng trong công nghệ nhuộm (màu chàm, sắc chàm)
như trong câu Kiều: </span></span></span><br />
<br /></div>
<blockquote>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>Trót vì tay đã nhúng chàm<br />
Dại rồi còn biết khôn làm sao đây!</i></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bình định có nhiều địa danh như: Gò Găng, Gò
Gai, Gò Sặc, Gò Dưa v.v... là gò có một loại cây mọc, nhưng tôi
vẫn muốn nghĩ Gò Chàm là Gò Hời, Gò Chiêm thành để đừng quên
nơi đây có thành Bình định mà tiền thân là thành Ðồ Bàn với
một lịch sử hết sức bi hùng.! </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thị nại, Qui nhơn, Bồng sơn, Ðồ Bàn, Gò Chàm,
Bình định... đọc lên nghe như vang dậy trong lòng những nhớ
nhung dằn vặt khôn nguôi! </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">California, ngày cuối năm Ðinh Sửu</span><br />
<span style="color: red;">B<span style="font-size: small;">ÙI </span>PHONG KH<span style="font-size: small;">Ê</span></span><span style="font-size: x-small;"> <i>sưu
khảo</i></span><br />
<span style="color: #274e13;"><span style="font-size: x-small;">Giai phẩm Xuân TÂY SƠN
Mậu Dần 1988</span></span></span></span></span><br />
<span style="color: #274e13;"></span><br /></div>
Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-25242412439196605642013-04-28T12:04:00.002-05:002013-04-28T12:04:53.688-05:00Nhớ Lại Những Ngày Tháng Cũ ở Liên Khu V<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwNGmBdtS-axBqelrXT4_F4eDNICRyPRXea7lNext17OD0FzaPn0_b27eOH9LRrbr_6_XZ0URe5JcEa4yW6irOS5bPhxSwmQS53xpF9OZKnJTiJeKE-eZNsKyARo4aQGMCAuFTG1IkZ24/s1600/dxkua-tkc.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="130" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwNGmBdtS-axBqelrXT4_F4eDNICRyPRXea7lNext17OD0FzaPn0_b27eOH9LRrbr_6_XZ0URe5JcEa4yW6irOS5bPhxSwmQS53xpF9OZKnJTiJeKE-eZNsKyARo4aQGMCAuFTG1IkZ24/s200/dxkua-tkc.jpg" width="200" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Tất cả mọi người, đặc biệt là đồng bào khu IV và khu V, từng sống với Cộng sản từ 1945, đã thấy rõ Việt minh
(Cộng sản trá hình) do Hồ Chí Minh lãnh đạo đã gian ngoa, xảo
quyệt, lợi dụng lòng ái quốc của nhân dân Việt nam, đã quay ngược cuộc Cách mạng chân chính của toàn dân Việt nam trở thành cuộc cách mạng cho Cộng
sản. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"></span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Bộ mặt gian xảo và ác độc của CSVN đội lốt Việt minh đã lộ rõ ngay từ những ngày đầu khởi nghĩa mà chúng gọi là Cách mạng Tháng 8, nhất là ở hai tỉnh Quảng ngãi và Bình định thuộc miền nam Trung phần cũ. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Sau khi Pháp đã chiếm cả vùng Cao nguyên, tỉnh Khánh hoà và gần nửa tỉnh Quảng
nam, Việt minh phân chia lại như sau: Nam từ Ðèo Cả (Khánh hoà) trở vào, Bắc từ sông Thu bồn
(Quảng nam) trở ra, Tây từ đèo An khê (Bình Ðịnh) trở lên gọi là vùng chiếm đóng thuộc Pháp. Còn từ mạn sông Thu bồn trở vào đến Bắc Ðèo Cả
(Phú Yên) trở ra gọi là vùng tự do tức Liên Khu V do Việt minh kiểm soát. Quảng ngãi và Bình Ðịnh sau này thuộc Liên Khu V.
<br />
</span></div>
<blockquote>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #0c343d; font-family: Arial;"><b>VIỆT
MINH CƯỚP CHÍNH QUYỀN TỈNH BÌNH ÐỊNH </b></span></div>
</blockquote>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Sau ngày 2-9-1945, một toán nông dân thuộc lứa tuổi
trung, thanh niên, không đồng phục, võ trang bằng dao phay, mã tấu, giáo mác và vài súng săn do Võ Xáng chỉ huy từ huyện Bình khê kéo xuống chiếm thành phố Qui Nhơn và cướp chính quyền tỉnh Bình định. Tổng đốc Phạm Phú Tiết giao quyền ngay rồi lẩn trốn về Kỳ sơn, xã Phước sơn, huyện Tuy phước tại nhà ông Ðạo ( tức Ðặng Cao Ðệ, một quan chức hồi hưu). Sau này, Việt minh mời cụ Phạm làm
Ủy viên Tư pháp của
Ủy ban Kháng chiến - Hành chánh miền Nam Trung Bộ (tức Liên Khu V). Không ai phiền trách việc cụ Tiết hợp tác với Việt minh vì lúc biến phải tùng
quyền, miễn là đừng phản bội và đê tiện như Hình Bộ Thượng thư Bùi Bằng Ðoàn (cha ruột của Bùi Tín) và Bắc Kỳ Khâm sai Phan Kế
Toại. </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Võ Xáng làm chủ tịch tỉnh Bình định được ít ngày thì một nhóm người khác đông hơn do Trần Quang Khanh chỉ huy từ thôn Tài lương, xã Hoài
hảo, huyện Hoài nhơn kéo vào đánh. Vì có ít thủ hạ hơn, Xáng cự không nổi phải đầu hàng. Khanh bắt Xáng, dựng phiên toà và hạch
hỏi: "Anh lấy quyền nào mà chiếm tỉnh Bình định?" Rồi Khanh kết tội Xáng:
"Anh tự tiện gây bạo động. May mà nhân dân Qui nhơn, Bình định hiền hòa để cho anh cầm
quyền. Nếu không may họ chống cự, thế tất phải đổ máu mạng
vong, ai chịu trách nhiệm? Vậy, anh phải đền tội." Thế là Khanh ra lệnh cho thủ hạ bắn chết Võ Xáng. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Khanh tự đặt ra cái gọi là Ủy ban Nhân dân rồi tự phong làm chủ tịch
tỉnh, đổi tên Bình Ðịnh thành Tăng Bạt Hổ và Qui Nhơn thành Nguyễn
Huệ. Y đâu ngờ Tăng Bạt Hổ quê Hoài
Ân (Bình Ðịnh) vốn là một chiến hữu sát cánh với cụ Phan Sào Nam trong Phong trào Ðông du và Ðông Kinh Nghĩa
thục. Chính cụ Phan đã bị Hồ Chí Minh điềm chỉ cho mật thám Tây
bắt, thế mà hôm nay đồ đệ của Hồ lại lấy tên Tăng Bạt Hổ đặt cho tỉnh Bình Ðịnh thật là chuyện
"tréo cẳng ngỗng"! Trần Quang Khanh chễm chệ trên ghế chủ tịch tỉnh cho đến ngày vào làm Ðại biểu Quốc hội Việt minh ngày 6-1-1946. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Việc làm thứ hai mà cũng là nhiệm vụ chính của Khanh là tiêu diệt các thành phần mà Cộng sản liệt vào hàng đối
lập, rõ nét nhất là Cao Ðài. Không cần hồ sơ hay luận án, Khanh giao cho địa phương tùy nghi liệu lý. Do
vậy, đám thừa hành vì thù oán cá nhân hoặc thành kiến, chỉ cần khép những kẻ "đối
lập" là Cao đài Tây Ninh là đủ lý do để sát hại. Vì quá đông nạn nhân và phải thủ tiêu mau
lẹ, chúng đã cho chôn tập thể.</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Những tội ác của Việt minh điển hình như sau: </span></div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"></span>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">- Tại thôn Cự tài, xã Hoài Hảo, huyện Hoài nhơn, Việt minh đã giết và chôn hai mộ tập thể , mỗi mộ từ bốn đến năm mươi người. </span></div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
</span><span style="font-family: Arial;"></span>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">- Tại Cấm An sơn, xã Hoài châu, Hoài nhơn, giết và vùi xác chết trong 3 hầm
(có hầm chứa trên trăm người), trong đó có ba phụ nữ mang thai. Công việc hành quyết không chu đáo vì được tiến hành hấp
tấp, số nạn nhân quá đông, hung khí thô sơ và hung thủ không điêu
luyện... nên có nhiều người còn sống trước khi bị xô xuống
hầm, lấp cát. Ở dưới lớp cát, họ thở ồ khiến cát phụt lên... thật kinh hoàng!</span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Tại Bình Ðịnh vào năm 1950 đã xảy ra một vụ án do Việt minh tráo
trở, ngụy tạo nhằm đàn áp, khủng bố và thanh trừng những thành phần quốc gia chống Cộng hoặc bị tình nghi liên can. Ðó là vụ
"Gián Ðiệp Bình Ðịnh". Thật ra vào thời kỳ đó, tại tỉnh Bình Ðịnh, có hai tổ chức chính trị chống
Cộng. Một tổ chức tại Bắc Bình Ðịnh do cựu Tri huyện Ðoàn Ðức
Thoan, giáo sư trung học tư thục Công giáo Ðặng Ðức Tuấn tại Gia
hựu, Hoài Nhơn, lãnh đạo. Một tổ chức nữa tại Nam Bình Ðịnh do giáo sư Nguyễn Hữu
Lộc, Hiệu trưởng Trung học tư thục Thị Nại tại Phước hưng, Tuy phước, lãnh đạo. Linh mục Trịnh Hoài
Ân (lúc đó là Giám đốc Tiểu Chủng viện Làng sông, Bình Ðịnh) làm cố vấn cho cả hai ông, qua nhiều trung
gian. Hai tổ chức này hoạt động mạnh mẽ và lan rộng đến hai tỉnh kế cận là Quảng Ngãi và Phú Yên. Sau khi bị bại
lộ, những thành viên của hai tổ chức lần lượt bị tóm bắt. Ðể giảm ý nghĩa và tầm mức ảnh hưởng quan trọng của vụ án, Việt minh đã gán cho vụ án cái tên
"Vụ Gián điệp Bình Ðịnh" (nghĩa là chỉ hoạt động trong tỉnh Bình Ðịnh mà thôi).</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Ngày 2-6-1951, Ủy ban Kháng chiến Hành chánh miền Nam Trung Bộ (Liên Khu V) triệu tập một cuộc họp khoáng đại Quân Dân Chính tại hội trường Sông Lô
(tên Việt minh đặt cho sông Lại giang Bồng sơn để kỷ niệm trận thắng ở sông Lô ngoài
Bắc), Chủ tịch Nguyễn Duy Trinh tuyên bố lý do buổi họp rồi giao quyền chủ tọa cho phó Chủ tịch Trần Ðình Tri. Thuyết trình viên cũng là Công cáo
Ủy viên là Ủy viên Kháng chiến Hành chánh Tôn Thất Vỹ và Giám đốc Công an Ðinh Châu. Trên vách ngoài hành lang của hội trường chúng triển lãm
"tội ác" của bọn "Việt gian Gián điệp" trong đó có sơ đồ tổ chức được khéo trình bày để người xem thấy được hai "đầu
sỏ" Lộc, Thoan quay quanh cái trục "Trịnh Hoài
Ân" rồi kết luận đây là một vụ "Gián điệp Bình Ðịnh". Ngoài ra còn có những tài liệu như hình chụp Linh mục
Ân đang thảo luận với ông Nguyễn Bá Tín, bức thư bằng tiếng La tinh của Linh mục Nguyễn Kỳ
Hội, câu "Phe Diệm như thế nào?" trong thư của Ðoàn Ðức Thoan và câu " L' Impérialisme pour l'Impérialisme, je préfère les
Francais" của Nguyễn Hữu Lộc... </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Trong phần thảo luận của buổi họp, Việt minh đã ra lệnh cho các đảng viên lên án gắt gao bọn
"gián điệp", yêu cầu chính phủ "đem xác chúng lấp các hố
bom, lấy xương của chúng thay cho các bù lon do máy bay bắn gãy, phải triệt hạ bọn đầu cơ bán
chữ..." Sau đó phiên toà được mở tại Song Thanh, xã Thanh
phong, An nhơn và cuộc hành quyết ba vị Nguyễn Hữu Lộc, Ðoàn Ðức
Thoan, Võ Minh Vinh đã diễn ra trên Gò Ma, xã Mỹ Quang, huyện Phù Mỹ vào một chiều đầu năm 1952. Trước khi bị trói tay và bịt
mắt, đứng trước cô em gái đang khóc nức nở, Võ Minh Vinh chửi bới Việt minh Cộng sản không tiếc
lời. Nhìn vợ trẻ con thơ, giáo sư Nguyễn Hữu Lộc dõng dạc: " Một Lộc này cần phải ngã xuống để rồi hàng ngàn Lộc khác đứng lên." Ðoàn Ðức Thoan trầm tĩnh nhìn đứa con mồ côi
mẹ, hình như ông đang chuẩn bị trình lên Thiên Chúa cuộc đời quan lại rất thanh liêm của mình.
(Trong vụ này còn một án tử hình khuyết tịch dành cho cụ Tạ Chương Phùng đã may mắn trốn được vào vùng Quốc
gia, 8 án tù chung thân và mấy trăm người khác lãnh án từ 5 đến 20 năm tù ở. Số còn lại gần hai ngàn người được
tha, nhưng bị quản chế thời hạn tại địa phương.)<br />
</span></div>
<blockquote>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #0c343d; font-family: Arial;"><b>VIỆT
MINH CƯỚP CHÍNH QUYỀN TỈNH QUẢNG NGÃI </b></span></div>
</blockquote>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Cũng như Bình Ðịnh, Việt minh chỉ dùng giáo mác thô sơ với một số nông dân mộc
mạc, chất phác để tiếp thu từ tỉnh xuống các huyện đang bỏ ngõ, không đánh đấm giao tranh gì
cả. Chúng lợi dụng danh nghĩa "cướp chính quyền" để tha hồ cướp bóc, vu
oan, chụp mũ những thành phần đối lập để lén lút hoặc công khai chém
giết. Chúng cải tên Quảng Ngãi thành Lê Trung Ðình. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Tại Quảng Ngãi, thời kỳ khởi nghĩa là thời kỳ kinh hoàng
nhất. Ngày nào nghe mõ đánh trống giục từng hai tiếng , tù và thổi reo là ngày đó có biểu tình chém giết&Chúng giết người một cách độc ác man
rợ, chém đầu bằng dao phay cùn, chỉ định ai thì người đó phải đứng ra chém. Vì không phải là đao phủ chuyên
nghiệp, họ bạ đâu chém đó và phải chặt nhiều nhát khiến nạn nhân đau đớn vô cùng, thân nhân chứng kiến thảm trạng càng đứt ruột xót thương. Nạn nhân đông nhất là những đạo hữu Cao Ðài, bị chúng sát hại tập
thể. Chúng lùa hết bất phân nam nữ, tuổi tác, giàu nghèo, xâu tay lại thành từng nhóm 10, 20 ngườivà chém xả một loạt chẳng trúng đâu vào đâu rồi đạp nhào tất cả xuống hố đào
sẵn. Có nơi nhiều người chưa bị chém nhưng quá hãi hùng đã tự động lao mình xuống hầm để rồi bị chôn
sống. Cũng có khi chúng đã hành hạ "tử tội" bằng cách dùng những cây lao vót nhọn đâm tứ tung vào nạn nhân như người Thượng làm lễ
"chém trâu". </span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Trong thời kỳ khởi nghĩa tháng 8-1945, Việt minh tại Quảng ngãi đã giết khoảng 3000 người thuộc đủ thành phần như Cao Ðài, Công giáo, viên chức thời Pháp
thuộc, Tổng Lý, Hương... Dưới đây là những vụ điển hình và cụ
thể, Việt minh giết người không cần cáo trạng, cũng không được bào
chữa. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<blockquote>
<span style="color: #0c343d; font-family: Arial;"><b>1.- Ông Tạ Thu Thâu (1905-1945): </b></span>
</blockquote>
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Một nhà trí thức quê Long xuyên (An giang), du học Pháp, về nước hoạt động trong hàng ngũ Cộng sản Ðệ tứ Quốc
tế, nhưng sau đó bắt tay với nhóm Ðệ tam thành khối đấu tranh . Nhân cái gọi là Cách mạng Mùa Thu 1945, trên đường ra
Bắc, ông bị tên Nguyễn Chánh bắt tại huyện Bình sơn (Quảng ngãi) và bị giết tại núi Chóp
Vung, thôn An điền, xã Bình chánh. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<blockquote>
<span style="color: #0c343d; font-family: Arial;"><b>
2.- Tàn Sát Cao Ðài: </b></span>
</blockquote>
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Tại huyện Bình sơn: Ba trăm người thuộc thôn Trị bình, xã Bình
thắng, đã bị thủ tiêu, đa số là đạo hữu Cao đài, số còn lại thuộc thành phần đảng phái và viên chức cũ. Số đông bị chặt đầu, một số bị chôn sống tập
thể, một số bị đẩy xuống giếng sâu lấp đất, còn một số ít bị giết thả trôi
biển. Một tay Ðặng Bửu, thường gọi là Bửu Râu, thuộc Tổng đội Dân quân Du kích đã hạ sát khoảng bảy mươi đạo hữu Cao Ðài. </span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Tại huyện Mộ đức: Cả cánh họ Hồ 16 người thuộc thôn Ðức
thạnh, theo đạo Cao đài, đã bị tàn sát. Chỉ sót một người lúc đó còn
nhỏ, và sau này là Thiếu tá trưởng ty Cảnh sát Quảng ngãi Hồ Anh Triết
(thời Việt nam Cộng hòa), hiện đang tỵ nạn tại Hoa kỳ. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<blockquote>
<span style="color: #0c343d; font-family: Arial;"><b>
3.- Thủ tiêu Công giáo: </b></span>
</blockquote>
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Tại huyện Mộ đức: Vào năm 1943, khi còn lén lút hoạt động tại mật khu Ba Tơ, một nhóm Cộng sản
(sau này trá hình Việt minh) đã đột nhập xóm nhà thờ Văn Bân, xã Ðức
phụng, hạ sát 40 tín đồ Công giáo. Cũng tại huyện này, trong thời kỳ khởi nghĩa 1945, Việt minh đã xử bắn Hương bộ Cúc ở Bàn
cốc, xã Ðức sơn; chém đầu hai ông xã Tôn và Phạm Tương ở thôn Phổ Nhì, xã Phước đức. Riêng ông Phạm Mai, luật sư, ở xã Ðức
vinh, bị chém đầu vì đã bí mật hoạt động cho Phong trào Ngô Ðình
Diệm. Những nạn nhân trên đều là người Công giáo. </span>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Tại huyện Nghĩa Hành: Việt minh đã chém đầu vợ chồng ông bà Xã Phượng, người Công giáo, thuộc thôn An chi. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<blockquote>
<span style="color: #0c343d; font-family: Arial;"><b>
4.- Tiêu Diệt Cựu Viên chức và Ðảng Phái Quốc gia. </b></span>
</blockquote>
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Tại huyện Bình sơn: Việt minh đã bắt và chém đầu cựu Bang tá Trần tại chợ Hôm, xã Bình
thủy, vợ chồng ông bà Phạm Hà và Nguyễn thị Giác đang mang thai ba tháng, và sau đó bắn chết trưởng nam của hai ông bà là Phạm Tân tại xã Bình vân, thị trấn Châu Ổ. Riêng ông Xã Chạy xã Bình vân vì mập mạp cổ lớn và đao phủ không chuyên
nghiệp, phải bị chém đến 17 nhát mới rơi đầu. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Tại huyện Tịnh sơn: Chúng bắt ông Tư Thao và đại hào Trì tại xã Phước lộc đem trói chặt rồi cho những người tham
dự, mỗi người cầm một lao cau vót nhọn, đi qua hai ông, miệng
chửi, tay đâm mỗi ông một nhát đến khi tắt thở. Cũng tại xã Phước
lộc, chúng bắt và chém Bang tá Tuân và Xã Chín, còn một người tên Sáu Bé bị đưa đi biệt tích. Còn ông giáo Ðiện và người con trai ở thôn Ðồng
cọ, xã Tịnh Bắc, cũng bị chém đầu chỉ vì con trai của ông làm thầy kiện
(luật sư) đã không bênh vực cho Cộng sản trong thời kỳ hoạt động bí
mật. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Tại huyện Tư nghĩa: Ông Phó Ðoàn Trung ở thôn Nghĩa lâm, xã Tư phước bị giết chỉ vì một câu nói trước
kia: "Tụi bay trói gà không chặt mà làm cách mạng gì?" khi Cộng sản đến tuyên truyền trong thời kỳ hoạt động bí
mật. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Sau này vào năm 1952, Nguyễn Long thuộc thôn Bồ đề, xã Ðức nhuận
(Mộ Ðức) bị chúng xử bắn tại sân vận động xã Hành đức (Nghĩa hành) chỉ vì câu nói lén
"Trời nắng đất nứt nẻ như mặt cụ Hồ", có người nghe được đi báo cáo.
Ông ta bị kết tội phản động, nói xấu cụ Hồ... </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<blockquote>
<span style="color: #0c343d; font-family: Arial;"><b>
5.- Vụ Trần Cừ </b></span></blockquote>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Vào năm 1946-1947 tại Quảng ngãi xảy ra một vụ án chính trị gọi là
"vụ Trần Cừ" bị kết tội phản động. Trần Cừ
(1905-1950) người xã Phước đức (Mộ đức) theo đạo Cao đài, gia nhập Ðại Việt Quốc Dân đảng. Năm 1945 Cừ ở trong Nam nên không bị thủ tiêu. Qua năm 1946 thấy Việt minh hoà hoãn nên trở về nguyên quán cùng với Vũ Ðình Yên lập chính đảng lấy tên
"Phế đế, Tự cường". Dù lúc đó vua Bảo Ðại đã thoái vị nhưng Trần Cừ muốn nói lên tôn
chỉ: "Nước nhà độc lập, dân chủ, không lệ thuộc Liên xô". Hai chiến hữu đầu tiên và trung kiên của Cừ là thầy Phan Thọ
(giảng viên giáo lý bên Công giáo) và ông Huỳnh Tấn Thừa. Còn Linh mục Trịnh Hoài
Ân (Chính xứ Bàu Gốc) được Cừ tin cẩn mến phục, tới lui vấn
kế... </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Sau một thời gian ngắn, Việt minh cài người vào tổ chức và tóm gọn toàn bộ đảng viên đưa ra tòa. Trần Cừ, Vũ đình Yên và linh mục
Ân bị kết án tử hình. Phan Thọ và Huỳnh Tấn Thừa lãnh án tù 25 năm, còn những người khác vẫn bị giam giữ, sau đó vài năm được phóng thích. Riêng linh mục
Ân đã tự biện hộ và được giảm án còn 20 năm tù. Trần Cừ và Vũ Ðình Yên bị hành quyết tại bãi cát bờ sông Trà khúc. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Trên đây chỉ là những vụ mà chúng tôi biết rõ và đã nghe nhân chứng kể lại chi tiết, còn bao nhiêu vụ giết người dã man, bừa bãi khác đã xảy ra lén lút hoặc công khai trong thời kỳ Việt minh khởi nghĩa tại tỉnh đổi tên Lê Trung Ðình này.
<br />
</span></div>
<blockquote>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #0c343d; font-family: Arial;"><b>NHỮNG ÂM MƯU THỰC HIỆN SAU KHI CƯỚP CHÍNH
QUYỀN </b></span></div>
</blockquote>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Hồ Chí Minh đã cho áp dụng những thủ đoạn gian xảo thâm độc kiểu Cộng sản nhằm lừa bịp xách động quần chúng, lùng diệt những thành phần đối
lập, nhất là triệt hạ trí, phú, địa, hào mà y cho là kẻ thù. Trong 9 năm kháng Pháp, Việt minh đã phát động 3 phong trào sau đây: </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<blockquote>
<span style="color: #0c343d; font-family: Arial;"><b>
1.- Phong Trào Học Tập Năm 1949 </b></span></blockquote>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Qua những buổi sinh hoạt nhất là những buổi học tập, Việt minh cố gieo rắc mầm độc
"căm thù giai cấp" nhằm gây nghi ngờ, chia rẽ, tố cáo lẫn nhau từ trong gia đình ra ngoài xã
hội. Ði đôi với học tập, chúng xây dựng mạng lưới "nội
tuyến" gồm những tên bất hảo, những con chiên ghẻ, chức sắc bê bối của tôn giáo, để huấn luyện công tác gọi là
"trường kỳ mai phục" cài vào các tổ chức. Bọn này tìm cách xâm nhập để tuyên truyền rỉ tai, gây mâu thuẫn nội bộ và theo dõi để mật báo... Trong một buổi lễ phát động phong trào học tập và phổ biến thư kêu gọi của Hồ Chí Minh năm 1949 tại hội trường Chợ
Gồm, huyện Phù cát (Bình định) Võ Tộ, chủ tịch Uûy ban Hành chánh Kháng chiến tỉnh nói: "Con người trí
thức, giàu có mà không học tập chính trị thì chẳng khác một con trâu to béo không được tập luyện thuần thục nên lung loàn, húc những con trâu khác và không chịu cày
bừa. Con trâu này nên sớm đưa vào lò sát sinh..." </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<blockquote>
<span style="color: #0c343d; font-family: Arial;"><b>
2. Phát động Vệ Sinh Yêu Nước Năm 1951 </b></span></blockquote>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Yêu nước thì phải giữ vệ sinh tức là phải thực hiện Tam tinh, Tứ
diệt. Tam tinh là ăn sạch, ở sạch và ngủ sạch; còn Tứ diệt là diệt
muỗi, diệt ruồi, diệt rệp, diệt chấy rận. Thật ra chủ trương một nơi, mục đích một
ngả, mượn cớ theo dõi việc thực hiện chủ trương, chúng cho cán bộ vệ sinh lật áo đồng bào tìm
rận, theo sát người vào bụi rậm để ngăn ngừa phóng uế bừa bãi, vào phòng ngủ lật xét xem có rệp không ... Kệt quả chúng không tìm ra
rận, rệp mà bắt được truyền đơn của Pháp cất dấu trong áo
quần, phát hiện người đọc lén thơ phản động chuyền tay ở trong
bụi, bắt gặp kẻ lạ mặt trong buồng ngủ và tìm ra đồ quốc cấm như rượu
lậu, hàng ngoại hóa... </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<blockquote>
<span style="color: #0c343d; font-family: Arial;"><b>
3. Phóng Tay Phát Ðộng Quần Chúng Năm 1953 </b></span></blockquote>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Trường Chinh ra lệnh phát động quần chúng trong tỉnh Bình định, được coi là thí điểm của Liên khu V và hai huyện Tuy phước và Hoài ân là thí điểm của tỉnh Bình định. Việt minh xây dựng đoàn cán bộ Nông
hội, huấn luyện về thể thức đấu tranh, cách xách động quần chúng và dùng quân chúng để đấu
tranh, tịch thu của cải nhà giàu. Nông hội được quyền bắt giữ những người giàu, chủ trì các cuộc
"tố khổ" để thu của. Ðến đây, nhiều người mới sáng mắt nhìn rõ thái độ lật lọng với giọng điệu tráo
trở, trắng trợn và trơ trẽn của đám đồ tể do Hồ cầm đầu. Vừa cướp quyền
xong, chúng đề ra nguyên tắc: "Công Nông lãnh đạo, phối hợp với Trí, Phú, Ðịa, Hào!" Sau một thời
gian, chúng đổi lại: "Công Nông lãnh đạo, phối hợp chặt chẽ với Trí, Phú để thuyết phục địa chủ và cường hào." Ðến năm 1953, thời
"phóng tay phát động quần chúng" thì trí thức bị bỏ lửng còn phú nông bị ghép vào giai cấp địa
chủ. Chúng đề ra hướng công tác mới: "Công Nông lãnh đạo, tiêu diệt địa chủ ngoan cố và cường hào gian ác." Chúng đưa ra ba bậc đấu
tranh: </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"></span></div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Thứ nhất là đấu lý: đưa địa chủ và cường hào ra đấu trường giữ hàng trăm người để xỉ
vả. Chúng bắt nạn nhân mang mõ, qùy, nằm sấp rồi bò... xin lỗi người này, thú tội với người
kia... </span></div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
</span>
<br />
<div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Thứ hai là đấu lực: chỉ định người đã từng bị địa chủ và cường hào nào làm phật ý, ra đánh người đó đang đứng thẳng giữa đấu trường. Lệnh của Trưởng ban Nông hội loan ra thì từng người một hoặc cả đám đông xông ra đánh đập túi bụi các nạn nhân... </span></div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
</span>
<br />
<div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Thứ ba là đấu pháp, tức là nhốt tù địa chủ, cường hào nếu đấu lực không kết
quả...</span><br />
<br /></div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
</span>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
Ngoài ba phong trào kể trên, còn một hình thức đấu tranh nhằm mục đích đánh gục trí thức và tư bản để thu đoạt tài
sản, đó là "Tố Khổ". Năm 1953, báo Nhân Dân và báo Cứu
Quốc, cơ quan ngôn luận của Mặt trận Liên Việt (nay là Mặt trận Tổ
Quốc) đã trích lời phát biểu của Hồ Chí Minh trả lời một nhà báo Thụy Ðiển, đại ý: Chiến tranh hôm nay là chiến tranh của nhân dân, vậy chiến hay hòa đều do nhân dân Việt nam quyết định. Sau lời tuyên bố này, phong trào
"Phóng tay Phát động Quần chúng" bộc phát... </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<blockquote>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Arial;"><span style="color: #444444;"> </span><b><span style="color: #0c343d;">KẾT LUẬN </span></b></span></div>
</blockquote>
<br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">Hồi tưởng lại các biến cố não nùng phát khởi từ 51 năm qua, ôn lại một ít vụ khủng bố kinh hoàng đã tiếp diễn mấy năm sau đó tại hai tỉnh của Liên Khu V, chúng tôi hoàn toàn không có ý khêu gợi lòng căm thù, nhưng chúng tôi: </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
1.- Phản ánh trung thực những việc đã xảy ra, chính là nguyên nhân khiến cho Việt nam phải điêu tàn, nghèo khổ đến hôm nay. Chúng ta phải nói rõ cho con cháu biết rõ bộ mặt kinh tởm của Cộng
sản.Trong lúc bôn ba ở Nhật (1904-1905), các cụ Phan Sào Nam, Tăng Bạt Hổ và các chính hữu khác đã giao thân với nhóm Lương Khải Siêu đang tỵ nạn sau cuộc Cách mạng Mậu Tuất 1898 bất thành. Họ đã khuyến cáo các chí sĩ ta phải khai hóa dân trí, viết sách vạch trần tội ác của Thực dân Pháp trước dư luận quốc tế và quốc
nội. Ðó là một phương pháp tuyệt hảo quan yếu để đánh đổ Thực dân. Vậy thì đó cũng là một phương sách diệt Cộng hôm nay. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;">
2.- Ðốt nén hương lòng để tưởng nhớ hàng triệu vong linh các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh trên các chiến trường, những người đã bỏ mạng ở hậu phương vì bom rơi, đạn
lạc, những người bị giết vì tư thù với Cộng sản, những người đã bị vùi thân trong lòng biển
cả, những thiếu phụ, thiếu nữ bị hải tặc cưỡng hiếp, giết
chết, những người đã chết tức tưởi trong rừng rậm, hố sâu, những người đã gục ngã trên hiện trường khổ sai nhục hình cũng như bị đày đọa rồi thủ tiêu tại các trại cải
tạo... Chúng tôi cũng xin giải oan cho các vong hồn bị chết vì tố
khổ, những thanh niên đã bị Hồ Chí Minh và bè lũ cưỡng ép hoặc phỉnh gạt để đưa vào lò chiến tranh từ trước đến nay, làm con thiêu thân
"thề sinh Bắc tử Nam"... Nguyện cầu cho các vong linh ấy sớm siêu thoát, đồng thời khẩn xin chư
vị, đã là linh thiêng từ cõi siêu phàm, cầu bầu cho nước Việt nam sớm thoát khỏi Cộng
sản, được độc lập, thanh bình và toàn dân Việt sớm được tự do, thịnh vượng. </span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="font-family: Arial; text-align: start;"><span style="color: #0c343d; font-family: Arial; font-size: x-small;">Maryland Hoa Kỳ, tháng 8 năm 1996</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial; text-align: start;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Arial;">HU</span><span style="font-family: Arial;">ỲNH NHU</span>ÂN </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #0c343d;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: Arial; text-align: start;"><span style="color: #0c343d; font-size: xx-small; text-align: start;">(Tập san TIẾN THẲNG số 3, Tháng 9-1996)</span></span></span></span></span></div>
<br /></div>
</div>
Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-62609108213610875992013-04-28T12:03:00.001-05:002013-04-28T12:03:39.230-05:00Giáo Phận Quy Nhơn Dưới Thời Việt Minh (1945-1954)<div style="text-align: center;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilnOm0oxnS-ypDFAaW0CU3XO7VcHjbgB0wa91ihDiOYXGQLMo7p4HHeM4pq2D0K0k0o3GRhbuhfTZiBfSeE_QA70JElUsxtDtdZJuul12f3Dt_aiGz4EcykvY638meOLqpKAUMO3PmeFQ/s1600/qn-ntho.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilnOm0oxnS-ypDFAaW0CU3XO7VcHjbgB0wa91ihDiOYXGQLMo7p4HHeM4pq2D0K0k0o3GRhbuhfTZiBfSeE_QA70JElUsxtDtdZJuul12f3Dt_aiGz4EcykvY638meOLqpKAUMO3PmeFQ/s320/qn-ntho.jpg" width="223" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trước 1945, giáo phận Qui Nhơn gồm 6 tỉnh miền
Trung: Quảng nam, Quảng ngãi, Bình định, Phú yên, Khánh hòa và Phan rang, do Ðức Giám mục người Pháp là Ðức Cha Marcel Piquet ( tên tiếng Việt thường gọi là Ðức cha
Lợi) cai quản. Sau khi Việt minh cướp chính quyền mùa thu 1945, Ngài cùng các linh mục thừa sai ngoại quốc đều bị bắt đưa về tập trung tại Nha trang chờ ngày rời Việt nam theo lệnh trục xuất của nhà cầm quyền lúc bấy
giờ. Ðức Giám mục ủy nhiệm cho Linh mục Phêrô Ðặng Quyền Huy làm Bề trên Nhiếp chính, đại diện Ngài chăm sóc giáo
phận. Trước 1945, giáo phận Qui Nhơn gồm 6 tỉnh miền
Trung: Quảng nam, Quảng ngãi, Bình định, Phú yên, Khánh hòa và Phan rang, do Ðức Giám mục người Pháp là Ðức Cha Marcel Piquet (tên tiếng Việt thường gọi là Ðức cha
Lợi) cai quản. Sau khi Việt minh cướp chính quyền mùa thu 1945, Ngài cùng các linh mục thừa sai ngoại quốc đều bị bắt đưa về tập trung tại Nha trang chờ ngày rời Việt nam theo lệnh trục xuất của nhà cầm quyền lúc bấy
giờ. Ðức Giám mục ủy nhiệm cho Linh mục Phêrô Ðặng Quyền Huy làm Bề trên Nhiếp chính, đại diện Ngài chăm sóc giáo
phận.</span></span></span></div>
<a name='more'></a><br />
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Trong khí thế hăng say giành được độc lập sau hơn 80 năm bị đô
hộ, người công giáo cũng sát cánh với đồng bào không phân biệt tôn giáo tham gia mọi công tác xây dựng đất nước do Việt minh đề xướng. Tại Bình định, Linh mục Nguyễn Ðức Tín
(tân Giám đốc Ðại Chủng viện) được cha Bề trên chấp thuận ra ứng cử Ðại biểu Quốc hội với tư cách công dân. Ở Phú yên, Linh mục Nguyễn Thanh Liêm, chính xứ Sông
cầu, được Ðống Dục, chủ tịch
Ủy ban Hành chánh tỉnh mời vào ban Thường vụ Liên Việt tỉnh và sau này lên
Ủy viên Mặt trận Liên Việt Liên Khu V. (Thật ra việc cha Liêm gia nhập Mặt trận Liên Việt không được sự đồng ý của cha Bề trên Ðịa
phận, nhưng do áp lực của Nguyễn Nên, một tín hữu công giáo thuộc họ đạo Sông cầu theo Việt minh từ khi còn hoạt động bí mật và bấy giờ trở thành Tư lệnh phó Trung đoàn 84 Chủ lực
tỉnh, đành phải chấp nhận.) </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Sau khi quân Pháp - theo chân quân đội Hoàng gia Anh vào Việt nam tước khí giới quân đội Nhật - tái chiếm Sài gòn Chợ lớn rồi bắt đầu mở rộng chiến tranh khiến cho chiến tranh Việt-Pháp bùng
nổ, lãnh thổ miền Nam Trung bộ lúc bấy giờ được phân ra hai khu vực rõ
rệt: Nam từ Ðèo Cả trở vào, Bắc từ sông Thu bồn trở ra, Tây từ đèo An khê trở lên là vùng thuộc Pháp, Việt minh gọi là vùng bị
chiếm. Phần còn lại từ mạn nam sông Thu bồn cho đến bắc Ðèo Cả do Việt minh kiểm soát được gọi là vùng tự do Liên Khu V. Giáo phận Qui nhơn thuộc quyền cai quản của Linh mục Ðặng Quyền Huy với thẩm quyền Giám quản Tông Tòa do sắc lệnh bổ nhiệm của Toà Thánh giới hạn trong phần lãnh thổ này. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Suốt 9 năm gọi là "kháng chiến chống Pháp", Giáo phận phải đương đầu với nhiều khó khăn trở
ngại. Sau đây là những vụ điển hình: </span></span></span><br />
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #660000;"><b>TỔ CHỨC CÔNG GIÁO CỨU QUỐC</b></span></span></span></span>
</blockquote>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từ đầu năm 1946, muốn kiểm soát và khống chế công giáo, Việt minh đã cho thành lập nhóm
"Công giáo Cứu quốc" đặt dưới quyền lãnh đạo của Mặt trận Liên
Việt. Dĩ nhiên cha Bề trên không chấp nhận và đã thẳng thắn trả
lời: "Người Công giáo nào cũng có quyền tham gia hoạt động chính trị nhưng chỉ với tư cách cá nhân người công dân". </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tại Bình định, một Ban Chấp hành "Công giáo cứu quốc" tỉnh được hình thành và ông
Ái Mỹ Hà văn Ðốc được Mặt trận Liên Việt cử ra làm chủ
tịch.
Ông này cùng với một số thanh niên Công giáo "thời cơ" đã tìm mọi cách để thành lập Công giáo Cứu quốc tại các huyện nhưng không kết
quả. Tại các tỉnh khác cũng vậy. Tuân lệnh Bề trên Ðịa
phận, các Cha xứ đã hướng dẫn khuyến khích giáo dân tuyệt đối vâng lời giáo
quyền. Việt minh tổ chức nhiều cuộc họp cấp tỉnh và huyện, mời các linh mục Chính xứ và các nhân sĩ công giáo tham gia nhưng vẫn không đạt mục đích. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Một lần trong buổi họp cấp tỉnh gay cấn nhất tại Trung lương
(Bồng sơn) đã xảy ra cuộc tranh cãi quyết liệt giữa hai bên Công giáo và Liên
Việt. Thầy Giuse Nguyễn Hữu Thạnh (cựu chủng sinh Làng sông-Qui nhơn), đại diện thành phần trí thức công giáo huyện Hoài ân đã đưa ra những lập luận cứng rắn bác bỏ tổ chức Công giáo Cứu quốc và đòi giải tán ngay Ban Chấp hành Tỉnh
bộ. Vì đó, 4 tháng sau, ông Thạnh bị Việt minh bắt đi và kết án tử hình về tội
"Việt gian phản quốc". Công an Việt minh đã lén lút dẫn ông đến vùng rừng núi Phú hữu và đã hạ sát ông. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Khi "Liên đoàn Công giáo Việt nam" được phép thành lập do ông Nguyễn Mạnh Hà làm Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương và bản Ðiều lệ Nội quy từ ngoài Bắc được phổ biến vào Nam, Bề trên Ðặng Quyền Huy đã chấp nhận cho hình thành ngay tổ chức này từ Tỉnh xuống các Giáo xứ trong toàn Giáo
phận. Linh mục Phêrô Nguyễn Ðình Tịch được mời lãnh chức Tuyên úy Liên đoàn Công giáo Ðịa
phận. Chính quyền Việt minh luôn ép buộc Liên đoàn Công giáo phải gia nhập Mặt trận Liên
Việt, nhưng theo cương lĩnh và Ðiều lệ-Nội quy đã được Chủ tịch Chính phủ chuẩn phê thì tổ chức này được phép hoạt động trên và ngoài các đảng phái chính
trị, vì vậy mà trong suốt 7 năm luôn có sự giằng co nhập hay không nhập giữa Công giáo và Mặt trận Liên
Việt. Việt minh tìm đủ mọi cách cũng không thể áp đặt, khống chế hàng ngũ công giáo, cuối cùng họ phải dùng thủ đoạn tổ chức một số
"giáo gian" tại các giáo xứ để theo dõi, báo cáo về những hoạt động và sinh hoạt của Liên đoàn Công giáo. </span></span></span><br />
<br />
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<b><span style="color: #660000;">CHÍNH SÁCH TIÊU THỔ KHÁNG CHIẾN</span></b></span></span></span>
</blockquote>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Khi lệnh Toàn quốc Kháng chiến được ban ra, thị xã Qui nhơn được đặt trong tình trạng tản cư và tiêu
thổ. Dân chúng lương, giáo đều bị bắt buộc rời khỏi thành phố tản cư về các làng mạc vùng nông thôn. Tất cả lâu đài, dinh
thự, phố xá, nhà cửa đều có lệnh phải triệt phá. Từng đoàn dân công phá hoại được cưỡng bách thành lập ở nông thôn ban đêm kéo về thị xã đập nát san
bằng. Viễn ảnh các các cơ sở Công giáo sẽ cùng chung số phận khiến nhiều tín hữu tỏ ra công
phẫn, quyết định kéo nhau về Qui nhơn để bảo vệ Nhà thờ Chính toà và Toà giám
mục. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Ðể trấn an giáo dân và để giữ hoà khí giữa Công giáo và Việt
minh, nhất là để tránh những sự xô xát có thể xảy ra do một số thanh niên công giáo quá khích và sự trà trộn xúi dục phá hoại của Cộng
sản, một phái đoàn thương thuyết được thành lập. Phái đoàn gồm có: cha Bề trên Ðặng Quyền
Huy, hai linh mục Nguyễn Chánh (Quản lý Ðịa phận), Lê văn Ly (cha sở Nhà đá) và Cha già Thìn ( cha sở Nước Nhĩ). Phái đoàn trực tiếp thỉnh cầu
Ủy ban Kháng chiến Hành chánh tỉnh, nhưng có khi may mắn được
gặp, có khi phải chờ đợi đôi ba ngày và lúc thì gặp chủ
tịch, lúc thì phó chủ tịch, có khi là Tổng thơ ký hoặc một
Ủy viên nào đó... nhưng tất cả câu trả lời chiû là xã giao rập khuôn:
"Chúng tôi Hành chánh và Quân đội chưa được nhất trí, sẽ bàn thảo lại và trả lời
sau..." Ba tháng nhọc công đi lại không kết quả, phái đoàn phải trực tiếp đến Liên Khu V để xin can
thiệp. Thế rồi Liên Khu chờ ý kiến tỉnh, tỉnh chờ lệnh Liên
khu. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Sau 6 tháng kiên trì chạy xuôi chạy ngược, cuối cùng Liên khu V chấp thuận và quyết định không đập phá các cơ sở Công giáo tại Qui nhơn, nhưng khi lệnh đến nơi thì trường dòng Gagelin của các sư huynh La san, cơ sở các Bà dòng Thánh
Phaolồ, nhà in, nhà quản lý đã thành bình địa, chỉ còn lại Nhà thờ Chính Toà, Tòa Giám mục và Ðại Chủng viện thì mái ngói bị
giở, các vách ngăn đã bị đập phủng, cửa lớn cửa sổ,đèn quạt và đồ đạc bên trong đều bị tháo gỡ khiêng đi, thậm chí gạch bông lót nền cũng bị cạy
xới... Dù không tiếp tục triệt phá 3 cơ sở trên nhưng ban Du kích Thị xã cũng đã cho gài mìn
sẵn, hễ quân Pháp đổ bộ lên Qui nhơn là cho giật sập ngay.<span style="font-size: small;"> </span></span></span></span><br />
<br />
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<blockquote>
<span style="color: #660000;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">CÁC LINH MỤC Ở QUẢNG NAM BỊ TẬP TRUNG</span></span></b></span>
</blockquote>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Khi quân Pháp đổ bộ lên Ðà nẵng rồi tiến chiếm về hướng Tây bao gồm 2 giáo xứ An Ngãi và Phú thượng, đồng thời tiến chiếm về hướng Nam có 2 giáo xứ Trà kiệu và Hội an thì các linh mục chính xứ tại Quảng nam vùng Việt minh kiểm soát đều bị đưa đi tập trung tại Nhà thờ Tứ chánh, vùng rừng núi Tiên lãnh, huyện Tiên phước, ngoại trừ cha già
Vận, cha sở Tam kỳ và cha già Chánh, cha sở Tiên Ðỏa. Cha Bề trên Ðịa phận lại phải lao tâm mệt sức tìm cách thương lượng với nhà cầm quyền tỉnh Quảng nam xin cho các linh mục trở về địa sở cũ. Sau gần 2 năm đi lại khổ nhọc với phương tiện di chuyển lúc bấy giờ là chiếc xe đạp cũ
kỹ, lại không dám đi ban ngày, sợ máy bay Pháp oanh kích, nhất là rủi một cơ sở nào bị oanh tạc mà có mặt mình gần đó sẽ bị chụp mũ "điềm chỉ viên cho Pháp" là có thể bị toi
mạng, nên phải đi trong đêm. Từ Bình định ra Quảng nam đường xa trên 200 cây
số, quốc lộ 1 bị đào phá và cất đứt từng đoạn, cầu cống bị giật
sập, sông nào sâu có đò du kích đưa qua, nơi nào cạn không đò phải vác xe
lội. Cuối cùng Liên Khu V mới chấp nhận trả tự do cho các linh mục Bùi Ðức, Bùi Bá, Huỳnh Như, Trần Anh Tước, Hoàng Liên
Mầu, Nguyễn Ðức Tuấn, Bonaventura An... </span></span></span><br />
<br />
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #660000;"><b>VỤ ÁN LIÊN QUAN ÐẾN TRẦN CỪ</b></span></span></span></span>
</blockquote>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trần Cừ là một thân hào nhân sĩ ở Mộ đức, tỉnh Quảng ngãi, từng tham gia cách mạng ở chiến khu Ba tơ. Khi Việt minh nổi dậy thành công, nhóm Cách mạng Ba tơ tràn về tiếp thu tỉnh Quảng ngãi và đổi tên thành tỉnh Lê Trung Ðình. Vì bất đồng quan điểm, Trần Cừ bị phe đối lập loại ra khỏi công đầu và và quyền lãnh đạo tại địa phương. Sau vụ Tạ Thu Thâu cùng phe nhóm thuộc Ðệ tứ Quốc tế Công sản bị bắt và bị kết án tử hình về tội phản cách
mạng, Trần Cừ cũng bị ghép vào thành phần phản động. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Bị truy nã và lùng bắt ráo riết, Trần Cừ lẻn trốn trong khu Thánh đường giáo xứ Bầu Gốc lúc bấy giờ do linh mục Trịnh Hoài
Ân làm chánh xứ. Vì có người điềm chỉ, công an xông vào lùng kiếm khắp khu nhà thờ và nhà
xứ. Bị tra vấn, cha Trinh Hoài
Ân can đảm trả lời: "Như các ông đã lục lạo tìm kiếm và thấy rõ rồi đó! Nhà xứ chỉ có mình tôi và chú bé giúp việc này, ngoài ra không còn ai
nữa. Còn nhà thờ là nơi công cọng, giáo dân thường xuyên ra vào đi
lễ, cầu kinh hằng ngày, làm sao tôi có thể kiểm soát hay ngăn cản được!" </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Sau đó Trần Cừ bị bắt tại một làng nhỏ phía Tây Bầu Gốc, cha Trịnh Hoài
Ân cùng một số chức sắc công giáo như thầy Ngọc, Hương bộ Cúc, Ðại hào Khâm, xã Kính, Nguyễn Ðức Dung... cũng bị công an bắt
giữ. Sau một thời gian bị giam cầm tra hỏi, các ông này được thả
về, còn Trần Cừ bị xử bắn. Riêng cha Trịnh Hoài
Ân bị Toà án Nhân dân huyện Mộ đức ghép vào tội dung túng bao che tử
tội, phải lãnh án tử hình để dĩ giới nhưng do sự vận động của khối công giáo nên toà án Nhân dân tỉnh đổi lại thành án tù chung thân và khi đưa lên Toà án Nhân dân Liên khu V thì được giảm xuống còn 20 năm tù ở. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Trong một phiên toà đặc biệt tại Quảng ngãi để tái thẩm vụ án theo yêu
cầu, có Phạm Văn Ðồng (lúc bấy giờ còn là Công cán
Ủy viên Chính phủ tại Miền Nam) tham dự, Cha Nguyễn Ðình Tịch, Tuyên úy Liên đoàn công giáo Liên Khu V tháp tùng Phạm văn Ðồng và cha Bề trên Huy được mời dự thính để nghe cha Trịnh Hoài
Ân tự biện hộ. Cuộc đối đáp giữa Ủy viên Công tố toà án Nhân dân tỉnh Quảng ngãi và cha
Ân kéo dài từ 7 giờ tối tới gần 2 giờ sáng mới chấm dứt. Cuối cùng khi nghị án, bản án giảm còn 15 năm tù ở. Cha Trịnh Hoài
Ân ở tù tại nhà lao An ba, huyện Tư nghĩa nhưng 5 năm sau thì được Trung ương giảm án và trả tự do. </span></span></span><br />
<br />
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #660000;"><b>CHÍNH SÁCH TIÊU DIỆT TÔN GIÁO</b></span></span></span></span>
</blockquote>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sau khi Hồ Chí Minh tuyên bố giải tán Ðảng Cộng sản Ðông dương và thay vào Ðảng Lao động Việt nam để che mắt quốc
tế, chính quyền Việt minh lại càng công khai đàn áp, tiêu diệt những đảng phái chính trị khác. Riêng công giáo mặc dù bị coi là thuốc phiện mê hoặc dân chúng và là kẻ thù không đội trời chung nhưng họ chưa có thể thẳng tay bách
hại... Bề ngoài họ ve vãn nhưng bên trong dùng nhiều thủ đoạn để hạn chế dần sinh hoạt tôn giáo. Những nghi lễ tôn giáo chỉ được cử hành trong nhà thờ còn mọi hình thức tổ chức bên ngoài đều bị
cấm. Giáo dân chỉ được tụ họp xem lễ vào ngày Chủ nhật, các ngày khác trong tuần muốn làm lễ phải xin phép chính quyền địa phương. Các tổ chức hội họp khác cũng phải xin phép. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Vì ban ngày thường bị máy bay Pháp oanh kích nên mọi sinh hoạt của dân chúng đều phải tổ chức ban đêm. Do vậy thánh lễ chủ nhật cũng phải cử hành vào lúc trời chưa sáng. Giáo dân ở xa phải đi từ nửa đêm để đến nhà thờ xem
lễ. Do chính sách "tiết kiệm để đánh giặc", người dân chỉ được mặc quần đùi áo cánh để tiết kiệm
vải, nên giáo dân phải gói gọn quần áo dài cầm theo đến nhà thờ mới dám mặc vào, xem lễ xong lại cởi ra gói lại mang
về. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Với quy chế "người dân có quyền tự do tín ngưỡng và tự do không tín ngưỡng" Việt minh đã ngăn cấm các lớp giảng dạy Giáo lý, Phúc âm. Chuông nhà thờ cấm gióng giờ báo
lễ, cấm điểm giờ Truyền tin để tôn trọng sự yên tịnh của người khác... </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Kể từ năm 1947, chính sách thuế Nông nghiệp được ban hành. Giáo phận
(thường gọi Nhà Chung) và các giáo xứ đều có ruộng đất, lâu nay chỉ cho phát canh nên bị ghép vào thành phần địa chủ và thuộc nông hộ độc lập nên phải đóng thuế nông nghiệp ở mức cao ấn định là 45% lợi tức thu
hoạch. Nhìn vào lý thuyết thì ruộng phát canh lợi tức chia đôi, người chủ ruộng nhận được 50%, nều đóng thuế 45% vẫn còn 5% để dùng. Nhưng trên thực
tế, sản lượng thu hoạch của mỗi thửa ruộng không căn cứ trên số thu hoạch cụ thể mà do Ban Nông hội bình nghị và ấn định thường niên cho nên có khi cao gấp đôi số lượng thực sự thu
hoạch. Vì vậy mỗi kỳ thu
lúa vào gom góp tất cả cũng chỉ mới nạp được phân nửa số thuế ấn định phải
nạp. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Mỗi năm có hai vụ lúa là hai lần nạp thuế. Mỗi mùa thuế thu làm ba đợt: tạm
thu, tiếp thu và thanh thu. Nông hộ nào đợt tạm thu chưa đóng đủ số lúa thuế thì qua đợt tiếp thu phải bán dụng
cụ, đồ vật trong nhà để đóng cho đủ. Nếu còn thiếu, đến đợt thanh thu bắt buộc phải thanh toán cho
xong. Không nạp đủ thuế, hộ chủ bị chính quyền đòi lên đòi
xuống, doạ nạt đủ điều, buộc phải viết giấy hẹn thanh toán. Nông hộ còn tổ chức những buổi họp nhân dân ở ngoài
trời, mang các hộ chủ chưa trả đủ thuế ra để xỉ vả, nhục
mạ, ném đá, khạc nhổ vào mặt... và bắt hứa trước dân kỳ hẹn thanh toán. Nhiều cha xứ bị Nông hội xúi dân làm nhục đã phải chịu nhục nhã trong khổ cảnh này, trong số đó có thầy Huỳnh Ðông Các (nay là đương kim Giám mục Giáo
phận) lúc đó còn là quản lý Nhà Chung Gò thị và cha già Tới. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Cũng có giáo hữu lãnh canh cảm thông hoàn cảnh, chỉ nhận một phần ba lợi tức thu hoạch nhưng cũng không làm sao giúp giải quyết được viếc thanh toán đủ
thuế.
Chẳng những chủ ruộng mà cũng có cả những người lãnh ruộng làm không cũng không thể nào kiếm đủ lúa đóng thuế nông nghiệp cho nên phải trả ruộng lại cho hộ
chủ. Ruộng không người canh tác liền bị Nhà nước tịch thu gọi là để cấp phát cho bần cố nông. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Bị triệt hạ bằng kinh tế, Chủng viện phải tự đóng cửa, những công tác bác ái từ thiện cũng phải tạm ngưng. Nam nũ tu sĩ phải ra đồng canh tác hay làm một nghề thủ công để sống qua ngày. Các cha xứ cũng phải trồng
rau, khoai quanh vườn nhà thờ để ăn độn độ nhật. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Kể từ khi Ðại và Tiểu Chủng viện đóng cửa, tiểu chủng sinh trở về với gia đình còn các
thầy, nhất là từ chức "cắt tóc" (Thần học năm thứ
nhất) trở lên được Bề trên địa phận phân phối đến giúp các giáo
xứ. Thầy nào không muốn có thể về nhà chờ đợi. Thời gian này nhờ có sự giúp đỡ của giáo dân, đã có thầy trốn thoát được vào Nha trang và được Ðức cha Piquet nhận cho tiếp tục học đến chức linh
mục. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Cuối năm 1949, những cuộc lén lút vượt tuyến trở thành phổ biến trong hàng ngũ chủng
sinh. Nhiều thầy nhiều Chú trốn thoát được vào Nha trang hoặc ra Ðà
nẵng, người thì được Ðức Giám mục chấp thuận vào chủng
viện, kẻ lại xin gia nhập các dòng như dòng Chúa Cứu thế, Ða
minh, Thiên an... cũng có kẻ chấm dứt con đường tu hành để xin gia nhập vào Quân đội hay Hành chánh của phe Quốc
gia. Sau đó, nhiều cuộc vượt tuyến khác được tổ chức mà thành phần ra đi phần đông là trí
thức, thanh niên và nhất là học sinh công giáp cũng như không công giáo. Lúc đó nhờ Việt minh chưa có lực lượng kiểm soát vùng ven biển nên các ghe thuyền đánh cá cũng dễ dàng đưa người trốn đi. Tuy nhiên cũng có những người mạo hiểm băng rừng vượt suối vào được Nha trang hoặc men theo đường xe lửa để ra đến Trà kiệu là vùng Pháp kiểm soát. </span></span></span><br />
<br />
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span style="color: #660000;"><b>VỤ "GIÁN ÐIỆP BÌNH ÐỊNH"</b></span></span></span></span>
</blockquote>
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></span>
<br />
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Cho đến đầu năm 1950 Việt minh mới khám phá ra phong trào vượt
tuyến. Trong nhóm bị bắt đầu tiên tại cửa biển Cách thử có vài thanh niên công giáo nên linh mục Ngô Công Lành chính xứ Xóm Chuối bị Công an bắt để tra
hỏi. Chính quyền Việt minh bắt đầu cảnh giác nên nhiều vụ vượt tuyến kế tiếp bị phát giác. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Sau nhiều cuộc điều tra xét hỏi, Việt minh biết được đã có một số đông trí
thức, thanh niên, học sinh đa số là công giáo đã trốn thoát về thành. Ðể đàn áp phong trào này và khủng bố tinh thần khối Công giáo, họ đã lần lượt cho bắt hết những người liên can hay bị tình nghi có liên can đến những hoạt động chống đối lại chế độ và thẳng tay thanh
trừng. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tại Bình định một số đông linh mục bị bắt như các cha Trịnh Hoài
Ân, Nguyễn Ðình Tịch, Nguyễn Bính (cha xứ Tân dinh), Nguyễn văn Tới (cha xứ Gò
thị), Nguyễn Bảo (cha xứ Lạc điền), Nguyễn Suất (cha xứ Kim châu), Nguyễn Kỳ Hội (cha xứ Xóm Chuối vừa được cử đến thay cha Lành bị bắt trước đó), Huỳnh Biên (Qui hoà), Võ Ngọc Nhã
(Chủng viện), Trần Anh Tước (cha xứ Gia chiểu)... Một số Thầy già cũng bị bắt như Thầy Vang ở Gò
thị, thầy Y ở Thạnh hòa, thầy Quá ở Kim châu, thầy Như ở Nhà đá. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Về thành phần nhân sĩ trí thức gồm có các ông: Ðoàn Ðức
Thoan, Nguyễn Hữu Lộc, Võ Minh Vinh, Ðặng Hiếu An, Ðoàn Thế
Khuyến, Ðặng Hiếu Khẩn, Ðoàn Thế Nhơn, Võ Thu Tịnh, Ðào Trữ, Nguyễn Bá Tín, Nguyễn Bá Lý, Trần Tài, Trần Lộc ... Riêng cụ Tạ Chương Phùng cũng bị Công an lùng bắt nhưng đã may mắn trốn thoát được vào vùng Quốc
gia. Ngoài ra còn một số đông thanh niên công giáo và không công giáo cũng bị bắt
theo. Tính đến năm 1951, số người bị bắt lên đến hai ngàn. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Tại ba tỉnh Quảng nam, Quảng ngãi và Phú yên cũng có một số người bị bắt như Phạm đình
Nghị, giáo sư trường Trung học Lê Khiết vì bị tình nghi có liên can. Linh mục Tô Ðình Sơn (cha sở Trung tín) được
Ủy ban Hành kháng Liên Khu V mời về nói là để tham dự phiên họp nhưng khi vừa tới Sa huỳnh thì liền bị Công an đón đường bắt dẫn đi. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Việt minh cho dựng lại vụ này và gán cho cái tên là Vụ Gián điệp để lập bản cáo trạng kết tội những người chống đối họ là phản quốc làm tay sai cho Pháp và đem ra toà xét
xử. Họ bắt từng nhóm diễn lại cảnh vượt tuyến tại một số địa điểm, tạo dựng các buổi hội họp tổ
chức, những cuộc săn đuổi lùng bắt của Công an để chụp ảnh triển lãm cho công chúng xem về cái mà họ gọi là tội ác với nhân dân. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Cuối năm 1951 một phiên toà Quân sự đặc biệt của Liên Khu V được mở ra để xét
xử. Phạm Phú Tiết, một cựu thần triều Nguyễn, nguyên là Tổng đốc Bình định trước ngày Việt minh cướp chính
quyền, được chỉ định ngồi ghế Chánh án. Công tố viên là Huỳnh Lắm ủy viên Công an Liên Khu V. Về
phía Phụ thẩm Nhân dân là một số người thuộc thành phần bần cố nông cuồng tín theo cộng
sản. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Phiên toà kéo dài trong 15 đêm để nghe Công tố viên đọc cáo trạng và đưa đến phán quyết cuối cùng là 4 án tử hình gồm các ông: Ðoàn Ðức
Thoan, cựu Tri huyện Phù cát, Nguyễn Hữu Lộc, giáo sư, Võ Minh
Vinh, chức sắc Cao đài và Tạ Chương Phùng, nhân sĩ (xử khuyết
tịch). Tất cả những người này bị ghép vào tội phản quốc vì thuộc thành phần chính phủ Việt
gian. Tám án tù chung thân vì bị ghép vào tội tham gia
Ủy ban tổ chức và Ủy ban Kinh tài cho Chính phủ Việt gian nói trên được dành cho linh mục Trịnh Hoài
Ân, linh mục Nguyễn Ðình Tịch và các ông Nguyễn Bá Tín, Nguyễn Bá Lý, Ðoàn Thế
Khuyến, Ðặng Hiếu An, Ðào Trữ, Ðoàn Thế Nhơn (tức nhà văn Võ
Phiến) . Gần hai trăm người khác lãnh án tù từ 5 đến 20 năm tù ở. Số còn lại gần 2000 người được tha nhưng phải bị quản chế thời hạn tại địa phương. </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Vụ "Gián điệp Bình Ðịnh" chính là một đòn tối hậu Việt minh dùng để triệt hạ tôn giáo và các thành phần chống đối ở Liên Khu V bằng cách chụp cho những người này cái mũ Việt gian phản động làm tay sai cho thực dân Pháp để đánh lạc dư
luận, đổ hết tội lên nhóm người này đã gây nên cảnh đói khổ cùng cực của nhân dân, và từ đó có thể rảnh tay vận động dân chúng thực hiện mọi chủ trương của Ðảng trong mưu đồ xích hoá dân
tộc.</span></span></span></div>
<div align="justify">
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;">NGUY<span style="font-size: small;">ỄN </span>C<span style="font-size: small;">ÔNG </span>LU<span style="font-size: small;">ẬN</span></span><br />
<span style="color: #274e13;"><span style="font-size: x-small;">(Ðặc san HOA TÌNH THƯƠNG của Hội Thân Hữu Ðịa Phận Qui Nhơn Hải Ngoại phát hành tháng 7-1995) </span></span></span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #274e13;"><br /></span></span></span></span></div>
Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-86870036537116254142013-04-28T12:00:00.001-05:002013-04-28T12:00:20.535-05:00Vụ Án Mang Tên "Gián Điệp Bình Định"<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhoX91MoyfJVTDTAP9WOG96_i2Msvg0CgstBR3AVetpaKLtR9DSwri32j2IEQky46vr00YooyPfHhu94nIL23jtf4dyqUj15fIzGlktKgOhLggO_ASGBAbytASyKYbFc3rMEx4wkDuZGZk/s1600/prison-light.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhoX91MoyfJVTDTAP9WOG96_i2Msvg0CgstBR3AVetpaKLtR9DSwri32j2IEQky46vr00YooyPfHhu94nIL23jtf4dyqUj15fIzGlktKgOhLggO_ASGBAbytASyKYbFc3rMEx4wkDuZGZk/s200/prison-light.jpg" width="145" /></span></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: small;"><span style="color: #274e13; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">B<span style="font-size: small;">Ờ <span style="font-size: small;">Đ<span style="font-size: small;">Á XANH R<span style="font-size: small;">ÊU</span></span></span></span></span></span></b></div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Đây là một vụ án chính trị đã
xảy ra hồi đầu thập niên 50 tại tỉnh Bình Định dưới thời Việt Minh nắm chính quyền vốn được mệnh danh là "vùng tư do Liên khu V". Khi ghi lại vụ án này, tôi chỉ muốn nói lên lòng kính trọng và tưởng nhớ những người đã có quyết tâm chống lại một chế độ độc tài để tranh đấu cho cho sự thành lập một nước Việt Nam Tự Do lúc bấy giờ hầu trả lại sự CÔNG BẰNG CHÂN CHÍNH cho những người đã bị chế độ Cộng sản gán cho những tội danh xấu xa nói chung, và nhất là để tưởng niệm anh linh các vị Đoàn Đức Thoan, Nguyễn Hữu Lộc, Võ Minh Vinh nói riêng, đã vì Tự Do và Công Lý mà bị Việt Minh kết án tử hình, chỉ
vì họ đã khẳng khái không chấp nhận đi theo đường lối của Cộng sản.</span></span></span><b><br /></b></div>
<div align="justify">
<a name='more'></a><span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span></div>
<div align="justify">
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><b><span style="color: red;">BỐI CẢNH LỊCH SỬ</span><span style="color: #444444;"> </span></b></span></span><br />
<br /></div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b></b>
</span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Riệng tại miền nam Trung phần, sau khi Pháp chiếm được toàn vùng Cao nguyên, tỉnh Khánh hoà và một phần tỉnh Quảng nam thì bị cầm chân tại
chỗ. Do đó các vùng phía nam từ Ðèo Cả, ranh giới tỉnh Phú Yên và tỉnh Khánh hoà trở vào, và mặt bắc từ sông Thu bồn thuộc tỉnh Quảng nam trở
ra, phía tây từ đèo An khê ranh giới tỉnh Bình Ðịnh và tỉnh Kontum trở lên được gọi là vùng tạm bị chiếm thuộc Pháp. Vùng tự do Liên Khu V do Việt minh kiểm soát còn lại bao gồm nửa tỉnh Quảng nam và các tỉnh Quảng ngãi, Bình Ðịnh và Phú Yên, tức là vùng Nam Ngãi Bình Phú.</span></div>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bình định là một tỉnh duyên hải nằm giữa hai tỉnh Quảng ngãi và Phú Yên nên cách xa các vùng bị chiếm đóng. Suốt 9 năm kháng
chiến, tỉnh Bình định là một hậu phương vững chắc của Việt minh và cũng là nơi tập trung các cơ quan đầu não của Liên Khu V. Nhiều nhân vật về sau này nắm giữ những chức vụ quan trọng trong chính phủ Cộng sản cũng đã từng công tác lãnh đạo ở Liên Khu V như Phạm Văn Ðồng, Nguyễn Duy Trinh, Lê Ðình Thám
v.v...</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Mặc dù vào thời gian mới khởi nghĩa, Liên Khu V cũng là nơi có xảy ra các cuộc tranh chấp quyền bính giữa các nhóm cướp chính quyền như giữa nhóm Võ Xáng và nhóm của Trần Quang Khanh ở Bình Ðịnh; giữa nhóm Võ Nên và nhóm Hoàng Xuân Khang ở Phú Yên; có những vụ tàn sát tập thể các tín đồ Cao Ðài như tại các huyện Bình Sơn và Mộ Ðức thuộc tỉnh Quảng ngãi và tại các xã như Hoài Hảo và Hoài Châu, huyện Hoài Nhơn tỉnh Bình Ðịnh; tuy nhiên nhìn chung thì hầu hết các phần tử Công giáo và Phật giáo cũng như thành phần trí
thức, nhân sĩ , các cựu viên chức thuộc chế độ Nam Triều vẫn được Việt minh để yên. Một số cựu </span><span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Năm 1945, lợi dụng thời cơ Nhật đầu hàng Ðồng Minh và chính phủ Trần Trọng Kim không thích ứng kịp với tình thế nên Việt minh đã cướp được chính quyền, buộc vua Bảo Ðại phải thoái vị, và tuyên bố thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Tuy nhiên khi quân đội Ðồng Minh vào Việt nam giải giới quân Nhật theo như qui định của Hiệp ước Postdam thì tại vùng nam vĩ tuyến 16 quân Pháp đã theo chân quân đội Anh chiếm lấy Sài gòn rồi từ đó bắt đầu mở rộng các cuộc hành quân tiến chiếm hầu tái lập chế độ thuộc địa tại Ðông Dương </span><br />
<div align="justify">
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Chính phủ do Hồ Chí Minh lãnh đạo lúc bấy giờ không được quốc tế nhìn nhận mà còn thất bại trong việc thương thuyết với Pháp về vấn đề trao trả độc lập cho Việt Nam. Sự kiện này đã khiến cho cuộc chiến tranh Việt-Pháp bùng nổ. Chính phủ Việt Minh phải bỏ thủ đô Hà Nội rút lên chiến khu Việt Bắc. Lãnh thổ Việt Nam bị cắt thành nhiều vùng gián đoạn nên chính phủ Việt minh phải phân chia lại lãnh thổ trên toàn quốc thành các Liên khu để tiện điều hành. Các tỉnh thuộc nửa phần phía nam Trung phần được gọi là Liên khu V.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
</div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">quan lại sau này còn được Việt minh mời tham gia chính quyền mới như nguyên Tổng đốc Phạm Phú
Tiết, các tri huyện Ðoàn Ðức Thoan, Hồ Yêm v.v...</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Với khẩu hiệu "Ðại đoàn kết toàn dân", Việt Minh cũng đã vận động để cha Bề trên Ðịa phận Qui nhơn chấp thuận cho Linh mục Nguyễn Ðức Tín, Giám đốc Ðại Chủng viện ra ứng cử Ðại biểu Quốc
Hội, linh mục Nguyễn Thanh Liêm, chánh xứ Sông Cầu được mời tham gia ban Thường vụ Liên Việt tỉnh
(tiền thân của Mặt trận Tổ Quốc hiện nay) và sau này được Việt minh đưa lên làm
Ủy viên Mặt trận Liên Việt Liên Khu V. Tuy nhiên, trên thực tế thì sau khi cướp được chính
quyền, Việt Minh không ngừng áp dụng những thủ đoạn gian xảo và mị dân để xách động quần chúng, lùng diệt những thành phần đối
lập, nhất là triệt hạ trí, phú, địa, hào được coi như là kẻ thù của chế độ, điển hình là vụ sát hại nhà trí thức cách mạng Tạ Thu Thâu tại Quảng ngãi năm 1946 hoặc cái chết đầy nghi vấn của cụ Huỳnh Thúc Kháng, bộ trưởng Nội vụ trong chính phủ Liên hiệp trong lúc cụ đang kinh lý tỉnh Quảng Ngãi
năm 1947.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Hình thức liên hiệp tạm thời này chỉ tồn tại được vài năm. Sau khi Việt Minh đã củng cố được chính quyền và quân đội Việt Minh cầm chân được quân đội Pháp, đồng thời trên trường quốc tế chủ nghĩa Cộng sản thắng lợi ở Ðông Âu cũng như tại Trung Hoa Mao Trạch Ðông đuổi được Tưởng Giới Thạch ra khỏi lục địa thì Liên Khu V bắt đầu trở thành thí điểm để Việt minh thi hành chính sách vô sản chuyên chính và tỉnh Bình Ðịnh được coi là tỉnh thí điểm của Liên Khu V trong Phong trào Phóng tay Phát động quần chúng. Chính vì những biến chuyển của tình hình và sự áp dụng triệt để chính sách độc tài theo kiểu Stalin của Việt Minh tại Liên Khu V mà năm 1950 đã xảy ra một vụ án được Việt Minh gọi là vụ
"Gián Ðiệp Bình Ðịnh".</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<blockquote>
<div align="center">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>VỤ "GIÁN ÐIỆP BÌNH
ÐỊNH"</b></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Thực ra đây không phải là một vụ Gián Ðiệp như cái tên mà Việt Minh đã đật ra để gọi vụ án này nhằm đánh lạc dư luận và hạ uy tín của những thành phần trí thức nhân sĩ yêu nước và các nhà lãnh đạo tôn giáo muốn chống lại chế độ độc tài dã man của Cộng
sản.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Liên Khu V là miền đất từng sản sinh nhiều nhân vật tên tuổi và cũng là nơi phát triển của nhiều tôn giáo và đảng phái có khuynh hướng chính trị khác
nhau. Mặc dù ngay từ khi Việt Minh mới cướp được Chính quyền, nhiều phần tử trí thức cũng như các nhà lãnh đạo tôn giáo đã sớm nhận chân được bộ mặt thật Cộng sản núp dưới tên Ðảng Lao Ðộng và sau các chiêu bài
"Liên Hiệp", "Ðại Ðoàn Kết toàn dân", nhưng vì lòng yêu nước và ý chí chống ngoại xâm để giành lại độc lập nên hầu hết đều hoà hợp với Việt minh để tham gia kháng chiến với niềm hy vọng mang lại một tương lai sáng lạn cho dân
tộc. </span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tuy nhiên vì Việt minh càng ngày càng lật lừa và cho áp dụng các chính sách độc tài chuyên chính nên khi thấy Pháp bị sa lầy trong cuộc chiến tranh Ðông Dương, phải nghĩ đến giải pháp thương thuyết với một chính phủ Việt Nam không Cộng
sản, rồi cựu hoàng Bảo Ðại được mời đứng ra thành lập chính phủ Quốc gia để thương thuyết với Pháp về sự trao trả độc lập cho Việt nam và nhất là những tin tức về sự trưởng thành của các lực lượng giáo phái chống Cộng ở trong Nam cũng như sự thành công trong việc thành lập khu tự trị Bùi Chu - Phát Diệm của Ðức cha Lê Hữu Từ ở ngoài Bắc thì các thành phần trí
thức, tôn giáo không thích chế độ cộng sản cũng có những chuyển biến và đều muốn hướng về một quốc gia Việt Nam độc lập và không Cộng
Sản.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Năm 1949, Việt minh đề ra chính sách biên chế để loại trừ những phần tử không đi theo Cộng sản trong Chính quyền và trong nhân dân Việt minh bắt đầu cho thực hiện Phong trào học
tập. Qua những buổi sinh hoạt nhất là những buổi học tập, Việt minh cố gieo rắc ý hướng đấu tranh giai
cấp, tạo sự "căm thù giai cấp" để nhằm gây nghi ngờ, chia
rẽ, tố cáo lẫn nhau từ trong gia đình ra ngoài xã hội. Ngoài ra, Việt minh lại còn cho xây dựng một mạng lưới dò la theo dõi mọi sinh hoạt của người dân được gọi là
"tình báo nhân dân", lợi dụng những thành phần bất mãn hay có tư thù với các thành phần trí phú địa hào, và các tôn giáo, để huấn luyện công tác gọi là
"trường kỳ mai phục" cài vào các tổ chức tôn giáo hầu tiêu diệt mọi mầm mống chống lại chế độ.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Do cuộc sống càng ngày càng khó khăn nên từ năm 1947, một số dân từ các thành phố bị Pháp chiếm đóng nên buộc phải tản cư trước đây nay muốn tìm cách xin hồi cư về thành. Hầu hết những người này nếu xét thấy không phải là thành phần có nguy hại cho chế độ thì Việt Minh cấp phép cho họ hồi cư. Tuy nhiên có một số người là dân địa phương nhưng vì lý do tôn giáo hay chính trị không thể sống ở vùng Việt minh được cũng tìm cách trốn về thành, do đó càng ngày càng có nhiều người vượt
tuyến.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nhờ xây dựng được một hệ thống công an chặt chẽ và mạng lưới theo dõi trong dân chúng mà đầu năm 1950, công an đã bắt được vài vụ vượt tuyến nên bắt đầu theo dõi, nhờ đó khám phá ra phong trào vượt
tuyến, và biết được một số đông trí thức, thanh niên, học
sinh, kể cả vài nhân vật từng bị Việt Minh an trí như Nguyễn Chữ (1) đã trốn thoát về thành. Ðể đàn áp phong trào này và khủng bố tinh thần các thành phần không theo Cộng
sản, họ đã lần lượt cho bắt hết những người có lý lịch là đảng viên của các đảng
phái Quốc gia hoặc bị tình nghi có tinh thần quốc gia và các tu sĩ Công giáo
cũng như Phật giáo có tư tưởng chống đối chế độ trong các tỉnh Liên Khu V.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tại Bình định một số đông linh mục bị bắt như các cha Trịnh Hoài
Ân, Nguyễn Ðình Tịch, Ngô Công Lành, Nguyễn Bính, Nguyễn văn
Tới, Nguyễn Bảo, Nguyễn Suất, Nguyễn Kỳ Hội, Huỳnh Biên, Võ Ngọc Nhã, Trần Anh Tước... Một số Thầy tu già hoạt động trong Phong trào Công giáo Tiến hành cũng bị bắt như Thầy Vang ở Gò
thị, thầy Y ở Thạnh hòa, thầy Quá ở Kim châu, thầy Như ở Nhà đá.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Về thành phần nhân sĩ trí thức gồm có các ông: Ðoàn Ðức
Thoan, Nguyễn Hữu Lộc, Ðoàn Thế Khuyến, Ðoàn Thế Nhơn, Võ Minh
Vinh, Võ Thu Tịnh, Ðào Trữ, Nguyễn Bá Tín, Nguyễn Bá Lý, Trần Ðông Bá, Trần Tài, Trần
Lộc... Riêng cụ Tạ Chương Phùng, một nhân sĩ, cùng người cháu là Tạ Chí Diệp
(2), cũng bị Công an lùng bắt nhưng đã may mắn trốn thoát được vào vùng Quốc
gia.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tại ba tỉnh Quảng nam, Quảng ngãi và Phú yên cũng có một số người bị bắt như Phạm đình Nghị (3), Phan Ngô... Cũng có người như linh mục Tô Ðình Sơn, cha sở Trung tín, được
Ủy ban Hành Kháng Liên Khu V mời về nói là để tham dự phiên họp nhưng khi vừa tới Sa huỳnh thì liền bị Công an đón đường bắt dẫn đi. Ngoài ra còn một số đông thanh niên, học
sinh, công giáo và không công giáo cũng bị bắt theo. Tính đến năm 1951, số người bị bắt lên đến hơn hai ngàn người.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Qua sự điều tra khai thác, Việt minh khám phá ra có hai tổ chức chính trị chống Cộng đang hoạt động tại Bắc và Nam Bình Ðịnh. Hai tổ chức này được các nhân sĩ trí thức cũng như khối Công giáo và khối Phật giáo ủng hộ nên hoạt động mạnh mẽ và lan rộng đến hai tỉnh kế cận là Quảng Ngãi và Phú Yên. Vào thời kỳ này, một số người Công giáo ở Liên Khu V cũng đã có khuynh hướng ủng hộ ông Ngô Ðình Diệm (4). Qua trung gian của linh mục Trịnh Hoài Ân và Nguyễn Bá Tín (5), cả hai nhóm đã liên kết để tiến tới việc thành lập một Mặt trận Liên tôn chống Cộng tại Liên Khu V. </span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjXnPZNeYNKZ_Y7ldfoG0C7kXDYyaOfkxY5Gw7sXBc3Z7UYz55s3d9Ca7G4BItRuz5FgMhdqy_urmgr4mc1xydQzqiL4GPV3uJkT56FSrTy3zOhGHMihKR2DZQtbiOXO1wrmsPfJyuHOig/s1600/ddthoan.gif" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjXnPZNeYNKZ_Y7ldfoG0C7kXDYyaOfkxY5Gw7sXBc3Z7UYz55s3d9Ca7G4BItRuz5FgMhdqy_urmgr4mc1xydQzqiL4GPV3uJkT56FSrTy3zOhGHMihKR2DZQtbiOXO1wrmsPfJyuHOig/s1600/ddthoan.gif" /></span></a></div>
<div style="text-align: center;">
</div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nhóm bắc Bình Ðịnh do Ðoàn Ðức
Thoan, giáo sư trung học tư thục Công giáo Ðặng Ðức Tuấn tại Gia
hựu, Hoài Nhơn, lãnh đạo và được khối Công giáo hậu thuẫn. Ðoàn Ðức Thoan nguyên là cựu tri huyện Phù cát thời còn chế độ Nam
Triều. Vốn người cương trực và thanh liêm, được lòng dân, nên sau khi Việt minh cướp chính
quyền, Ðoàn Ðức Thoan được Việt Minh mời hợp tác và đã từng giữ các chức vụ Chánh án Toà án Ðệ Nhị Cấp tỉnh Bình Ðịnh kiêm Hiệu trưởng trường Ðào tạo Cán bộ Tư Pháp Liên Khu V. </span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Do thái độ độc lập với chính quyền và sự tích cực trong những hoạt động liên kết các cựu huynh trưởng tái lập Phong Trào Hướng Ðạo tại Bình Ðịnh và tham gia các hoạt động của Phong trào Công giáo Tiến hành trong tỉnh nên bị Liên Khu Ủy đổi ra làm Chánh án toà án Quảng ngãi, nhưng sau đó lại được trở về làm Ủy viên Sở Tư Pháp Liên Khu V kiêm Hội thẩm Hội đồng Phúc
Án Liên Khu V.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Trong thời gian tham gia chính quyền, Ðoàn Ðức Thoan đã nhiều lần xin nghỉ việc để chuyển qua nghề dạy học nhưng Liên Khu Ủy không chấp
thuận. Năm 1949, nhân cơ hội Việt Minh thực hiện chính sách biên
chế, Ðoàn Ðức Thoan xin nghỉ việc cơ quan về làm giáo sư cho trường Trung học tư thục Công giáo Ðặng Ðức Tuấn cho đến khi trường bị đóng cửa rồi bị
bắt.</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nguyễn Hữu Lộc vốn là một giáo sư Trung học tại Qui nhơn, có tư tưởng cấp tiến và có liên hệ với các nhóm chính trị của Tạ Thu Thâu và nhóm Ðại Việt Quốc Dân Ðảng của Trương Tử
Anh. </span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6yfeCTIcPIZoSLHgFpoCR4Xig-DD5kn1ccotOank9BxgIG53hzZA42Xcu8Zcqkxp5Tqaoxi40We9WoVC066du0AI1gaMiCzMtVsmjILc4uS6h0mehVKXBZ3n353qrqPBtb8pq4cfWXEk/s1600/nhuuloc.gif" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6yfeCTIcPIZoSLHgFpoCR4Xig-DD5kn1ccotOank9BxgIG53hzZA42Xcu8Zcqkxp5Tqaoxi40We9WoVC066du0AI1gaMiCzMtVsmjILc4uS6h0mehVKXBZ3n353qrqPBtb8pq4cfWXEk/s1600/nhuuloc.gif" /></span></a></div>
<div style="text-align: center;">
</div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Thời Việt Minh, Nguyễn Hữu Lộc là Hiệu trưởng trường Trung học tư thục Thị Nại tại Phước hưng, Tuy phước. Nhờ uy tín và cương vị một giáo sư, Nguyễn Hữu Lộc đã tạo được nhiều thanh thế trong việc liên kết các thành phần đảng phái chống Cộng cũng như đào tạo được một số học sinh có tư tưởng quốc gia dân tộc và tranh thủ được sự ủng hộ của giới Phật giáo. </span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Mặc dù qua các cuộc khám xét, lục soát các tư gia và cả một số cơ sở tôn giáo, Việt Minh không tịch thu được tài
liệu, tang chứng nào của những người bị bắt là có liên hệ hoạt động tình báo cho Pháp nhưng nhằm mục đích khủng bố và triệt tiêu các mầm mống chống lại chế độ Cộng
Sản, cũng như để biến đổi ý nghĩa và làm giảm tầm mức ảnh hưởng quan trọng của Phong trào này trong dân chúng, Việt minh đã gán cho nội vụ cái tên
"Vụ Gián điệp Bình Ðịnh", nghĩa là sự hoạt động của một nhóm gián điệp làm việc cho Pháp trong tỉnh Bình Ðịnh.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Việt Minh đã lập ra một ban Ðiều tra đặc biệt nhằm khai thác vụ này theo chiều hướng thuận lợi cho việc tuyên truyền của
họ. Mới đầu chức vụ Trưởng ban Ðiều tra được giao cho Vũ Ðình Ban (6), nhưng ông này không thành công trong nhiệm vụ dàn dựng vụ án theo dụng ý triệt hạ uy tín của giới trí thức và tôn giáo nên nội vụ được Liên Khu Ủy giao cho Cao
Kế, một ủy viên Công an nổi tiếng độc ác dùng các đòn hiểm độc để khai thác và xuyên tạc sự
thật.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Công an Việt minh cho dựng lại vụ này và gán cho cái tên là Vụ Gián điệp để lập bản cáo trạng kết tội những người chống đối là phản quốc làm tay sai cho Pháp rồi đem ra toà xét xử để làm gương. Họ bắt một vài nhóm thanh niên diễn lại cảnh vượt tuyến tại một số địa điểm, tạo dựng các buổi hội họp có tổ
chức, những cuộc săn đuổi lùng bắt của Công an v.v... để chụp ảnh rồi triển lãm cho công chúng xem và gọi đó là những hành vi bán nước, tội ác với nhân dân để đánh lạc dư luận và tạo nên một làn sóng phẫn nộ và căm thù trong nhân dân.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Vào tháng 6-1951, Ủy ban Kháng chiến Hành chánh miền Nam Trung Bộ
(Liên Khu V) triệu tập một cuộc họp khoáng đại Quân Dân Chính tại hội trường Sông Lô ở Bồng sơn để học tập chủ trương đường lối của Ðảng do chủ tịch Nguyễn Duy Trinh và phó Chủ tịch Trần Ðình Tri chủ
tọa. Thuyết trình viên là
Ủy viên Kháng chiến Hành chánh Tôn Thất Vỹ và Giám đốc Công an Ðinh Châu. Tại hội trường, Việt minh cho triển lãm các hình ảnh
"tội ác" của bọn "Việt gian Gián điệp" với sơ đồ tổ chức được trình bày nhằm tạo cho người xem thấy như hai "đầu
sỏ" Lộc, Thoan quay quanh cái trục "Trịnh Hoài Ân" trong một tổ chức có liên hệ với Pháp nhằm lật đổ chế độ rồi kết luận đây là một vụ
"Gián điệp".</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Trong phần thảo luận của buổi
họp, Việt minh đã ra lệnh cho các đảng viên lên án gắt gao bọn
"gián điệp", yêu cầu chính phủ "trừng trị thẳng tay và đích đáng bọn đội lốt tôn giáo và bọn đầu cơ bán
chữ..."
Sau đó Việt Minh chỉ thị cho cán bộ các địa phương đem vụ này ra học tập trong nhân dân, nhằm chuẩn bị dư luận cho kế hoạch triệt hạ tôn giáo và các thành phần chống đối.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Cuối năm 1951 một phiên toà Quân sự đặc biệt của Liên Khu V được mở ra tại Song
Thanh, xã Thanh phong, huyện An nhơn để xét xử. Phạm Phú Tiết, một cựu thần triều
Nguyễn, nguyên là Tổng đốc Bình định trước ngày Việt minh cướp chính
quyền, được chỉ định ngồi ghế Chánh án, và Phụ thẩm Nhân dân là một số người thuộc thành phần bần cố nông cuồng tín theo cộng sản do Việt Minh chỉ định.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Phiên toà kéo dài trong nhiều đêm để nghe Công tố viên Huỳnh
Lắm, ủy viên Công an Liên Khu V đọc cáo trạng và kết tội. Sau đó Toà đưa ra phán quyết tử hình các ông: Ðoàn Ðức
Thoan, Nguyễn Hữu Lộc, Võ Minh Vinh, và Tạ Chương Phùng (xử khuyết
tịch). Tất cả những người này bị ghép vào tội phản quốc vì thuộc thành phần mưu toan thành lập chính phủ Việt
gian. Tám án tù chung thân vì bị ghép vào tội tham gia
Ủy ban tổ chức và Ủy ban Kinh tài cho Chính phủ Việt gian nói trên gồm có linh mục Trịnh Hoài
Ân, linh mục Nguyễn Ðình Tịch và các ông Nguyễn Bá Tín, Nguyễn Bá Lý, Ðào Trữ. Gần hai trăm người khác lãnh án tù từ 5 đến 20 năm tù ở. Số còn lại gần 2000 người được thả về giao cho địa phương quản
chế.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ðầu năm 1952, Liên Khu Ủy họp để quyết định tối hậu về vụ án. Trong buổi
họp, Nguyễn Duy Trinh đã cực lực biện minh cho chủ trương nhổ tận gốc để diệt trừ hậu hoạ vì cho rằng nếu không giết những người này để trấn áp tinh thần những kẻ đối lập và dập tắt hy vọng của những người muốn chống đối khác thì phong trào chống đối vẫn âm ỉ chờ có cơ hội là lại bùng
nổ. Tất cả các ủy viên tham dự phiên họp đã bỏ phiếu thuận ngoại trừ linh mục Nguyễn Thanh Liêm có chân trong Ủy Viên Thường vụ Liên Khu cũng tham dự trong buổi họp là bỏ phiếu trắng (7). </span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7527195805962679912" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Một tháng sau, vào ngày 24-2-1952, theo lệnh của Liên Khu
Ủy, cuộc hành quyết ba ông Nguyễn Hữu Lộc, Ðoàn Ðức Thoan, Võ Minh Vinh đã diễn ra tại pháp trường được thiết lập tại Gò
Rộng, xã Mỹ Quang, huyện Phù Mỹ.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Vụ "Gián điệp Bình định" chính là một đòn chính trị mà Việt minh dùng để triệt hạ tôn giáo và các thành phần chống đối ở Liên Khu V bằng cách chụp cho những người này cái mũ Việt gian phản động làm tay sai cho thực dân Pháp để đánh lạc dư
luận. Sau khi đàn áp xong vụ này, Việt Minh đã dễ dàng tiến đến việc thực hiện chính sách Cải cách ruộng đất, đóng cửa các Chủng viện và Tu
viện, giải tán các đoàn thể Phật giáo và bắt giam các tu sĩ không cần lý do cũng như không cần xét xử mà không còn gặp sự chống đối cho đến ngày phải rời bỏ Liên Khu V để chuyển giao quyền hành cho Chính quyền quốc gia tiếp
thu.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">D.V.K.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<br />
<div style="text-align: left;">
<span style="color: #444444;"><b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">CHÚ THÍCH:</span></b></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">(1) Nguyễn Chữ nguyên là đảng viên Quốc Dân Ðảng, gốc người Quảng Bình, được Ðảng đề cử tham gia Quốc Hội trong số ghế Việt Minh dành cho các đảng phái Quốc gia lúc mới thành lập Chính phủ Liên
Hiệp. Trong lần Việt Minh tấn công trụ sở Quốc Dân Ðảng tại phố Ôn Như Hầu Hà nội vào đêm 12-7-1946, Nguyễn Chữ cùng bị bắt với những người có mặt tại trụ sở đêm hôm đó. Một vài người bị Việt Minh thủ tiêu, một số khác bị Việt Minh đưa đi an trí ở các tỉnh phía
Bắc, riêng Nguyễn Chữ bị đưa vào an trí ở Liên khu V. Ðến năm 1950 thì ông vượt tuyến về thành.Năm 1955 Nguyễn Chữ được Ngô Ðình Cẩn đưa nắm giữ chức vụ Giám đốc Nha Công An Trung Phần thay thế cho ông Võ Như Nguyện để dàn xếp với nhóm Ðại Việt ly khai lập chiến khu Ba Lòng tại Quảng
Trị. Sau vụ này Nguyễn Chữ được chính phủ Ngô Ðình Diệm tặng Bảo Quốc Huân Chương nhưng vì không đồng ý với ông Cẩn trong việc dùng người nên bị đổi về Tổng Nha Sài gòn. Nguyễn Chữ xin nghỉ việc và đến năm 1965 vào lúc các đảng phái tại miền Nam tranh giành nhau quyền
lực, Nguyễn Chữ đã bị ám sát mà thủ phạm là một nghi vấn.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">(2) Sau Hiệp định Genève, cụ Tạ Chương Phùng có trở về Bình định
và giữ chức vụ Tỉnh trưởng khi chính
quyên Quốc gia mới tiếp thu tỉnh này, nhưng chỉ một thời gian ngắn rồi sau đó cụ không còn
tham chính nữa. Riệng Tạ Chí Diệp, một người có khuynh hướng Duy dân, từng
có những hoạt động ủng hộ ông Diệm trong thời gian ông Diệm mới nắm chính quyền,
nhưng về sau đã bị chính quyền ông Diệm thủ tiêu vì có những hoạt động đối lập.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">(3) Phạm Ðình Nghị là ủy viên trong Chi bộ Việt Nam Quốc Dân Ðảng tỉnh Quảng Ngãi. Sau Hiệp định Genève, ông được chính quyền quốc gia bổ nhiệm làm Tỉnh trưởng Quảng Ngãi và trở về tiếp thu tỉnh nhà.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">(4) Chính ông Ngô Ðình Diệm cũng bị Việt Minh bắt tại Liên Khu V sau cuộc khởi nghĩa 45 trong lúc ông đang trên đường từ Nam ra Huế để tìm cách liên kết các tổ chức chống Việt
Minh. Sau đó, ông bị đưa ra Bắc. Nhờ có Ðức cha Lê Hữu Từ can thiệp mà Hồ Chí Minh đã không ra lệnh giết ông Diệm rồi nhờ sự hỗ trợ của ông Ngô Ðình Nhu mà ông Diệm đã trốn thoát ra khỏi nước và sống lưu vong cho đến 1954 thì trở về chấp chính.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">(5) Nguyễn Bá Tín là em của thi sĩ Hàn Mặc
Tử. Sau Hiệp định Genève, ông được Việt Minh trao trả cho chính quyền quốc gia và
sau đó đã tham gia trong phái đoàn trở về tiếp thu tỉnh Bình Ðịnh và từng nắm
giữ chức vụ Phó Tỉnh Trưởng.</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">(6) Sau Hiệp Ðịnh Genève 1954 Vũ Ðình Ban đã không theo Việt Minh tập kết ra Bắc mà trốn về thành rồi ra hồi chánh với Chính Quyền Quốc
gia. Dưới thời chính phủ Ngô Ðình Diệm, có một thời gian ông được ông Ngô Ðình Cẩn tin dùng cho nắm giữ chức vụ Giám Ðốc Nha Công An Trung Phần sau khi Nguyễn Chữ bị đổi về Sài gòn.</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">(7) Chi tiết này do linh mục Nguyễn Thanh Liêm sau này tiết lộ với một số người có liên quan đến vụ án. Mặc dù sau Hiệp Ðịnh Genève, linh mục Nguyễn Thanh Liêm đã trốn ở lại không đi tập kết và ra trình diện Toà Giám Mục nhưng vì hành động tham gia Việt Minh của linh mục trong thời gian 9 năm kháng chiến không có sự chấp thuận của cha Bề Trên cai quản địa phận đã khiến cho sau đó linh mục không còn được phép thừa hành chức năng linh mục trong địa phận
nữa.</span><br />
<br /></div>
Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-450963684474977812013-04-21T08:59:00.001-05:002013-04-21T08:59:13.357-05:00Di Tích "Mộ Ba Ông"<div style="text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQGh21NtH0aaxeSIT1smbIr12WOOl8GcXHxEU5o6rzVIkte2zphs3UDBnrR5Y1r-xxfUd-DSO_5UgKaqmlTRkTW0BDB-WZxdFzbzQrDotyXjlgW5_VglxMBpWk6sM1QLd9kNIZcU2iW5g/s1600/grong1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQGh21NtH0aaxeSIT1smbIr12WOOl8GcXHxEU5o6rzVIkte2zphs3UDBnrR5Y1r-xxfUd-DSO_5UgKaqmlTRkTW0BDB-WZxdFzbzQrDotyXjlgW5_VglxMBpWk6sM1QLd9kNIZcU2iW5g/s320/grong1.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: #333333; text-align: justify;">Gò Rộng tọa lạc tại thôn Trung Thành, xã Mỹ Chánh, cách thị trấn Phù Mỹ 3 cây số nằm về mạn bắc con đường đất từ QL 1 đi về hướng đông qua vùng An lương ra
biển. Nửa thế kỷ trước gò này chỉ là một vùng đất hoang nhưng sau này dân địa phương đã khai phá và trồng cây bạch đàn.</span></span></div>
<a name='more'></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ngày 24-2-1952, nhà cầm quyền Việt minh đã cho lập pháp trường tại đây để hành quyết 3 ông: Ðoàn Ðức
Thoan, Nguyễn Hữu Lộc và Võ Minh Vinh, bị Toà án Quân sự Ðặc biệt Liên khu 5 tuyên án tử hình trong vụ án được gọi là
"Gián điệp Bình định", nhằm khủng bố và trấn áp các thành phần trí thức nhân sĩ có tinh thần chống lại
chế độ Việt Minh Cộng sản độc tài. Sau khi xử bắn xong, Việt minh đã cho chôn thi thể ba ông một cách sơ sài ngay tại gò này.</span><br />
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Hiệp định Ðình chiến 54 phân chia đất nước thành hai miền Nam và
Bắc. Vùng Liên khu 5 trở thành khu vực cai quản của chính quyền Quốc
gia. Sau khi tiếp thu tỉnh Bình định, chính quyền Quốc gia đã cho sửa sang và xây dựng lại các ngôi mộ này, đồng thời tổ chức Lễ Truy Ðiệu.</span><br />
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Khi cuộc chiến tranh Quốc Cộng tái phát, và nhất là sau khi nền Ðệ nhất Cộng hoà bị lật đổ thì vùng này thường xuyên xảy ra những cuộc giao tranh của Quân đội Quốc gia và Cộng
sản và trở thành một vùng đất thiếu an ninh trầm trọng. </span><br />
<span style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Sau năm 1975, cộng sản chiếm miền Nam thì các kiến trúc của khu mộ này đã bị nhà cầm quyền Cọng sản địa phương phá
sập, nay chỉ còn lại vài dấu tích của mấy ngôi mộ hoang phế.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi0T9xtGFla14U6fKY2VZn6YNT2Qkdac4yppFM_2P4lNOUJlDzFX7IxycRDWzhj8edK-arbe3R4uwq3D-jKNq283fO5Q4M-MQOKHEkMX-8YdaXef_g4A0fXi2uqj6W_En8oIRVSDUEAn9E/s1600/grongnd.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi0T9xtGFla14U6fKY2VZn6YNT2Qkdac4yppFM_2P4lNOUJlDzFX7IxycRDWzhj8edK-arbe3R4uwq3D-jKNq283fO5Q4M-MQOKHEkMX-8YdaXef_g4A0fXi2uqj6W_En8oIRVSDUEAn9E/s1600/grongnd.jpg" /></span></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Quang cảnh một ngôi nhà dân g<span style="font-size: x-small;">ần</span> khu vực Gò Rộng </span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">[Ảnh chụp năm 1999]</span></span></div>
<div style="text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: #333333;"><br /></span>
<span style="color: #333333;"></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOn6ZuCDVB9WOD2AJY2PPHBct_aQRSlSh2gXmqQ01SJQm9LxAV7P1rxQaSmeYm7Fj-UlU3kOr5_pxJyC-mumouVI9RFzQ0-dN2V7YZJQXdafzZGWpM0yYzSeMRdG150rbWb_tGHzYmcsU/s1600/mo3o-h2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOn6ZuCDVB9WOD2AJY2PPHBct_aQRSlSh2gXmqQ01SJQm9LxAV7P1rxQaSmeYm7Fj-UlU3kOr5_pxJyC-mumouVI9RFzQ0-dN2V7YZJQXdafzZGWpM0yYzSeMRdG150rbWb_tGHzYmcsU/s1600/mo3o-h2.jpg" /></span></a></div>
<div style="text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Dấu vết đào xới ở gần khu vực mộ </span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">[Ảnh chụp năm 1999]</span><span style="font-size: x-small;">
</span></span><span style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjFAYwEoQWQI3AT8BOtfD6dG6rgrvo_UgS7iHqY3aUZEbfoZWVCbPm3AvLQtSIVV7zlKEKJ1iCTUSVylKURlRX8S_wJeW9q7NIn-hBZmsORSgoRYMUFkCHwIB8plTqNfakT2mxagmavCGk/s1600/mo3o-h1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjFAYwEoQWQI3AT8BOtfD6dG6rgrvo_UgS7iHqY3aUZEbfoZWVCbPm3AvLQtSIVV7zlKEKJ1iCTUSVylKURlRX8S_wJeW9q7NIn-hBZmsORSgoRYMUFkCHwIB8plTqNfakT2mxagmavCGk/s1600/mo3o-h1.jpg" /></span></a></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Dấu tích của một ngôi mộ còn rõ ràng nhất trong số ba ngôi mộ </span></span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: #333333;"><span style="color: #444444;"><span style="font-size: x-small;">[Hình chụp năm 1999]</span></span></span>
<span style="color: #333333;"><br /></span></span></div>
Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-66692615921736062712013-04-20T18:15:00.001-05:002013-04-20T18:15:32.172-05:00Sơ Lược Tiểu Sử Đoàn Đức Thoan<div class="" style="clear: both; text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJ6GL8su7h8-MDBiVdc1safGmPsLsDZzBVOEX_shpH5oYgfWVeZwsq1MXVReoh2avLTRtJQ2cYmb9bB-Q5-HKNw0Uf8zN0GBBKL98BIfB4nZq4HEX0JuGcJz7Y3WQpOpm9MZfMzPNu5hs/s1600/ddthoan.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJ6GL8su7h8-MDBiVdc1safGmPsLsDZzBVOEX_shpH5oYgfWVeZwsq1MXVReoh2avLTRtJQ2cYmb9bB-Q5-HKNw0Uf8zN0GBBKL98BIfB4nZq4HEX0JuGcJz7Y3WQpOpm9MZfMzPNu5hs/s200/ddthoan.jpg" width="144" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ðoàn Ðức Thoan sinh năm 1912 tại thành phố
Vinh, tỉnh Nghệ an, trong một gia đình Nho giáo, là con trai áp út của cụ Hồng Lô Tự Khanh Ðoàn Ðức
Giảng, nguyên quán làng Tử nê, tổng Chi Nê, huyện Tiên du, tỉnh Bắc
ninh.</span><br />
<br /></div>
</div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Thủa nhỏ theo học Quốc ngữ và chữ Hán rồi vào học ở collège
Vinh. Sau khi tốt nghiệp bằng Thành chung, ông ra Hà nội theo học tại trường Bảo hộ
(thường gọi là trường Bưởi, tiền thân của trường Chu Văn An sau này) và tốt nghiệp bằng Tú tài Pháp và Tú tài bản
xứ. Gia đình muốn cho ông du học Pháp về ngành y nhưng vì thái độ không thân thiện với Pháp của thân sinh ông lúc còn tùng sự tại tỉnh này nên đơn xin du học của ông không được Công sứ Pháp ở Vinh phê
chuẩn.</span><br />
<a name='more'></a><span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
</span></div>
<div align="justify">
<br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ông xuất thân với nghề dạy học tại Vinh nhưng chỉ một thời gian ngắn sau đó thì lại chiều theo ý thân phụ nên đã xin qua ngành hành chánh khởi sự với ngạch Thừa phái và đầu tiên làm việc tại Văn phòng Tổng đốc tỉnh Thanh hoá
(lúc bấy giờ do Phạm Phú Tiết làm Tổng đốc).
</span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5S1ZBVVny_ceR6xPi5g1iALjiUdg8OfqxdLNXU_F5M6dbwIsEb54FrrSMWPo6kgnelBOeRkRQtxOy5C-5wxRwH2dZwL0I-Vmvonk44zMmOt2AESISux4Me191YKy6W8RrCZO2zqFpuMY/s1600/lk-hoa.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5S1ZBVVny_ceR6xPi5g1iALjiUdg8OfqxdLNXU_F5M6dbwIsEb54FrrSMWPo6kgnelBOeRkRQtxOy5C-5wxRwH2dZwL0I-Vmvonk44zMmOt2AESISux4Me191YKy6W8RrCZO2zqFpuMY/s200/lk-hoa.jpg" width="152" /></a></span></div>
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Vốn hấp thụ tư tưởng tự do của nền văn hóa Tây phương cho nên ông có một cái nhìn cuộc đời rất phóng khoáng và cuộc hôn nhân của ông cũng bắt nguồn từ tình yêu. Do cảm mến một người bạn gái của chị mình mà ông đã làm quen rồi tiến đến hôn nhân, đó là bà Lê Kim Hóa, con gái của cụ Thị Ðộc Học sĩ Lê Toàn
Giai, quê quán ở Hà Tĩnh. Ðám cưới được cử hành năm 1935. Vì bên gia đình cụ Lê Toàn Giai vốn theo đạo Công giáo cho nên ông cũng đã trở lại đạo Công giáo từ đó. </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Sau một thời gian tùng sự tại Thanh hoá, rồi tại Vinh, đến năm 1942 ông được đổi vào làm việc tại bộ Hình của chính phủ Nam triều ở Huế dưới quyền Thượng thư Bùi Bằng Ðoàn. </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Trong thời gian tùng sự tại Huế, ông có theo học trường Hậu bổ của Chính phủ Nam triều mở, do đó trong kỳ thi tuyển Tri huyện năm 1944, ông đã tham dự và trúng tuyển nên được bổ nhậm làm Tri huyện Phù cát thuộc tỉnh Bình định
(vào thời gian này Phạm phú Tiết cũng đang giữ chức Tổng đốc Bình Ðịnh). </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Dưới thời Chính phủ Trần Trọng Kim (sau khi Nhật đảo chánh Pháp 9-3-45), ông được bổ nhậm chức Tri phủ Tuy An, tỉnh Phú Yên. Cùng lúc đó thì con gái nhỏ của ông bị bệnh nặng phải đưa vào nằm bệnh viện Qui Nhơn điều trị dài ngày nên ông để gia đình ở lại Qui nhơn và chỉ một mình đi trưóc vào Phú Yên nhận nhiệm
sở. Chưa đầy một tháng thì xảy ra cuộc Tổng Khởi nghĩa toàn quốc 1945, ông bàn giao nhiệm sở và quay trở về sống ở Quy Nhơn cùng gia đình. </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Lúc mới cướp được chính quyền, Việt Minh đã cho thi hành chính sách sát hại nhiều phần tử của các đảng phái quốc gia hầu có thể tiến đến chế dộ độc tài toàn trị nhưng sau đó để tránh gây hoang mang trong dân chúng nên Việt Minh đã buộc phải đứng ra thành lập Chính phủ Liên hiệp có sự tham dự của các đảng phái Quốc gia hòng thu phục nhân tâm. Núp dưới chiêu bài Ðại Ðoàn
Kết, Việt minh đã cho mời các thành phần nhân sĩ trí thức có uy tín trong toàn quốc ra cộng tác nên ông cũng được Việt minh mời tham gia chính quyền và Mặt trận Liên Việt tại tỉnh Bình Ðịnh. Lúc đầu ông từ
chối, định trở lại nghề dạy học nhưng sau đành chấp nhận và được cử làm Chánh án Toà án Ðệ nhị cấp tỉnh Bình định. Vào thời gian này thì người vợ ông cũng bắt đầu vướng phải chứng lao
phổi. Cuộc chiến tranh Việt-Pháp bùng nổ rồi lệnh tản cư và chính sách tiêu thổ kháng chiến được ban hành. Ông phải di chuyển theo cơ quan và gia đình cũng phải tản cư về thôn quê. Trong thời gian công tác, nhờ có uy tín và khả năng chuyên môn nên ông được Liên Khu Ủy đề bạt kiêm giữ chức Hiệu trưởng trường Ðào tạo Cán bộ Tư pháp của Liên Khu V. </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Năm 1946, do Huynh trưởng Hoàng Đạo Thúy có chân trong chính phủ Liên hiệp được Hồ Chí Minh chấp thuận cho phép tái lập Phong trào Hướng đạo thì giáo sư Tạ Quang Bửu nguyên là Tỗng Ủy viên Hướng đạo Trung kỳ trước kia và hiện đang nắm giữ chức vụ Phụ tá Tổng trưởng Quốc phòng trong Chính phủ Liên hiệp bèn gửi thư cho ông để đề nghị ộng đứng ra tái lập Phong trào Hướng đạo tại tỉnh Bình Ðịnh. </span><span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Vốn
là một người ham hoạt động và có tư tưởng tiến bộ nên từ thời trẻ đã
sớm say mê tham gia Phong trào Hướng đạo và trở thành một Huynh Trưởng Hướng
đạo có bằng Bạch Mã, </span>nên ông đã kiên trì vận động với Liên Khu ủy để xin tái lập Phong trào tại tỉnh nhà, nhờ thế mà khi được sự chấp thận của chính quyền, ông đã đứng ra quy tụ các cựu huynh trưởng trong tỉnh để gây lại Phong trào Hướng đạo trong tỉnh này. </span><br />
<br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nhờ có một số huynh trưởng năng động như Nguyễn
Chữ, (một huynh trưởng Hướng đạo và cũng là một đảng viên QDÐ từng giữ chức Ðại biểu Quốc hội khóa 1 trong thời Chính phủ Liên
hiệp, nhưng đã bị Việt minh bắt cóc trong vụ trụ sở VNQDÐ ở phố Ôn như Hầu ở Hà nội bị Việt minh tấn công, rồi bị đưa vào an trí ở Liên khu V), Ngô
Chanh, giáo sư trường Trung học Nguyễn Huệ và một số cựu hướng đạo sinh yêu thích phong trào mà một số Tráng đoàn, Thiếu đoàn và Ấu đoàn đã được thành lập tại các thị trấn và ông được ủy nhiệm giữ chức vụ Ðạo trưởng đạo Bình Phú. Phong trào hoạt động mạnh nhất tại hai thị trấn Bồng sơn và Tam
Quan. Mặc dù hoàn cảnh gia đình chật vật, vợ bị bệnh nan y, con còn nhỏ dại nhưng ông vẫn hăng say hoạt động cho Phong trào Hướng đạo nhằm liên kết các bạn bè cùng khuynh hướng. Ngoài ra ông cũng còn có nhiều liên hệ mật thiết với tổ chức Công Giáo Tiến hành trong
tỉnh. </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Thấy ông có khuynh hướng tự do, muốn độc lập với đường lối của chính quyền trong việc tái lập Phong trào Hướng Đạo, nên Phạm Văn Ðồng, lúc bấy giờ đang là Công cán Ủy Viên Chính phủ tại Miền Nam bèn đề nghị Liên Khu Ủy đổi ông ra làm Chánh
Án Toà án tỉnh Quảng ngãi, chủ đích nhằm ngăn cản ông sinh hoạt với Phong trào Hướng đạo và Phong trào Công giáo Tiến hành. Ông phải để gia đình ở lại Bồng sơn và ra Quảng ngãi làm
việc. Ít lâu sau đó thì Phạm Văn Ðồng được triệu ra Bắc giữ chức Thủ tướng nên ông mới được Liên Khu Ủy cho trở về Bình Ðịnh gần vợ con và làm việc tại Sở Tư Pháp Liên Khu V, kiêm chức vụ Hội thẩm Hội đồng Phúc
Án Liên Khu V mà Chánh thẩm là Phạm Phú
Tiết. </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Ðựợc trở về Bình Ðịnh, ông tiếp tục hoạt động cho phong trào Hướng đạo. Năm 1948, ông tổ chức một cuộc Họp bạn Hướng đạo chung cho liên tỉnh Ngãi Bình Phú tại đồi Thiết Ðính - Bồng Sơn nhằm cổ võ cho một mẫu người năng động, tháo vát, có tâm hồn thẳng
thắn, cương nghị và phóng khoáng, yêu Tổ quốc, và muốn phục vụ cho dân tộc nhưng không mù quáng chạy theo một lý tưởng không tưởng. Ðúng ngày 24-7 là ngày khai mạc trại Họp bạn Hướng đạo thì cũng là ngày người vợ qua đời sau ba năm chống chỏi tuyệt vọng với chứng bệnh nan y. Tuy thế trại Họp bạn vẫn tiến hành tốt đẹp. </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Sau khi người vợ qua đời, ông càng tích cực tham gia nhiều hơn vào các hoạt động liên kết những người có khuynh hướng tự do và không chấp nhận chủ nghĩa Cộng
sản. Hành động này khiến cho Liên Khu Ủy bắt đầu hạn chế nhân viên các cơ quan tham gia sinh hoạt không nằm trong các đoàn thể do Việt Minh lãnh đạo. Một vài huynh trưởng bắt đầu ngả theo cộng sản như Ngô
Chanh, một số trở thành dè dặt trước tình thế. Phong trào Hướng đạo bị bắt buộc ngưng hoạt động nên ông đành hướng về các hoạt động của các đoàn thể tôn giáo. </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Năm 1949, do tình hình thế giới biến chuyển với sự thắng thế của Mao Trạch Ðông trên lục địa Trung hoa thì ở các vùng do Việt Minh kiểm soát, người Cộng sản cũng thay đổi bộ mặt để thực hiện chế độ vô sản chuyên chính. Việt Minh bắt đầu cho phát động Phong trào Học tập trong quần chúng nhằm gây mâu thuẫn giai cấp và tạo sự căm thù đối với các thành phần được gọi là
"Trí, Phú, Ðịa, Hào". Trong chính quyền thì Việt Minh cho thực hiện chính sách biên chế để loại trừ các thành phần lưng
chừng, hoặc có tư tưởng đối lập ra khỏi các cơ quan Nhà nước. Ông nhân cơ hội này xin nghỉ giả hạn không lương, và ra làm giáo sư cho trường Trung học tư thục Công giáo Ðặng Ðức Tuấn tại Gia hựu thuộc huyện Hoài nhơn. </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Mặc dù bản thân không gia nhập đảng phái nào nhưng vì yêu lý tưởng tự do dân
chủ, muốn chống lại mọi hình thức bất công và độc tài nên trong thời gian này ông thường có những cuộc tiếp xúc với các thành phần trí thức và những nhân vật của các đảng phái Quốc gia và tôn giáo như nhóm QDÐ ở Quảng ngãi, nhóm của ông Nguyễn hữu Lộc ở Nam Bình Ðịnh và để tiến tới thành lập một Mặt trận Liên Tôn chống Cộng tại Liên Khu V. </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Năm 1950, tiến thêm một bước trong việc cô lập và triệt hạ dần các thành phần trí phú địa hào, Việt Minh ban hành lệnh Tổng động viên và ra lệnh đóng cửa tất cả các trường tư
thục. Ông cũng như nhiều giáo sư tư thục khác như Nguyễn Hữu
Lộc, Võ Thu Tịnh v.v.., phải tạm thời xoay ra mở các lớp dạy tư gia để sinh
sống. Chính sách siết chặt của Việt Minh tại các vùng họ kiểm soát đã khiến cho càng ngày càng có nhiều thanh niên trí thức rủ nhau vuợt tuyến về vùng Quốc
gia. Thấy tình hình khó khăn và nguy hiểm, một số anh em trong tổ chức đề nghị ông nên vượt tuyến về thành để lánh nạn nhưng ông đã cương quyết ở lại để hoạt động. Sau khi xảy ra vài vụ vượt tuyến tại các vùng cửa biển trong tỉnh Bình Ðịnh bị bại lộ và bị
bắt, Việt Minh bắt đầu khám phá có nhiều phần tử tình nghi quan trọng cũng đã vượt tuyến như Nguyễn
Chữ, Lương Duy Ủy..., cho nên tháng 10 năm 1950, ông bị Công
an Liên khu V bắt, và sau đó là Việt minh bắt đầu cho thực hiện một chiến dịch bắt bớ quy mô các thành phần tình nghi trong các tỉnh thuộc Liên khu V. </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Ðể có cớ buộc tội và nhằm mục đích khủng bố và triệt tiêu các mầm mống chống lại chế độ Cộng
Sản, Việt Minh đã cho xuyên tạc sự thật, dàn dựng ra một cái được gọi là vụ
"Gián điệp Bình Ðịnh" rồi vu cho những người bị bắt là làm gián điệp cho Pháp và khép họ vào tội phản
quốc. </span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ðến cuối năm 1951, Việt Minh cho tổ chức một phiên toà Quân sự Ðặc biệt tại Song
Thanh, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Ðịnh để xét xử những người bị
bắt. Ngồi ghế Chánh án là Phạm Phú Tiết nhưng thật ra thì ghế chánh án chỉ là hư vị còn mọi quyết định đều là của Liên Khu
Ủy. Sau nhiều đêm nghe Công tố viên Huỳnh Lắm Ủy viên Công an Liên Khu V đọc cáo trạng và mặc dù có nhiều bị cáo không nhận
tội, Toà vẫn tuyên án tử hình ông cùng với các ông Nguyễn Hữu
Lộc, Võ Minh Vinh. Riêng cụ Tạ Chương Phùng vì đã trốn thoát về thành trưóc đó nên vị xử tử khuyết tịch. Ngoài ra còn có nhiều án tù chung thân và án tù hữu hạn khác dành cho những người bị khép vào tội liên can với tổ chức gián điệp nói trên. </span><br />
<br /></div>
<div align="justify">
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Vào đầu năm 1952, sau khi Liên Khu Ủy quyết định cho thi hành bản án, ông đã bị đưa ra pháp trường thiết lập tại Gò Rộng xã Mỹ Chánh huyện Phù Mỹ và bị xử bắn vào chiều ngày 24-2-1952 cùng với hai ông Nguyễn Hữu Lộc và Võ Minh Vinh .</span><br />
<span style="color: #444444; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
Chính vì yêu tự do dân chủ và không chấp nhận độc tài mà ông bị Việt Minh gán cho cái tội Việt gian bán nước để xử tử nên trước giờ bị hành
quyết, lời trăn trối cuối cùng của ông với người con trai còn nhỏ lúc bấy giờ là :"Con phải hiểu là ba không phải là Việt gian và không hề phản bội tổ
quốc." </span><br />
<br /></div>
<span style="color: #274e13; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">D.V.K.</span><br />
<br />Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-90429544356942783182013-04-20T11:57:00.001-05:002013-04-20T11:58:22.372-05:00Bút Tích của Đoàn Đức Thoan<div style="text-align: justify;">
<div align="justify">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgIwTrthoMysFyF6RDBWcjxL8EHyBlTAZEkMSnqZzWqeLPXjwgyHsFEqBuhACqgwmyO9rjbFBwRpGzcIBV-Y-0eNrh1W4uG42XljnmcybEbaH7bVRssjdWKFtylqglNICTMz8ImlJQoE_A/s1600/caythanrong.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgIwTrthoMysFyF6RDBWcjxL8EHyBlTAZEkMSnqZzWqeLPXjwgyHsFEqBuhACqgwmyO9rjbFBwRpGzcIBV-Y-0eNrh1W4uG42XljnmcybEbaH7bVRssjdWKFtylqglNICTMz8ImlJQoE_A/s200/caythanrong.jpg" width="111" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
</div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #333333;">"...<span style="font-size: small;"> </span>Khi huyệt đã lấp
rồi, tôi đi theo cô Bảy và cô Út
vào làng để nhận các vật dụng của cha tôi còn để lại.
<br />Ðoàn công
tác đã giao lại cho tôi cái ba lô mà thời còn Hướng đạo
cha tôi vẫn xử dụng trong mỗi lần đi cắm trại rồi lại
dùng nó làm túi hành trang cho những ngày đi ở tù. Trong ba
lô vỏn vẹn một bộ bà ba còn mới, một tấm vải dùng làm
chăn đắp, một quyển sổ ghi chép thơ và vài món linh tinh.
Tôi sực nhớ ra lúc ban chiều cha tôi đã mặc bộ bà ba đen
cũ đã bạc màu và để bộ đồ còn mới lại, và tôi đã
không cầm được nước mắt..." </span></span></span><br />
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; font-size: x-small;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #333333;">Trích Ký sự Tùy bút</span></span></span></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; font-size: x-small;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #333333;">"<a href="http://aosauvuon.blogspot.com/2013/03/tim-mot-que-huong.html">TÌM MỘT QUÊ HƯƠNG</a>"</span></span></span></span></div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
</div>
<div align="justify">
<a name='more'></a></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sau đây là vài trang scan l<span style="font-size: small;">ại t<span style="font-size: small;">ừ</span></span> cuốn sổ tay ghi chép các bài thơ và một vài điều linh tinh trong thời gian ông bị giam cứu tại Liên Khu V</span></span></span></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #333333;"></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="color: #333333;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhBERUzL_1gpOTgjt29lh6zQB1ekt10mJ52ZmmChq9qOw62S6QCXtOr2fcjCSVrwrBgvbZsPjYwI8k_lPa6GBj_Jt42M_pIBETL9c-K7EEYglk_KUJyVHccNn6YJrp1ixZUvQRxrWuakeM/s1600/btddt-h.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhBERUzL_1gpOTgjt29lh6zQB1ekt10mJ52ZmmChq9qOw62S6QCXtOr2fcjCSVrwrBgvbZsPjYwI8k_lPa6GBj_Jt42M_pIBETL9c-K7EEYglk_KUJyVHccNn6YJrp1ixZUvQRxrWuakeM/s400/btddt-h.jpg" width="308" /></a></span></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBpg9j-i1PE5m6dihMSfolzKdHCBlT5ZoT-YvNZcdawdWgZH5ILdz7XWDyhXHYFzRXZiWf0e4oyk3O63vzIDlTn_NHWnY9PqS-seuGC98QJXefBYcnXeMmU0KRnLxzKscCSM1Ro-r5teM/s1600/ddt-st5.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBpg9j-i1PE5m6dihMSfolzKdHCBlT5ZoT-YvNZcdawdWgZH5ILdz7XWDyhXHYFzRXZiWf0e4oyk3O63vzIDlTn_NHWnY9PqS-seuGC98QJXefBYcnXeMmU0KRnLxzKscCSM1Ro-r5teM/s400/ddt-st5.jpg" width="309" /></a></div>
<br />
<br /></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Qua bao nhiêu biến cố thời cuộc khiến cho tất cả những thư từ giấy tờ của Đoàn Đức Thoan đã bị thất lạc hết, chỉ còn sót lại một chiếc bì thư của ông gửi cho hai con từ trong tù mà người con trai đã tình cờ tìm lại được khi trở lại thăm căn nhà cũ của ông Trần Tài ở thôn Gia An vào cuối thập niên 50.</span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3ervCS5QoOeaNE_GlLjk5cO_TzDPkK_Gb_PGmBfUWYfl3axZ3-hb8fLTJjZWty5hpM6TuektBFdzkyeA1TcLEWjm3mSBQ-7HBJPcOKv4dPbHA_t5lWK8e-VhH_trxCNIB_upLLAL4fFs/s1600/ddt-bithu.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3ervCS5QoOeaNE_GlLjk5cO_TzDPkK_Gb_PGmBfUWYfl3axZ3-hb8fLTJjZWty5hpM6TuektBFdzkyeA1TcLEWjm3mSBQ-7HBJPcOKv4dPbHA_t5lWK8e-VhH_trxCNIB_upLLAL4fFs/s400/ddt-bithu.jpg" width="276" /></a></span></span></div>
<div style="text-align: center;">
<br />
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
</div>
Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-12858543904694878202013-04-19T13:25:00.001-05:002013-04-19T13:25:28.501-05:00Đoàn Đức Thoan - Thơ Làm Trong Tù<div style="text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEga27Q8SVlFEGLDwnhrh-9_faM1jgr5PmCp6FNveawb3ujFsW4ATQsLuF1oi_NvaDF_T6Rg9j62CrHeQC2KJUTFwv_3A7b_ZsMEnVCWrw_i4c7yJDTbvIQTMhN1mz5OqC70wchxG8_BgoU/s1600/tre.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEga27Q8SVlFEGLDwnhrh-9_faM1jgr5PmCp6FNveawb3ujFsW4ATQsLuF1oi_NvaDF_T6Rg9j62CrHeQC2KJUTFwv_3A7b_ZsMEnVCWrw_i4c7yJDTbvIQTMhN1mz5OqC70wchxG8_BgoU/s400/tre.jpg" width="166" /></a></div>
<br />
<b><span style="color: red;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ÐỜI ÐI
</span></span></span></b>
<br />
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Cuồn cuộn đời đi
<br />Và tôi ngồi nhìn đời
đi
<br />Rộn rịp đời làm
<br />Và tôi vòng tay nhìn
đời làm
<br />Tha thiết đời vui buồn
<br />Và tôi dửng dưng buồn
vui riêng
<br />Tưng bừng đời sống
<br />Và tôi chỉ sống nửa
mà thôi
<br />Vì tôi đã phải cách
ngăn đời
<br />Vì tôi đã phải ra
ngoài biên </span></span></span><br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ngày trôi
<br />Ngày trời trôi
<br />Ngày của tôi trôi
<br />Ðời tôi bị xé từng
ngày
<br />Từng mảnh tiêu tan
<br />Làm sao vá lại cho nguyên
cuộc đời
<br />Ðời tôi bị rách dần
dần
<br />Rách ngày rách tháng
rách lần đến năm
<br />Ðời người đâu có
bao lăm
<br />Rách ho<span style="font-size: small;">à</span>i như vậy đến
ngần nào thôi </span></span></span></span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span><br />
<a name='more'></a></div>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
<br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b>SÁNG TÁC</b></span>
</span></span></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Vương vấn
không gian một ý xinh<br />
Người thơ rạo rực tạc nên hình<br />
Truyền thông, lưu ...... niềm cảm hứng<br />
Ðâu mắt xanh và ai áo xanh </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ôm ở trong
lòng mộng rất đẹp<br />
Khắc khoải, cùn khô bút mực chờ<br />
Hương ngát ngàn cao không đón được<br />
Sương móc không nhuần đại mạc trơ </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dồn dập sóng
trào tuôn ngọn bút<br />
Một hạt lưu ly, một ngọc quỳnh<br />
Hốt lượm, dàn bài và gọt rũa<br />
Hoan hỉ tràn dâng, sáng tác thành </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðóa quỳnh
hé nở thoát hương xa<br />
Hương đã tan rồi, trút xác thơ<br />
Người thơ lẽo đẽo theo dòng ý<br />
Sáng tác mai dành cả ước mơ </span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðêm 27-10 Tân Mão</span></span></span><br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
</blockquote>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b>VÔ ÐỀ</b></span>
</span></span></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðầu cành
lảnh lót tiếng chim đưa<br />
Nửa gối lo phiền tỉnh lại mơ<br />
Nhớ nước bồi hồi ngàn dặm nhạn<br />
Thương nhà trằn trọc mấy canh gà </span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">24-9 Tân Mão</span></span></span> <br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b>ÐÊM HẬU PHƯƠNG</b></span>
</span></span></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tàu dừa thác
xối trăng tung bạc<br />
Bờ bụi mơ hồ mỏng biếc sương<br />
Ðêm quê thâu mãi, ngoài xóm giếng<br />
Từng lúc càng lên nhịp rộn ràng<br />
Nông dân tìm mát sau ngày việc<br />
Bàn cãi tăng gia lệnh vỡ oang<br />
Ðoàn sở thiếu nhi đèn hiu hắt<br />
Hát đùa lảnh lót xa dư vang<br />
Thanh nữ dan tay đi học tối<br />
Lòng vui miệng nở sáng ngời trăng<br />
Mầm sống ngàn năm lên mạnh mẽ<br />
Vóc mạnh cười to thiếu những chàng<br />
Trăng thanh bình cũ, sa trường mới<br />
Vệ quốc nhìn trăng chợt nhớ làng </span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="color: #444444;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">(Nhớ lại Hội
Long) 27-10-Tân Mão</span></span> </span><br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><span style="color: red;">GIẾNG LÀNG
</span></b> </span></span></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nhà tôi ở
cạnh giếng làng<br />
Gốc me bờ đá rộn ràng hôm mai<br />
Luôn luôn có những chàng trai<br />
Mình trần, khố xẫm, tắm phơi thân đồng<br />
Gái tơ gánh nước thẹn thùng<br />
Yếm đào trinh khép, môi hồng nở duyên<br />
Trẻ em sướt mướt tóc huyền<br />
Nước tung toé nắng, miệng huyên thiên cười<br />
Những đêm trăng sáng lên ngôi<br />
Trẻ già quanh giếng đứng ngồi lê la<br />
Hương quê giây phút đậm đà<br />
Nước trong giếng lặng ánh ngà trăng xanh </span></span></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từ ngày khói
lửa chiến tranh<br />
Những chàng vạm vỡ thú chinh sa trường<br />
Khi chiều dâng chốn biên cương<br />
Bâng khuâng tưởng tới giếng làng nẻo
xa<br />
Có nàng gánh nước bơ phờ<br />
Buông lòng đến cõi hoàng hoa muôn trùng </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">25-7 Tân Mão
</span></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">CHÁN KHÁCH BỆNH
</span></span></b></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trở nên thân
thiết một năm rồi<br />
Thỉnh thoảng không chờ cũng đến chơi<br />
Sổ mũi, nhức đầu, đôi buổi ngắn<br />
Rét rừng, kiết lỵ những tuần dài<br />
Uống ăn trưa tối mâm không ngó<br />
Tâm sự ngày đêm chiếu chẳng rời<br />
Chính phủ hôm nào thương nghĩ lại<br />
Tôi về, các bác ở lao chơi </span></span></span>
</div>
</blockquote>
<div align="left">
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">23-9 Tân Mão</span></span></div>
<div align="center">
<br />
<br />
<b><span style="color: red;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">MÀU TƯƠNG LAI
</span></span></span></b>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trời nặng
sịch<br />
Ðất rầu rầu<br />
Xương chồng núi trắng bệch<br />
Máu tuôn thác đỏ ngầu<br />
Cây gầy treo thịt rách<br />
Cỏ úa vấy da khô<br />
Rưng rưng lửa dụng vách<br />
Nghi ngút khói xây lầu<br />
Từng trận sóng cồn không rửa sạch<br />
Từng cơn bão táp chói thêm màu<br />
Ầm ầm thét giận dữ<br />
Vang vang la căm hờn<br />
Thê lương lời than thở<br />
Tỉ tê giọng đau rên<br />
Kinh trời động đất bom đạn nổ<br />
Inh tai nhức óc thép gang rền<br />
Người gục trên sa trường<br />
Người gục trong nhà hoang<br />
Người ngã âm thầm trong đêm vắng<br />
Người tan tành xác giữa ngày vàng<br />
Ôi! sắc màu hỗn loạn<br />
Âm thanh rùng rợn<br />
Ðiệu bộ điên cuồng và mê loạn<br />
Theo nhịp sống quay cuồng<br />
Ai đã dàn bày màn bi tráng?<br />
Ai đã đạo diễn lớp kinh hoàng?<br />
Sân khấu đời hiện tại<br />
Ðịa đàng! địa đàng!<br />
Người dần xa cách mãi<br />
Thiên đàng, thiên đàng!<br />
Người bao giờ bước tới? </span></span></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Xây lưng đời
ác mộng, bạn ơi<br />
Tôi dâng người tường mộng tương lai<br />
Tương lai màu xanh dịu<br />
Tương lai màu hồng tươi<br />
Êm êm ca nhạc trổi<br />
Rạng rỡ nét vui cười<br />
Cầm tay già trẻ gái trai<br />
So chân điệu múa, sóng lời câu ca<br />
Thanh bình, thanh bình<br />
Ðời ấm xinh<br />
Giang san riêng trăm vẻ<br />
Thế giới chung một tình<br />
Ai xây, ai dựng ngày mai?<br />
Thôi chẳng nói<br />
Ai xây, ai dựng ngày mai? </span></span></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Người trai
tráng<br />
Say men lý tưởng<br />
Say nhiệm mầu tín ngưỡng<br />
Ra xây dựng khung đời<br />
Ai dựng nhà bằng bùn hôi, gỗ độc?<br />
Ai dựng nhà bằng lửa đuốc, máu xương?<br />
Ai xây nhà không hồ vôi, mộng chốt?<br />
Ai xây nhà không ràng buộc yêu thương? </span></span></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðâu người
trai tráng<br />
Say men lý tưởng<br />
Say nhiệm mầu tín ngưỡng<br />
Ra xây dựng ngày mai huy hoàng<br />
Ðịa đàng hay Thiên đàng?<br />
Tương lai màu xanh dịu<br />
Tương lai màu hồng tươi </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">23-6 Tân Mão</span></span></div>
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b>RỜI LONG MỸ</b></span>
</span></span></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Màn mây
trăng che mặt<br />
Nghé nhòm đôi vì sao<br />
Ðêm mơ hồ, trôi giạt<br />
Những bóng người về đâu?<br />
Dùng dằng tay xiềng xích<br />
Bước chậm âm thầm gieo<br />
Nghe súng đạn lạch cạch<br />
Người áp giải liền theo<br />
Tiếng gà trong xóm bé<br />
Ðêm đã trở canh nào?<br />
Ðò ngang không nên nghĩa<br />
Ôi! cách biệt làm sao!<br />
Qua eo, đường lối lạ:<br />
Hai bên thành núi cao<br />
Qua truông và qua phá<br />
Buồn nhớ lời ca dao<br />
Xin Trời mau hửng sáng<br />
Ðể ngừng bước lao đao<br />
Mở xiềng, bỏ gói nặng<br />
Cởi bớt niềm thương đau </span></span></span>
</div>
</blockquote>
</blockquote>
<div align="left">
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">18-6 Tân Mão</span></span></div>
<br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b>ÐÂY CHÀNG
ÐI TỚI</b></span><br />
</span></span></span>
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">( Nhã thi )
</span></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðây CHÀNG
đi tới<br />
Băng đồi và vượt núi<br />
CHÀNG rất đỗi mến yêu<br />
Phăng phăng nhẹ gót hươu<br />
Ðây CHÀNG đã đứng<br />
Sau bờ tường trắng<br />
Tựa bên khung<br />
Và hé mắt kẽ song<br />
Và CHÀNG rất đỗi mến yêu<br />
Cùng tôi thầm thĩ:<br />
"Bạn ơi! mau trở dậy<br />
"Hỡi chim bồ câu, người đẹp của
ta!<br />
"Tới đây đông lạnh đã qua<br />
"Gió mưa về hút nẻo xa xăm rồi<br />
"Này hoa đã nở trên đồi<br />
"Ðây mùa trở lại tỉa cồi nương
nho<br />
"Chim cườm bên trại líu lo<br />
"Cây vả đã đậu những dò trái non<br />
"Nơi nơi, đầu xóm cuối thôn<br />
"Nương nho hoa nở hương dồn gần xa<br />
"Trở dậy đi hỡi bạn<br />
"Hỡi người đẹp của ta<br />
"Hỡi chim bồ câu ẩn nấp<br />
"Trong hốc đá, trong kẽ bờ<br />
"Tới đây hé lộ dung nhan<br />
"Nói lên, cho thoảng tiếng đàn bên
tai<br />
"Tiếng nàng êm dịu nàng ơi!<br />
"Mặt nàng rạng rỡ sáng ngời phù
dung" </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">15-6 Tân Mão
</span></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b>TRĂNG VÀ BÓNG</b></span>
</span></span></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Xưa,
tuyệt thế thi nhân<br />
Uống rượu vắng tri âm<br />
Nâng chén cùng trăng, bóng<br />
Ca múa kịp vui xuân </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nay, luân
lạc phong trần<br />
Cách biệt mọi tương thân<br />
Dưới trăng ngồi không rượu<br />
Nhìn trăng tôi tần ngần </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trăng ơi,
trăng thanh tao<br />
Mà lòng tôi ba đào<br />
Trăm mối vương trần lụy<br />
Dám cùng trăng tiêu dao? </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nơi ngõ
hẹp vườn sâu<br />
Ðến cùng tôi đêm thâu<br />
Ðể cho hình với bóng<br />
Mời nhau chén lệ sầu </span></span></span>
</div>
</blockquote>
</blockquote>
<div align="left">
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Một đêm trăng
thịnh<br />
13-6 Tân Mão</span></span></div>
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">NĂM GIA AN
</span></span></b></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Gót phiêu lãng
chiều vương thôn trắng<br />
Dừa mướt xanh hoe nắng đìu hiu<br />
Êm ả trúc đan từng ngõ lặng<br />
Nghe dậy từ đầu ý mến yêu </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðêm kia trăng
nửa vừa chênh chếch<br />
Lần lối không vàng bước thấp cao<br />
Cũng rắp về xây mùa cô tịch<br />
Quên lửng phiền hoa gió mới ào </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Lần lữa vào
sâu mùa tạm gởi<br />
Quyến luyến vương dần tim yêu thương<br />
Chiều nhìn mây bạc xa chơi với<br />
Yên tưởng đây là một cố hương </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Quen thuộc
bao rồi từng ngõ mở<br />
Từng ngôi nhà trắng lá rèm xanh<br />
Từng vườn thu dịu, hè rạng rỡ<br />
Ðêm gội nguồn trăng rướm mượt cành </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sao mờ
trống điểm chòm xao xuyến<br />
Rộn rịp người đi kinh lễ mai<br />
Thánh đường âm hưởng ngàn kinh
nguyện<br />
Sưởi ấm hồn run sợ lạ loài </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Lững
thững hôm mai đường một lối<br />
Chào đón cười thân nở thế hoa<br />
Lão ẩn hấp hay nhìn cháu nội<br />
Từ mẫu buồn con ngỡ quá nhà </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trẻ nhỏ
xa mừng cao tiếng gọi<br />
Gái trai trò mến kính nghiêng đầu<br />
Hiên dài, trăng gió, tình lui tới<br />
Trà sớm đàn khuya chuyện trước sau </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Về đây cũng
mến người thôn nữ<br />
Mắt dài lá mộng, sáng lưu ly<br />
Gió sớm ngập ngừng tà trắng lụa<br />
Ảnh hình thôn trắng gửi lòng si </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tránh lụy
phiền hoa mùa chửa vẹn<br />
Nắng buổi đầu thu lại trắng thôn<br />
Ra đi, không chào, không hứa hẹn<br />
Lạnh lùng để lại mấy cô đơn </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trời cách
biệt chiều nhìn mây nhạn<br />
Về thôn xa ý lại tìm đường<br />
Từng nhà còn để riêng phòng bạn<br />
Từng lòng còn trữ tấm yêu thương </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Rất từ bi
Mẹ ngồi trên núi<br />
Xin giữ gìn cho con Gia an<br />
Cho kẻ âu lo nguồn an ủi<br />
Cho người lâm lụy phước bình an </span></span></span>
</div>
</blockquote>
<div align="left">
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Những ngày đầu
xa Gia an</span></span></div>
<div align="center">
<br />
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">GIÓ ÐÊM
</span></span></b></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nhà ai
mỏng giấc bình bồng<br />
Nửa đêm Nam giậy đồng không rạt rào<br />
Nghe thôi chợt tỉnh chiêm bao<br />
Buồn thương lòng giậy sóng trào lênh
lang </span></span></span>
</div>
<blockquote>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
Xóm quạnh nhà người
giấc mỏng manh<br />
Nửa đêm Nam giậy rạt rào quanh<br />
Nghe thôi chợt tỉnh chiêm bao hão<br />
Lòng bãi trào tuôn sóng rập rình </span></span></span>
</div>
</blockquote>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><span style="color: red;">HỜN TRĂNG</span></b>
</span></span></span>
</div>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ánh lưu ly, trăng tan
thành suối ngọc<br />
Gió phiêu phiêu vương hương ngát đêm
nồng<br />
Say nhạc thơ, hồn mơ bến trăng trong<br />
Chẳng nương gió ngược lên dòng suối
ngọc </span></span></span><br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thuyền hồn tôi buồm
tơi và mái gãy<br />
Ra giữa dòng như chiếc bách lênh đênh<br />
Ðêm đêm buồn, chẳng ngược suối trăng
xanh<br />
Không mong mỏi gặp thuyền hồn tri kỷ </span></span></span>
<br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nên mùa về trăng
lại xanh đêm<br />
Mà tôi để mặc một thềm trăng trong<br />
Cửa nan cài khép cấm phòng<br />
Xanh thơm trăng gió ngoài song uổng lời </span></span></span>
<br />
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Các Mùa trăng hè Tân Mão
</span></span><br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">EM GẦY HƠN GỐC
LIỄU </span></span></b></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Anh vẫn tưởng là
lời nói dối<br />
Vô tình thôi, chẳng ý lừa nhau<br />
Hoặc không nữa, là lời an ủi<br />
Ðể người đi khỏi tủi riêng sầu </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></blockquote>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Cũng có lẽ em buồn
in ít<br />
Nói thêm cho đáng chuyện thở than<br />
Hay chàng thơ ca sầu ly biệt<br />
Những tình xưa cũ, đáy thời gian </span></span></span>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></blockquote>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Cùng nhau không nói
lời mây nước<br />
Anh có ngờ đâu em héo hon<br />
Em ơi! Anh biết làm sao được<br />
Gió bụi còn tung lắm dặm buồn </span></span></span>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></blockquote>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðời anh phiêu bạt
chim giông bão<br />
Ðời em, êm dậy mộng chiều xuân<br />
Thôi em! dứt bỏ tình xa hão<br />
Xây ấm vui trên mộng rất gần </span></span></span>
</blockquote>
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kỷ niệm 25-11 Tân Mão
</span></span>
<br />
<div align="center">
<br />
<br />
<b><span style="color: red;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">BUỒN HƠN NHỚ
</span></span></span></b>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thướt tha
bóng dáng thuyền quyên<br />
Phù dung tươi vẻ hương duyên lên nồng<br />
Ða mang vốn nghiệp đèo bòng<br />
Hồn cài then khóa nào lòng mơ say<br />
Có khi nàng đến hây hây<br />
Lòng tôi hoa nở hương bay một trời<br />
Nghẹn ngào chẳng dám ngỏ lời<br />
Nàng đi, tan vỡ cả đài mộng hoa<br />
Thế rồi tương biệt chẳng ngờ<br />
Mắt chưa soi mắt, tình chưa thấu tình<br />
Mây trời, bèo nước lênh đênh<br />
Sương mờ bao nẻo, buồn xanh mấy ngàn<br />
Chiều hôm trăng gió cô đơn<br />
Gió trăng chốn cũ có còn như xưa<br />
Bây giờ chẳng cách mà xa<br />
Khéo chi vương vấn, ngẩn ngơ cả chiều </span></span></span>
</div>
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">8-11 Tân Mão
</span></span>
<br />
<br />
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> <span style="color: red;"><b>BÂNG QUƠ
</b></span></span></span></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Buồn bâng quơ, nhớ cũng
bâng quơ<br />
Gần gũi khi nao khéo hững hờ<br />
Yêu thương e ấp, tình không nói<br />
Xa rồi vương vấn tội tình thơ </span></span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></blockquote>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tóc đẹp vì ai đượm
ánh huyền?<br />
Má phù dung ấy bởi ai duyên?<br />
Hai mua xuân lại, thời gian chảy<br />
Áo màu trinh bạch có y nguyên? </span></span></span>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></blockquote>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Hay là lần lữa tháng
thành năm<br />
Mắt thuyền theo dõi mộng xa xăm<br />
Hoa lòng vừa hé hương phong nhị<br />
Một chút vương vương mãi nhớ thầm </span></span></span>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></blockquote>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Cũng muốn khuây quên
giữa dặm đường<br />
Nhưng khi bàng bạc khói hay sương<br />
Khi hoàng hôn xuống, chiều lên khắp<br />
Nhìn sao lấp lánh lại mơ màng </span></span></span>
</blockquote>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">28-11 Tân Mão</span>
</span></span></span>
<br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">THÁP NGÀ
</span></span></b></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tôi đã nhận một trái
tim tươi nở<br />
Ðón yêu thương hoa hé hứng tình sương<br />
Bình sứ Giang tây, dễ dàng rạn vỡ<br />
Những bàn tay, xin hãy rất dịu dàng<br />
Chút gót vương cũng xịu ngành mắc cỡ<br />
Những bước đi xin hãy rất nương nương<br />
Tôi đã nhận một trí thèm cao rộng<br />
Mang đi trên muôn vạn cánh chim hồng<br />
Cõi tư tưởng, vòm trời xanh lồng
lộng<br />
Ngàn hướng đi, vô tận đến vô cùng<br />
Nhưng ôm ấp say mơ niềm ước vọng<br />
Bao tâm hồn cùng một mối cảm thông<br />
........................................................</span></span></span></blockquote>
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">CẢM THÔNG
</span></span></b></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðêm nay nghe rét lạnh
về
<br />Luồn trong mưa gió bốn
bề bao la
<br />Nghiêng nghiêng gối
chiếc mộng chờ
<br />Chăn đơn thao thức
canh gà lạ tai
<br />Ðêm trường, mưa gió
chơi vơi
<br />Quán lòng xiêu vẹo
không vài liếp thưa
<br />Mênh mông hồn lạc
dặm mờ
<br />Có bao hồn lạnh, đâu
là quán quen
<br />Gió nung thơ lạnh ước
nguyền
<br />Mưa trầm nhạc lặng
phím huyền tơ vương
<br />Sớm mai nắng có hanh
vàng?
<br />Có giờ hội ngộ ngỡ
ngàng ấm vui? </span></span></span>
</div>
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">10-11 Tân Mão
</span></span>
<br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">TỪ ẤY ANH RA ÐI
</span></span></b></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từ ấy anh ra
đi
<br />Dòng xa dần ngàn trắng
<br />Từng bến quạnh thuyền
neo
<br />Hai mùa hương mai vắng </span></span></span> <br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></blockquote>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từ ấy anh ra đi
<br />Thuyền xa dần bến
nhạc
<br />Mòn mỏi lắng tiếng
tơ
<br />Chẳng buồn rung lời
trúc </span></span></span>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></blockquote>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từ ấy anh ra đi
<br />Chim xa dần tổ ấm
<br />Nửa trăng soi vườn
xưa
<br />Nửa soi đường vàng
dặm </span></span></span>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></blockquote>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từ ấy anh ra đi
<br />Xác xơ màu gió bụi
<br />Gốc liễu em võ vàng
<br />Buồn dâng khi nghĩ tới </span></span></span>
</blockquote>
</blockquote>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">25-11 Tân Mão</span>
</span></span></span> <br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">XUÂN MỘNG
</span></span></b></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Hiu hiu xuân mộng
ngát hương tình
<br />Ý thắm rạt rào sức
sống xanh
<br />Sực tỉnh trăng mờ
pha sương đục
<br />Mơ màng gà gáy tiếng
sang canh </span></span></span></blockquote>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">19-1 Nhâm Thìn</span>
</span></span></span> <br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">THỔN THỨC
</span></span></b></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðâu đây dìu
dặt khúc Nam Bình
<br />Nơi nơi triền miên
ngưng âm thanh
<br />Là lời thổn thức
của non nước
<br />Binh đao oằn oại, mộng
thanh bình?
<br />Hay lời thổn thức
của thời đại
<br />Trôi xuôi để bén một
thời xinh?
<br />Hay lời thổn thức
người thương nữ
<br />Trăm cuộc truy hoan nặng
một tình?
<br />Hay lời thổn thức
giòng tâm tưởng
<br />Lột xác theo Mùa đã
thắm xanh? </span></span></span>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></blockquote>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nơi nơi triền miên ngưng
âm thanh
<br />Triền miên đau đớn
nghén thai lành
<br />Nước non thời đại
chung thổn thức
<br />Hạt đã gieo rồi, mộng
sẽ xanh </span></span></span>
</blockquote>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">26-1 Nhâm Thìn</span>
</span></span></span> <br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b>ÐÊM XOÀI</b></span>
</span></span></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ai chở về đây
nguyệt mấy thuyền
<br />Ðêm ngà mỗi lúc một
lên duyên
<br />Trăng dừa lạnh rót
màu trinh bạch
<br />Gió bãi trầm ca khúc
diệu huyền
<br />Ngõ quạnh vương hương
Mùa chớm nở
<br />Vườn sâu khép nép
ý y nguyên
<br />Tóc buông Người đẹp
đâu so phím?
<br />Ðể lựa dòng hoa thả
cánh thuyền </span></span></span></blockquote>
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">12-11 Tân Mão
</span></span> <br />
<div align="center">
<br />
<br />
<b><span style="color: red;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">XUÂN XA CON
</span></span></span></b>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sáng nay lững thững
Xuân về
<br />Hương thanh sắc đạm
bước đi ngập ngừng
<br />Tôi nghe thoảng lại
dư hương
<br />Những Xuân xưa cũ còn
vương ngạt ngào
<br />Chạnh thương hai chút
anh đào
<br />Trở lui ký vãng Xuân
nào thắm xanh?
<br />Mai kia còn những Xuân
lành
<br />Hương mùa đượm lại
và tình ấm thêm </span></span></span>
</div>
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">8-1 Nhâm Thìn
</span></span>
<br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">CON ÐẾN THĂM
</span></span></b></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tuần trăng, tháng
mạnh nơi lao xá
<br />Lận đận hai con đến
bẽ bàng
<br />Gần chặp xa lâu lo
dệt sợ
<br />Tủi nhiều mừng ít
nhớ hòa thương
<br />Trăng sương soi dõi
bao canh lạnh
<br />Tâm ý dò theo bấy dặm
vàng
<br />Cúi lạy Ðức Bà hằng
cứu giúp
<br />Gia đình xum họp thắm
yêu đương </span></span></span> </blockquote>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">12-1 Nhâm Thìn</span>
</span></span></span> <br />
<div align="center">
<br />
<br />
<b><span style="color: red;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ÐÊM TÙ KHÔNG NGỦ
</span></span></span></b>
</div>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Một đêm thao
thức mấy canh tròn
<br />Gối mỏng sàn thưa
lạnh chiếu đơn
<br />Rả rích mái phòng mưa
chẳng nặng
<br />Nhặt thưa ngõ trại
mõ không dòn
<br />Nơi đây trằn trọc
thương tình bạn
<br />Ðâu đó bơ vơ tủi
phận con
<br />Chờ đợi tiếng gà
ngoài xóm rộn
<br />Gọi về buổi sáng
ấm tươi hơn </span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">15-1 Nhâm Thìn</span>
</span></span></span> <br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><span style="color: red;">CHIẾC CHIM NON</span></b>
</span></span></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Khi bảng lảng hoàng
hôn
<br />Chiếc chim non cô đơn
<br />Bồn chồn
<br />Và trên cành nỉ non </span></span></span></div>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Cuối một mùa xuân thắm
yêu đương
<br />Chim sinh giữa một tổ
uyên ương
<br />Chim mẹ yêu kiều và
tha thiết
<br />Chăm chiu ấp ủ quá
niềm thương </span></span></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Chưa đến mùa thu mẹ
kiệt sức
<br />Nhìn bạn nhìn con lòng
tấm tức
<br />Một sáng đìu hiu gió
quyến hồn
<br />Trong tổ uyên ương
sầu rưng rức </span></span></span><br />
<br /></div>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Chim trống nuốt sầu
nuôi con thơ
<br />Sáng sáng tìm mồi những
nẻo xa
<br />Chiều chiều trở lại
mồi ngon ngọt
<br />Tổ cũ yêu thương lại
đặm đà </span></span></span></div>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Quá say tự do và cao
rộng
<br />Ðôi cánh tung trời
theo cánh mộng
<br />Hôm nao vương lưới
Người dữ giăng
<br />Buồn thương trong chiếc
lồng tù túng </span></span></span></div>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từng chiều bảng lảng
hoàng hôn
<br />Chiếc chim non cô đơn
<br />Mong đợi bồn chồn
<br />Tối rồi đêm dày đặc
<br />Mà lá mỏng cành đơn
<br />Tối rồi Thu độc ác
<br />Với gió dập mưa dồn
<br />Thấm lạnh cô đơn
<br />Chiếc chim non nỉ non
<br />Trong tổ chim trằn trọc
<br />Trong giấc mộng thiu
dần
<br />Và thấy HUY HOÀNG, ÐẦM
ẤM, THIÊN ƠN </span></span></span>
</div>
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">8-6 Tân Mão
</span></span>
<br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ÐÂU ÐÂY
</span></span></b></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ðâu đây sông Lại lờ
đờ
<br />Canh khuya vọng tiếng
nước bờ xe dâng
<br />Ðâu đây Nàng đứng
bâng khuâng
<br />Sáng nao áo lụa trắng
rung nắng vàng
<br />Cách sông không đến
dặm đàng
<br />Ðêm đêm trăng nước
mơ màng xa khơi
<br />Cách Nàng cũng chẳng
mấy thôi
<br />Ðêm đêm bóng dáng
chơi vơi mộng vàng
<br />Về đây một mái bên
đường
<br />Nối đời cầm giữ
võ vàng hôm mai
<br />Sông ơi! Trăng nước
đầy vơi?
<br />Nàng ơi! có biết một
người ở đây...? </span></span></span>
</div>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">24-4 Tân Mão</span>
</span></span></span>
<br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b>MƯA NGOÀI LÀNG</b></span>
</span></span></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Xế chiều ầm
ĩ nổi cơn giông
<br />Bỗng nhớ làng quê
xa đứng trông
<br />Phía ấy mưa sa và gió
táp
<br />Có ai ướt áo, sợ,
buồn không? </span></span></span></blockquote>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">5-6 Tân Mão</span>
</span></span></span> <br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b>TIỄN NGƯỜI CÁCH BIỆT</b></span>
</span></span></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Mấy chiều cách
dậu êm tiếng địch
<br />Chiều nay lắng gió,
gió đìu hiu
<br />Tưởng cách nhau không
buồn xa nữa
<br />Nhớ nhung rày gởi gió
mây chiều </span></span></span></blockquote>
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">13-7 Tân Mão
</span></span> <br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ƯỚC XƯA
</span></span></b></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ngàn thông ẩn
ẩn từng mây biếc
<br />Vườn đọng thâm u
nếp cỏ tranh
<br />Ðào thắm, liễu ròn,
thời gian chảy
<br />Gót người không bợn
lối rêu xanh
<br />Chỉ thông đan lọc
trăng gờn gợn
<br />Băng dặm rừng hương
gió chín lành
<br />Thánh thót suối ngàn
gieo tiếng ngọc
<br />Hiu hiu ru vỗ khúc tâm
tình
<br />Say trăng, vui gió, mê
hoa cỏ
<br />Chờ buổi nhân gian
đượm thái bình </span></span></span></blockquote>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">14-7 Tân Mão</span>
</span></span></span> <br />
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">THU SỚM
</span></span></b></span>
</div>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Rộn ràng sáng
lạn mới hôm qua
<br />Mấy giọt ba tiêu bỗng
mịt mờ
<br />Mây giãi màn thưa cây
núi bạc
<br />Trời in sắc lạt nước
sông tờ
<br />Từng cây ve muộn còn
ngân tiếng
<br />Lưng dậu cúc mùa chửa
điểm hoa
<br />Một cánh ngô đồng
gieo giếng lạnh
<br />Sầu đà ấp úng giữa
lời thơ </span></span></span>
</div>
</blockquote>
<div align="left">
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">15-7 Tân Mão</span></span></div>
<div align="center">
<br />
<br />
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">TIẾNG TRƯA
</span></span></b></span>
</div>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Phòng khép thanh u
<br />Vườn ngoài sáng chói
<br />Nằm nhìn lỗ dọi
<br />Trưa đi từ từ </span></span></span>
</div>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Gió đi đâu nhỉ
<br />Lúc lúc rạt rào
<br />Tưởng chừng ngoài
ấy
<br />Hoa bóng cây chao
<br />Lọt qua các kẽ
<br />Ánh vàng lao xao
<br />Tò vò khéo vẽ
<br />Tổ tròn mấy nao!
<br />Bên hè lạc mẹ
<br />Chiêm chiếp gà nào?
<br />Nhỏ to thầm thỉ
<br />Ai đó tâm đầu
<br />Tiếng chày nhè nhẹ
<br />Mỏi chẳng dơ cao
<br />Thôn con quạnh quẽ
<br />Gà thưa xạc xào
<br />Võng ngừng rên rỉ
<br />Người ngủ rồi sao? </span></span></span>
</div>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trưa nay tôi sống trưa
nào
<br />Cũng bao tiếng ấy rì
rào bốn bên
<br />Bóng không ngả xuống
rèm trên
<br />Trưa đi chầm chậm,
triền miên, hững hờ </span></span></span>
</div>
<br />
<span style="color: #444444; font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">7-7 Tân Mão
</span></span>
<br />
<div align="center">
<br />
<br />
<b><span style="color: red;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">HOÀNG HÔN
</span></span></span></b>
</div>
<div align="right">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #351c75;"><span style="font-size: x-small;">Nay
hoàng hôn nữa lại mai hôn hoàng
<br />N.D.
<br />Mon
coeur lassé de tout, même de l'espérance
L.?</span></span> </span></span></span>
</div>
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từng chiều, từng chiều
nữa
<br />Từ đâu rót hôn hoàng?
<br />Bâng khuâng non đượm
biếc...
<br />Gục rũ, cây bẽ bàng...
<br />Không gieo một vèo lá...
<br />Không thoảng một hơi
hương
<br />Hương phong buồn cánh
bướm
<br />Chim ngừng đâu bên
rừng
<br />Ðôi mái nhà bé nhỏ
<br />Khói mỏng hoài vấn
vương
<br />Áng đồng xa lạc lõng
<br />Chở về trời ngang
ngang
<br />Lòng ai rung tiếng trúc
<br />Ánh sao Hôm mơ màng </span></span></span>
</div>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Từng chiều, từng chiều
nữa
<br />Ðâu dâng buồn mông
mênh?
<br />Hoàng hôn, hoàng hôn
lại
<br />Thêm rối môi tơ mành
<br />Bao nhiêu niềm thương
mến
<br />Muốn phai lần hương
trinh
<br />Mỗi chiều lòng thêm
héo
<br />Hoa hy vọng xanh xanh </span></span></span>
</div>
</blockquote>
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">5-7 Tân Mão Lập Thu</span></span></span></span><br />
<br />Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7527195805962679912.post-78745332754033114952013-04-19T13:22:00.001-05:002013-04-19T13:30:21.088-05:00Nguyễn Hữu Lộc - Thơ Làm Trong Tù<div align="center">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgeeNtZHybbKReapmlrvE6qbqDhNLmk3iqW0ZgeXD5bIRJvWpBB-Y4XStO4OX0p8aIKztOuqdieM_cj6nXm9_9wEIblbjCzsE_SBJ5lwjpZbx0Ev0ubmtgBu8z8AafEW2-56XKPxA8vrPI/s1600/merucon.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgeeNtZHybbKReapmlrvE6qbqDhNLmk3iqW0ZgeXD5bIRJvWpBB-Y4XStO4OX0p8aIKztOuqdieM_cj6nXm9_9wEIblbjCzsE_SBJ5lwjpZbx0Ev0ubmtgBu8z8AafEW2-56XKPxA8vrPI/s320/merucon.jpg" width="240" /></a></div>
<br />
<span style="color: #cc0000;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">XUÂN NHÂM
THÌN</span></span></b></span><br />
<br />
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #333333;"><span style="color: #444444;">Trời đất thêm một vòng<br />
Giấc ngủ năm vừa mới<br />
Mây mù cảnh còn đông<br />
Nắng xuân người những đợi<br />
Chăn đơn mình hơi mình<br />
Bước này sao lắm nỗi<br />
Hai Tết bao nhiêu tình<br />
Niềm riêng ai tỏ với<br />
Giòng ý hướng về đâu<br />
Thân yêu ảnh phập phồng<br />
Nuốt lệ không ngăn lệ<br />
Ru lòng chỉ nặng lòng<br />
Ðường mai ấy đường nao?<br />
Bèo mây gót ngại ngần<br />
Ơn trên đời thắm lại<br />
Ðằm ấm một trời xuân </span></span></span></span></span></span><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></b></span></div>
<blockquote>
<div align="left">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #333333;">
<span style="color: #444444;"></span></span></span></span></div>
</blockquote>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<blockquote>
<blockquote>
<div align="left">
<a name='more'></a></div>
</blockquote>
</blockquote>
<div align="center">
<br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b>HOA THÁI BẠCH</b></span>
</span></span></span></div>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Hoa Thái Bạch đỉnh dừa sáng ánh<br />
Dơi thượng huyền một cánh đầu non<br />
Khuôn lam mấy sợi mây gòn<br />
Lê thê gợi gió mỏi mòn điệu ve<br />
Giờ Cha Mẹ lòng se mắt lệ<br />
Trước sân ngồi lặng lẽ bên nhau<br />
Trắng phau sương phủ mái đầu<br />
Mênh mông bể sóng nào đâu bến nhàn<br />
Giờ mấy trẻ vầy đàn em chị<br />
Chuyện bâng quơ thủ thỉ còn chơi<br />
Ham vui gắng nói gượng cười<br />
Giọng rài chen mộng my lười thoáng mơ<br />
Giờ mong nhớ ngẩn ngơ trăm mối<br />
Nàng sầu xa ngược lối ngày xinh<br />
Tơ đan vướng ảnh vương hình<br />
Thương ai hiu quạnh, tủi mình quạnh hiu<br />
Hoa Thái Bạch chiều chiều lại nở<br />
Dơi thượng huyền lớn nhỏ theo đêm<br />
Nao nao niềm lại chạnh niềm<br />
Phập phồng gió lộng nổi chìm về thân<br />
</span></span></span></div>
</blockquote>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b>CƠM TÙ</b></span>
</span></span></span></div>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bữa cơm can cứu có đâu sang<br />
Một nắm con con chút mắm xoàng<br />
Bản nhạt thời gian nhờ chuyển điệu<br />
Miến coi bằng đọi qúy hơn vàng
</span></span></span></div>
</blockquote>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">KHÔNG ÐỀ</span></span></b></span></div>
<blockquote>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">BÀI 1</span></span></span></blockquote>
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tay còng, chân lạ ruộng thêm lầy<br />
Lấm tấm mưa phùn lấm tấm bay<br />
Róc rách gần sa tuôn nước bạc<br />
Trăng dường ái ngại lẩn sau mây
</span></span></span></div>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
BÀI 2
</span></span></span></blockquote>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
Thề quét rợ tấm thân há quản<br />
Chôn đất Hồ nửa vạn gấm lông<br />
Nắm xương vô định bên sông<br />
Phòng xuân còn vướng mộng lòng khá thương </span></span></span></div>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="center">
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">CUNG TỪ
</span></span></b></span></div>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thu trước thu này năm muốn trọn<br />
Cung đi cung lại án đang chờ<br />
Bồi hồi chín đoạn tin phù phỏng<br />
Thao thức năm canh mộng vẩn vơ<br />
Lúc nhớ đàn ôm dò ý nhạc<br />
Khi buồn giấy trải đón tình thơ<br />
Chòm xoan trước ngõ cành xao xuyến<br />
Bóng thước bên song giọng ỡm ờ...
</span></span></span></div>
</blockquote>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="center">
<span style="color: red;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">MIÊN MAN KHÔNG ÐỀ</span></span></b></span></div>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Miên man trải khúc không gian sầu<br />
Rì rào muôn lệ luyến trời cao<br />
Bâng khuâng thoảng điệu thời gian oán<br />
Rỉ rả muôn lời khóc bể dâu<br />
Mưa rơi thánh thót mưa rơi<br />
Chòm xoan cau mặt quả đồi trơ gan<br />
Miên man tràn mộng miên man<br />
Lòng xao sóng nhớ trí hàng mạch đau<br />
Lòng xao nhớ trăm câu tâm sự<br />
Hàng mạch đau ngàn chữ nhớ thương</span></span></span></div>
</blockquote>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span>
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div align="center">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;"><b>CHIÊM BAO</b></span>
</span></span></span></div>
<br />
<blockquote>
<div align="left">
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trớ trêu giấc bướm mộng đi về<br />
Chợt tỉnh ôm lòng chạnh tái tê<br />
Mõ trại cầm canh tai vẳng dội<br />
Nghiêng mình trở gối động sàn tre </span></span></span></div>
</blockquote>
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: red;">NGUYỄN HỮU LỘC</span> </span></span><br />
<span style="color: #444444;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">(1917-1952)</span></span></span><br />
<br />Yên Nê Đoàn Văn Khanhhttp://www.blogger.com/profile/02809932314800865948noreply@blogger.com0